Học phần Kế toán tài chính 1 - Chương 6: Kế toán hoạt động đầu tư tài chính

06-Jul-19 1
 CH
NG 6: K TOÁN HOT NG U T
TÀI CHÍNH MC TIÊU 2 Sau khi h c xong ch ng này, ng i h c có th : • Nh
n bit các khon u t tài chính ti doanh nghip. • Xác  nh giá g c ca các khon u t tài chính. • Nh
n din và v
n dng các tài khon k toán thích h p trong x lý các giao d ch kinh t liên quan n các khon u t tài chính. • V
n dng hch toán k toán mt s giao d ch kinh t ch yu liên quan n các khon u t tài chính. • Trình bày thông tin các khon u t tài chính trên báo cáo tài chính. 1. Nhng vn  chung v k toán hot ng u t tài chính 2. K toán hot ng u t tài chính 3. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính NI DUNG 3 • Chun mc k toán 07- Các khon u t vào Công ty liên kt • Chun mc k toán 08- Thông tin tài chính v nhng khon v n góp liên doanh • Chun mc k toán 21- Trình bày BCTC • Chun mc k toán 25- BCTC h p nht và k toán các khon u t vào Công ty con • Chun mc k toán 30- Lãi trên c phiu • Thông t 228/2009/TT-BTC v hng dn l
p d phòng TÀI LIU THAM KHO 4 06-Jul-19 2 1. NHNG VN  CHUNG 1.1 Khái nim u t tài chính (Financial investments) ca DN là ho
t ng u t vn ra bên ngoài di nhiu hình thc vi mc ích gia tng l i nhu
n hoc chia s l i ích và trách nhim vi DN khác. 5 1. NHNG VN  CHUNG 1.2 Phân loi 1.2.1 Cn c thi gian thu hi vn: u t tài chính ngn hn (short-term financial investments) và u t tài chính dài hn (long-term financial investments). - Các khon u t tài chính ngn hn là các khon u t tài chính  c nm gi ch yu cho mc ích thng mi hoc cho mc ích ngn hn mà d kin thu hi hoc thanh toán trong vòng 12 tháng. - Các khon u t tài chính dài hn là các khon u t tài chính khác ngoài các khon u t tài chính ngn hn và có th i hn thu hi v n trên 12 tháng. 6 1. NHNG VN  CHUNG 1.2 Phân loi 1.2.2 Cn c mc ích u t : u t tài chính mc ích h!ng lãi và u t tài chính mc ích chia s l i ích và trách nhim vi DN khác; gm chng khoán kinh doanh, chng khoán u t nm gi n ngày áo hn và các khon u t v n vào n v khác. - Chng khoán kinh doanh là các loi chng khoán và công c tài chính khác mà doanh nghip nm gi vì mc ích kinh doanh kim l i - Chng khoán u t nm gi n ngày áo hn là các khon u t tài chính mà doanh nghip d kin nm gi n ngày áo hn nh"m thu lãi hang k# - Các khon u t v n vào n v khác là khon v n u t di hình thc góp v n, mua c phn vi mc ích u t lâu dài nh"m h!ng lãi hoc chia s l i ích và trách nhim vi n v khác 7 1. NHNG VN  CHUNG 1.3 Quy nh k toán - Ph ng pháp k toán: k toán v
n dng phng pháp giá g c và phng pháp v n ch s! hu + PP giá g c s dng khi ghi s k toán, l
p và trình bày BCTC riêng ca nhà u t + PP v n ch s! hu: s dng khi l
p và trình bày BCTC h p nht ca nhà u t - T chc k toán chi tit: phi m! s chi tit theo dõi giá tr khon u t vào t$ng bên nh
n u t. Trên s chi tit phi theo dõi mnh giá, giá thc t mua c phiu, v n góp, chi phí thc t u t vào bên nh
n u t - Cu i nm tài chính, khi có b"ng chng áng tin c
y v s gim giá ca chng khoán kinh doanh, k toán phi l
p d phòng tn tht cho các khon u t tài chính.8 06-Jul-19 3 2. K TOÁN HOT NG U T
