Kế hoạch hành động tái định cư Tiểu dự án tại tỉnh Hà Tĩnh

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH HÀ TĨNH BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH HÀ TĨNH ----------------o0o--------------- KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƯ TIỂU DỰ ÁN TẠI TỈNH HÀ TĨNH THUỘC DỰ ÁN KHẮC PHỤC KHẨN CẤP HẬU QUẢ THIÊN TAI TẠI MỘT SỐ TỈNH MIỀN TRUNG (Giai đoạn 18 tháng đầu) SFG3445 V3 Pu bl ic Di sc lo su re A ut ho riz ed Pu bl ic Di sc lo su re A ut ho riz ed Pu bl ic Di sc lo su re A ut ho riz ed Pu bl ic Di sc lo su re A ut ho riz ed ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH HÀ TĨNH BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH HÀ TĨNH --------------o0o------------- KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƯ Tiểu dự án tỉnh Hà Tĩnh DỰ ÁN KHẮC PHỤC KHẨN CẤP HẬU QUẢ THIÊN TAI TẠI MỘT SỐ TỈNH MIỀN TRUNG (Giai đoạn 18 tháng đầu) NĂM 2018 MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................ 4 GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ..................................................................................... 1 1. MÔ TẢ DỰ ÁN ............................................................................................................ 6 1.1. Bối cảnh chung .................................................................................................. 6 1.2. Dự án Khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai tại một số tỉnh miền Trung – Tiểu dự án tại tỉnh Hà Tĩnh ............................................................................................... 6 2. MỤC TIÊU VÀ NGUYÊN TẮC CỦA KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƯ .. 11 2.1. Mục tiêu của việc lập Kế hoạch hành động tái định cư ..................................... 11 2.2. Phạm vi của Kế hoạch hành động tái định cư ................................................... 12 3. CÁC TÁC ĐỘNG TIỀM TÀNG ................................................................................. 15 3.1. Các biện pháp giảm thiểu thu hồi đất và tái định cư ........................................ 15 3.1.1. Mục tiêu ........................................................................................................ 15 3.1.2. Các biện pháp giảm thiểu tác động ................................................................ 15 3.2. Quy mô thu hồi đất và tái định cư .................................................................. 16 3.2.1. Tổng quan thu hồi đất .................................................................................... 16 3.2.2. Thống kê thu hồi đất và các tài sản khác ........................................................ 19 3.3. Các dự án liên quan ....................................................................................... 21 4. THÔNG TIN KINH TẾ XÃ HỘI ................................................................................ 22 4.1. Thông tin chung về tỉnh Hà Tĩnh ................................................................... 22 4.2. Thông tin Kinh tế xã hội của các hộ bị ảnh hưởng trong khu vực dự án ......... 23 4.2.1. Điều tra khảo sát và phương pháp thực hiện ..................................................... 23 4.2.2. Kết quả khảo sát về tình hình kinh tế xã hội của các hộ bị ảnh hưởng trong khu vực dự án ............................................................................................................... 25 5. KHUÔN KHỔ PHÁP LÝ ........................................................................................... 31 5.1. Khung pháp lý của Chính phủ Việt Nam: ...................................................... 31 5.2. Chính sách của Ngân hàng Thế giới đối với Tái định cư bắt buộc .................. 32 5.3. So sánh cách tiếp cận chính sách giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng thế giới ............................................................................................................... 33 6. NGUYÊN TẮC VÀ CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ ... 34 6.2.1. Chính sách bồi thường cho các ảnh hưởng vĩnh viễn ..................................... 35 6.2.1.1. Chính sách bồi thường đất nông nghiệp ......................................................... 35 6.2.1.2. Bồi thường đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp ......................... 36 6.2.1.3. Chính sách bồi thường đất ở .......................................................................... 37 6.2.1.4. Chính sách bồi thường công trình, vật kiến trúc ............................................. 38 6.2.1.5. Chính sách bồi thường cây cối, hoa màu và vật nuôi ..................................... 39 6.2.1.6. Bồi thường đối với các tài sản khác ............................................................... 39 6.2.1.7. Bồi thường cho công trình công cộng bị ảnh hưởng ....................................... 39 6.2.2. Chính sách bồi thường cho các tác động tạm thời trong thời gian thi công ..... 