Giáo trình Chuyên đề sao lưu và Phục hồi dữ liệu - Athena

2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 1 TÀI LIỆU CHUYÊN ĐỀ SAO LƯU VÀ PHỤC HỒI DỮ LIỆU version 1.0 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 2 Chuyên đề phục hồi dữ liệu bằng các công cụ phần mềm chuyên dụng trên Windows. Lời nói đầu: Khi đã bước chân vào nghành Công nghệ thông tin (CNTT) chắc hẳn tất cả mọi người đều phải biết rằng nguồn gốc của nghành CNTT chính là thông tin. Có thể nói trong thời đại CNTT bùng nổ như hiện nay, việc nắm bắt càng nhiều thông tin thì càng mang lại những lợi ích to lớn. Chắc hẳn ai cũng biết Internet chính là kho lưu trữ thông tin khổng lồ nhất, và phục vụ cho tất cả mọi người trên hành tinh, tuy nhiên đối với mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp đều có những nơi lưu trử dữ liệu riêng phục vụ cho nhu cầu cá nhân, hay nhu cầu kinh doanh của doanh nghiệp. Hầu hết những thông tin mà chúng ta đã lưu trữ lại, chúng đều có một giá trị ý nghĩa nhất định, thậm chí có những thông tin dữ liệu có thể so sánh với việc sống còn với một doanh nghiệp. Ngoài nỗi lo về bảo mật thông tin cá nhân, người quản trị còn phải quan tâm một cách nghiêm túc về vấn đề mất mát thông tin khi xảy ra các sự cố về phương tiện lưu trữ hay lỗi xuất phát do chủ quan khiến dữ liệu bị mất mát, hư hỏng. Việc trang bị kỹ năng khôi phục thông tin bị mất mát là một trong những kỹ năng quan trọng mà người làm công tác trong nghành CNTT cần trang bị. Nội Dung: Trong cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay, bạn có thể xem nó như một cuốn sách hướng dẫn, khi gặp các sự cố mất mát dữ liệu do xóa nhầm, “ghost” nhầm, hay bị “format” một cách vô ý thì bạn hãy mở cuốn sách này ra, biết đâu nó sẽ giúp ích phần nào cho bạn. Phần 1: Những điều cần phải nắm khi xãy ra các lỗi gây mất mát dữ liệu. Phần 2: Sử dụng những phần mềm chuyên dụng phù hợp để khôi phục dữ liệu, khôi phục toàn bộ, khôi phục từng phần. - Hướng dẫn sử dụng Phần mềm Nucleus Kernel để khôi phục toàn phần. - Hướng dẫn sử dụng phần mềm Recovery MyFile để khôi phục từng phần dữ liệu. - Hướng dẫn sử dụng phần mềm Getdataback để khôi phục cấu trúc dữ liệu. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 3 Phần 1: Những điều lưu ý cần nắm trước khi khôi phục dữ liệu. - Xác định xem dữ liệu mà ta lưu trử được lưu trử trên phương diện vật lý nào? Hiện nay chúng ta có những phương diện vật lý sau được dung để lưu trử dữ liệu bao gồm: ổ đĩa cứng (HDD,SSD); Thẻ nhớ (MMC,SD,MicroSD,Compact Flash); Bút nhớ (USB Flash Disk); Băng từ (Tape) Trong tất cả các phương diện lưu trử thì hiện nay chúng ta thường dùng ổ đĩa cứng và bút nhớ để lưu trử dữ liệu. - Xác định định dạng lưu trử dữ liệu, định dạng chính mà ta thường dùng hiện nay trên Windows là FAT32 và NTFS. Việc xác định chính xác định dạng lưu trử sẻ giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh và chính xác hơn. - Xác định lỗi gây ra mất dữ liệu, các lỗi bao gồm: o Lỗi do phương diện vật lý, hư hỏng vật lý, đây là lỗi mất dữ liệu có tỷ lệ phục hồi lại dữ liệu ở mức thấp nhất, thậm chí không thể khôi phục được dữ liệu, đây là lỗi hiếm gặp, thường do các nguyên nhân khách quan. o Lỗi xóa nhầm file, đây là lỗi thường gặp do các nguyên nhân chủ quan, đây cũng là lỗi có tỷ lệ phục hồi lại được dữ liệu ở mức cao nhất, thậm chí tỷ lệ có thể đạt 100% o Lỗi do “format” (định dạng lại) đây cũng là lỗi thường xuất phát từ những lý do chủ quan, tỷ lệ khôi phục thành công sẻ tùy thuộc vào mức độ can thiệp vào sau khi format. o Lỗi do “Ghost” nhầm (khôi phục ảnh đĩa) đây cũng là lỗi thường gặp do lý do chủ quan, tương tự như format tỷ lệ khôi phục thành công dữ liệu sẻ tùy thuộc vào mức can thiệp vào sau khi “bị Ghost” nhầm. - Quyết định lựa chọn phần mềm phù hợp, trên thị trường hiện nay có rất nhiều phần mềm chuyên dụng dùng để khôi phục dữ liệu như Padora Recovery, Recovery Myfile, Getdataback Hầu hết các phần mềm này đều là bản thương mại, bạn phải trả tiền để sử dụng, chính vì vậy hãy tham khảo thật kỹ trước khi quyết định một phần mềm nào đó để sử dụng. - Nguyên tắc vàng trong việc khôi phục dữ liệu là không được chép thêm bất kỳ một file nào vào nơi mà chúng ta đang cần khôi phục lại dữ liệu, việc làm này có thể đưa tỷ lệ thành công từ 100% xuống còn 0%. Khi bị xãy ra lỗi mất dữ liệu, tốt nhất là hãy đưa phương diện vật lý chứa dữ liệu sang một máy tính khác và “nhờ” chiếc máy ấy khôi phục giúp đặc biệt nên làm với những HDD có nhiều phân vùng dữ liệu, không cần thiết nếu đó là USB flash disk hay thẻ nhớ. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 4 Phần 2: Sử dụng những phần mềm chuyên dụng. Giới thiệu: Trong khuôn khổ hướng dẫn sử dụng các phần mềm chuyên dụng, tôi sẻ giả định khôi phục dữ liệu trên một ổ cứng có dung lượng 10GB, được định dạng là NTFS. Và giúp các bạn tiện theo dõi tôi sẽ giả lập các lỗi như xóa nhầm, format nhầm và ghost nhầm vào ổ cứng này. Bắt đầu: Nucleus Kernel. Được đánh giá là phần mềm tốt, hỗ trợ cho cả định dạng NTFS và FAT 32 Bước 1: bao giờ cũng là cài đặt phần mềm vào Windows (rất dễ với vài thao tác) Bước 2: sử dụng phần mềm. Cài đặt phần mềm vào Windows và khởi động chương trình từ shortcut trên Desktop. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 5 Nhìn ở trên ta thấy Nucleus Kernel liệt kê các ổ đĩa có mặt trong hệ thống, trong đó Storage Device1 chính là ổ đĩa ta cần khôi phục dữ liệu, có 2 mức độ lựa chọn khi khôi phục dữ liệu. Chế độ quét Standard Scan với thời gian quét nhanh, chế độ Advance Scan với chế độ quét sâu hơn. Sauk hi lựa chọn xong chế độ quét nhấn phím |> để tiếp tục bước làm: NK liệt kê thông tin ổ cứng (phân vùng) ta đã lựa chọn ,tiếp tục nhấn |> 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 6 Quá trình quét sẽ diển ra nhanh hoặc chậ phụ thuộc vào chế độ lựa chọn quét ban đầu, dung lượng chứa của ổ cứng (phân vùng), và tốc độ xữ lý của máy tính. Ta thấy NK đã liệt kê ra các thông tin về File lỡ tay xóa hoặc format nhầm 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 7 Những File có màu đỏ, chính là những file đã không còn trên ổ đĩa, để người quản trị có thể lựa chọn đúng File đã bị mất cần phải khôi phục lại thì NK đưa ra một số thông tin giúp người quản trị có thể chọ đúng file cần khôi phục, hoặc bạn có thể chọn hết tất cả. Tuy nhiên có đôi khi NK không thể khôi phục đúng tên của File đã mất. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 8 Sau khi đã chọn được những File cần khôi phục, bạn Click vào menu Recovery và chọn dòng Recover Selected. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 9 Lựa chọn nơi sẻ lưu các File đã chọn ở bước trước. Nhấn OK Lưu ý: Tuyệt đối không lựa chọn nơi lưu trử lại là vùng đang cần khôi phục. Sau đó hãy truy cập đến nơi lưu trữ File và xem kết quả mà NK đã thực hiện. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 10 Rất tốt các File đã quay trở lại, tuy nhiên tôi gặp phải vấn đề tên của File đã bị thay đổi. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 11 GetDataBack Giới thiệu: đây cũng được xem là phần mềm tốt nhất trong việc khôi phục dữ liệu, Getdataback có khả năng cho phép khôi phục dữ liệu ở mức cao khi xóa hoặc format nhầm dữ liệu. Bước 1: cài đặt phần mềm vào hệ thống (rất dễ bạn có thể làm được) Bước 2: chạy chương trình Getdataback hơi khó sử dụng hơn Nucleus Kernel một chút. Giao diện chương trình khi khởi động Có 4 mục cho bạn lựa chọn - I don’t know, use Default setting. - Systematic file system damge - Sustained file system damage 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 12 - I want to recover deleted files. Sau khi lựa chọn xong, nhấn Next để tiếp tục Tiếp tục lựa chọn ổ đĩa (phân vùng) phục hồi dữ liệu. Ổ đĩa thứ 2 chính là ổ đĩa mà tôi cần khôi phục dữ liệu Nhấn Next để sang bước tiếp theo. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 13 Getdataback đang quét các sector trên ổ cứng, hãy cho nó một thời gian để hoàn thành công việc, thời gian chờ có thể sẽ khá lâu. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 14 Sauk hi hoàn thành Getdataback sẽ liệt kê các phân vùng trên ổ đĩa cùng với thông tin dữ liệu chứa trên nó. Tiếp tục nhấn Next để xem kết quả khôi phục 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 15 Cũng như Nucleus Kernel, Getdataback cũng liệt kê các file bị xóa trên ổ đĩa 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 16 Những File bị gạch ngang chính là những File bị xóa mất. Getdataback cũng cung cấp một số thông tin để bạn phân biệt các File đã xóa, tốt nhất là ta nên chọn tất cả để phục hồi. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 17 Sauk hi lựa chọn các File cần phục hồi, bạn nhấn vào nút Copy trên thanh trạng thái của chương trình, sau đó lựa chọn nơi ta sẽ save lại các dữ liệu khôi phục này. Mặc định đường dẫn nơi chứa dữ liệu là: C:\Documents and Settings\Administrator 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 18 Nhấn OK để lưu các File lại sau khi đã chọn thư mục cần lưu lại Lưu ý: Tuyệt đối không chọn nơi lưu trử là khu vực đang cần khôi phục lại dữ liệu. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 19 Cuối cùng bạn hãy mở nơi đã lưu trữ lại và xem kết quả khôi phục của chương trình. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 20 Recovery My File Giới thiệu: Cũng tương tự hai công cụ ở trên, tuy nhiên Recovery My File cho phép rút ngắn thời gian quét khi chỉ định chương trình quét các định dạng File một cách cụ thể, đây là đặc điểm khác biệt so với hai chương trình trên. Bước 1: Cài đặt chương trình (quá dễ cũng như hai phần mềm trên) Bước 2: Chạy chương trình Bỏ qua hoặc xem các thủ thuật mà Recovery My Files đưa ra, nếu đã sẵn sàng hãy Close Tip of the Day và bắt đầu lựa chọn kiểu khôi phục dữ liệu. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 21 Cũng cung cấp đến bốn chế độ quét tùy theo nhu cầu khôi phục cụ thể, với hai tùy chọn quét chính là tìm kiếm File khi bị xóa, và tìm kiếm File khi bị format. Sauk hi đã lựa chọn xong kiểu tìm kiếm File nhấn Next để tiếp tục. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 22 Chọn vùng cần quét và tìm dữ liệu bị mất. Ở đây tôi chọn vùng cần quét là ổ đĩa DATA và khu vực thùng tái chế Recycler. Nhấn Next sau khi đã chọn xong vùng cần khôi phục. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 23 Với kiểu chọn là khôi phục File thì ta có thể chỉ định cụ thể những định dạng File cần tìm kiếm. Sauk hi đã chọn xong bạn nhấn Next để tiếp tục. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 24 Sauk hi hoàn thành Recovery My File sẻ liệt kê các File mà ta đã xóa mất trên ổ cứng, tuy nhiên nó chỉ hiển thị những định dạng File nào mà ta đã lựa chọn trước đó, ngoài ra phần mềm còn cung cấp cho ta thông tin về File với tính năng xem trước File trong trường hợp File bị đổi tên, tuy nhiên tính năng xem trước này không được tốt cho lắm. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 25 Sau khi lựa chọn xong các Files cần phục hồi, bạn nhấn vào nút Save File và chọn kiểu Save Files hoặc Save Files As 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 26 Lựa chọn đường dẫn để Save files. Lưu ý: Tuyệt đối không save File phục hồi vào phân vùng hoặc ổ đĩa đang cầ khôi phục dữ liệu. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 27 Đây là kết quả sau khi Save xong các File mà ta cần khôi phục. 2 Bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, Q1. Điện thoại: (848) 38244041 , Hotline : 090 78 79 477 Website: www.athena.edu.vn Trương Văn Cường - Trung tâm đào tạo Athena- Lưu hành nội bộ 28 Lời kết: Vấn đề khôi phục dữ liệu phụ thuộc hoàn toàn vào sức mạnh của các công cụ khôi phục. Trên đây là ba trong số rất nhiều phần mềm có cùng tính năng khôi phục dữ liệu. Một vấn đề mà bạn cần lưu ý khi khôi phục dữ liệu chính là tuyệt đối không chép các dữ liệu khôi phục vào chính nơi mà ta đang cần khôi phục, nhằm hạn chế tối đa mức độ rủi ro khi khôi phục dữ liệu. Ngoài các yếu tố về kỹ thuật thì sự may mắn cũng là yếu tố quyết định việc khôi phục dữ liệu có thành công hay không, chính vì vậy ta nên kết hợp sử dụng nhiều phần mềm, công cụ để khôi phục dữ liệu, việc làm này sẽ giúp tỷ lệ may mắn tăng lên đáng kể. Chúc bạn thành công.