Học phần Kế toán tài chính 1 - Chương 3: Kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ

06-Jul-19 1
 CH
NG 3: K TOÁN NGUYÊN VT LIU, CÔNG C DNG C (Accounting for inventory) M
c tiêu Sau khi h
c xong chng này, ngi h
c có th: • Phân loi và nguyên tc ghi nhn NL, VL, CCDC • Xác nh giá tr ca NL,VL, CCDC • Nhn din và vn d ng các tài khon k toán thích hp trong x lý các giao d ch kinh t liên quan n NL,VL,CCDC • Vn d ng hch toán k toán mt s giao d ch kinh t ch yu liên quan n NL,VL,CCDC • Trình bày thông tin v NL,VL,CCDC trên báo cáo tài chính. 2 Tài liu tham kho - Giáo trình K toán tài chính 1, 2015, H Ngân hàng TPHCM, ch biên TS. Nguyn Qunh Hoa - Lut k toán s 88/2015/QH13 - Chun mc k toán Vit Nam s 02 – Hàng tn kho - Thông t 228/2009/TT-BTC v hng dn lp d phòng - Thông t 200/2014/TT - BTC
Ni dung 1. Nhng vn  chung 2. Phng pháp k toán NL, VL, CCDC 3. K toán DP gim giá hàng tn kho 4. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính  06-Jul-19 2 1. Tng quan hàng tn kho 1.1 Khái nim, phân loi 1.2 c im 1.3 Phng pháp tính giá 1.4 Phng pháp k toán hàng tn kho 1.5 Quy trình nhp, xut hàng tn kho  1.1 Khái nim, phân loi HTK
Khái nim: (CM k
toán 02) Hàng tn kho là nhng tài sn:  1.1 Khái nim, phân loi HTK
     Nguyên liu, vt liu (raw materials)  Cn c vào yêu cu qun lý: - Nguyên liu, vt liu chính; - Vt liu ph ; - Nhiên liu; - Ph tùng thay th; - Vt liu và thit b xây dng c bn; - Các loi vt liu khác.   Nguyên liu, vt liu (raw materials)  Cn c vào ngun gc: - Nguyên liu, vt liu mua ngoài; - Nguyên liu, vt liu t ch bin, gia công.  Cn c vào mc ích và n i s dng: - Nguyên liu, vt liu trc tip dùng cho sn xut, kinh doanh; - Nguyên liu, vt liu dùng cho công tác qun lý; - Nguyên liu, vt liu dùng cho các m c ích khác  1.1 Khái nim, phân loi HTK 06-Jul-19 3      Cn c vào ph ng pháp phân b - Loi phân b 1 l!n (100% giá tr ) - Loi phân b nhiu l!n  Cn c vào yêu cu qun lý và công vic ghi chép k
toán: - Công c , d ng c ; - Bao bì luân chuyn -  dùng cho thuê  1.1 Khái nim, phân loi HTK      Cn c vào ni dung: - Lán tri tm thi, à giáp, cp pha dùng trong XDCB, d ng c gá lp chuyên dùng cho sn xut, vn chuyn hàng hóa. - D ng c ,  dùng b"ng thy tinh, sành s#. - Qu!n áo, bo h lao ng; - Công c , d ng c khác  Cn c vào mc ích s dng: - Công c , d ng c dùng cho SXKD - Công c , d ng c dùng cho qun lý - Công c , d ng c dùng cho các m c ích khác.  1.1 Khái nim, phân loi HTK 1.2  c im - Là mt b phn chim t$ tr
ng ln trong TS ngn hn (current assets) - Hàng tn kho c hình thành t% nhiu ngun khác nhau, vi chi phí cu thành nên khác nhau. - Vic qun lý hàng tn kho ph#c tp  
Nguyên t c tính giá HTK + Hàng tn kho c ghi nhn ban !u theo giá gc (giá thc t) gm: 1.3 Ph ng pháp tính giá HTK 06-Jul-19 4 

