Đề tài Vai trò của nuôi trồng thuỷ sản đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn của huyện Thanh Trì

Lời nói đầu Kinh tế nông thôn có một vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nhất là ở Việt Nam vốn là một nước nông nghiệp , người dân đã bao đời gắn bó với sản xuất nông nghiệp , trên 80 % dân số sống ở vùng nông thôn có thu nhập chính từ nông nghiệp và có khoảng 73 % sè lao động làm việc trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Để đạt được một nền kinh tế xã hội ổn định và phát triển, trước hết cần đẩy mạnh phát triển kinh tế nông thôn, lấy nông nghiệp làm ngành chủ đạo là tiêu đề cho các ngành khác ở nông thôn còng nh­ cả nước. Trong những năm qua nhờ có chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước đời sống nhân dân đã được nâng lên, tuy nhiên nếu so sánh với các nước trong khu vực và thế giới thì mức sống của nhân dân ta vẫn còn thấp. Trong kinh tế nông nghiệp ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao, trong đó sản xuất tập trung chủ yếu trong ngành trồng trọt và chăn nuôi, ngành công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ kém phát triển, quy mô còn rất nhỏ bé. Như vậy, để chuyển đổi sang một nền kinh tế sản xuất hàng hoá từ một nền kinh tế tự cung, tự cấp với kỹ thuật sản xuất nạc hậu thì điều quan trọng phải làm là thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng phát triển thâm canh nông nghiệp, đẩy mạnh phát triển công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ phục vụ cho sản xuất và đời sống để xây dựng một nông thôn mới ngày càng văn minh và hiện đại. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn là một phạm trù mang tính khoa học và thực tiễn, biểu hiện năng lực và trình độ tổ chức quản lý nền kinh tế trong từng vùng và trên phạm vi cả nước. Đúng hơn, đây là một nội dung quan trọng trong việc thực hiện chiến lược phát triển kinh tế nông nghiệp và kinh tế nông thôn của Đảng còng nh­ sù nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước mà toàn Đảng, toàn dân ta đã và đang xây dùng. Thanh Trì là một trong những huyện ngoại thành Hà Nội, có vị trí địa lý thuận lợi để phát triển các mặt kinh tế - xã hội - văn hoá. Nhưng nông thôn chiếm đại bộ phận diện tích, dân cư và lao động của toàn huyện. Trong cơ cấu kinh tế của toàn huyện thì sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ trọng khá lớn, trong khi đó công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ thì chưa phát triển, cơ sở hạ tầng còn yếu kém. Vì vậy, phải việc chuyển đổi một bộ phận dân cư từ sản xuất nông nghiệp sang sản xuất đa dạng, theo hướng sản xuất hàng hoá kết hợp hài hoà giữa nông nghiệp và công nghiệp và thương mại dịch vụ là một đòi hỏi cấp bách. Do đó, chỉ có chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn mới có điều kiện sử dụng đầy đủ và hợp lý mọi nguồn lực của huyện để phát triển sản xuất, giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người lao động. Thuỷ sản trong những năm gần đây có bước phát triển mạnh mẽ là một trong những ngành xuất khẩu chủ đạo của nền kinh tế đất nước. Thanh Trì một trong nhưng huyện có điều kiện về điều kiện tự nhiên mặt nước, nên trong những năm gần đây lãnh đạo huyện đã có sự chỉ đạo phát triển thuỷ sản nhằm đa dạng hoá sản xuất nông nghiệp. Chính vì lẽ đó, em đã chọn đề tài “VAI TRÒ CỦA NUÔI TRỒNG THUỶ SẢN ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG THÔN CỦA HUYỆN THANH TRÌ”. Mục đích nguyên cứu