Giải pháp tái sử dụng vật liệu phế thải

911 GIẢI PHÁP TÁI SỬ DỤNG VẬT LIỆU PHẾ THẢI Đỗ Thị Hồng Nhung, Nguyễn Đăng Duy, Châu Phúc L i Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Nguyễn Thanh Tân TÓM TẮT Bài này đưa ra những ưu nhược của giải pháp trên thị trường cho 3 loại rác thải: kính thường, kính vỡ và gốm. Đồng thời đưa ra giải pháp để tăng giá trị sản phẩm, hạn chế việc ô nhiễm môi trường và theo khuynh hướng của phát triển bền vững. Từ khóa: tái sử dụng, vật liệu, phế phẩm, phế thải, phát triển bền vững. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1 Thực trạng Hiện nay trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng có hàng tấn vật liệu phế thải ra hằng ngày. Và chúng chưa được xử lý một cách triệt để bên cạnh đó nguyên liệu trên thế giới đang dần cạn kiệt bởi tác động tiêu cực của con người. Hiện nay, các nước đang tiến hành tăng cường tái chế, tái sự dụng các loại vật liệu phế thải như nhựa, gốm, kính, với mục đích biến vật liệu phế thải trở thành nguồn tài nguyên cho chúng ta. Những phương pháp này giúp chúng ta tiết kiệm tài nguyên, thời gian hơn so với việc chế tạo cái mới. Tuy nhiên, vẫn còn những loại không thể tái chế hoặc tái chế với chi phí cao đồng thời chưa tìm ra giải pháp tái sử dụng hiệu quả. 1.2 Tái sử dụng vật liệu Với mục đích tiết kiệm chi phí và theo triết lý bảo vệ môi trường và hướng đến sự phát triển bền vững, chúng tôi muốn đưa ra giải pháp tái sử dụng lại những vật liệu không thể tái chế hay khó có thể chế tạo lại điển hình là: kính thường, kính cường lực vỡ và gốm vỡ. 2 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2.1 Kính, kính cường lực ơ pháp tái ch : sử dụng lại các loại thủy tinh vỡ hiện nay được sử dụng ở rất nhiều nơi và rộng rải bằng cách tái chế lại các mảnh thủy tinh vỡ, cũ, và đun nóng ở một nhiệt độ cao nhất định để chế tác lại các sản phẩm hiện có trên thị trường. Ban đầu họ sẽ thu gom kính vỡ, phân loại và sau đó là nung lại. Ưu điểm: tạo ra những sản phẩm mới, tận dụng lại nguồn kính vỡ không sử dụng, mang lại thu nhập thêm cho người làm nghề, có thể tái sử dụng nhiều lần, giảm thiểu vật liệu phế thải kính. 912 Như c điểm: có một số loại kính không thể tái chế lại, cần dùng lượng lớn nguyên liệu để đun nóng lại thủy tinh, tạo ra nhiêt độ lớn và khí độc hại thải ra môi trường, không an toàn cho những công nhân làm việc ở đó. Hình 1. Thu gom kính vỡ Hình 2. Phân loại kính Hình 3. Lò nung thủy tinh ơ pháp tái sử dụng: mảnh thủy tinh vỡ thường được làm tường rào chống trộm đã đươc nghĩ ra từ thơi xa ưa bằng cách gắn các mảnh thủy tinh lên những bức tường rào. Ưu điểm: chi phí thi công thấp, tái sử dụng thủy tinh vỡ, chống trộm hiệu quả Như c điểm: làm mất mỹ quan nhà, nguy hiểm cho những loài động vật. 2.2 Giải pháp Với mục đích bảo vệ môi trường và tạo ra sản phẩm có tính nghệ thuật cao bên cạnh đó làm tăng giá trị của chúng thì những mảnh kính cường lực và kính thường bị vỡ ta có thể kết nối chúng lại với nhau thành các tác phẩm có họa tiết là những tia sáng len lỏi trong mỗi vết nứt có sự kết nối với nhau làm sản phẩm có nét đặt trưng riêng. Ưu điểm: tăng đáng kể giá trị sản phẩm, sử dụng được trong nhiều mục đích, tận dụng được rác thải kính, bảo vệ môi