39 6.2.3. Các thiệt hại khác có thể xác định trong quá trình thực hiện .......................... 40 6.2.4. Các khoản hỗ trợ phục hồi sinh kế ................................................................. 40 7. TIÊU CHÍ HỢP LỆ VÀ QUYỀN LỢI ........................................................................ 53 7.1. Người bị ảnh hưởng bởi dự án .......................................................................... 53 7.2. Xác định các nhóm hoặc hộ gia đình dễ bị tổn thương ...................................... 53 7.3. Tính hợp lệ ....................................................................................................... 54 7.4. Các trường hợp phát sinh sau ngày khoá sổ ...................................................... 54 8. CHƯƠNG TRÌNH PHỤC HỒI CUỘC SỐNG ............................................................ 55 8.1. Chính sách hỗ trợ và phục hồi thu nhập ......................................................... 55 8.2. Các biện pháp phục hồi thu nhập ................................................................... 55 8.3. Ngân sách thực hiện chương trình phục hồi thu nhập ..................................... 59 9. THAM VẤN CỘNG ĐỒNG VÀ PHỔ BIẾN THÔNG TIN ........................................ 61 9.1. Mục tiêu của tham vấn cộng đồng và phổ biến thông tin ................................ 61 9.2. Quy trình tham vấn và tham gia ..................................................................... 61 9.3. Tham vấn cộng đồng ..................................................................................... 62 9.3.1. Tham vấn trong quá trình chuẩn bị ................................................................ 62 9.3.2. Tham vấn trong quá trình thực hiện dự án ..................................................... 68 9.4. Công bố thông tin .......................................................................................... 70 10. KHIẾU NAỊ VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NAỊ ............................................................ 71 10.1. Trách nhiệm .................................................................................................. 71 10.2. Thủ tục khiếu nại........................................................................................... 71 11. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ........................................................................................... 72 11.1. Khung thể chế ............................................................................................... 72 11.2. Trách nhiệm của các cơ quan có liên quan ..................................................... 73 11.2.1. Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh ...................................................................... 73 11.2.2. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh .......................................................................................... 73 11.2.3. UBND cấp huyện/thành phố .......................................................................... 75 11.2.4. Ban/Hội đồng Bồi thường GPMB huyện/TP .................................................. 75 11.2.5. UBND thị trấn /xã ......................................................................................... 76 11.2.6. Người bị ảnh hưởng bởi dự án (người BAH) ................................................. 76 11.2.7. Cơ quan Giám sát độc lập .............................................................................. 76 12. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN ........................................................................................ 78 12.1. Các hoạt động chính ...................................................................................... 78 12.2. Kế hoạch thực hiện ........................................................................................ 78 13. GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ ................................................................................. 80 13.1. Giám sát ........................................................................................................ 80 13.2. Giám sát nội bộ ............................................................................................. 80 13.3. Giám sát độc lập ............................................................................................ 81 14. DỰ TOÁN CHI PHÍ .................................................................................................. 83 14.1. Nguồn vốn .................................................................................................... 83 14.2. Định giá và bồi thường các tài sản bị ảnh hưởng............................................ 83 14.3. Dự toán chi phí .............................................................................................. 83 PHỤ LỤC ................................................................................................................... 