Khóa luận Đa dạng hoá các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam

Hội nhập quốc tế là xu hướng tất yếu của nền kinh tế thế giới. Xu hướng này vừa thúc đẩy hợp tác phát triển, vừa tăng sức ép cạnh tranh và tăng tính phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia. Vì vậy, trong bối cảnh hiện nay, không một quốc gia nào trên thế giới có thể thiếu các hoạt động giao lưu kinh tế quốc tế. Nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động kinh tế đối ngoại, từ hội nghị Trung ương VI, Đảng và Nhà nước ta đã khởi xướng công cuộc đổi mới, mở cửa nền kinh tế. Bởi vậy trong suốt thời kỳ đổi mới, đặc biệt là trong những năm gần đây, hoạt động ngoại thương luôn đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng tiêu thụ sản phẩm trong nước, thu ngoại tệ về cho đất nước, tạo điều kiện cho việc NK những mặt hàng quan trọng phục vụ nhu cầu đổi mới công nghệ, trang thiết bị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện sự nghiệp CNH-HĐH. Như vậy, nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế của đất nước ta hiện nay là phải mở rộng kinh tế đối ngoại hướng về XNK. Tuy nhiên, thị trường quốc tế ngày càng mở rộng thì khó khăn, thách thức đối với các doanh nghiệp XNK của Việt Nam cũng ngày càng lớn. Sự thiếu hụt về vốn, sự hạn chế về trình độ và kinh nghiệm kinh doanh trong thương mại quốc tế chính là những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường toàn cầu hoá. Bên cạnh đó, để đảm bảo lợi ích của mình, thông thường mỗi bên tham gia vào quan hệ thương mại quốc tế đều yêu cầu đối tác của mình cung cấp sự đảm bảo chắc chắn việc thực hiện hợp đồng hoặc khả năng thanh toán bởi một tổ chức có uy tín. Vì những lý do đó, các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế cần có sự hỗ trợ về tài chính cũng như uy tín thông qua các hình thức tài trợ XNK. Thực tế cho thấy, các NHTM, với tư cách là một định chế tài chính có ưu thế về vốn và có uy tín lớn trong xã hội, được đánh giá là tổ chức thực hiện hoạt động tài trợ XNK tốt nhất và có hiệu quả nhất hiện nay. Ngược lại, đối với mỗi NHTM, nghiệp vụ tài trợ XNK cũng là một nghiệp vụ quan trọng đem lại một phần doanh thu không nhỏ cho ngân hàng. Cùng với sự phát triển không ngừng của thương mại quốc tế, hoạt động tài trợ XNK của các NHTM trên thế giới cũng ngày càng đa dạng, phong phú với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, ở Việt Nam, các hình thức tài trợ chủ yếu vẫn là những hình thức truyền thống và khá giản đơn. Xuất phát từ mong muốn nghiên cứu giải pháp đa dạng hoá các hình thức tài trợ XNK trên cơ sở đánh giá hiệu quả hoạt động tài trợ tại SGD – NHNT Việt Nam, em xin đưa ra đề tài: “Đa dạng hoá các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam” làm nội dung nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp của mình.

doc93 trang | Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1181 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Đa dạng hoá các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết của đề tài Hội nhập quốc tế là xu hướng tất yếu của nền kinh tế thế giới. Xu hướng này vừa thúc đẩy hợp tác phát triển, vừa tăng sức ép cạnh tranh và tăng tính phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia. Vì vậy, trong bối cảnh hiện nay, không một quốc gia nào trên thế giới có thể thiếu các hoạt động giao lưu kinh tế quốc tế. Nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động kinh tế đối ngoại, từ hội nghị Trung ương VI, Đảng và Nhà nước ta đã khởi xướng công cuộc đổi mới, mở cửa nền kinh tế. Bởi vậy trong suốt thời kỳ đổi mới, đặc biệt là trong những năm gần đây, hoạt động ngoại thương luôn đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng tiêu thụ sản phẩm trong nước, thu ngoại tệ về cho đất nước, tạo điều kiện cho việc NK những mặt hàng quan trọng phục vụ nhu cầu đổi mới công nghệ, trang thiết bị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện sự nghiệp CNH-HĐH. Như vậy, nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế của đất nước ta hiện nay là phải mở rộng kinh tế đối ngoại hướng về XNK. Tuy nhiên, thị trường quốc tế ngày càng mở rộng thì khó khăn, thách thức đối với các doanh nghiệp XNK của Việt Nam cũng ngày càng lớn. Sự thiếu hụt về vốn, sự hạn chế về trình độ và kinh nghiệm kinh doanh trong thương mại quốc tế chính là những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường toàn cầu hoá. Bên cạnh đó, để đảm bảo lợi ích của mình, thông thường mỗi bên tham gia vào quan hệ thương mại quốc tế đều yêu cầu đối tác của mình cung cấp sự đảm bảo chắc chắn việc thực hiện hợp đồng hoặc khả năng thanh toán… bởi một tổ chức có uy tín. Vì những lý do đó, các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế cần có sự hỗ trợ về tài chính cũng như uy tín thông qua các hình thức tài trợ XNK. Thực tế cho thấy, các NHTM, với tư cách là một định chế tài chính có ưu thế về vốn và có uy tín lớn trong xã hội, được đánh giá là tổ chức thực hiện hoạt động tài trợ XNK tốt nhất và có hiệu quả nhất hiện nay. Ngược lại, đối với mỗi NHTM, nghiệp vụ tài trợ XNK cũng là một nghiệp vụ quan trọng đem lại một phần doanh thu không nhỏ cho ngân hàng. Cùng với sự phát triển không ngừng của thương mại quốc tế, hoạt động tài trợ XNK của các NHTM trên thế giới cũng ngày càng đa dạng, phong phú với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, ở Việt Nam, các hình thức tài trợ chủ yếu vẫn là những hình thức truyền thống và khá giản đơn. Xuất phát từ mong muốn nghiên cứu giải pháp đa dạng hoá các hình thức tài trợ XNK trên cơ sở đánh giá hiệu quả hoạt động tài trợ tại SGD – NHNT Việt Nam, em xin đưa ra đề tài: “Đa dạng hoá các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam” làm nội dung nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp của mình. Mục đích nghiên cứu Thứ nhất: hệ thống hoá những vấn đề lý luận về tài trợ xuất nhập khẩu và tổng hợp những nhân tố ảnh hưởng đến tài trợ xuất nhập khẩu của Ngân hàng Thương mại. Thứ hai: phân tích thực trạng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam từ đó rút ra những thành tựu, những hạn chế và nguyên nhân. Thứ ba: đề xuất hệ thống các giải pháp, kiến nghị nhằm đa dạng hóa các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu của Ngân hàng thương mại. Phạm vi nghiên cứu: các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu thực hiện tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam trong giai đoạn từ 2003 đến 2006. Phương pháp nghiên cứu Khoá luận sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đồng thời kết hợp các phương pháp thống kê kinh tế, phân tích kinh tế, so sánh, tổng hợp … để nghiên cứu. Bố cục Ngoài Lời mở đầu, Kết luận, khoá luận được kết cấu thành ba chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về tài trợ xuất nhập khẩu của Ngân hàng Thương mại. Chương 2: Thực trạng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam. Chương 3: Giải pháp nhằm đa dạng hoá các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam. CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Khái quát chung về tài trợ xuất nhập khẩu Khái niệm tài trợ xuất nhập khẩu Mỗi quốc gia trên thế giới đều sở hữu những nét đặc trưng riêng biệt về điều kiện tự nhiên, khí hậu, nguồn nhân lực… chính điều này đã tạo cho mỗi một nước có một nền sản xuất khác nhau. Nếu chỉ dựa vào nguồn tài nguyên sẵn có và nền sản xuất trong nước thì không thể cung cấp đầy đủ nguyên vật liệu, hàng hoá, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng phong phú, đa dạng phục vụ cho hoạt động sản xuất và tiêu dùng của nền kinh tế. Chính vì thế một quốc gia không những có thể sản xuất ra các sản phẩm dịch vụ đủ để đáp ứng nhu cầu trong nước về loại sản phẩm dịch vụ đó, mà còn dư thừa để xuất khẩu sang các nước khác bằng cách khai thác tiềm năng và lợi thế kinh tế vốn có của mình, nhờ đó thu về nguồn ngoại tệ để phục vụ cho nhu cầu NK những hàng hoá mà trong nước không có khả năng đáp ứng và cho các khoản chi tiêu bằng ngoại tệ khác. Việc trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia đều được thực hiện thông qua hoạt động ngoại thương. Như vậy, hoạt động ngoại thương tạo cầu nối gắn kết các quốc gia, các khối kinh tế, đồng thời tạo nên lợi thế cạnh tranh của mỗi quốc gia về mặt kinh tế. Tuy nhiên thương mại quốc tế là một hoạt động phức tạp, do các chủ thể tham gia đều thuộc các quốc gia khác nhau nên có sự khác biệt về mặt ngôn ngữ, phong tục, tập quán, luật pháp cũng như về khoảng cách địa lý… là những rào cản khiến cho hoạt động ngoại thương giữa các bên trở nên khó khăn hơn. Mặt khác, hoạt động xuất nhập khẩu thường được thực hiện với giá trị lớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro do đối tác không thực hiện nghĩa vụ của mình đã được quy định trong hợp đồng. Thêm vào đó, trong quá trình thực hiện hợp đồng ngoại thương, nhà sản xuất hay các thương nhân không phải lúc nào cũng có đủ vốn và uy tín để hoàn thành nghĩa vụ của mình hoặc để tạo niềm tin cho phía đối tác. Từ những lý do đó, trong thương mại quốc tế, các doanh nghiệp luôn cần có sự tham gia của các NHTM, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp gia tăng hiệu quả kinh doanh và thực hiện thương vụ thành công. Chính vì vậy, hoạt động tài trợ XNK của NHTM ra đời được xem như một đòi hỏi tất yếu của thương mại quốc tế. Có thể hiểu: Tài trợ XNK là tập hợp các biện pháp và hình thức hỗ trợ về mặt tài chính hoặc uy tín hoặc cả hai một cách trực tiếp hay gián tiếp cho các doanh nghiệp hoặc đơn vị kinh tế tham gia hoạt động kinh doanh thương mại trong một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường thé giới nhằm mục đích sinh lợi. Về bản chất, hoạt động tài trợ XNK là một loại hình tín dụng dựa trên cơ sở “uy tín”, “niềm tin”, tuy nhiên, hoạt động này bao hàm cả dạng thức “bảo lãnh” và “chiết khấu”. Trong đó, “bảo lãnh” là việc ngân hàng bằng uy tín của mình đứng ra cam kết trả tiền cho bên thứ ba nếu bên được bảo lãnh không thanh toán khoản nợ của họ, còn “chiết khấu” theo định nghĩa trong UCP 500 là việc ngân hàng định giá và trả tiền cho hối phiếu và/hoặc bộ chứng từ được xuất trình phù hợp với các điều khoản của L/C. Vai trò của tài trợ xuất nhập khẩu Đối với nền kinh tế - Tài trợ XNK giúp cho hoạt động ngoại thương được tiến hành trôi chảy, thuận lợi: thông qua các hình thức tài trợ vốn, uy tín của ngân hàng cho các bên tham gia, tài trợ XNK giúp tạo dựng cơ sở tài chính và niềm tin giữa các đối tác để các bên hoàn thành nghĩa vụ của mình. Khi hoạt động XNK được thực hiện thường xuyên, liên tục, đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế thì nó sẽ là động lực để tăng tính ổn định của thị trường và tính năng động của nền kinh tế. - Tài trợ XNK của ngân hàng tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, làm động cơ thúc đẩy nền kinh tế phát triển: thông qua hoạt động tài trợ XNK của ngân hàng, doanh nghiệp có cơ hội được thay đổi dây chuyền máy móc thiết bị nhằm tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, tạo ra sản phẩm phong phú đa dạng về mẫu mã, chủng loại để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người dân. Sự phát triển của doanh nghiệp nói riêng đã tác động đến sự phát triển của nền kinh tế nói chung. Cũng thông qua tài trợ, các doanh nghiệp cũng có thể NK các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu phục vụ cho đời sống sinh hoạt của nhân dân. Rõ ràng sự phát triển của doanh nghiệp đã mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và đem lại nhiều thuận lợi cho sự phát triển kinh tế. - Hoạt động tài trợ giúp cho doanh nghiệp phát triển, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, mở rộng sản xuất góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, góp phần phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế của đất nước. - Tài trợ XNK cũng được coi là một trong những công cụ để triển khai có hiệu quả các chiến lược phát triển kinh tế – chính trị – xã hội của quốc gia. Tài trợ XNK góp phần đáng kể hỗ trợ cho các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế, cân bằng cán cân thanh toán, góp phần mở rộng mối quan hệ đối ngoại với các quốc gia trên thế giới. 1.1.2.2. Đối với Ngân hàng Thương mại Tài trợ XNK đối với NHTM là một trong những nghiệp vụ quan trọng trong các nghiệp vụ của ngân hàng quốc tế, mang lại thu nhập cao, sử dụng vốn an toàn, thời gian thu hồi vốn nhanh. - Thời hạn của tài trợ là ngắn hạn do gắn liền với thời gian thực hiện thương vụ hay chu kỳ sản xuất kinh doanh của nhà XNK. Thời gian thực hiện thương vụ đối với nhà XK kể từ khi gom hàng, xuất đi đến lúc nhận được tiền thanh toán của người mua. Đối với nhà NK, thời gian kể từ lúc nhận hàng tại cảng cho đến khi bán hết được hàng và thu tiền về. Kỳ hạn tài trợ ngắn phù hợp với kỳ hạn huy động vốn của các ngân hàng là dưới một năm. Điều này giúp cho ngân hàng thu hồi vốn nhanh và tránh được rủi ro thanh khoản. - Tài trợ XNK đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích. Trong một số trường hợp, vốn được tài trợ thanh toán thẳng cho bên thứ ba mà không qua bên xin tài trợ như thanh toán tiền hàng NK, thanh toán tiền nguyên vật liệu cho các đại lý gom hàng cho người XK… Như thế, ngân hàng sẽ dễ dàng kiểm soát tình hình sử dụng vốn của doanh nghiệp có đúng mục đích không và kịp thời thu hồi các khoản nợ khi doanh nghiệp có nguồn thu, tránh được tình trạng xin tài trợ sử dụng vốn sai mục đích và giảm thiểu rủi ro tín dụng. - Tài trợ XNK nâng cao tính an toàn cho ngân hàng thông qua việc quản lý các nguồn thu thanh toán. Đối với người XK, khi ngân hàng chuyển bộ chứng từ giao hàng để đòi tiền người NK nước ngoài đã chỉ định việc thanh toán phải qua tài khoản của người XK mở tại ngân hàng. Đối với người NK, trong trường hợp có tài trợ, ngân hàng sẽ buộc người NK tập trung tiền bán hàng vào tài khoản mở tại ngân hàng. Do vậy, nguồn thu để trả các khoản tài trợ được ngân hàng quản lý hết sức chặt chẽ, tránh được tình trạng quay vòng vốn của các doanh nghiệp trong thời gian vốn tạm thời nhàn rỗi, dễ xảy ra rủi ro . - Nghiệp vụ tài trợ XNK là mảng dịch vụ đem lại nguồn thu đáng kể từ các khoản phí và lãi cho ngân hàng. Các khoản thu từ phí và lãi bao gồm: phí phát hành L/C, phí thông báo, phí xác nhận, phí nhờ thu, lãi chiết khấu hối phiếu, lãi cho vay thanh toán, lãi cho vay bắt buộc… - Ngoài ra, thông qua việc tham gia tài trợ XNK, cũng như các nghiệp vụ kih doanh đối ngoại khác giúp cho ngân hàng duy trì được mối quan hệ với các doanh nghiệp trong nước, mở rộng mói quan hệ với các nước ngoài từ đó gián tiếp nâng cao cơ hội sinh lời của ngân hàng, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ, uy tín và khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên cả thị trường trong nước và thị trường thế giới. Đối với các doanh nghiệp - Tài trợ XNK giúp cho doanh nghiệp thực hiện được các thương vụ quan trọng, phức tạp, cần nguồn vốn lớn để thanh toán tiền hàng. Do doanh nghiệp muốn tiết kiệm chi phí vận chuyển và thuận tiện trong giao nhận hàng hoá nên thường mua bán với số lượng, giá trị lô hàng rất lớn. Trong trường hợp này, thông thường vốn lưu động của doanh nghiệp không đủ để đáp ứng nhu cầu và phải cần đến nguồn vốn tín dụng của ngân hàng để thực hiện các hợp đồng này một cách thuận lợi. - Tài trợ XNK tạo tính an toàn cho hoạt động thương mại quốc tế vốn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho cả doanh nghiệp XK cũng như doanh nghiệp NK thông qua các hình thức tài trợ về mặt uy tín như phát hành L/C, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, xác nhận L/C… Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể yên tâm thực hiện nghĩa vụ của mình mà không sợ bị đối tác vi phạm các quy định trong hợp đồng. - Tài trợ giúp làm tăng hiệu quả của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện hợp đồng: thông qua tài trợ của ngân hàng, doanh nghiệp nhận được vốn để thực hiện thương vụ. Đối với doanh nghiệp XK, vốn tài trợ doanh nghiệp thu mua hàng đúng thời vụ, gia công chế biến và giao hàng đúng thời điểm. Đối với doanh nghiệp NK, vốn tài trợ của ngân hàng giúp doanh nghiệp mua được những lô hàng lớn, giá hạ đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường trong nước. - Việc tài trợ XNK của ngân hàng giúp cho các doanh nghiệp có vốn để nhập khẩu máy móc thiết bị hiện đại, đổi mới trang thiết bị kỹ thuật, dây chuyền sản xuất chế biến trên cơ sở đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng quy mô, nâng cao chất lượng hàng hoá, tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm, mở rộng sản xuất kinh doanh, có thể đứng vững trong cơ chế thị trường và tạo khả năng cạnh tranh trên cả thị trường trong nước và quốc tế. - Tài trợ XNK làm gia tăng lợi ích cho cả nhà XK và nhà NK: có sự bảo lãnh của ngân hàng và vốn tín dụng được ngân hàng cấp thì năng lực thực hiện hợp đồng của các doanh nghiệp XNK đã được đảm bảo, tạo lợi thế cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thương vụ. Đối với nhà NK, thì việc đảm bảo về thanh toán sẽ giúp cho nhà NK có thể thương lượng để được giá cả tốt hơn hoặc kéo dài khả năng thanh toán. Đối với nhà XK khi cần tăng khả năng cạnh tranh có thể đồng ý cho nhà NK trả chậm trên cơ sở được ngân hàng chấp nhận thanh toán hối phiếu kỳ hạn, sau đó mang hối phiếu đã được chấp nhận đến ngân hàng phục vụ mình để chiết khấu đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh. - Tài trợ XNK giúp doanh nghiệp tạo lập, nâng cao uy tín trên thị trường quốc tế: thông qua tài trợ của ngân hàng, doanh nghiệp thực hiện thương vụ một cách trôi chảy, thiết lập được mối quan hệ với những khách hàng tầm cỡ trên thế giới, từ đó nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thị trường thế giới. Vai trò của Ngân hàng Thương mại trong hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu Tài trợ XNK là lĩnh vực kinh doanh mang tính chất truyền thống của NHTM, ngày nay có nhiều tổ chức phi ngân hàng cũng tham gia vào lĩnh vực này như thị trường chứng khoán, công ty tài chính, quỹ đầu tư phát triển… Tuy nhiên với khả năng tài chính lớn, có uy tín trong kinh doanh, phạm vi kinh doanh rộng lớn và cung cấp nhều dịch vụ tiện ích cho khách hàng, NHTM vẫn duy trì được vị thế là người tài trợ chủ yếu cho hoạt động XNK. Hoạt động thương mại quốc tế cần đến sự hỗ trợ của NHTM cả về mặt tài chính và kỹ thuật. Thông qua hoạt động tài trợ ngoại thương, ngân hàng cung cấp một hệ thống các giải pháp kỹ thuật tài trợ phong phú, hữu hiệu, giải quyết phần lớn những khó khăn về mặt tài chính và uy tín kinh doanh của doanh nghiệp. Với nguồn vốn dồi dào và kinh nghiệm lâu năm trong hoạt động tài trợ XNK, ngân hàng có thể cung cấp các khoản tài trợ về tài chính cho khách hàng với thủ tục đơn giản, nhanh chóng. Nếu doanh nghiệp là khách hàng truyền thống, khách hàng đã tạo được uy tín với ngân hàng thì việc xin được tài trợ càng dễ dàng thậm chí có thể được bỏ qua các khoản ký quỹ hoặc thế chấp tài sản. Sự tài trợ về uy tín của ngân hàng là một điều kiện quan trọng trong hầu hết các thương vụ buôn bán quốc tế. Thương mại quốc tế luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra rủi ro đối với các bên tham gia do sự thiếu hiểu biết về đối tác, do khoảng cách địa lý,do sự bất đồng về ngôn ngữ, luật pháp, phong tục tập quán… Sở dĩ ngân hàng luôn là lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp khi cần có sự tài trợ về uy tín là vì ngân hàng không chỉ có tiềm lực tài chính, có kinh nghiệm mà còn là tổ chức có uy tín lớn nên doanh nghiệp có thể tin tưởng vào khả năng thanh toán của ngân hàng. Hơn nữa, ngân hàng còn có quan hệ đại lý rộng khắp và để thu hút được thêm nhiều khách hàng, các ngân hàng có thể hợp tác với nhau cung cấp thêm các dịch vụ tài trợ về uy tín như tài trợ xác nhận L/C nếu khách hàng chưa tin tưởng vào uy tín của một ngân hàng. Sự tài trợ về mặt uy tín của ngân hàng không những giúp khách hàng giành được hợp đồng mà còn tạo cho khách hàng lợi thế trong việc thương lượng các điều khoản của hợp đồng. Dựa vào mạng lưới chi nhánh rộng khắp, cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại và kinh nghiệm dồi dào trong lĩnh vực kinh doanh đối ngoại, ngân hàng có thể dễ dàng thu thập, nắm bắt thông tin, từ đó đưa ra những lời khuyên hữu ích cho khách hàng ngay từ khi ký kết hợp đồng ngoại thương, phát hành L/C hay tư vấn về bộ chứng từ hoàn hảo giúp khách hàng giảm thiểu được rủi ro trong các thương vụ XNK. Ngoài ra, ngân hàng còn cung cấp các nghiệp vụ phái sinh như: Swap, Forward, Future, Option… để giúp khách hàng xử lý các khoản ngoại tệ cần thiết trong quá trình thực hiện thương vụ, đồng thời hạn chế được rủi ro tỷ giá cho khách hàng giúp khách hàng bảo toàn lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Qua những phân tích trên thì ta có thể thấy vai trò của NHTM trong hoạt động tài trợ XNK là khó có thể bị thay thế bởi một tổ chức nào khác. Những dịch vụ tiện ích mà ngân hàng cung cấp không chỉ giúp doanh nghiệp thực hiện thành công thương vụ của mình mà còn giúp nâng cao uy tín, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nói riêng và của nền kinh tế nói chung khi tham gia vào thương mại quốc tế. Các hình thức tài trợ xuất nhập khẩu của Ngân hàng Thương mại 1.2.1. Tài trợ nhập khẩu 1.2.1.1. Tài trợ phát hành L/C Thư tín dụng (letter of credit) được định nghĩa như một bức thư, do một ngân hàng lập ra, trên cơ sở yêu cầu của khách hàng là người NK, trong đó ngân hàng này cam kết trả một số tiền nhất định, trong một thời hạn nhất định cho người XK, với điều kiện người này xuất trình bộ chứng từ thanh toán phù hợp với những điều khoản và điều kiện đã quy định trong thư tín dụng. Khi ngân hàng đồng ý mở L/C cho nhà NK, có nghĩa là ngân hàng cam kết thanh toán cho người hưởng lợi nếu bộ chứng từ phù hợp với quy định của L/C. Ngân hàng sẽ gánh chịu rủi ro nếu như người NK không có khả năng thanh toán, ngân hàng mở L/C phải thanh toán cho nhà XK nước ngoài, điều này có nghĩa là ngân hàng mở L/C cấp tín dụng cho nhà NK. Như vậy, trách nhiệm của ngân hàng phát hành L/C trong hình thức tài trợ này là rất lớn, do đó ngân hàng luôn yêu cầu một tỷ lệ ký quỹ nhất định (có thể từ 0 – 100%) được xác định trên cơ sở uy tín của khách hàng, loại L/C, loại hàng hoá nhập… Khi ngân hàng yêu cầu khách hàng ký quỹ 100% nghĩa là ngân hàng chỉ đồng ý tài trợ cho khách hàng về mặt uy tín. Ngược lại khi tỷ lệ ký quỹ nhỏ hơn 100% thì nghĩa là ngân hàng đã tài trợ cho khách hàng cả về uy tín và tài chính. Bên cạnh việc cho phép tỷ lệ ký quỹ dưới 100%, ngân hàng còn có các biện pháp tài trợ về mặt tài chính khác cho người NK trong nghiệp vụ mở L/C: Tài trợ bằng hạn mức tín dụng chứng từ Ngân hàng căn cứ vào kế hoạch NK của khách hàng để cấp cho khách hàng mức tín dụng và cho phép khách hàng mở L/C (thường là L/C trả ngay) trong khuôn khổ hạn mức đó. Loại hình đảm bảo tín dụng thường áp dụng là chính lô hàng NK, hoặc là một mức ký quỹ nhất định theo hạn mức được duyệt hoặc theo giá trị của L/C phát hành. Cho vay ký quỹ Trong trường hợp nhà NK đủ điều kiện phát hành L/C nhưng không có đủ vốn để thực hiện ký quỹ thì có thể yêu cầu ngân hàng cho vay ký quỹ L/C. Ngân hàng sẽ căn cứ vào uy tín của khách hàng, hiệu quả của thương vụ và tài sản đảm bảo để quyết định có cho vay ký quỹ hay không. Hình thức này không những giúp giải quyết khó khăn về vốn lưu động cho nhà NK, mà còn tăng tính an toàn và
Tài liệu liên quan