Đề tài Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân

Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 1 THANH TRA CHÍNH PHỦ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN TỔNG THUẬT ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ Chủ nhiệm đề tài: Thạc sĩ Bùi Mạnh Cường 6600 08/10/2007 Hà Nội – 2007 Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 2 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ..............................................................................................5 1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................5 2. Tình hình nghiên cứu...............................................................................6 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................7 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ..............................................8 6. Những đóng góp mới của đề tài ..............................................................8 7. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài .....................................................................8 8. Bố cục của đề tài......................................................................................8 Chương 1 ........................................................................................................10 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG .........................................................................10 1.1. Tiếp công dân .....................................................................................10 1.2. Công nghệ thông tin............................................................................17 1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân.............21 1.3.1. Vì sao lại phải ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân......................................21 1.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin vào tiếp dân như thế nào .................................................................22 Chương 2 ........................................................................................................24 THỰC TRẠNG VỀ TIẾP CÔNG DÂN VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN .............................24 TRONG NHỮNG NĂM VỪA QUA............................................................24 2.1. Khuôn khổ pháp lý và chính sách.......................................................24 2.1.1. Một số văn kiện của Đảng về công tác tiếp công dân........................................................................24 2.1.2. Các văn bản pháp quy có liên quan đến công tác tiếp dân................................................................26 2.2. Tình hình tiếp công dân ở nước ta trong thời gian qua ......................28 2.2.1. Tình hình tiếp công dân tại địa phương .............................................................................................28 2.2.1.1. Tiếp công dân tại xã, phường, thị trấn.......................................................................................28 2.2.1.2. Tiếp công dân tại quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và sở, ngành...............................28 2.2.1.3. Tiếp công dân tại tỉnh, thành phố trực thuộc TW......................................................................30 2.2.2. Tình hình tiếp công dân tại Trung ương ............................................................................................52 2.2.2.1.1. Tổ chức bộ máy tiếp công dân ở Bộ, ngành ...........................................................................52 2.2.2.1.2.Thành phần tham gia tiếp dân định kỳ ....................................................................................53 2.2.2.1.3. Thời gian tiếp dân định kỳ .....................................................................................................53 2.2.2.1.4.Chính sách cho người làm công tác tiếp dân...........................................................................53 2.2.2.1.5. Quy định riêng của Bộ, ngành trong tiếp dân.........................................................................53 Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 3 2.2.2.1.6. Quy trình tiếp dân..................................................................................................................53 2.2.2.1.7. Số lượt tiếp dân hàng năm......................................................................................................54 2.2.2.1.8. Hạ tầng công nghệ thông tin tại trụ sở tiếp dân.....................................................................54 2.2.2.1.9. Tổng hợp thông tin báo báo về tiếp dân .................................................................................54 2.2.2.1.10. Văn bản pháp quy.................................................................................................................54 2.2.2.1.11. Cán bộ tiếp dân thường cập nhật thông tin từ đâu ? .............................................................55 2.2.2.1.12. Người dân sẽ tìm các thông tin liên quan đến kết quả ở đâu................................................55 2.2.2.1.13.Trụ sở tiếp dân có thiết bị, sách, mẫu biểu sau không? .....................................................55 2.2.2.1.14. Số lượng cán bộ tiếp dân ......................................................................................................55 2.2.2.1.15. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ tiếp dân..........................................................55 2.2.2.1.16. Trình độ chuyên môn phân theo ngành nghề đào tạo...........................................................56 2.2.2.1.17.Trình độ chuyên môn phân theo loại hình đào tạo ................................................................56 2.2.2.1.18. Lý luận chính trị ...................................................................................................................56 2.2.2.1.19. Quản lý hành chính nhà nước...............................................................................................56 2.2.2.1.20. Trình độ ngoại ngữ ...............................................................................................................56 2.2.2.1.21. Trình độ Tin học...................................................................................................................56 2.2.2.1.22. Đào tạo bồi dưỡng về công tác tiếp dân ...............................................................................56 2.2.2.1.23. Phẩm chất nào là quan trọng đối với người làm công tác tiếp dân.......................................57 