85 Phụ lục 1: Khảo sát giá thay thế ....................................................................................... 85 Phụ lục 2: Tờ rơi thông tin dự án ..................................................................................... 85 Phụ lục 3: Một số Biên bản họp tham vấn cộng đồng tại khu vực dự án ........................... 85 Phụ lục 4: Mẫu phiếu khảo sát Kinh tế xã hội các hộ BAH trong khu vực dự án .............. 85 Phụ lục 5: Một số hình ảnh về công tác tham vấn ............................................................ 85 Phụ lục 6: Danh sách các hộ BAH ................................................................................... 85 Phụ lục 7: Điều khoản tham chiếu của hoạt động giám sát độc lập RAP .......................... 85 DANH MỤC BẢNG Bảng 1. 1: Các công trình dự kiến đầu tư của Tiểu dự án tỉnh Hà Tĩnh .............................. 8 Bảng 1. 2. Các hạng mục công trình của Tiểu dự án được ưu tiên đầu tư trong 18 tháng đầu ........................................................................................................................................ 13 Bảng 3. 1: Số hộ bị ảnh hưởng bởi Hạng mục của Tiểu dự án trong Giai đoạn 18 tháng đầu ........................................................................................................................................ 16 Bảng 3. 2: Tóm tắt mức độ ảnh hưởng của Tiểu dự án ..................................................... 17 Bảng 3. 3: Bảng tổng hợp mức đô ảnh hưởng thu hồi đất của Tiểu dự án ......................... 18 Bảng 3. 4: Bảng tổng hợp Khối lượng ảnh hưởng Cây cối và Hoa màu ............................ 20 Bảng 4. 1: Thông tin KTXH về các xã/thị trấn được triển khai thực hiện các hạng mục của Tiểu dự án trong giai đoạn 18 tháng đầu .......................................................................... 23 Bảng 4. 2: Quy mô điều tra KTXH trong khu vực dự án .................................................. 25 Bảng 4. 3: Trình độ học vấn của chủ hộ ........................................................................... 26 Bảng 4. 4: Nghề nghiệp của chủ hộ gia đình khảo sát được phân chia theo từng hạng mục của Tiểu dự án ................................................................................................................. 27 Bảng 4. 5: Thu nhập bình quân/người/tháng .................................................................... 28 Bảng 4. 6: Phương tiện sinh hoạt của hộ gia đình ............................................................. 29 Bảng 4. 7: Thông tin về các hộ dễ bị tổn thương trong khu vực dự án .............................. 30 Bảng 6. 1: Bảng ma trận quyền lợi ................................................................................... 43 Bảng 9. 1: Tham vấn cộng đồng về thu hồi đất và tái định cư .......................................... 63 Bảng 9. 2: Kết quả họp tham vấn cộng đồng đối với các hạng mục công trình của Tiểu dự án được ưu tiên đầu tư trong Giai đoạn 18 tháng đầu ....................................................... 65 Bảng 13. 1: Kế hoạch thực hiện ....................................................................................... 79 Bảng 14. 1: Bảng Bảng dự toán bồi thường cho các hạng mục BAH bởi dự án. ............... 84 TỶ GIÁ CHUYỂN ĐỔI Đơn vị – Đồng (VND) $1.00 = 23.000 VNĐ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BAH BTT Hộ ảnh hưởng bởi dự án Hộ dễ bị tổn thương BQLDA Ban quản lý dự án CPVN Chính phủ Việt Nam DMS Khảo sát đo đạc chi tiết DRC Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư NCKT Nghiên cứu khả thi NHTG Ngân hàng thế giới RPF Khung chính sách tái định cư TOR Điều khoản tham chiếu UBND Ủy ban nhân dân 1 GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ Người bị ảnh hưởng (BAH) Thuật ngữ này được sử dụng trong chính sách Tái định cư OP 4.12 của Ngân hàng Thế giới. Các cá nhân hay hộ gia đình, tổ chức, cơ quan tư nhân hay cơ quan công cộng bị ảnh hưởng bởi dự án, bao gồm : - Phải di dời hoặc mất nhà ở; - Mất tài sản hoặc mất khả năng tiếp cận những tài sản đó; - Mất nguồn thu nhập hoặc phương thức kiếm sống, cho dù người bị ảnh hưởng phải hoặc không phải di dời tới nơi khác; - Bị hạn chế việc tiếp cận các khu vực được pháp luật quy định hoặc những khu vực được bảo vệ gây bất lợi tới sinh kế của những người bị ảnh hưởng. Người bị ảnh hưởng bao gồm những người bị ảnh hưởng do công tác thu hồi đất để thi công dự án (tạm thời hoặc lâu dài) và/hoặc để mở rộng khu vực tái định cư cho các hộ bị ảnh hưởng đến sinh sống. Tái định cư không tự nguyện Đó là việc di dời nhà cửa, tài sản, nguồn thu nhập và sinh kế của người bị ảnh hưởng một cách không tự nguyện trong phạm vi lộ giới có liên quan đến Dự án. Hỗ trợ tái định cư Nghĩa là những hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng về tài sản (đặc biệt là những tài sản có khả năng sinh lời), về thu nhập, việc làm hoặc các nguồn sống để đạt được hoặc tối thiểu khôi phục lại mức sống và chất lượng sống như ban đầu khi chưa có dự