Nguyên t c tính giá HTK + Cui niên  k toán, hàng tn kho c ghi nhn theo giá tr thu!n có th thc hin c (net relizable value) trong trng hp giá tr này thp hn giá tr gc (lp d phòng gim giá hàng tn kho) Giá tr thu n có th thc hin c (net relizable value) ca vt t là giá bán c tính ca vt t trong k SXKD bình thng tr% i các chi phí c tính  hoàn ch&nh SP và chi phí c tính ph c v cho vic tiêu th SP. 1.3 Ph ng pháp tính giá HTK   NVL, CCDC, hàng hoá nhp kho mua ngoài: Giá thc t 1.3.1 Ph ng pháp tính giá HTK nhp kho:  NVL, CCDC, hàng hoá nhp kho t ch bi n hoc thuê gia công: Giá thc t + Giá thc t
vt liu xut kho ch
bi
n em gia công + Chi phí vn chuyn, bc d khi giao và nhn + Chi phí ch
bi
n, chi phí phi tr cho n v gia công 1.3.1 Ph ng pháp tính giá HTK nhp kho:   i vi vt t thuê ngoài gia công, tr giá vn thc t bao gm giá thc t ca vt t xut thuê ngoài ch bin, chi phí vn chuyn t% doanh nghip n ni ch bin và ngc li, chi phí thuê gia công ch bin.  i vi vt t nhn vn góp liên doanh, vn góp c ph!n, tr giá vn thc t là giá c các bên tham gia liên doanh, góp vn chp thun. 1.3.1 Ph ng pháp tính giá HTK nhp kho: 06-Jul-19 5  a. Phng pháp s d ng giá gc (giá thc t) - Phng pháp bình quân gia quyn (Weighted average method); - Phng pháp nhp trc, xut trc (First in first out method); - Phng pháp tính theo giá ích danh (Specific identification method). b. Phng pháp s d ng giá hch toán: Áp d ng khi vic xác nh giá gc khó thc hin. n v t xây dng, s d ng ni b, n nh. 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: a. Ph ng pháp s dng giá thc t  Phng pháp bình quân gia quyn n giá xut kho bình quân = S lng VT, HH nhp kho trong k GT VT, HH nhp kho trong k S lng VT, HH tn kho !u k GT VT, HH tn kho !u k + + Giá tr vt t, hàng hóa xut kho = x S lng VT, HH xut kho n giá XK bình quân  1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: c im  Bình quân gia quyn cui k - u im: Tính toán n gin - Nhc im: Không m bo k p thi công tác k toán  Bình quân gia quyn sau m'i l!n nhp - u im: Tính giá hàng tn kho tng i chính xác và k p thi - Nhc im : Tính toán ph#c tp nu DN có nhiu mt hàng và giá c thng xuyên bin ng  a. Ph ng pháp s dng giá thc t 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: Tình hình Kho vt liu X ca DN A tháng 3/N: - Tn kho !u tháng tr giá: 22.250.000; SL: 1000kg - Tình hình nhp xut trong tháng Ngày Phi u nhp kho S l ng Nhp(kg) S l ng Xut (kg) n giá (/kg) 07 PNK115 1.500 22.000 10 PNK116 2.000 23.000 12 PXK207 4.000 15 PNK117 3.000 25.000 25 PXK208 2.000 Tính giá xut kho theo PP bình quân gia quyn cui k VD1: 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: 06-Jul-19 6 21 Xut nguyên vt liu ( lô nào thì tính n giá xut kho theo n giá nhp kho ca lô ó. c im - Áp dng i vi nhng DN bo qun hàng tn kho theo tng lô nhp riêng bit và có giá tr cao - DN nhp, xut hàng tn kho không nhiu trong mt k k
toán. a. Ph ng pháp s dng giá thc t  Phng pháp tính theo giá thc t ích danh 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: Giá xut kho xác nh theo nguyên tc ly giá hàng nhp trc c im Trong iu kin lm phát, ph ng pháp này làm giá thành thp, giá hàng tn kho cao và ngc li