2.2.2.1.24. Đề xuất, kiến nghị ................................................................................................................58 2.2.2.3. Tình hình xử lý đơn thư tại Thanh tra Chính phủ từ năm 2000 - 2006...........................................62 2.2.2.3.1. Năm 2000...............................................................................................................................62 2.2.2.3.2. Năm 2001...............................................................................................................................62 2.2.2.3.3. Năm 2002...............................................................................................................................63 2.2.2.3.4. Năm 2003...............................................................................................................................63 2.2.2.3.5. Năm 2004...............................................................................................................................64 2.2.2.3.6. Năm 2005...............................................................................................................................64 2.2.2.3.7. Năm 2006...............................................................................................................................65 2.2.2.4. Điều tra xã hội học về hệ thống tiếp dân qua những người đi khiếu kiện.......................................65 Chương 3 ........................................................................................................72 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN TRONG THỜI GIAN TỚI Ở NƯỚC TA.......................................................................................................72 3.1. Những quan điểm định hướng ............................................................72 3.2. Những giải pháp cơ bản để ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp công dân ở nước ta trong thời gian tới ...................72 3.2.1. Nhóm giải pháp về ứng dụng công nghệ thông tin ............................................................................72 3.2.1.1. Xây dựng phần mềm quản lý tiếp công dân dành cho cấp quận huyện, sở ngành và xã phường ...............................................................................................................................................................72 3.2.1.2. Xây dựng phần mềm quản lý tiếp công dân dành cho cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và bộ, ngành..................................................................................................................................73 3.2.1.3. Xây dựng phần mềm quản lý tiếp công dân dành cho Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh....................................................................74 3.2.1.4. Xây dựng cổng thông tin tiếp công dân đặt trên cổng thông tin của Thanh tra Chính phủ ......75 3.2.1.5. Xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ công tác tiếp công dân..........................75 3.2.1.6. Xây dựng quy chế sử dụng phần mềm, cơ sở dữ liệu và hệ thống mạng phục vụ công tác tiếp công dân .................................................................................................................................................76 3.2.1.7. Đào tạo tin học cho cán bộ tiếp công dân..................................................................................76 3.2.2. Các giải pháp khác.............................................................................................................................77 3.2.2.1. Nhóm giải pháp về hoàn thiện hệ thống pháp luật..........................................................................77 3.2.2.1. 1.Ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật mới................................................................77 Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 4 3.2.2.1.2.Rà soát, bổ sung, sửa đổi một số văn bản quy phạm pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại tố cáo hiện nay còn bất cập, mâu thuẫn, lạc hậu và các văn bản trong các lĩnh vực dễ nảy sinh khiếu kiện ...............................................................................................................................................................78 3.2.2. 2.Nhóm giải pháp về hoàn thiện mô hình tiếp công dân....................................................................78 3.2.2.2.1.Thống nhất quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân theo mô hình “ một cửa” ................78 3.2.2.2.2. Thống nhất mô hình tiếp công dân.........................................................................................79 3.2.2. 3.Nhóm giải pháp về công tác tổ chức và cán bộ tiếp công dân ........................................................81 3.2.2. 3.1. Đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ tiếp công dân .............................................................81 3.2.2.3.2.Quy định cụ thể trách nhiệm các cá nhân tham gia hoạt động tiếp công dân..........................81 3.2.2. 3.3. Thu hút cán bộ có tâm có tài tham gia hoạt động tiếp công dân ............................................82 3.2.2. 3.4. Cải cách hành chính, thủ tục hành chính...............................................................................83 3.2.2. 3.5. Đổi mới trong chuẩn bị để tiếp công dân ..............................................................................83 3.2.2. 3.6.Đổi mới trong tổ chức thực hiện tiếp công dân .....................................................................84 3.2.2.5. Chuẩn hoá quy trình tiếp dân, trước hết là thực hiện tiêu chuẩn ISO 9000 : 2001 .........................84 3.2.2.6. Nâng cao chất lượng xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo và tiếp nhận xử lý phản ánh kiến nghị.........84 3.2.2.7. Công khai kết quả và tiến trình, tiến độ tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo, xử lý sau thanh tra xét khiếu tố....................................................................................................................85 3.2.2.8. Kiểm tra, giám sát, khen thưởng, xử phạt .......................................................................................85 3.2.2.9. Xử lý nghiêm minh những người lợi dụng .....................................................................................87 3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân.............87 3.3.1. Phần cứng ..........................................................................................................................................87 