án. Ngày Khoá sổ Kiểm kê Là ngày dự án được phê duyệt và quy hoạch ranh giới sử dụng đất cho phạm vi mốc giới các công trình được xác định. Ngày khóa sổ kiểm kê cho từng hợp phần của dự án sẽ được BQLDA và chính quyền địa phương thông báo rộng rãi đến người bị ảnh hưởng và các cộng đồng địa phương. Bất kỳ người nào xâm nhập vào địa bàn Dự án sau thời hạn này sẽ không được tính để nhận bồi thường và hỗ trợ. Khảo sát, kiểm đếm chi tiết (DMS) Tức là những khảo sát và/hoặc đánh giá giá trị chi tiết và cụ thể về các kết quả kiểm đếm tài sản bị thiệt hại, các ảnh hưởng nghiêm trọng, danh sách những người bị ảnh hưởng đã được lập ban đầu trong quá trình chuẩn bị Kế hoạch hành động tái định cư cuối cùng. Bồi thường Là chi trả bằng tiền mặt đối với các ảnh hưởng về đất đai, nhà cửa, thu nhập và tài sản khác bị ảnh hưởng do trưng dụng đất thực hiện dự án. Quyền lợi Phạm vi các biện pháp bồi thường, hỗ trợ và đánh giá bao gồm hỗ trợ phục hồi thu nhập, di chuyển, hỗ trợ phục hồi thu nhập, hỗ trợ di dời và hỗ trợ tái định cư cho người bị ảnh hưởng để khôi phục lại các cơ sở kinh tế và xã hội của họ, tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của tổn thất của họ. Cộng đồng tiếp nhận người đến tái Nghĩa là cộng đồng dân cư đang sinh sống tại khu vực xây dựng khu tái định cư hiện có hoặc xây mới và/hoặc cộng đồng dân cư 2 định cư sinh sống xung quanh khu vực này. Phục hồi thu nhập/Cải thiện điều kiện sống Tức là những hỗ trợ, tác động để người bị ảnh hưởng về sinh kế thực hiện việc thiết lập lại và phục hồi các nguồn thu nhập và mức sống cho nguời bị ảnh hưởng đó. Thu hồi đất Là việc Nhà nước ra quyết định hành chính để thu hồi lại quyền sử dụng đất hoặc thu hồi đất đã giao cho người sử dụng đất theo quy định. Di chuyển/ Khu Tái định cư Tức là sự di chuyển của người bị ảnh hưởng ra khỏi khu vực họ đang sinh sống và đến sinh sống tại khu tái định cư - tức là khu vực định cư đã có hoặc được xây dựng mới cho những người bị ảnh hưởng bởi dự án Giá (Chi phí) thay thế Thuật ngữ dùng để xác định giá trị đủ để thay thế cho những tải sản bị mất và trang trải các chi phí giao dịch cần thiết để thay thế cho tài sản bị ảnh hưởng, bao gồm cả các chi phí nguyên liệu và chi phí nhân công, như sau: a. Giá thay thế là khái niệm được sử dụng để tính số tiền bồi thường cho một tài sản và sử dụng giá trị thị trường hiện tại cộng với các chi phí giao dịch có thể bao gồm thuế, phí, vận chuyển, lao động (OP 4.12, ghi chú 11). Giá trị thị trường được xác định bởi các Ban quản lý dự án có xác nhận của chính quyền địa phương và tham khảo ý kiến với người bị ảnh hưởng. Các phương pháp ước lượng giá trị thị trường hiện hành nên cập nhật theo các thời điểm thực hiện bồi thường, hỗ trợ để đạt tính thực tế. b. Nhà ở và các công trình có đủ điều kiện sử dụng gắn liền với đất được xác định dựa trên giá thị trường hiện tại của vật liệu và lao động không tính khấu hao hoặc khấu trừ của vật liệu xây dựng tận dụng lại cộng với chi phí để giấy tờ sở hữu hợp lệ; c. Mùa vụ chưa thu hồi của cây trồng dựa trên giá trị thị trường hiện tại của cây trồng tại thời điểm bồi thường; d. Cây trồng lâu năm, cây ăn quả sẽ được bồi thường bằng tiền mặt tương đương với giá trị thị trường hiện tại cho tuổi, chủng loại, giá trị sản xuất cây như vậy (trong tương lai sản xuất) tại thời điểm bồi thường. Khảo sát giá thay thế Là quá trình liên quan đến việc xác định giá thay thế đối với đất, nhà ở hoặc các tài sản bị ảnh hưởng khác dựa trên khảo sát thị trường. Nhóm dễ bị tổn thương Là các cá nhân, các nhóm người nhất định có thể bị ảnh hưởng có nguy cơ bị bần cùng hóa do ảnh hưởng của việc thu hồi đất và tài sản hoặc tái định cư và đặc biệt là: (i) các hộ gia đình thuộc ngưỡng nghèo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, (ii) các hộ gia đình liệt sĩ, thương bệnh binh sĩ, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và lao động, và gia đình đã hy sinh cuộc cách mạng và hộ gia đình bị chất độc da cam (iii) Bất kỳ nhóm bổ sung được xác định bởi các cuộc điều tra kinh tế - xã hội và tham vấn công chúng có ý nghĩa. 3 TÓM TẮT BÁO CÁO Giới thiệu dự án 1. Dự án Khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai tại một số tỉnh miền Trung được chính phủ Việt Nam để xuất vay vốn Ngân hàng Thế giới (NHTG), dự án đầu tư tại 5 tỉnh Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Bình Định, Phú Yên và Ninh Thuận. Mục tiêu cụ thể của Dự án bao gồm: (i) Sửa chữa, khắc phục và nâng cấp các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất (đê, kè sông, kè biển, kênh mương thủy lợi, đập dâng ...) nhằm khôi phục sản xuất, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân, giảm các rủi ro do thiên tai gây ra và (ii) Khắc phục hư hỏng đối với các công trình hạ tầng giao thông để phục vụ việc đi lại của nhân dân, giao thương hàng hóa, phát triển sản xuất. Dự án bao gồm 3 hợp phần chính: - Hợp phần 1: Xây dựng tái thiết các công trình bị hư hỏng và phòng ngừa thiên tai trong tương lai - Hợp phần 2: Nâng cao năng lực về phục