của đề tài này là nhằm hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, đánh giá thực trạng cơ cấu kinh tế nông thôn ở huyện Thanh Trì giai đoạn 1997 – 2001 Từ đó, đề ra phương hướng và các giải pháp nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn ở huyện Thanh Trì trong giai đoạn tới. Ngoài phần mở đầu và kết luận , kết cấu của đề tài gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về cơ cấu kinh tế nông thôn và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn . Chương 2: Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn ở huyện Thanh Trì giai đoạn 1997 –2001 . Chương 3: Phương hướng và những giải pháp chủ yếu cho việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn huyện Thanh Trì thời gian tới . Đề tài đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau: Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử . Phương pháp thống kê kinh tế Phương pháp phân tích kinh tế . Sau một thời gian nghiên cứu và thực hiện , cùng với sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo KS- GVC NGUYỄN VIẾT TRUNG - người trực tiếp hướng dẫn em làm đề tài này và tập thể các thầy cô giáo khoa KTNN và PTNT trường đại học Kinh tế quốc dân, được sự được sự giúp đỡ của trang trai nuôi trồng thuỷ sản Xuân Hải, đến nay em đã hoàn thành đề tài của mình. Nhưng với thời gian hạn hẹp và trình độ kiến thức còn hạn chế , do đó em khó có thể tránh được những thiếu sót trong bài viết của mình . Em mong nhận được sự đóng góp ý kiến quý báu của thầy cô và các bạn . Em xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, ngày 08 tháng 05 năm 2003 Sinh viên DƯƠNG TIẾN THÀNH MỤC LỤC 70 CHƯƠNG 1 CƠ SƠ Lý LUậN Về CƠ CấU KINH Tế NÔNG THÔN Vµ CHUYểN DịCH CƠ CấU kinh tế NÔNG THÔN I- Khái niệm và nội dung của cơ cấu kinh tế nông thôn và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. 1. Khái niệm về cơ cấu kinh tế: Cơ cấu kinh tế là một phạm trù kinh tế thể hiện mối quan hệ giũa các bộ phận cấu thành nền kinh tế. Đây là mối quan hệ tỷ lề giữa các ngành, các lĩnh vực, các thành phần trong nền kinh tế. Mối quan hệ này phản ánh cả hai mặt số lượng và chất lượng của các yếu tố kinh tế hợp thành. Như vậy, cơ cấu kinh tế của một nước là tổng thể các quan hệ kinh tế hay các bộ phận hợp thành nền kinh tế với quy mô, trình độ công nghệ, tỷ trọng tương ứng của từng bộ phận và sự quan hệ tương tác giữa các bộ phận Êy, gắn với điều kiện cụ thể trong từng giai đoạn phát triển nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế đã được xác định. Nó bao gồm cơ cấu ngành, cơ cấu vùng lãnh thổ, cơ cấu thành phần kinh tế. Trong đó quan trọng nhất là cơ cấu ngành xét nh­ tầm vĩ mô còng nh­ ở tầm vi mô. Cơ cấu kinh tế không chỉ giới hạn ở mối quan hệ giữa các ngành mang tính cố định mà luôn biến động, không có một khuôn mẫu chung mà cơ cấu này luôn có sự chuyển dịch linh hoạt tuỳ thuộc vào các điều kiện cụ thể theo không gian và thời gian. Vì vậy, cơ cấu kinh tế không thể cố định lâu dài mà phải có những thay đổi cần thiết, thích hợp với sự thay đổi của điều kiện tự nhiên- kinh tế- xã hội. Vì vậy, việc chuyển dịng cơ cấu kinh tế không phải là sự mong muốn chủ quan mà nó là một quá trình phát triển tất yếu. Tuy nhiên, để có một cơ cấu kinh tế hợp lý và có hiệu quả thì vai trò quản lý cũng rất quan trọng, đặc biệt là xác định một cơ cấu kinh tế hợp lý cho giai đoạn hiện tại cũng như thời gian tương lai nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng và phát triển