Kế toán tài chính - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam

22/10/2014 1 1 Chương 9 Hệ thống kế toán Việt Nam Mục tiêu
Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể: – Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam. – Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp về kế toán tại Việt Nam – Giải thích các nội dung cơ bản của Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn – Trình bày vai trò và đặc điểm của hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam – Trình bày kết cấu hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam – Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định chế liên quan tại Việt Nam 22/10/2014 2 Nội dung
Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam
Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp
Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn
Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
Hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam
Quan hệ giữa kế toán và các định chế liên quan tại Việt Nam Sự phát triển của hệ thống kế toán VN
Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trên hệ thống kế toán các nước XHCN chủ yếu phục vụ cho DNNN.
Quá trình cải cách – Hệ thống 1990 – Hệ thống thử nghiệm 1994 – Hệ thống 1996 – Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) – Hệ thống 2006 22/10/2014 3 Hệ thống kế toán VN hiện nay Luật Kế toán 2003 Luật Doanh nghiệp Nghị định 129, 128 Luật Kiểm toán độc lập Chuẩn mực kế toán Luật Kiểm toán nhà nước Chế độ kế toán & các quy định khác Luật thuế 6 Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp Quốc hội Chính phủ Bộ Tài chính Hội đồng Quốc gia Kế toán Hội Kế toán Kiểm toán Việt Nam Vụ Chế độ Kế toán – Kiểm toán 22/10/2014 4 7 Luật kế toán Việt Nam 2003
Hoàn cảnh ra đời
Các nội dung cơ bản
Các văn bản hướng dẫn 8 Hoàn cảnh ra đời
Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 1988: Chiếc áo quá chật cho kế toán Việt Nam.
Nhu cầu của quá trình hội nhập 22/10/2014 5 9 Các nội dung cơ bản
Đối tượng chi phối
Các quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán
Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ
Thông tin công khai và báo cáo
Quản lý Nhà nước về kế toán
Hành nghề kế toán
Tổ chức nghề nghiệp. 10 Các văn bản hướng dẫn
Nghị định 128/2004/NĐ-CP
Nghị định 129/2004/NĐ-CP 22/10/2014 6 11 Hệ thống chuẩn mực kế toán VN
Sự ra đời
Cơ cấu hệ thống chuẩn mực
Các văn bản hướng dẫn 12 Sự ra đời của VAS
Xuất phát từ yêu cầu hội nhập kế toán quốc tế
Xây dựng dựa trên hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS, nay là IFRS)
Gồm 26 chuẩn mực được ban hành từ năm 2001 đến năm 2005. 22/10/2014 7 13 Hệ thống chuẩn mực kế toán VN
Các chuẩn mực cơ bản 1. VAS 01: Chuẩn mực chung 2. VAS 21: Trình bày BCTC
Các chuẩn mực cụ thể 3. VAS 02: Hàng tồn kho 4. VAS 03: TSCĐ hữu hình 5. VAS 04: TSCĐ vô hình 6. VAS 05: Bất động sản đầu tư 7. VAS 06: Thuê tài sản 8. VAS 10: Ảnh hưởng của thay đổi TGHĐ 14
Các chuẩn mực cụ thể (tiếp) 9. VAS 14: Doanh thu 10. VAS 15: Hợp đồng xây dựng 11. VAS 16: Chi phí đi vay 12. VAS 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp 13. VAS 18: Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng 14. VAS19: Hợp đồng bảo hiểm 22/10/2014 8 15
Các chuẩn mực liên quan đến báo cáo tài chính 15. VAS 22: Trình bày bổ sung BCTC ngân hàng và tổ chức tài chính tương tự 16. VAS 23: Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm 17. VAS 24: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 18. VAS 28: Báo cáo tài chính các bộ phận 19. VAS 29: Chính sách kế toán, thay đổi trong ước tính kế toán và các sai sót 20. VAS 27: Báo cáo tài chính giữa niên độ 21. VAS 30: Lợi nhuận trên cổ phần 16
Các chuẩn mực cho tập đoàn 22. VAS 07: Đầu tư vào công ty liên kết 23. VAS 08: Các khoản góp vốn liên doanh 24. VAS 11: Hợp nhất kinh doanh 25. VAS 25: BCTC hợp nhất và đầu tư vào công ty con 26. VAS 26: Thông tin về các bên liên quan 22/10/2014 9 17 Văn bản hướng dẫn
Thông tư 89/2002/TT-BTC
Thông tư 105/2003/TT-BTC
Thông tư 23/2005/TT-BTC
Thông tư 20/2006/TT-BTC
Thông tư 21/2006/TT-BTC
Thông tư 161/2007/TT-BTC thay thế 3 thông tư 89, 105 và 23. 18 Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN
Sự phát triển
Giới thiệu hệ thống 2006 22/10/2014 10 19 Sự phát triển
Hệ thống 2006 ban hành theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC –Kế thừa hệ thống 1996 ban hành theo QĐ 1141/1995/QĐ-BTC –Tích hợp các yêu cầu của 26 chuẩn mực kế toán VN đã ban hành. 20 Hệ thống chứng từ kế toán
Quy định việc lập, lưu chuyển chứng từ
Ban hành danh mục chứng từ gồm 37 chứng từ trong đó phần lớn là hướng dẫn. 22/10/2014 11 21 Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN
Sự phát triển
Giới thiệu hệ thống 2006 – Hệ thống chứng từ – Hệ thống tài khoản – Hệ thống sổ sách – Hệ thống báo cáo tài chính 22 Hệ thống tài khoản kế toán
Ban hành danh mục hệ thống tài khoản kế toán thống nhất cho doanh nghiệp gồm 86 tài khoản thuộc 9 nhóm.