a. Ph ng pháp s dng giá thc t  Phng pháp nhp trc, xut trc 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: Tình hình Kho vt liu X ca DN A tháng 3/N: - Tn kho !u tháng tr giá: 22.250.000; SL: 1000kg - Tình hình nhp xut trong tháng  Ngày Phi u nhp kho S l ng Nhp(kg) S l ng Xut (kg) n giá (/kg) 07 PNK115 1.500 22.000 10 PNK116 2.000 23.000 12 PXK207 4.000 15 PNK117 3.000 25.000 25 PXK208 2.000 Tính giá xut kho theo PP FIFO VD2: 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho: 06-Jul-19 7 25 H s giá = Giá hch toán VT, HH nhp kho trong k Giá tr VT, HH nhp kho trong k Giá hch toán VT, HH tn kho !u k Giá tr VT, HH tn kho !u k + + Giá hch toán VT, HH nhp, xut kho = x S lng VT, HH nhp, xut kho n giá hch toán i Giá tr VT, HH xut kho = x Giá hch toán VT, HH xut kho H s giá  b. Ph ng pháp s dng giá hch toán 1.3.2 Ph ng pháp tính giá HTK xut kho:  - Ph ng pháp kê khai th ng xuyên (Perpetual inventory system) - Ph ng pháp kim kê nh k (Periodic inventory system) 1.4 Ph ng pháp k toán hàng tn kho Giá tr HTK tn cui k = Giá tr HTK xut kho = Yêu cu nhp kho Ký phi u và chuyn hàng Lp phi u nhp kho Nhn phi u và nhp kho Ng i yêu cu Th khoK toán Ghi s k toán vt t (1) (2) (3) (4) Ghi th kho (5)  1.5 Quy trình nhp, xut HTK 06-Jul-19 8 !"#$"#%"t kho Lp phi u xut kho Xut kho Ng i yêu cu Th khoK toán Ghi s k toán vt t (1) (3)(4) (5) Ghi th kho Nhn phi u Ký phi u và nhn hàng Nhn li phi u (7) (6) (2)  1.5 Quy trình nhp, xut HTK 2.1 K toán hàng tn kho theo phng pháp kê khai thng xuyên 2.2 K toán hàng tn kho theo phng pháp kim kê nh k
2. Nghip v k toán hàng tn kho Ch&ng t' k toán
 Nhp kho Xut kho 2.1 K toán hàng tn kho theo pp KKTX Tài kho(n s dng - TK 151 – Hàng i ng (Goods in transit) - TK 152 – Nguyên liu, vt liu (Raw materials) - TK 153 – Công c , d ng c (Tools and supplies)
2.1 K toán hàng tn kho theo pp KKTX 06-Jul-19 9 Vt t, hàng hóa mua ngoài - Hàng và H v cùng - Hàng i  ng - Hàng nhp kho không úng so vi H - Gim giá hàng mua, CKTM, hàng mua tr li Vt t, hàng hóa thuê ngoài gia công, ch bin Vt t, hàng hóa t ch bin Vt t, hàng hóa nhp t% các ngun khác

2.1.1 K toán nhp kho
Tr ng hp hàng mua ngoài  Hàng và H cùng v) TK 111, 112, 331 TK 152, 153 Thu GTGT PP khu tr% thu GTGT TK 1331  2.1.1 K toán nhp kho TK 111,112,331 TK 151 TK 133 VAT TK 152, 153 Nhn c hàngCui k, hàng cha v 
Tr ng hp hàng mua ngoài  Hàng i  ng 2.1.1 K toán nhp kho TK 627,641,642 S d ng ngay TK 33312 TK 152, 153 TK 1331 Giá NK TK 112, 144, 331 TK 3334 Thu NK VAT hàng NK 
Tr ng hp hàng mua ngoài  Nhp kh*u 2.1.1 K toán nhp kho 06-Jul-19 10  - 10/6/N: Nhp khu lô NVL D: + CIF/HCM: 250.000USD. + Thu sut thu NK: 15% + T$ giá: 22/USD + Thi hn thanh toán: 30 ngày ã nhp kho theo PNK0348 Giá tính thu NK: 300.000USD - 12/6/N, phi u chi: T ng chi phí vn chuyn t% cng vê ) kho DN 5.500 (ã bao gm VAT 10%) VD 3: VAT Khu tr', thu sut: 10% (VT: 1.000 )  - 10/6/N: Phi u chi: Np thu nhp khu, VAT hàng NK lô NVL D - 10/7/N: Mua ngoi tê * ti VCB b"ng tin gi VND ê + thanh toán cho nha ) cung cp nc ngoài toàn bô * tin mua lô NVL D. T$ gia , giao d ch: 22,3/USD VD 3: VAT Khu tr', thu sut: 10% (VT: 1.000 ) 39 TK 111, 112, 331TK 152, 153 TK 133 ST gim giá/GT hàng tr li,CKTM 