TÀI CHÍNH 2.1 K toán chng khoán kinh doanh ( Marketable securities/Trading securities & Available for sale securities) 2.2 K toán u t nm gi n ngày áo hn ( Held to maturity securities) 2.3 K toán u t vào công ty con * ( Investments in subsidiaries) 2.4 K toán u t vào công ty liên doanh, liên kt * (Investments in associates, joint ventures) 2.5 K toán các khon u t khác * (Other investments) 2.6 K toán d phòng gim giá các khon u t tài chính * (Provision for diminution in value of investments) 9
Nguyên tc - Phn ánh khon u t theo giá g c Giá gc CKKD= giá mua + các chi phí mua (nu có) nh chi phí môi gi i, giao dch, cung c!p thông tin, thu, l phí và phí ngân hàng - Hch toán k p th i y  các khon thu nh
p t$ hot ng u t chng khoán kinh doanh - M! s chi tit theo dõi t$ng loi chng khoán - Khi thanh lý, nh ng bán chng khoán kinh doanh, giá v n  c xác  nh theo phng pháp bình quân gia quyn di ng - Cu i niên  k toán, nu giá tr th tr ng ca chng khoán kinh doanh b gim xu ng thp hn giá g c, k toán  c l
p d phòng gim giá10 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Tài kho#n s$ dng: TK 121 – Chng khoán(CK) kinh doanh (Marketable Securities/ Trading securities and Available for sale securities) - TK 1211 - C phiu ( Shares) - TK 1212 - Trái phiu (Bonds) - TK 1218 - Ch ng khoán và công c tài chính khác (securities and other financial instruments)
Kt c!u TK và n%i dung ph#n ánh: Bên N&: Giá tr chng khoán kinh doanh mua vào. Bên Có: Giá tr ghi s chng khoán kinh doanh khi bán. S d bên N&: Giá tr chng khoán kinh doanh ti th i i%m báo cáo. 11 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH TK 121TK 111, 112, 141, Mua CK
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 12 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH 06-Jul-19 4 TK 515 TK 111, 112 TK 121 TK 138 nh k( thu lãi, tính lãi CK 13 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK ...... TK 111, 112, 131TK 121 Chuy n nh &ng CK Lãi TK ....... L) Giá........ Giá........ 14 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 635 TK 111, 112, 131TK 121 Chuy n nh &ng CK Lãi TK 515 L) Giá vn bqgq Giá thanh toán 15 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 111, 112TK 121 *o +n CK TK 515 Lãi 16 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 06-Jul-19 5 VD1 Ti DN A: (
VT: 1000) Ngày 1/4/N: - TK 121: 241.000, CP X: 20.000 1. Ngày 12/4/N: mua 30.000 CP X vi mc ích thng mi, + Giá mua: 14/CP, mnh giá CP: 10/CP + Chi phí môi gii 0.5% trên giá mua Các khon thu, chi thanh toán b"ng chuy%n khon 17 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH 2. Ngày 12/7/N: DN A bán 35.000 CP X: + Giá bán 16/CP, mnh giá CP: 10/CP + CP môi gii 0.5% trên giá bán - Các khon thu, chi thanh toán b"ng chuy%n khon 18 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH VD2: DN B &o 'n 1000 trái phiu u t ngn hn b"ng chuy%n khon(NH ã báo Có). - Giá g c ca trái phiu: 1.250.000/TP - Mnh giá: 1.000.000 - Lãi: 300.000.000 19 2.1 K TOÁN CH"NG KHOÁN KINH DOANH
Nguyên tc - Hch toán k p th i, y  doanh thu hot ng tài chính(nh lãi tin gi, lãi cho vay, lãi, l() - K toán phi m! s chi tit theo dõi t$ng khon u t nm gi n ngày áo hn theo t$ng k# hn, t$ng  i t ng, t$ng loi nguyên t, t$ng s l ng... -  i vi các khon u t nm gi n ngày áo hn, nu cha  c l
p d phòng phi thu khó òi theo quy  nh ca pháp lu
t, k toán phi ánh giá kh nng thu hi. Nu có b"ng chng chc chn cho thy mt phn hoc toàn b khon u t có th% không thu hi  c, k toán phi ghi nh