đã đề ra. Điều này cần thiết cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế của mỗi nước và riêng cho cả các vùng, các doanh nghiệp, trong đó có cơ cấu kinh tế nông thôn. 2. Khái niệm về cơ cấu kinh tế nông thôn: Kinh tế nông thôn là một trong hai khu vức kinh tế đặc trưng của kinh tế quốc dân: Khu vực kinh tế nông thôn và khu vực kinh tế thành thị. Còng nh­ khu vực kinh tế thành thị, khu vực kinh tế nông thôn có vị trí quan trọng, trước hết là khu vực sản xút cung cấp lương thực thực phẩm cho dân cư toàn xã hội tồn tại và phát triển. Nó còn cung cấp các nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, cung cấp nguồn lao động phong phó cho khu vực thành thị, là thịn trường rộng lớn để tiêu thụ sản phẩm công nghiệp bao gồm cả tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng . Trong giai đoạn đầu của công nghiệp hoá do có lợi thế so sánh tuyệt đối và tương đối có thể khai thác nguồn lợi nông - lâm - thuỷ sản để tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thêm nguồn tích luỹ của đất nước, góp phần phát triển khu vực thành thị . Cùng với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, đặc biệt là khu vực thành thị, tỷ trọng sản phẩm thuộc khu vực kinh tế nông thôn giảm xuống , chủ yếu là bộ phận sản phẩm nông - lâm - ngư nghiệp , nhưng không phải vì thế mà vị trí của nó bị giảm xuống mà khu vực này vẫn giữ vị trí là nơi sản xuấtvà cung cấp những sản phẩm chủ yếu không thể thay thế được . Vì thế cơ cấu kinh tế nông thôn đóng vai trò to lớn , nã tồn tại và phát triển gắn liền với tổng thể các quan hệ kinh tế nhất định . Cơ cấu kinh tế nông thôn vận động và thích ứng với sự phát triển của lực lượng sản xuất và sự phân công lao động xã hội ở từng thời kỳ. Như vậy, cơ cấu kinh tế nông thôn được hiểu một cách đầy đủ là một tổng thể các mối quan hệ trong khu vực nông thôn có mối quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau theo từng tỷ lệ nhất định về mặt lượng và liên quan chặt chẽ về chất, chúng tác động qua lại lẫn nhau trong những không gian thời gian nhất định, phù hợp với những điều kiện kinh tế xã hội nhất định, tạo thành một hệ thống kinh tế trong nông thôn, một bộ phận hợp thành không thể tách rời các hệ thống kinh tế quốc dân . Các mối quan hệ trong cơ cấu kinh tế nông thôn phản ánh trình độ phát triển của sự phân công lao động theo lãnh thổ, hi sự phân công lao động đạt đến trình độ cao thì cơ cấu kinh tế nông thôn càng đa dạng, phức tạp cả về chiều sâu lẫn chiều rộng . 3 . Khái niệm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn . Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn là quá trình làm thay đổi cấu trúc và các mối quan hệ của hệ thống kinh tế nông thôn theo một chủ định và định hướng nhất định, nghĩa là đưa hệ thống kinh tế nông thôn đến trạng thái phát triển tối ưu, đạt được hiệu quả cao. Thông qua các tác động điều khiển có ý thức, định hướng của con người, trên cơ sở nhận thức và vận dụng đúng đắn các quy luật khách quan . II . Các nội dung của cơ cấu kinh tế nông thôn . Còng nh­ cơ cấu kinh tế nói chung, nội dung cơ cấu kinh tế nông thôn bao gồm : cơ cấu ngành, cơ cấu vùng lãnh thổ, cơ cấu thành phần kinh tế và cơ cấu kỹ thuật . 