Tr ng hp hàng mua ngoài  Ng i bán gi(m giá/DN tr( li hàng,CKTM 2.1.1 K toán nhp kho 06-Jul-19 11 Vt t th%a, thiu trong khâu mua c x lý tùy thuc vào phng th#c mua bán (phng th#c nhn hàng hay phng th#c chuyn): - Phng thc chuyn hàng: vt t, hàng hóa ch& c chuyn giao quyn s( hu khi bên mua ã nhn c hàng, do ó, s hàng thiu hay th%a do bên bán ch u trách nhim. - Phng thc nhn hàng: vt t, hàng hóa c chuyn giao quyn s( hu cho bên mua ngay khi bên mua n nhn hàng ti bên bán, do ó, s hàng thiu hay th%a thuc v trách nhim bên mua 41
X lý vt t , th'a thi u 2.1.1 K toán nhp kho  Ph ng th&c chuyn hàng: x lý theo 2 cách - DN có th chp nhn thanh toán luôn ph!n VT, hàng hóa thiu N TK 152,153 (133): Ph!n VT,HH thc nhp N TK 1388: Giá tr VT,HH thiu còn phi thu Có TK 331: Giá tr VT,HH theo H Khi bên bán giao b sung: N TK 152,153/ Có TK 1388 - DN có th t% chi không nhp lô hàng này hoc ch& chp nhn nhp kho theo s thc nhn (yêu c!u nhà cung cp iu ch&nh giá thanh toán theo s lng VT,HH thc nhn) KT ghi: N TK 152,153 (133)/ Có TK 331: Giá tr VT,HH thc nhn 42  X lý vt t thi u 2.1.1 K toán nhp kho  Ph ng th&c nhn hàng - DN ghi nhn nhp kho theo s thc nhn, ph!n VT,HH thiu yêu c!u các cá nhân, n v có liên quan bi thng (thanh toán theo úng giá tr trên H). N TK 152,153 (133): Ph!n VT,HH thc nhp N TK 1381: Giá tr VT thiu ch x lý N TK 1388, 111, 112,152,153,156: x lý bt bi thng Có TK 331 : Giá tr VT,HH theo H Khi nhn c bi thng: N TK 152,153,111,113,156 Có TK 1381 43  X lý vt t thi u 2.1.1 K toán nhp kho  Ph ng th&c chuyn hàng: x lý theo 2 cách - DN chp nhn thanh toán luôn ph!n VT, hàng hóa th%a so vi H và yêu c!u bên bán phát hành hóa n b sung N TK 152,153 (133): Ph!n VT,HH thc nhp Có TK 331 : Giá tr VT,HH theo thc nhp - DN ch& chp nhn nhp kho theo s thc nhn trên hóa n, ph!n VT,HH th%a s- gi h cho nhà cung cp KT ghi: N TK 152,153 (133) Có TK 331: Giá tr VT,HH trên hóa n 44  X lý vt t th'a 2.1.1 K toán nhp kho 06-Jul-19 12  Ph ng th&c nhn hàng: a) Nu ã xác nh rõ nguyên nhân: - DN có th chp nhn thanh toán luôn ph!n VT, hàng hóa th%a so vi H và yêu c!u bên bán phát hành hóa n b sung N TK 152,153 (133): Ph!n VT, HH thc nhp Có TK 331 : Giá tr VT,HH theo H - DN ch& chp nhn nhp kho theo s thc nhn trên hóa n, ph!n VT,HH th%a s- gi h cho nhà cung cp N TK 152,153 (133) Có TK 331: Giá tr VT,HH trên hóa n 45  X lý vt t th'a 2.1.1 K toán nhp kho b) Nu cha xác nh nguyên nhân: N TK 152,153,156 Có TK 3381 Khi có q/ nh x lý: N TK 3381 Có TK 632,711 46  X lý vt t th'a  Ph ng th&c nhn hàng 2.1.1 K toán nhp kho VÍ D