n s tn tht vào chi phí tài chính trong k# 20 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN 06-Jul-19 6
Tài kho#n s$ dng: TK s dng: TK 128 - u t nm gi n ngày áo hn (Held to maturity Securities) - TK 1281 - Tin gi có k h
n (Term deposits) - TK 1282 - Trái phiu (Bonds) - TK 1283 - Cho vay (Loans)
Kt c!u TK và n%i dung ph#n ánh: Bên N&: Giá tr các khon u t nm gi n ngày áo hn tng. Bên Có: Giá tr các khon u t nm gi n ngày áo hn gim. S d bên N&: Giá tr các khon u t nm gi n ngày áo hn hin có ti th i i%m báo cáo. 21 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN TK 128 u t nm gi n ngày áo hn b"ng tin TK 111, 112 22 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 515 TK 111, 112, TK 128 TK 138 S tin ã nh
n  nh k# nh
n lãi t$ HT Lãi cha thu Lãi thu  c % tái u t 23 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 128TK 111, 112, Mua trái phiu tr lãi trc TK 3387 TK 111, 112 áo hn trái phiu Lãi TK 515  nh k# k/c lãi 24 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 06-Jul-19 7 TK 128TK 111, 112 Mua trái phiu tr lãi  nh k# TK 111, 112 TK 111, 112 áo hn trái phiu TK 515  nh k# nh
n lãi 25 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 128TK 111, 112 Mua trái phiu tr lãi sau TK 138 TK 111, 112 áo hn trái phiu TK 515 Lãi các k# trc nh k# tính lãi Lãi k# áo hn 26 2.2 K TOÁN U T
N,M GI N NGÀY ÁO HN
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu K toán ghi nh-n “u t vào công ty con” (Investment in subsidiaries) khi: + Nm gi. > 50% quy/n bi u quyt (power over more than 50% voting right) ho0c nm gi. < = 50% quy/n bi u quyt nh ng có th1a thu-n khác và + Có quy/n chi phi các chính sách tài chính và hot %ng (power to govern the financial and operating policies) => thu l&i ích kinh t 27 2.3 K TOÁN U T
VÀO CÔNG TY CON
Nguyên tc - Phn ánh giá tr v n u t vào công ty con theo giá gc = giá mua + chi phí mua - M s chi tit theo dõi các khon u t vào t$ng công ty con - Ghi nh
n y , k p th i các khon thu nh
p t$ công ty con vào BCTC riêng ca công ty m) doanh thu ho
t ng tài chính
TK s$ dng: TK 221 – u t vào C.Ty con 28 2.3 K TOÁN U T
VÀO CÔNG TY CON 06-Jul-19 8 TK 221 TK 121, 223, 228 TK 111, 112, 138 TK 111, 112, 341 Thu hi, thanh lý khon T vào C.ty con Mua CP/u t C.ty con TK 515 TK 635 TK 222, 228, 121 T khác => khon T vào C.ty con T vào C.ty con => khon T khác Lãi L) 29
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.3 K TOÁN U T
VÀO CÔNG TY CON TK 515 TK 111, 112 TK 131 TK 221 Cu i nm TC, nh
n  c thu nh
p t$ các khon u t vào C.ty con 30
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.3 K TOÁN U T
VÀO CÔNG TY CON VD3: Công ty A u t khon v n 650tr tng ng vi 51% quyn bi%u quyt vào công ty B, chi phí môi gii là 2%. Thanh toán b"ng chuy%n khon (Ngân hàng ã báo N ) Yêu cu:  nh khon nghip v kinh t phát sinh 31 2.3 K TOÁN U T
VÀO CÔNG TY CON K toán ghi nh-n “u t vào công ty LD, LK” khi: + Nm gi. 20% 2 quy/n bi u quyt 2 50% và không có th1a thu-n khác 32 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT 06-Jul-19 9
Nguyên tc - Giá tr v n góp là giá ánh giá l
i. Chênh lch TK 711/TK 811 - CP phát sinh CP tài chính - Khon chênh lch gia giá tr thu hi và giá tr v n góp TK 515/TK 635 - M s chi tit theo dõi các khon v n góp liên doanh.
