Đề tài Xây dựng văn hoá xe buýt ở Hà Nội - Khả năng và hiện thực

Dù ở bất cứ nơi đâu chúng ta cũng cần phải cư xử có văn hoá, nhất là trên xe buýt nơi tập trung nhiều tầng lớp và độ tuổi khác nhau. Điều này đòi hỏi mỗi chúng ta cả hành khách lẫn về phía nhà xe cần phải nỗ lực hơn nữa để xây dựng một nền văn hoá xe buýt ngày càng tiên tiến và lành mạnh. Trước hết về phía nhà xe,Tổng công ty xe buýt Hà Nội với đội ngũ nhân viên hơn 3000 người: nhân viên lái xe, nhân viên bán vé đang từng ngày, từng giờ phục vụ hành khách tận tình và chu đáo. Phần lớn các lái xe đều tuân thủ đúng luật lệ giao thông, đón và trả khách đúng bến, đúng lịch trình quy định, lái xe điềm đạm bình tĩnh tạo tâm lý an tâm cho hành khách. Nhân viên bán vé hoàn thành tốt trách nhiệm của mình là bán vé và kiểm soát vé. Không chỉ có vậy, họ còn nhiệt tình với khách đi xe, như phục vụ tận tình niềm nở, giúp đỡ người già và phụ nữ có thai. Trước khi xuống bến họ thường nhắc trước địa danh điểm đến, ai vi pham nội quy họ cũng nhăc nhở một cách lịch sự và điềm đạm, thậm chí đôi khi họ còn xách hộ đồ lên và xuống xe cho khách. Ngoài ra với hệ thống máy lạnh trên xe tạo cho hành khách cảm giác mát mẻ trong những ngày hè nóng bức và hệ thống đài phát thanh mang lại cho hành khách nhiều thông tin bổ ích và tâm lí thoải mái khi đi xe. Nhưng bên cạnh những mặt tích cực đó còn nhiều phần tử là “con sâu làm rầu nồi canh” trong khi khẩu hiệu “Hãy cùng chúng tôi tạo nên một nét văn hoá trên xe buýt” dán ngay cửa xuống. Trước tiên ta nói tới lái xe, hiện nay xảy ra rất nhiều hiện tượng xe buýt chạy ẩu trên đường phố gây ra không ít nỗi “kinh hoàng”cho người đi đường. Họ lái xe rất liều lĩnh nhiều khi chèn ép xe máy, xe đạp cùng chiều, lấn đường, lấn làn, bất thình lình tấp vào lề đường. Không chỉ có vậy, trên xe khi khách chưa lên hoặc xuống hết họ đã đóng cửa làm khách có thể bị ngã, kẹp tay. Trên một số tuyến -xe, có hiện tượng lái xe khi điều khiển xe còn mở băng đĩa nhạc không lành mạnh với âm lượng lớn, nội dungcác bài hát thì xuyên tạc một cách thô tục dù trên xe có nhiều sinh viên và người già. Cụ thể là“Tuyến xe số 29, Biển kiểm soát 29T- 3160” (1). Đây là một hành vi thiếu văn hoá nơi công cộng, thiếu tôn trọng hành khách, truyền bá văn hoá phẩm có nội dung độc hại không phù hợp thuần phong mĩ tục Việt Nam. Lái xe đã làm cho hành khách đi xe “sợ hãi” đến vậy thì các nhân viên bán vé còn làm cho “dân đi xe buýt” nhà ta “kinh hoàng” hơn. Một số nhân viên có thái độ ngông nghênh, cục cằn, vô lễ thiếu tôn trọng hành khách, phát ngôn một cách bừa bãi và thô tục. Ví như tuyến xe số 19, biển kiểm soát 29T – 4722 đã có hành vi chửi khách và khi khách chưa kịp vào chỗ ngồi thì nhân viên bán vé đã đẩy khách khiến họ rất bất bình. Không những thế, họ còn có kiểu đối xử rất buồn cười: phân biệt dân ngoại tỉnh, phải chăng những người dân đó chậm xuất trình vé hay đưa tiền, cũng có thể họ đứng trên xe chưa gọn gàng, đành là thế nhưng là người làm công ăn lương của nhà nước (hay của nhân dân hoặc cụ thể hơn là của những người bỏ tiền ra để đi xe buýt) họ không thể cư xử một cách thiếu văn hoá như vậy được, đạo đức lương tâm họ để đâu? Như vậy đã thật quá quắt, nhưng hành hung khách thì không thể chấp nhận được. “ Ngày 16/10/2004, hai nhân viên xe buýt mặc sắc phục, Biển kiểm soát 29T – 3383 (tuyến 26) của xí nghiệp xe buýt Thăng Long (thuộc tổng công ty vận tải Hà Nội) trong đó có một người cầm ống tuýp nước hung hăng đuổi đánh hai hành khách nằm vật ra lòng đường không thể đứng lên được. Hai hành khách đen đủi ấy đã bị chấn thương nặng”(2). Cách đó không lâu, “ngày 25/10/2004 để thoát nút tắc ở Ngã tư sở, một xe máy len lên phía trước tạt qua đầu xe buýt. Lập tức lái xe vác một thanh tuýp dài hùng hổ nhảy xuống và phang vào lưng người đi xe máy”(3). Các vụ việc này đã được lên tiếng và phản ánh rất nhiều, mặc dù bên phía Tổng công ty vận tải Hà Nội đã xử phạt với những nhân viên này nhưng việc đó có lẽ không đủ mạnh để lấy lại niềm tin của hành khách. Thiết nghĩ cần phải có nhiều biện pháp cụ thể hơn nữa để giải quyết triệt để vấn đề này, để xe buýt trở thành một nét văn minh thực sự của thủ đô Hà Nội như các khẩu hiệu đã từng giương cao.