1 . Cơ cấu ngành: Cơ cấu ngành diễn ra sớm nhất nó gắn liền với sự phát triển của sự phân công lao động, phân công lao động theo ngành là cơ sở để hình thành cơ cấu ngành, sự phân công lao động phát triển ở trình độ cao, càng tỉ mỉ thì sự phân chia ngành càng đa dạng, tỉ mỉ và sâu sắc . Cơ cấu ngành theo kinh tế nông thôn gồm ba nhóm: Nông nghiệp ( gồm nông - lâm - ngư nghiệp ), công nghiệp ( gồm: công nghiệp khai thái, chế biến tiểu thủ công nghiệp và các ngành khác) và dịch vụ (bao gồm: dịch vụ sản xuất, dịch vụ đời sống… ) . Trong từng nhóm lại được phân chia nhỏ hơn , chẳng hạn trong nông nghiệp (theo ngành hẹp) được chia thành hai ngành trồng trọt và chăn nuôi, trong trồng trọt lại chia thành cây lương thực, cây công nghiệp, cây ăn quả… Trong một thời kinh tế nước ta chậm chuyển biến, nông nghiệp chiếm vị trí chủ yếu, cơ cấu chậm chuyển dịch nguyên nhân chủ yếu là lực lượng sản xuất kém phát triển, năng xuất lao động thấp, phân công lao động chưa tỉ mỉ sâu sắc nên tình trạng thiếu lương thực kéo dài . Từ năm 1989 trở lại đây Sản xuất nông nghiệp đạt được thành tựu to lớn, dư thừa lương thực để xuất khẩu, do vậy làm cho cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch mau chóng và có hiệu quả . Những nước đang ở trình độ thấp, nông nghiệp là bộ phận chủ yếu trong kinh tế nông thôn, tỷ lệ thuần nông chiểm rất cao thì sự phát triển của lực lượng sản xuất , đặc biệt là tiến bộ khoa học kỹ thuật ứng dụng vào làm cho cơ cấu kinh tế chuyển dịch mau chóng theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá . 2 . Cơ cấu vùng lãnh thổ: Sự phân công lao động theo ngành kéo dài kéo theo sự phân công lao động theo lãnh thổ đó là hai mặt của một quá trình gắn bó hữu cơ với nhau . Sự phân công lao động theo ngành bao giê cũng diễn ra trên những vùng lãnh thổ nhất định, nghĩa là cơ cấu vùng lãnh thổ là nơi bố trí các ngành sản xuất và dịch vụ theo không gian cụ thể nhằm khai thác mọi ưu thế . Xu thế chuyển dịch của cơ cấu vùng lãnh thổ theo hướng đi vào chuyên môn hoá và tập trung hoá sản xuất và dịch vụ, hình thành những vùng sản xuất hàng hoá lớn có hiệu quả cao . Khi phân bố các ngành sản xuất, dịch vụ trên lãnh thổ cần phát triển chuyên môn hoá kết hợp với phát triển tổng hợp và đa dạng . Để hình thành cơ cấu vùng lãnh thổ hợp lý thì cần bố trí các ngành trên vùng lãnh thổ hợp lý, để khai thác đầy đủ tiềm năng của từng vùng, đó là những vùng có đất đai tốt, khí hậu thuận lợi, đường giao thông lớn và các khu công nghiệp đô thị . So với cơ cấu ngành thì cơ cấu vùng lãnh thổ có tính trí tuệ hơn, có sức người hơn, chậm chuyển dịch hơn vì thế khi bố trí các vùng chuyên môn hoá cấc phải xem xét cụ thể, thận trọng, nếu bị sai lầm rất khó khắc phục dẫn đến tổn thất rất lớn . 3 . Cơ cấu thành phần kinh tế : Trong suốt một thời gian dài của thời kì bao cấp ở nước ta cơ cấu thành phần kinh tế trong nông thôn chậm chuyển biến với sự tồn tại thuần nhất của hai loại hình kinh tế : Kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể. Đến đại hội VI của Đảng với việc chuyển nền kinh tế nước ta sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước thì các thành phần kinh tế mới phát triển đa dạng, đa thành phần . Trong khu vực kinh tế nông thôn điều đáng chú ý trong quá trình chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế nói nên các xu thế sau : + Sù phát triển đa dạng của nhiều thành phần kinh tế , trong đó kinh tế hộ nổi lên trở thành kinh tế hộ độc lập, tự chủ, đây là thành phần kinh tế năng động nhất, tạo ra sản phẩm hàng hoá đa dạng, phong phó cho xã hội . Trong quá trình phát triển kinh tế hộ chuyển từ sản xuất tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hoá nhỏ tiến tới hình thành các trang trại, nông