TK s$ dng: TK 222 – V n góp liên doanh33 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT TK 811 TK 222TK 111, 112 TK 152, 153, 155 Góp v n b"ng v
t t, HH, SP Góp v n b"ng tin VND Lãi TK 711 L( GT ghi s GT ánh giá li 34 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 811 TK 222 TK 211, 213 Góp vn b3ng TSC Lãi TK 711 L( TK 214 GTVG  c ánh giá GT ã hao mòn Nguyên giá 35 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu TK 635TK 111, 112, 152 CP liên quan TK 133 TK 515 TK 111, 112, 1388 TK 222 Thu nh
p t$ hot ng góp v n liên doanh 36
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT 06-Jul-19 10 TK 152, 153, 155, 156 TK 111, 112 Thu hi, thanh lý khon v n góp liên doanh TK 222 TK 211, 213 TK 515 TK 635 L) Lãi 37
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT VD4: DN A có tình hình góp v n liên doanh nh sau: (VT: 1.000.000 ) Góp v n liên doanh b"ng TGNH: 1.000 (Ngân hàng ã báo Có) Góp v n liên doanh b"ng TSC vi giá ánh giá li: 670, nguyên giá ca TSC em i góp v n là: 850, ã hao mòn: 200. 38 2.4 K TOÁN U T
VÀO C.TY LIÊN DOANH, LIÊN KT
Nguyên tc - Chng khoán u t dài hn ph#i  &c ghi s theo giá gc = giá mua + chi phí mua. - M4 s chi tit theo dõi t5ng kho#n u t . - TK s$ dng: TK 228 – u t khác 39 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC TK 228 u t tài chính khác b"ng tin TK 111, 112 40
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.5 K TOÁN U T
KHÁC 06-Jul-19 11 TK 811 TK 228TK 111, 112 TK 152, 153, 155 Góp v n b"ng v
t t, HH, SP Góp v n b"ng tin VND Lãi TK 711 L) GT ghi s GT ánh giá li 41
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC TK 811 TK 228 TK 211, 213 Góp v n b"ng TSC Lãi TK 711 L) TK 214 GTVG  c ánh giá GT ã hao mòn Nguyên giá 42
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC TK 515 Thu nh
p t$ hot ng u t tài chính khác TK 111, 112, 138 43
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC TK 635 TK 111, 112TK 228 Thanh lý, nh &ng bán Lãi TK 515 L)44
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC 06-Jul-19 12 VD5: DN A tháng 4/N có tình hình u t tài chính nh sau: 1. Ngày 5/4/N, chuy%n khon mua 9000 c phiu X, mnh giá 10.000/CP, giá chuy%n nh ng 21.000/CP, t* l bi%u quyt 15%. Chi tin mt thanh toán cho ng i môi gii 1.000.000 2. Ngày 8/4/N, DN A nh
n thông báo  c chia c tc 60.000.000  i vi 10.000 CP Y mà DN ang nm gi. 3. Ngày 26/4, DN A nh
n  c tin chia c tc theo úng thông báo ngày 8/4/N 45 2.5 K TOÁN CÁC KHON U T
KHÁC
 46
Khái nim: K toán d phòng gim giá các khon u t tài chính là vic tính trc vào chi phí hot ng tài chính phn giá tr có th b gim xung thp hn giá gc trong tng lai ca các loi CK mà DN nm gi hoc các khon u t v n khác.