Hệ thống được bổ sung và điều chỉnh bởi Thông tư 244/2009/TT-BTC 22/10/2014 12 23 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BẢNG CÂN ĐỐI Taøi saûn ngaén haïn Taøi saûn daøi haïn Nôï phaûi traû Voán chuû sôû höõu Loaïi 1: TS ngaén haïn 11x: Tieàn 12x: Ñaàu tö ngaén haïn 13x: Nôï phaûi thu 14x: TSLÑ khaùc 15x: Haøng toàn kho 16x: Chi söï nghieäp Loaïi 2: TS daøi haïn 21x: TSCÑ 22x: Ñaàu tö daøi haïn 24x: TS daøi haïn khaùc Loaïi 3: Nôï phaûi traû 31x: Vayï ngaén haïn ø33x: Nôï ngaén haïn 34x: Nôï daøi haïn 35x: Döï phoøng phaûi traû Loaïi 4: Voán chuû sôû höõu 41x: Voán kinh doanh vaø caùc quyõ 42x: Laõi chöa phaân phoái 44x: Nguoàn khaùc 46x: Nguoàn kinh phí 8 24 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BÁO CÁO KQHĐKD Doanh thu Chi phí SXKD Loaïi 5: Doanh thu 51x: Doanh thu 52x: C/khaáu, G/giaù 53x: Haøng bò traû laïi Loaïi 6: Chi phí SXKD 61x: Chi phí mua haøng 62x: Chi phí SX 63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC 64x: Chi phí ngoaøi SX Thu nhaäp khaùc Chi phí khaùc Loaïi 7: Thu nhaäp khaùc 71x: Thu nhaäp khaùc Loaïi 8: Chi phí khaùc 81x: Chi phí khaùc 82x: CP thueá TNDN Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû 9 22/10/2014 13 25 Hệ thống báo cáo tài chính
Ban hành biểu mẫu báo cáo tài chính bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo cáo tài chính hợp nhất và báo cáo tài chính giữa niên độ. – Bảng cân đối kế toán – Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián tiếp/trực tiếp) – Bản thuyết minh báo cáo tài chính
Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộp báo cáo tài chính 26 Hệ thống sổ sách kế toán
Quy định về các loại sổ, cách thức mở sổ, ghi sổ, sửa chữa sổ
Ban hành 5 hình thức kế toán 22/10/2014 14 27 Các hệ thống kế toán khác
Hệ thống kế toán áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp
Hệ thống kế toán ngân hàng
Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm Quan hệ giữa kế toán và các định chế
Kế toán và thuế
Kế toán và thị trường chứng khoán
Kế toán và kiểm toán 22/10/2014 15 29 Những thách thức của kế toán VN
Giải quyết quan hệ giữa yêu cầu hội nhập và thực trạng nền kinh tế
Giải quyết quan hệ kế toán và các định chế liên quan
Giải quyết quan hệ giữa nhu cầu đào nguồn nhân lực chất lượng cao và thực trạng nền kinh tế 30 Hội nhập quốc tế - Thực trạng nền kinh tế
Hội nhập quốc tế ◦ Toàn cầu hóa đã dẫn đến sự hình thành các chuẩn mực quốc tế và quá trình hội tụ kế toán quốc tế ◦ Sự phát triển của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và thị trường chứng khoán VN
Thực trạng nền kinh tế ◦ Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế ◦ Chênh lệch giữa TPHCM, Hà nội và các địa phương 22/10/2014 16 31 Nguồn nhân lực kế toán
Yêu cầu cấp thiết cho quá trình hội nhập
Thách thức từ nhận thức, năng lực đào tạo và thực trạng của nền kinh tế