trại ( tức sản xuất hàng hoá lớn ) . + Thành phần kinh tế quốc doanh có xu hướng giảm mạnh nhà nước đang có biện pháp sắp xếp, ra soát lại, hoặc chuyển sang các chức năng khác cho phù hợp với điều kiện hiện nay . + Thành phần kinh tế tập thể ( hay kinh tế hợp tác ) còng chuyển đổi chức năng của mình sang các hợp tác xã kiểu mới kèm chức năng hướng dẫn sản xuất và công tác dịch vụ phục vụ cho nguyện vọng của các hộ nông dân mà trước đây chức năng chủ yếu của hợp tác xã là trực tiếp điều hành sản xuất . Như vậy, sự phát triển đa dạng của các thành phần kinh tế, cùng với việc chuyển đổi chức năng của nó làm cho cơ cấu thành phần kinh tế ở nông thôn có những chuyển biến mạnh mẽ theo hướng phát huy hiệu quả của các thành phần kinh tế . 4 . Cơ cấu kỹ thuật : Còng như cơ cấu thành phần kinh tế trong thời gian dài cơ cấu kỹ thuật trong nông thôn nước ta mang nặng tính chất nông thôn cổ truyền và nông nghiệp truyền thống rất nạc hậu, phân tán , manh mùn và có tính bảo thủ, về kỹ thuật mang tính cha truyền con nối, tự đào tạo và chuyển khẩu những kinh nghiệm trong phạm vi từng gia đình. Vì vậy sản xuất nông nghiệp lệ thuộc nhiều vào tự nhiên, cơ cấu kỹ thuật chậm chuyển biến . Đứng trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, sự phát triển mạnh mẽ CN – TTCN, dịch vụ đã tác động mạnh vào nông nghiệp, nông thôn nước ta làm phá vỡ tính cổ truyền nạc hậu và trí tuệ, làm cho tính thuần nông giảm mạnh, công nghiệp hoà vào nông nghiệp ( công nghiệp hoá nông nghiệp ). Kinh tế nông thôn hoà nhập vào kinh tế thành thị trên cơ sở vẫn giữ vững những tinh hoa của kỹ thuật cổ truyền thống, nâng lên và đan xen với kỹ thuật hiện đại, tiên tiến . Điều đó làm cho cơ cấu kỹ thuật ở nông thôn nước ta những năm qua chuyển biến mạnh mẽ . III . Những đặc trưng chủ của cơ cấu kinh tế nông thôn . 1. Cơ cấu kinh tế nông thôn mang tính khách quan và được hình thành do sự phát triển của sản xuất và sự phân công lao động xã hội, ở một trình độ phát triển nhất định của lực lượng sản xuất, sẽ có một cơ cấu kinh tế cụ thể tương ứng trong nông thôn. Điều đó khẳng định rằng, việc xác lập kinh tế nông thôn cần tôn trọng tính khách quan của nó và càng không thể áp đặt một cách chủ quan duy ý chí. Quá trình phát triển của lực lượng sản xuất và phân công lao động xã hội tự nó có các mối quan hệ kinh tế đã có thể xác lập những tỷ lệ nhất định mà ta gọi là cơ cấu. 2. Cơ cấu kinh tế nông thôn bao giê cũng mang tính lịch sử xã hội nhất định. Cơ cấu kinh tế như đã phân tích ở trên là tổnh thể các mối quan hệ kinh tế được xác lập theo những tỷ lệ nhất định về mặt lượng trong những thời gian cụ thể nhất định. Tại thời điểm đó, do có những điều kiện về kinh tế-xã hội và tự nhiên, các tỷ lệ đó được xác lập và hình thành theo một cơ cấu kinh tế nhất định. Song mét khi có những chuyển biến trong những điều kiện nói trên thì lập tức các mối quan hệ này cũng thay đổi và hình thành lên một cơ cấu kinh tế mới thích hợp. 3. Cơ cấu kinh tế nông thôn không ngừng vận động, biíen đổi, phát triển theo hướng ngày càng hợp lý, hoàn thiện và có hiệu quả. Quá trình phát triển của các yêu cầu về lực lượng sản xuất và phân công lao động xã hội. Lực lượng sản xuất ngày càng phát triển, con người ngày càng văn minh, khoa học kỹ thuật ngày càng hiện đại, phân công lao động ngày càng tỉ mỉ và phức tạp, tất yếu dẫn đến cơ cấu kinh tế cũng ngày càng hoàn thiện, sự vận động và biến đổi không ngừng của các yếu tố, các bộ phận trong nền