Khóa luận Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001:2015 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: VĂN HÓA DU LỊCH Sinh viên: Hoàng Thu Hiền Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Phương Thảo HẢI PHÒNG - 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- NGHIÊN CỨU ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN LOẠI HÌNH DU LỊCH MẠO HIỂM TẠI ĐÀ LẠT, LÂM ĐỒNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: VĂN HÓA DU LỊCH Sinh viên :Hoàng Thu Hiền Giảng viên hướng dẫn:ThS. Nguyễn Thị Phương Thảo HẢI PHÒNG - 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên: Hoàng Thu Hiền Mã SV: 1412601041 Lớp: VH1802 Ngành: Văn hóa du lịch Tên đề tài: Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp (về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ). .. .. .. .. .. .. .. .. 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. .. .. .. CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Người hướng dẫn thứ nhất: Họ và tên: Nguyễn Thị Phương Thảo Học hàm, học vị: Thạc sỹ Cơ quan công tác:Khoa Du lịch - Trường Đại học Dân lập Hải Phòng Nội dung hướng dẫn: Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng. Người hướng dẫn thứ hai: Họ và tên:............................................................................................. Học hàm, học vị:................................................................................... Cơ quan công tác:................................................................................. Nội dung hướng dẫn:............................................................................ Đề tài tốt nghiệp được giao ngày tháng năm Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày tháng năm Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụ ĐTTN Sinh viên Người hướng dẫn Hải Phòng, ngày ...... tháng........năm 2018 Hiệu trưởng GS.TS.NGƯT Trần Hữu Nghị PHẦN NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN 1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp: .. .. .. .. .. .. .. 2. Đánh giá chất lượng của khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu): .. .. .. .. .. .. .. .. .. 3. Cho điểm của cán bộ hướng dẫn (ghi bằng cả số và chữ): .. .. .. Hải Phòng, ngày tháng năm Cán bộ hướng dẫn (Ký và ghi rõ họ tên) NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA NGƯỜI CHẤM PHẢN BIỆN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Tên đề tài: Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng Sinh viên: Hoàng Thu Hiền Lớp:VH1802 1. Đánh giá chất lượng đề tài tốt nghiệp về các mặt thu thập và phân tích tài liệu, số liệu ban đầu; cơ sở lí luận chọn phương án tối ưu, cách tính toán chất lượng thuyết minh bản vẽ, giá trị lí luận và thực tiễn của đề tài. 2. Cho điểm của người chấm phản biện: (Điểm ghi bằng số và chữ) Ngày tháng năm 2018 Người chấm phản biện MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 10 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH MẠO HIỂM ...... 4 1.1. Cơ sở lý luận về du lịch mạo hiểm................................................................ 4 1.1.1. Khái niệm .................................................................................................. 4 1.1.2. Đặc điểm của du lịch mạo hiểm ................................................................ 6 1.1.3. Điều kiện phát triển du lịch mạo hiểm....................................................... 7 1.1.3.1. Điều kiện về điểm đến............................................................................. 7 1.1.3.2. Điều kiện về chủ thể tham gia .............................................................. 14 1.1.4. Phân loại du lịch mạo hiểm ..................................................................... 15 1.1.4.1. Theo mức độ nguy hiểm của các hoạt động .......................................... 15 1.1.4.2. Theo không gian tổ chức ...................................................................... 15 1.1.5. Ý nghĩa của du lịch mạo hiểm đối với ngành du lịch ............................... 15 1.2. Kinh nghiệm phát triển du lịch mạo hiểm tại một số Quốc gia và Việt Nam ........................................................................................................................... 17 1.2.1. Du lịch mạo hiểm trên Thế giới ............................................................... 17 1.2.2. Du lịch mạo hiểm tại Việt Nam ............................................................... 19 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 19 CHƯƠNG 2 ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN LOẠI HÌNH DU LỊCH MẠO HIỂM TẠI ĐÀ LẠT, LÂM ĐỒNG ....................................................................................... 20 2.1. Giới thiệu khái quát về Đà Lạt ................................................................... 20 2.1.1. Vị trí địa lý .............................................................................................. 20 2.1.2. Lịch sử hình thành ................................................................................... 20 2.2. Điều kiện phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt ...................................... 22 2.2.1. Điều kiện về tài nguyên du lịch ............................................................... 22 2.2.1.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên .................................................................. 22 2.2.1.2. Tài nguyên nhân văn ............................................................................ 28 2.2.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và các dịch vụ du lịch ........................................ 31 2.2.3. Cơ sở hạ tầng .......................................................................................... 36 2.2.4. Cơ chế chính sách và các dự án đầu tư du lịch tại Đà Lạt ...................... 39 2.2.5. Điều kiện về chủ thể tham gia ................................................................. 41 2.2.5.1. Thị trường khách .................................................................................. 41 2.2.5.2. Phương thức tổ chức ............................................................................ 42 2.2.6. Đánh giá điều kiện phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng .. 44 2.3. Thực trạng khai thác du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt ..................................... 45 2.3.1. Số lượng khách du lịch ............................................................................ 