: KKTX, VAT KHU TR, THU SUT 10% (VT: 1000) 1. Mua VLC 10.000kg, ã v) và  c nhp kho  - n giá thanh toán: 11/kg. Thanh toán ngay b+ng chuyn kho(n (NH ã báo N). 2. Chi phí vn chuyn VLC thanh toán b+ng TM 16.500, trong ó thu GTGT 1.500. 47 3. * Nhp kh*u 18.000 tn VLC: - CIF/HCM: 150USD/tn. - Thu NK: 12% - Thu GTGT hàng NK: 10% - T, giá mua – bán: 20.350 – 20.500 - Thi hn thanh toán 30 ngày * Phi u chi: Tng chi phí vn chuyn VLC t' c(ng v)  n DN 165.000 (ã bao gm VAT 10%) Gía tính thu NK = 150USD/tn 48 06-Jul-19 13 4. Mua VLC theo H 10.000kg - Hàng ã v) và nhp kho: 9500kg - 500kg thi u ch a rõ nguyên nhân - n giá: 10/kg (ch a VAT) - T. toán ngay b+ng chuyn kho(n 5. Mua chu VLC 10.000kg hàng ã v)  - n giá 12/kg (ch a VAT) - 1500kg không  tiêu chu*n  c gi(m gía 20% 49  50  51  52 06-Jul-19 14 TK 154TK 152, 153 TK 133 VAT PP khu tr% TK152, 153 Xut hàng i gia công Nhp hàng ã gia công Theo dõi t%ng i tng CP gia công TK 331, 111,112 
Tr ng hp thuê ngoài gia công, ch bi n 2.1.1 K toán nhp kho
Nguyên liu, vt liu xut kho
Công c , d ng c xut kho 2.1.2 K toán xut kho  B
NG PHÂN B NVL: NVL là CP phát sinh th
ng xuyên và liên quan n nhiu i t
ng s d ng nên c n phi lp bng phân b . - Cách lp: ===> L
u các phiu XK (hàng ngày) ===> Phân loi các phiu XK (cui k) ===> T ng hp các phiu XK cùng i t
ng 06 -J ul -19 55 2.1.2 K toán xut kho
Nguyên liu, vt liu xut kho P/B vào chi phí TK 152 TK 627, 641, 642 TK 621 (SP)  2.1.2 K toán xut kho
Nguyên liu, vt liu xut kho  Dùng cho SXKD 06-Jul-19 15 TK 222TK 152 TK 811TK 711 Giá tr vn góp L' TC Lãi TC  2.1.2 K toán xut kho
Nguyên liu, vt liu xut kho  Góp vn liên doanh Nguyên t c - Phn ánh CCDC theo giá thc t - Theo dõi chi tit CCDC theo t%ng loi, t%ng ngi và t%ng b phn s d ng - CCDC có giá tr ln và s d ng lâu dài phi tin hành phân b d!n - Tùy theo c im ca t%ng DN, ch
n phng pháp phân b 1 l!n hay nhiu l!n.  2.1.2 K toán xut kho
Công c, dng c xut kho M&c phân b ln cui = - M&c phân b các ln tr .c Giá tr CCDC p/b - - Giá tr PL thu hi khi báo h/ng, s bi th ng 59 2.1.2 K toán xut kho
Công c, dng c xut kho  Ph ng pháp phân b P/B toàn b GT vào CP SXKD TK 627, 641, 642TK 1531, 1532 - CCDC xut dùng có GT nh., thi gian s d ng ngn - Tính toàn b GT ca CCDC xut dùng vào CP SXKD  2.1.2 K toán xut kho
Công c, dng c xut kho  Phân b 1 ln 06-Jul-19 16 TK 242 TK 627, 641, 642 TK 111, 152 Bi thng GT còn li TK 153 Xut dùng CCDC Giá tr P/B t%ng k TK 138 GT thu hiCCDC h h.ng TK 111, 112, 331 TK 133 Mua v s d ng ngay  2.1.2 K toán xut kho
Công c, dng c xut kho  Phân b nhi)u ln 2.2 K toán VT, HH theo pp KKK  !"#$%&" ' - Theo dõi tình hình nhp kho vt t, hàng hóa khi có nghip v nhp - Cui k, kim kê hàng tn kho xác nh giá thc t hàng tn kho xác nh giá thc t hàng xut kho  Giá thc t hàng XK = + Giá thc t hàng tn kho !u k Giá thc t hàng nhp kho trong k Giá thc t hàng tn kho cui k - VD 4: DN A có tình hình hàng tn kho nh sau: - Tn kho !u k: 1,5 tn vt liu X, giá thc t 225.000.000 - Nhp kho trong k: 20 tn vt liu X, giá thc t 3.100.000.000 - Vt liu tn kho cui k theo kim kê: 2 tn DN tính giá theo phng pháp bình quân gia quyn, kim kê hàng tn kho theo PP KKDK. Tính giá tr vt liu X xut kho. 