kinh tế quốc dân nói chung cũng như trong nền kinh tế nông thôn nói riêng. Cơ cấu kinh tế nông thôn cũng sẽ vận động, biến đổi và phát triển thông qua sự chuyển hoá của bản thân nó. Cơ cấu cũ hình thành và mất đi để ra đời cơ cấu mới. Cơ cấu mới lại tiếp tục vận động và phát triển và trở thành lỗi thời, nạc hậu, nó lại được thay thế bằng một cơ cấu mới hoàn thiệ hơn, tiến bộ hơn, sự vận động, biến đổi đó là tất yếu phản ánh sự phát triển không ngừng của văn minh nhân loại. 4. Chuyển dịch cơ cấu nông thôn là một quá trình và cũng không có một cơ cấu nào là hoàn thiện và bất biến . Cơ cấu kinh tế nói chung và cơ cấu kinh tế nông thôn nói riêng sẽ vận động và chuyển biến từ cơ cấu kinh tế cũ sang cơ cấu kinh tế mới đòi hỏi phải có thời gian và qua các bậc thang nhất định củ sự phát triển . Đầu tiên là sự chuyển đổi về lượng , khi lượng được tích luỹ đến độ nhất định tất yếu sẽ dẫn đến sự biến đổi về chất . Đó là quá trình chuyển hoá dần về cơ cấu kinh tế cũ thành cơ cấu kinh tế mới phù hợp hơn và có hiệu quả hơn . Tất nhiên , quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tè , trong đó sự tác động của con người có ý nghĩa rất quan trọng , đặc biệt là phải có các biện pháp chính sách và các cơ chế quản lý thích ứng để định hướng cho qúa trình chuyển dịch cơ cấu : Mọi sự nóng vội hoặc bảo thủ , trì trệ trong quá trình chuyển dịch cơ cấu nông thôn đều gây phương hại đến sự phát triển của nền kinh tế quốc dân nói chung và nền kinh tế nông thôn nói riêng . Sù phát triển cơ cấu kinh tế phải là một quá trình , không thể khắc phục được , nhưng không phải là một quá trình tự phát , mà con người có thể và nhất thiết phải thúc đẩy quá trình chuyển dịch nhanh hơn . Trên cơ sở nhận thức nắm bắt được các quy luật khách quan của chúng để tác động theo các mục tiêu đã được khẳng định . Vấn đề quan trọng là phải bắt đầu từ đâu và với những biện pháp nào mà tác động vào nó sẽ gây phản ứng dây truyền tạo ra bước phát triển mới nên tổng thể kinh tế nông thôn nói riêng và nền kinh tế quốc dân nói chung . IV . Những nhân tố ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Như đã trình bầy ở trên , cơ cấu kinh tế nông thôn là một khái niệm mang tính kháh quan , tính lịch sử xã hội , nã không ngừng vận động , biến đổi và phát triển . Sù chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn là một quá trình, do vậy sự hình thành , vận động , biến đổi và phát triển của nó là kết quả của sự tác động thường xuyên và tổng hợp của các nhân tố ảnh hưởng tới cơ cấukinh tế nông thôn . Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn nhưng nhìn chung lại thì có ba nhân tố ảnh hưởng chủ yếu sau : 1. Nhóm các nhân tố về điều kiện tự nhiên: Nhóm này gồm : vị trí địa lý của các vùng lãnh thổ ; điều kiện đất đai của các vùng ; điều kiện khí hậu , thời tiết ; các nguồn tài nguyên khác của vùng lãnh thổ như : nguồn nước rừng biển khoáng sản … Các nhân tố trên có tác động một cách trực tiếp tới sự hình thành , vận động , biến đổi và phát triển của cơ cấu kinh tế nông thôn . Tuy nhiên , sù tác động và ảnh hưởng của các điều kiện tự nhiên tới mỗi nội dung của cơ cấu kinh tế nông thôn không giống nhau . Trong các nội dung của cơ cấu kinh tế nông thôn thì cơ cấu ngành , cơ cấu vùng lãnh thổ chịu ảnh hưởng lớn nhất , còn cơ cấu các thành phần kinh tế thì thường bị ảnh hưởng Ýt hơn . Trong các điều kiện tự nhiên nêu trên , nói chung chúng có ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của nô