Đề tài Ứng dụng GIS để phân tích, chồng lớp các lớp dữ liệu nhằm xây dựng bản đồ sinh thái đất cho tỉnh Bạc Liêu

Đất là tài nguyên vô cùng quý giá, là tài nguyên không thể thiếu được trong sự sinh tồn của con người và thế giới sinh vật. Việt Nam là một trong những quốc gia khan hiếm đất trên Thế giới, với khoảng 31,2 triệu ha, xếp hàng thứ 58 trong tổng số 200 nước trên Thế giới. Tuy nhiên, do dân số ngày càng tăng, sức ép từ việc đô thị hóa - công nghiệp hóa và các quá trình thoái hóa đất đang có xu hướng xảy ra mạnh do người dân chưa có biện pháp sử dụng đất hợp lý, vì thế diện tích đất canh tác vốn đã thấp lại đang bị giảm theo thời gian. Bạc Liêu là một tỉnh thuộc bán đảo Cà Mau, miền đất cực Nam Việt Nam, từ lâu đã được xem là địa bàn phân bố của hai loại đất có vấn đề là đất phèn và đất mặn. Do đó việc sử dụng đất đai ở địa bàn tỉnh Bạc Liêu cho các mục tiêu phát triển sản xuất vẫn còn gặp nhiều khó khăn, cần có biện pháp sử dụng đất một cách hiệu quả nhằm đáp ứng cho mục tiêu bảo vệ môi trường cũng như phát triển bền vững của tỉnh. Cho đến nay trên Thế giới cũng như ở Việt Nam đã có nhiều ứng dụng GIS và RS trong nghiên cứu về đất nói chung và đất ở vùng ĐBSCL cũng như ở Bạc Liêu nói riêng, các kết quả nghiên cứu này đã chỉ rõ diện phân bố của các đơn vị: nhóm, loại đất chính trên địa bàn tỉnh, cũng như tiềm năng sử dụng. Tuy nhiên, để có các biện pháp quản lý đất đai tốt hơn thì cần có những khảo sát đánh giá, nghiên cứu về đất như một tổng thể sinh thái. Vì sao? Bởi vì các chuyển hóa vật chất theo các quá trình sinh địa hóa trong đất phụ thuộc rất lớn vào bản chất của các giống loài, mật độ cũng như sự phong phú của các sinh vật trong đất; ngược lại, bản chất và hoạt tính của chúng cũng chịu ảnh hưởng rất lớn của các tính chất hóa - lý của đất. Nói chung, trong môi trường đất được coi là dồi dào về nguồn dinh dưỡng hữu cơ và vô cơ thì mật độ và hoạt tính của sinh vật đất cũng tăng cao. Vì vậy, rất cần thiết xem xét đồng thời các đặc tính hóa - lý (bao gồm cả nông hóa) và hoạt tính sinh học để có những kết quả xác định, đánh giá trạng thái phát triển của đất một cách toàn diện, giúp chúng ta có những tác động tích cực, thúc đẩy các chuyển hóa vật chất trong đất theo hướng có lợi. Mặt khác, trong những năm gần đây, công nghệ tích hợp GIS và RS được xem là phương pháp rất hiệu quả trong việc xây dựng và cập nhật dữ liệu không gian, phục vụ công tác quản lý tài nguyên thiên nhiên và giám sát môi trường. Đồng thời, việc tích hợp GIS và RS sẽ giúp giải quyết, giám sát, theo dõi diễn biến môi trường đất và sự thay đổi các hệ sinh thái đất một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn nhờ vào những chức năng ưu việt của kỹ thuật này. Vì thế, việc ứng dụng GIS và RS xây dựng bản đồ sinh thái đất tỉnh Bạc Liêu là thật sự cần thiết và thiết thực. Đây cũng là cơ sở hình thành đề tài luận văn này.