trường. Như c điểm: khó thực hiện được giải pháp, tốn nhiều công sức để sử dụng. 2.2 Gốm sứ Trên thế giới: từ lâu cũng đã có nhiều giải pháp nhầm tái sử dụng những sản phẩm bị vỡ, lõi. Điển hình như ở Nhật Bản, do truyền thống sử dụng những sản phẩm gốm lâu đời, những sản phẩm có giá trị cao nên khi bị vỡ, sứt mẻ, người Nhật không nở bỏ đi mà tìm 913 cách hàn gắn, phục hồi lại giống như lúc đầu. Từ đó cũng khai sinh ra Nghệ thuật phục hồi gốm sứ đã vỡ bằng vàng (Kintsugi). Hình 4. Theo Kintsugi/Wiki Hình 5. Anothersomething.org Trong nước: hiện nay có một số bạn trẻ cũng đã tận dụng những loại chậu gốm vỡ làm nên những chậu cây cảnh nhỏ, dùng để trang trí trong nhà, quán café, quán ăn,một số hình ảnh ví dụ: Hình 6. phương pháp tái chế ở Việt Nam Tuy nhiên, việc tái sử dụng những sản phẩm này chưa nhiều, chưa mang lại những sản phẩm mang tính nghệ thuật, bền bỉ và chưa có giá trị cao. Với mục đích tạo ra luồng gió mới, tạo ra sản phẩm mới mang tính nghệ thuật cao, mới mẻ, có giá trị đã khơi gợi chúng tôi ý tưởng sử dụng những loại gốm vỡ tạo ra những bức tranh dùng để trang trí cho không gian nội thất. Ý ưởng Sử dụng những mảnh gốm bị vỡ, cháy đen do nun quá lửa,... sắp xếp chúng theo sắc độ từ đỏ nhạt (gốm non) đến đen (gốm bị cháy khét), sắp xếp theo một hình dạng nhất định và cố định bằng keo dán, sau đó cho dung dịch keo/ nhựa kết dính bề mặt. Tiếp theo, chúng ta dựa theo quá trình làm sơn mài xử lý bề mặt và đánh bóng cho ra thành phẩm là một bức tranh với chất liệu gốm. 914 Hình 7. Tận dụng những phế phẩm từ các lò nung để tạo nên những bức tranh đặc sắc Tính khả thi Với giải pháp này, nguồn nguyên liệu gốm vô cùng nhiều về số lượng, hình dáng, màu sắc, kích thước,... vô cùng dễ tìm kiếm và chi phí cho nguồn vật liệu này vô cùng rẻ. Nếu nắm bắt được phương pháp chúng ta có thể tạo ra vô số tranh với nhiều kích cỡ khác nhau, thoải mái tạo hình về bố cục, sắc độ, mang đậm tính nghệ thuật, mang lại nét đặc trưng riêng cho người tạo ra sản phẩm. Ngoài ra, giải pháp tái sử dụng nguồn vật liệu gốm tạo ra tranh nghệ thuật này hiện nay Việt Nam và thế giới chưa có, đây sẽ là hướng đi mới mẻ và có nhiều tiềm năng. Kinh tế Nguồn vật liệu gốm vô cùng dễ tìm, không phải mất chi phi mua vật liệu gốm, có thể sử dụng nhiều loại keo khác nhau, keo dán có giá thành rẻ. Tuy nhiên, với sản phẩm tạo ra sẽ mang một giá trị nghệ thuật cao, thể hiện sự sáng tạo của người làm, hiệu quả kinh tế cao, dễ dàng sử dụng chúng như một vật trang trí trong nhà. Ư đ ểm và nhược đ ểm của giải pháp: Ưu điểm: − Tận dụng nguồn gốm vỡ, lõi, tạo ra sản phẩm nghệ thuật. 915 − Dễ dàng tìm kiếm, giá thành mua vật liệu rẻ. − Ý tưởng mới mẻ, chưa có ở nước ta và thế giới. − Sản phẩm tạo ra có giá trị cao về kinh tế. − Vật liệu vô cùng đa dạng, thỏa sức sáng tạo. Như c điểm − Để tạo được sản phẩm đẹp mất nhiều thời gian tìm kiếm vật liệu. − Một số loại keo dán khó sử dụng. 3 KẾT LUẬN Với các biện pháp tái sử dụng một cách hiệu quả các loại rác thải ngoài môi trường nhằm mục đích bảo về môi trường, làm giảm số lượng các loại rác thải, tiết kiệm được nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời làm tăng giá trị của sản phẩm, tạo nên một nét đặc trưng riêng cho từng sản phẩm.