2.2 K toán VT, HH theo pp KKK 64 06-Jul-19 17 Tài kho(n s dng: TK 611 – Mua hàng + TK 6111 – Mua nguyên vt liu + TK 6112 – Mua hàng hóa - TK 611 ch& áp d ng DN hch toán hàng tn kho theo PP KKK - Tr giá hàng mua phn ánh trên TK 611 theo giá thc t - Khi xut hàng ch& ghi mt l!n vào cui k KT sau khi kim kê và x/ c GT hàng tn kho cui k  2.2 K toán VT, HH theo pp KKK TK 151, 152, 153 TK 133 Trong k, mua hàng TK 111, 112, 331 TK 611 TK 621, 627, 641, 642 (2) CK, X/ giá tr HTK (1) K, K/C giá tr HTK (3) Giá tr H xut kho TK 151, 152, 153  Doanh nghip s(n xut 2.2 K toán VT, HH theo pp KKK TK 111, 111, 112TK 611 TK 138 TK 133 Hàng c gim giá, tr li hàng  2.2 K toán VT, HH theo pp KKK Doanh nghip s(n xut TK 138TK 611 TK 334 C/n c# biên bn x lý hàng thiu h t, mt TK 632  2.2 K toán VT, HH theo pp KKK Doanh nghip s(n xut 06-Jul-19 18 3. K toán DP gi(m giá hàng tn kho Nguyên t c k toán - DP gim giá hàng tn kho (Provision for devaluation of inventories) là vic tính trc vào chi phí ph!n giá tr b t n tht do giá tr thun ca hàng tn kho b gim thp h n so GT s sách (Net realizable value < The original cost of inventory) - S d phòng c lp = CL gia giá gc và giá tr thu!n - DP gim giá hàng tn kho c lp vào thi im lp BCTC - TK s d ng: TK 2293 – DP gim giá hàng tn kho (Allowance for decline in value of inventory)  TK 632TK 2294 D phòng n/m k tip < S d TK d phòng  D phòng n/m k tip > S d TK d phòng 3. K toán DP gi(m giá hàng tn kho Trên B(ng cân i k toán IV. Hàng tn kho 1. Hàng tn kho (Inventories) 2. D phòng gim giá HTK (Provision against devaluation of goods in stock ) 71 4. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính III. Chu*n mc và Ch 0k toán áp dng 7. Nguyên tc ghi nhn hàng tn kho: - Nguyên tc ghi nhn hàng tn kho; - PP tính giá tr hàng tn kho; - PP hch toán hàng tn kho; - PP lp d phòng gim giá hàng tn kho. 72  B(ng thuy t minh BCTC (Notes to the financial statements) 4. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính 06-Jul-19 19 VI. Thông tin b sung cho các kho(n mc trình bày trong BCKT 7. Hàng tn kho - Nguyên vt liu - Công c , d ng c 73  B(ng thuy t minh BCTC (Notes to the financial statements) 4. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính