Khóa luận Một số giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng biển của công ty TNHH thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Thiên Nhân

ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH ---------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU BẰNG ĐƯỜNG HÀNG BIỂN CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU THIÊN NHÂN GVHD : TRẦN TH TRANG SVTH : LÊ MINH KHÁNH MSSV : 506401044 LỚP : 06 VQT1 TP.HCM, 2010 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận được thực hiện tại công ty TNHH TM DV XNK Thiên Nhân, không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 12 năm 2010 Sinh Viên Lê Minh Khánh LỜI CÁM ƠN Để hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này, em xin chân thành cám ơn các thầy cô tại trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ - TP Hồ Chí Minh đã tận tâm hướng dẫn những kiến thức quý báu cho em trong suốt thời gian học tập tại trường. Em xin đặc biệt cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Ths Trần Thị Trang, là người trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này. Sự hướng dẫn nhiệt tình của cô trong thời gian qua đã động viên và giúp em vượt qua nhiều khó khăn trong quá trình thực tập làm bài báo cáo này. Em xin cũng chân thành cảm ơn ban lãnh đạo công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Nhân và các anh chị đồng nghiệp đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình thục tập tại công ty, góp phần giúp cho em hoàn thành báo cáo này. Cuối cùng, em xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công tới toàn thể quý thầy cô trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ - Tp Hồ Chí Minh và ban lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp ở công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Nhân. Tp.HCM, ngày 20 tháng 12 năm 2010 Sinh viên thực tập Lê Minh Khánh NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Tp.HCM, ngày tháng năm Giáo viên hướng dẫn MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG, HÌNG VÀ CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ............... LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................ 1.2 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN TẢI HÀNG HÓA BẰNG ĐƢỜNG BIỂN .......................................................... 3 1.1. Dịch vụ giao nhận và ngƣời giao nhận .................................................. 3 1.1.1. Dịch vụ giao nhận ........................................................................... 3 1.1.2. Ngƣời giao nhận ............................................................................. 3 1.2. Nghiệp vụ giao nhận hàng hóa vận tải biển ............................................ 1.2.1.Cơ sở pháp lý ..................................................................................... 1.2.2. Các nguyên tắc giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu ........................ 1.2.3. Trình tự của hoạt động giao nhận hàng hóa bằng đƣờng biển. ........ 1.2.3.1. Giao nhận hang xuất khẩu ....................................................... 1.2.3.2. Giao nhận hàng hóa nhập khẩu ............................................... KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG GIAO NHẬN HÀNG HÓA QUỐC TẾ BẰNG ĐƢỜNG BIỂN TẠI CÔNG TY THIÊN NHÂN .................................. 2.1. Giới thiệu Công ty Thiên Nhân ............................................................... 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ................................................... 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Công ty ................................................ 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Công ty .............................................................. 2.1.4.Tình hình kinh doanh chung của công ty ......................................... 2.2. Hoạt động giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đƣờng biển tại công ty Thiên Nhân ..................................................................................................... 2.2.1. Một số đặc thù của hoạt động giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đƣờnh biển tại công ty ................................................................................ 2.2.1.1. Hoạt động mang tính thời vụ .................................................. 2.2.1.2. Phƣơng tiện phục vụ cho hoạt động giao nhận vận tải biển .. 2.2.2. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đƣờng biển tại công ty Thiên Nhân ................................................... 2.2.2.1. Bối cảng quốc tế ...................................................................... 2.2.2.2. Cơ chế quản lý của nhà nƣớc .................................................. 2.2.2.3. Tình hình xuất nhập khẩu trong nƣớc ..................................... 2.2.2.4. Biến động thời tiết ................................................................... 2.2.2.5. Các nhân tố nội tại của doanh nghiệp ...................................... 2.2.3. Quy trình giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đƣờng biển tại công ty ................................................................................................................. 2.2.3.1. Giao nhận hàng xuất khẩu bằng đƣờng biển .......................... 2.2.3.2 Giao nhận hàng nhập khẩu bằng đƣờng biển ......................... 2.2.4. Thực trạng hoạt động kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đƣờng biển tại công ty ........................................................... 2.2.4.1. Thị trƣờng giao nhận và đối thủ cạnh tranh .......................... 2.2.4.2. Mặt hàng và sản lƣợng giao nhận ......................................... 2.2.4.3. Giá trị giao nhận .................................................................... 2.2.5. Ƣu điểm và khó khăn còn tồn tại của hoạt động giao nhận tại công ty ....................................................................................................... KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .................................................................................. CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN TẢI BIỂN TẠI CÔNG TY THIÊN NHÂN .......................................... 3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng hoạt động công ty trong thời gian tới ........ 3.2 Các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh dịch vụ giao nhận vận tải biểi tại công ty ............................................................................................ 3.2.1. Giải pháp về thị trƣờng .................................................................. 3.2.2. Các giải pháp về loại hình dịch vụ giao nhận, nâng cao chất lƣợng dịch vụ .................................................................................. 3.2.2.1. Giải pháp về loại hình dịch vụ ................................................ 3.2.2.2. Nâng cao chất lƣợng dịch vụ ................................................... 3.2.3. Giải pháp marketing ........................................................................ 3.2.4. Đào tạo,phát triển nguồn nhân lực,cách thức tổ chức quản lý ........ 3.2.4.1. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ..................................... 3.2.4.2. Cách thức tổ chức quản lý ..................................................... 3.2.5. Hạn chế sự ảnh hƣởng của tính thời vụ ........................................... 3.3. Kiến nghị ................................................................................................. KẾT LUẬN ................................................................................................ TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ. TRANG Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức công ty ............................................................... Sơ đồ 2.2: Quy trình giao nhận hàng xuất khẩu............................................ Sơ đồ 2.3: Quy trình giao nhận hàng nhập khẩu ........................................... Bàng 2.1: Bảng kết quả kinh doanh của công ty những năm gần đây ........ Bảng 2.2: Cơ cấu thị trường giao nhận vận tải biển của công ty. ........................... Bảng 2.3: Cơ cấu mặt hàng giao nhận của công ty ...................................... Bảng 2.4: Sản lượng giao nhận hàng hóa XNK bằng đường của công ty .... Bảng 2.5: Giá trị giao nhận hàng hóa quốc tế tại Thiên Nhân ...................... Bảng 2.6: Cơ cấu giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại công ty ............... Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ % lợi nhuận/ doanh thu của công ty ................................ Biểu đồ 2.2: Giá trị giao nhận của công ty ................................................... Biểu đồ 2.3: Thị phần giao nhận vận tải của công ty ................................... Biểu đồ 2.4: Cơ cấu sản lượng giao nhận tại công ty ................................... Biểu đồ 2.5: Cơ cấu giá trị giao nhận ........................................................... SV Lê Minh Khánh-Lớp 06VQT1 GVHD: Trần Thị Trang ________________________________________________________________________ 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Vận tải đặc biệt là vận tải quốc tế và ngoại thương có mối quan hệ chặt chẽ với nhau vì nó đảm bảo sự luân chuyển hàng hóa, thông thương với các bạn bè năm châu và có tác dụng thúc đẩy phát triển ngành vận tải quốc tế trong nước.Vận tải quốc tế là tiền đề, là điều tiên quyết để thương mại quốc tế ra đời và phát triển. Nhưng nhắc đến hoạt động vận tải hàng hóa quốc tế chúng ta không thể không nói đến dịch vụ giao nhận vận tải hàng hóa quốc tế vì đây là hai hoạt động không tách rời nhau, chúng có tác động qua lại thống nhất với nhau. Qui mô của hoạt động xuất nhập khẩu trong những năm gần đây tăng lên nhanh chóng là nguyên nhân trực tiếp khiến cho giao nhận vận tải nói chung và giao nhận vận tải biển nói riêng phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh đó, với hơn 3000km bờ biển cùng với rất nhiều cảng lớn nhỏ rải khắp chiều dài đất nước, ngành giao nhận vận tải biển Việt Nam thực sự bước phát triển đáng kể, chứng minh được tính ưu việt của nó so với các phương thức giao nhận vận tải khác. Khối lượng và giá trị giao nhận qua các cảng biển luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị giao nhận hàng hóa quốc tế , kim ngạch buôn bán giữa Việt Nam và các nước ngày càng tăng cao. Có thể nói ngành giao nhận nói chung hay giao nhận hàng hóa bằng đường biển nói riêng đã có một bề dày lịch sử và khẳng định của mình trong sự phát triển kinh tế thế giới. Là một công ty đã thành công trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa, công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu THIÊN NHÂN đã và đang từng bước khẳng định sự tồn tại của mình bằng sự tín nhiệm của khách hàng trong môi trường cạnh tranh gay gắt này.Tuy vậy, để tồn tại và phát triển lâu dài, công ty không còn cách nào khác là phải nhìn nhận lại tình hình, trên cơ sở đó đề ra những giải pháp thực tế để thúc đẩy hiệu qua hoạt động hơn nữa. Đó là lý do em chọn đề tài “ Một số giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đường biển tại Công ty TNHH thương mại dịch vụ Xuất nhập khẩu THIÊN NHÂN “ với mong muốn nâng cao kiến thức bản thân đồng thời đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển của công ty cũng như sự phát triển của loại hình kinh doanh dịch vụ này. 2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài là những vấn đề trong hoạt động giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đường biển tại Việt Nam nói chung và tại công ty THHH SV Lê Minh Khánh-Lớp 06VQT1 GVHD: Trần Thị Trang ________________________________________________________________________ 2 thương mại dịch vụ XNK Thiên Nhân nói riêng để từ đó tìm ra các giải pháp nhằm phát triển dịch vụ giao nhận hàng hóa tại công ty. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu. Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu phân tích và thu thập thông tin số liệu, phân tích và tổng hợp, so sánh và đối chiếi thực tiễn. 4. Đóng góp của đề tài - Cung cấp một cái nhìn tổn quát về hoạt động giao nhận hàng hóa XNK chuyên chở bằng đường biển tại Việt Nam - Phân tích, đánh giá tình hình hoạt động giao nhận hàng hóa XNK bằng đường biển tại công ty Thiên Nhân. - Đưa ra một số kiến nghị cụ thể phù hợp với thực tiễn của hoạt động giao nhận và một số giải pháp phát triển dịch vụ tại công ty Thiên Nhân. 5. Kết cấu và nội dung của đề tài. Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được chia làm 3 chương Chương 1: Cơ sở lý luận về dịch vụ giao nhận vận tải hàng hóa bằng đường biển. Chương 2: Thực trạng giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đường biển tại công ty Thiên Nhân. Chương 3: Các giải pháp phát triển dịch vu giao nhận vận tải biển tại công ty Thiên Nhân. Do tính phức tạp của đề tài, những hạn chế của bản thân và thời gian có hạn, bài viết của em chắc chắn không tránh khỏi những thiết sót cả về nội dung lẫn hình thức em rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các thầy cô và các bạn Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cô giáo-TS Trần Thị Trang, người đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành bài viết khoá luận này. Sinh viên: Lê Minh Khánh SV Lê Minh Khánh-Lớp 06VQT1 GVHD: Trần Thị Trang ________________________________________________________________________ 3 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN TẢI HÀNG HÓA BẰNG ĐƢỜNG BIỂN. 1.1 Dịch vụ giao nhận và người giao nhận 1.1.1. Dịch vụ giao nhận 