Mc ích -To ngun tài chính bù p nhng thit hi có th% xy ra -Phn ánh giá tr thun ca các khon u t có th% thc hin  c 47 2.6 K TOÁN D6 PHÒNG GIM GIÁ CÁC KHON TTC
Nguyên tc -D phòng  c lp vào thi im lp BCTC gm: + D phòng gim giá CK kinh doanh + D phòng phi thu khó òi (i vi khon u t nm gi n ngày áo h
n) + D phòng tn tht u t vào n v khác
TK s$ dng: TK 229 – DP tn tht tài sn 48 2.6 K TOÁN D6 PHÒNG GIM GIÁ CÁC KHON TTC 06-Jul-19 13 TK 635TK 129, 229 L-p d7 phòng b sung s chênh lch Hoàn nh-p d7 phòng s chênh lch 49
Ph ng pháp k toán m%t s giao dch kinh t ch' yu 2.6 K TOÁN D6 PHÒNG GIM GIÁ CÁC KHON TTC Mc d phòng gim giá u t CK = Giá ghi s KT ca CK S l ng chng khoán b gim giá - Giá CK thc t trên th tr ng x Mc d phòng tn tht các khon T = V n ch s! hu thc có V n góp thc t ca các bên ti TCKT - V n u t ca DN x Tng v n góp thc t ca các bên ti TCKT50 2.6 K TOÁN D6 PHÒNG GIM GIÁ CÁC KHON TTC VD6: DN A bán 5.000 CP X, giá bán 17.000/CP (NH ã báo Có), chi phí môi gii thanh toán b"ng tin mt 1.000.000. Giá g c ca CP X là 20.000/CP. Bit r"ng DN mua CP X vi mc ích thng mi và ã  c trích l
p d phòng: 1.500/CP X. 51 2.6 K TOÁN D6 PHÒNG GIM GIÁ CÁC KHON TTC 3. TRÌNH BÀY THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH  Thông tin v các khon u t tài chính  c trình bày trên Bng cân  i k toán(bên Tài sn).  C s! l
p Bng cân  i k toán: + Cn c vào S k toán tng h p + Cn c vào S, th k toán chi tit; hoc Bng tng h p chi tit + Cn c vào Bng cân  i k toán cu i nm trc + Ct “S u nm”: ly s liu t$ ct “S cu i k#” trên Bng CKT vào 31/12 nm trc + Ct “S cu i k#”: ly “S d cu i k#” ca các tài khon có liên quan trên Bng cân  i s phát sinh 52 06-Jul-19 14 3. TRÌNH BÀY THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Tài s#n ngn hn • Tin và các khon tng ng tin: Ch ng khoán thu hi/áo h
n không quá 3 tháng và không có ri ro trong vic chuyn i thành tin t
i thi im lp báo cáo tài chính(S d N chi tit TK 1281, 1288) • Các khon u t tài chính ngn hn: khon u t ngn hn ngoài khon tng ng tin(sau khi ã tr$ i d phòng gim giá chng khoán kinh doanh) gm: + CKKD(S d N TK 121) + u t nm gi n ngày áo hn( S d N TK 1281, 1282, 1288- chi tit các khon có k# hn còn li không quá 12 tháng và không  c phân loi là tng ng tin • D phòng gim giá u t ngn hn: S d Có TK 2291 và ghi âm () 53 3. TRÌNH BÀY THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Tài s#n dài hn • Các khon u t tài chính dài hn gm: + u t nm gi n ngày áo hn có k# hn còn li trên 12 tháng(S d N TK 1281, 1282, 1288) + u t vào công ty con(S d N TK 221) + u t vào công ty liên doanh, liên kt(S d N TK 222) + u t góp v n vào n v khác(S d N TK228) • D phòng gim giá u t dài hn: S d Có TK 2292 và ghi âm () 54