3.3.1.1. Tại Thanh tra Chính phủ ...........................................................................................................88 3.3.1.2. Tại Thanh tra các tỉnh, thành, bộ, ngành ...................................................................................88 3.3.1.3. Tại Thanh tra các sở ngành, quận huyện ...................................................................................88 3.3.2. Phần mềm ..........................................................................................................................................88 3.3.2.1. Phần mềm tiếp dân dành cho máy đơn......................................................................................88 3.3.2.2. Phần mềm tiếp dân hoạt động trên mạng ..................................................................................88 3.3.2.3. Phần mềm xử lý đơn thư ...........................................................................................................89 3.3.2.4. Phần mềm quản lý vụ việc ........................................................................................................89 3.3.2.5. Cổng thông tin tiếp dân .............................................................................................................89 3.3.2.6. Xây dựng công cụ phân tích và tổng hợp..................................................................................89 3.3.3. Đào tạo ứng dụng tin học cho người làm công tác tiếp dân...............................................................90 3.3.3.1. Đào tạo cơ bản...........................................................................................................................90 3.3.3.2. Đào tạo ứng dụng ......................................................................................................................90 3.3.3.3. Đào tạo cập nhật........................................................................................................................90 3.3.4. Chuẩn hoá quy trình...........................................................................................................................90 3.3.4.1. Chuẩn hoá quy trình tiếp dân..........................................................................................................90 3.3.4.2. ISO cho tiếp dân........................................................................................................................90 3.3.5. Một số thiết bị phần cứng khác..........................................................................................................90 3.3.5.1 Hệ thống camera giám sát ..........................................................................................................90 3.3.5.2 Hệ thống đọc mã vạch................................................................................................................91 3.3.5.3 Màn hình hiển thị .......................................................................................................................91 3.3.5.4 Hệ thống trả lời tự động .............................................................................................................91 3.3.5.5. Đề xuất lựa chọn giải pháp phần cứng ......................................................................................92 KẾT LUẬN.....................................................................................................93 PHỤ LỤC........................................................................................................95 TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................2 Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 5 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tiếp công dân và giải quyết công việc của dân là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị xã hội. Điều 3 Hiến pháp 1992 quy định: Nhà nước phải bảo đảm và không ngừng phát huy quyền làm chủ mọi mặt của nhân dân, nghiêm trị mọi hành vi xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và nhân dân, xây dựng đất nước giàu mạnh, thực hiện công bằng xã hội, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện. Quyền khiếu nại, tố cáo liên quan chặt chẽ với các quyền và nghĩa vụ cơ bản khác của công dân, là quyền dân chủ trực tiếp, là một nội dung quan trọng của chế định dân chủ XHCN để công dân thông qua đó tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Trong thời gian qua, công tác tiếp công dân đã đạt được những thành tích đáng kể. Thông qua tiếp công dân, nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo đã được giải quyết, nhiều phản ánh, kiến nghị của công dân đã được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét. Việc tiếp công dân đã đáp ứng được phần lớn yêu cầu của người dân, hướng tới nhà nước của dân, do dân và vì dân Tuy nhiên, công tác tiếp công dân trong thời gian qua vẫn còn có nhiều hạn chế, bất cập làm ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động tiếp công dân. Sự yếu kém bất cập thể hiện trên nhiều mặt: tổ chức bộ máy; quy trình, quy định; công tác cán bộ; đào tạo bồi dưỡng; chế độ chính sách; cơ sở vật chất, và đặc biệt là hầu như chưa ứng dụng các thành tựu của công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân. Công nghệ thông tin phát triển như vũ bão, càng ngày càng có nhiều ứng dụng thực tế phong phú hiệu quả. Ứng dụng những thành tựu mới nhất của công nghệ thông tin để đổi mới hoạt động tiếp công dân gắn chặt với xử lý đơn thư, Đề tài khoa học cấp Bộ Ứng dụng CNTT vào hoạt động tiếp công dân 6 giải quyết khiếu nại tố cáo theo hướng hiện đại hoá là một giải pháp đột phá quan trọng nhằm tháo gỡ nhiều khó khăn vướng mắc và khắc phục nhiều hạn chế trong công tác tiếp công dân hiện nay. Đề tài nhằm phân tích kỹ lưỡng, chi tiết thực trạng và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tiếp công dân ở nước ta và đề xuất hệ thống những giải pháp cụ thể, đồng bộ về ứng dụng công nghệ thông tin đổi mới hoạt động tiếp công dân trong thời gian tới để nâng cao hiệu quả của công tác tiếp dân là một vấn đề cấp thiết và mang tính thời sự hiện nay ở nước ta. 2. Tình hình nghiên cứu Từ trước đến nay đã có nhiều công trình, tài liệu nghiên cứu về tiếp công dân. Nhìn chung các công trình, tài liệu mà chúng tôi tìm kiếm được chưa đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống, cặn kẽ, chi tiết, tỷ mỉ về tiếp công dân nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới hoạt động tiếp công dân nói riêng. Mặt khác, đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới nhanh chóng, thế giới có nhiều thành tựu mới của công nghệ thông tin có thể ứng dụng vào thực tế ở nước ta, vì