1.1.1.1. Khái niệm Giao nhận vận tải là những hoạt động nằm trong khâu lưu thông phân phối, một khâu quan trọng nối liền sản xuất với tiêu thụ. Giao nhận vận tải thực hiện chức năng đưa sản phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ. Giao nhận gắn liền với vận tải, nhưng nó không chỉ đơn thuần là vận tải. Giao nhận mang trong nó một ý nghĩa rộng hơn, đó là tổ chức vận tải, lo liệu cho hàng hóa được vận chuyển, rồi bốc xếp, lưu kho, chuyển tải, đóng gói, thủ tục, chứng từ...Với nội hàm rộng như vậy, nên có rất nhiều định nghĩa về giao nhận. Theo qui tắc mẫu của Liên đoàn các hiệp hội giao nhận quốc tế ( FIATA), dịch vụ giao nhận được định nghĩa “Là bất cứ loại dịch vụ nào liên quan đến vận chuyển, gom hàng, lưu kho, bốc xếp, đóng gói hàng hoá hay phân phối hàng hoá cũng như các dịch vụ tư vấn hoặc có liên quan đến các dịch vụ trên, kể cả các vấn đề hải quan, tài chính, mua bảo hiểm, thanh toán, thu thập chứng từ liên quan đến hàng hoá”. Còn theo luật thương mại Việt Nam thì “ Dịch vụ giao nhận hàng hoá là hành vi thương mại, theo đó người làm dịch vụ giao nhận hàng hoá nhận hàng từ người gửi, tổ chức vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các dịch vụ khác có liên quan để giao hàng cho người nhận theo sự uỷ thác của chủ hàng, của người vận tải hoặc người làm dịch vụ giao nhận khác( gọi chung là khách hàng) Như vậy, nói một cách ngắn gọn: Dịch vụ giao nhận là một dịch vụ liên quan đến quá trình vận tải nhằm tổ chức việc vận chuyển hàng hoá từ nơi nhận hàng đến nơi giao hàng. 1.1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ giao nhận vận tải.  Dịch vụ giao nhận vận tải không tạo ra sản phẩm vật chất, nó chỉ làm cho đối tượng thay đổi vị trí về mặt không gian chứ không tác động về mặt kỹ thuật làm thay dổi các đối tượng đó. Nhưng giao nhận vận tải lại có tác động tích cực đến sự phát triển của sản xuất và tăng thu nhập cho người lao động. SV Lê Minh Khánh-Lớp 06VQT1 GVHD: Trần Thị Trang ________________________________________________________________________ 4  Mang tính thụ động: Đó là do dịch vụ này phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu của khách hàng, các qui định của người vận chuyển, các ràng buộc về pháp luật, thể chế của chính phủ (nước xuất khẩu,nước nhập khẩu, nước thứ ba).  Mang tính thời vụ: Dịch vụ giao nhận là dịch vụ phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu nên nó phụ thuộc rất lớn vào lượng hàng hóa xuất nhập khẩu. Mà thường hoạt động xuất nhập khẩu mang tính chất thời vụ nên hoạt động giao nhận cũng chịu ảnh hưởng của tính thời vụ.  Ngoài những công việc như làm thủ tục, môi giới, lưu cước, người làm dịch vụ giao nhận còn tiến hành các dịch vụ khác như gom hàng, chia hàng, bốc xếp nên để hoàn thành công việc tốt hay không còn phụ thuộc nhiều vào cơ sở vật chất kỹ thuật và kinh nghiệm của người giao nhận. 1.1.1.3. Yêu cầu của dịch vụ giao nhận vận tải  Giao nhận hàng hóa phải nhanh gọn: Nhanh gọn thể hiện ở thời gian hàng đi từ nơi gửi đến nơi nhận, thời gian bốc xếp, kiểm đếm giao nhận. Giảm thời gian giao nhận góp phần đưa ngay hàng hóa vào lưu thông, muốn vậy người làm giao nhận phải nắm chắc quy trình kỹ thuật, chủng loại hàng hóa, lịch tàu và bố trí hợp lý phương tiện vận chuyển.  Giao nhận chính xác an toàn: Đây là yêu cầu quan trọng để đảm bảo quyền lợi của chủ hàng và người vận chuyển. Chính xác là yếu tố chủ yếu quyết định chất lượng và mức độ hoàn thành công việc bao gồm chính xác về số lượng, chất lượng, hiện trạng thực tế, chính xác về chủ hàng, nhãn hiệu. Giao nhận chính xác an toàn sẽ hạn chế đến mức thấp nhất sự thiếu hụt, nhầm lẫn, tổn thất về hàng hóa.  Bảo đảm chi phí thấp nhất: Giảm chi phí giao nhận là phương tiện cạnh tranh hiệu quả giữa các công ty giao nhận khác.Muốn vậy phải đầu tư thích đáng cơ sở vật chất, xây dựng và hoàn chỉnh các định mức, các tiêu chuẩn hao phí, đào tạo đội ngũ nhân viên có nghiệp vụ. 1.1.2. Người giao nhận 1.1.2.1. Khái niệm. Người giao nhận là người thực hiện các dịch vụ giao nhận theo sự uỷ thác của khách hàng hoặc người chuyên chở.Nói cách khác, người kinh doanh các dịch vụ giao nhận gọi là người giao nhận.Người giao nhận có thể là chủ hàng( khi anh ta tự đứng ra thực SV Lê Minh Khánh-Lớp 06VQT1 GVHD: Trần Thị Trang ________________________________________________________________________ 5 hiện các công việc giao nhận cho hàng hoá của mình), là chủ phương tiện vận tải( khi chủ phương tiện vận tải thay mặt người chủ hàng thực hiện các dịch vụ giao nhận), đại lý hàng hoá, công ty xếp dỡ hay kho hàng hoặc