45 2.3.2. Các hoạt động du lịch mạo hiểm và dịch vụ liên quan ............................ 47 2.3.3. Phương thức tổ chức ............................................................................... 48 2.3.4. Hiện trạng sử dụng cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng ...................... 49 2.3.5. Hiện trạng sử dụng nhân lực du lịch ....................................................... 51 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 53 CHƯƠNG 3 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM KHAI THÁC HIỆU QUẢ CÁC ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN LOẠI HÌNH DU LỊCH MẠO HIỂM TẠI ĐÀ LẠT, LÂM ĐỒNG .............................................................................................. 53 3.1. Định hướng phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng ................ 53 3.1.1. Phát triển du lịch mạo hiểm gắn kết với cộng đồng địa phương ............. 54 3.1.2. Định hướng và chính sách phát triển ...................................................... 55 3.2. Giải pháp khai thác hiệu quả các điều kiện phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng ............................................................................................. 56 3.2.1. Đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch mạo hiểm 56 3.2.2. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với cư dân địa phương ..... 57 3.2.3. Đa dạng hóa các sản phẩm du lịch mạo hiểm ......................................... 58 3.2.4. Tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch mạo hiểm .................................... 59 3.2.5. Hoàn thiện các cơ chế chính sách ........................................................... 61 3.2.6. Đảm bảo vệ sinh môi trường ................................................................... 62 3.2.7. Đảm bảo an toàn cho khách du lịch khi tham gia loại hình du lịch mạo hiểm ................................................................................................................... 62 3.2.8. Tố chức khóa học dạy các kỹ năng để xử lý tình huống có thể xảy ra cho khách du lịch ..................................................................................................... 63 Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 64 LỜI CẢM ƠN Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cô giáo - Thạc sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo. Cô đã hết lòng hỗ trợ, giúp đỡ em từ khi chọn đề tài cho đến khi hoàn chỉnh luận văn này. Nhờ sự hướng dẫn tận tình của cô, em mới có thể thuận lợi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp của mình. Em xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu trường Đại học Dân lập Hải Phòng, quý thầy cô trong Khoa Du lịch đã tạo mọi điều kiện cho em hoàn thành bài khóa luận. Được sự giúp đỡ của trường Đại học Dân lập Hải Phòng, thầy cô, gia đình và bạn bè cùng với sự cố gắng nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thành đề tài khóa luận: “Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng”. Trong quá trình làm đề tài khóa luận do kiến thức, kinh nghiệm còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp để bài khóa luận được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày 13 tháng 08 năm 2018 Sinh viên Hoàng Thu Hiền PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Hiện nay, du lịch đã và đang là một ngành công nghiệp quan trọng và chiếm tỉ trọng ngày càng tăng trong GDP của mỗi quốc gia. Du lịch được xem như là ngành “công nghiệp không khói” mang lại nguồn ngân sách rất lớn cho Nhà nước, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, góp phần bảo tồn và phát triển nền văn hóa mang đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam. Theo thống kê mới công bố của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO),Việt Nam đứng thứ 6 trong 10 nước tăng trưởng du lịch mạnh nhất thế giới đầu năm 2017 và đứng đầu châu Á về tốc độ phát triển du lịch. Đây là kết quả từ sự vào cuộc quyết liệt của tất cả các cấp nhằm thúc đẩy du lịch phát triển trên lộ trình trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Có thể thấy du lịch Việt Nam đã có những thành tựu đáng kể. Hiện nay, lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 7/2018 ước đạt 1.188.817 lượt, tăng 0,5% so với tháng 06/2018 và tăng 14,7% so với cùng kỳ năm 2017. Tính chung 7 tháng năm 2018 ước đạt 9.080.347 lượt khách, tăng 25,4% so với cùng kỳ năm 2017 ( Báo cáo của Tổng cục Du lịch, 7/2018). Điều đó chứng tỏ hình ảnh du lịch Việt Nam đã được bạn bè quốc tế đón nhận rộng rãi hơn. Trên thế giới, du lịch mạo hiểm đã được biết đến từ những năm đầu của thế kỷ 20 và có sự tăng trưởng khá nhanh thông qua việc ra đời của các sản phẩm cũng như những điểm đến mới trong những năm gần đây, đặc biệt là khu vực Đông và Nam Á. Hiện nay Việt Nam đã và đang phát triển nhiều loại hình du lịch đa dạng khác nhau. Tuy nhiên, du lịch Việt Nam cũng rất cần có những loại hình du lịch mới mẻ. Một trong số những loại hình du lịch mới hiện đang có xu hướng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam đó là du lịch mạo hiểm. Mặc dù điều kiện để phát triển loại hình du lịch mạo hiểm này tại Việt Nam là rất lớn nhưng do các yếu tố chủ quan và khách quan mà sự phát triển của loại hình du lịch này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng to lớn đó. Đà Lạt là thành phố có nhiều điều kiện để phục vụ cho phát triển loại hình du lịch mạo hiểm. Du lịch mạo hiểm mới thực sự du nhập vào Đà Lạt khoảng 5 năm trở lại đây. Với lợi thế về địa hình và khí hậu, ngành Du lịch của địa phương xác định đây là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch mạo hiểm. Tuy nhiên, những điều kiện trên lại chưa được địa phương khai thác hiệu quả cho phát triển hoạt động du lịch này. Chính vì vậy, việc khai thác các thế mạnh tại Đà Lạt hiện nay là cơ sở để giúp địa phương tạo ra những sản phẩm du lịch mới độc đáo, tăng sức hấp dẫn đối với du khách, góp phần đẩy mạnh sự phát triển của ngành Du lịch. Vì vậy, việc nghiên cứu sâu hơn về điều kiện và thực trạng phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng là việc làm cần thiết. Từ những yêu cầu và thực tiễn trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng” cho bài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích giới thiệu về loại hình du lịch còn khá là mới mẻ ở nước ta đó là du lịch mạo hiểm, đồng thời nghiên cứu các điều kiện phát triển loại hình du lịch này tại Đà Lạt, Lâm Đồng để khẳng định đây là một điểm đến đầy tiềm năng rất thích hợp để phát triển loại hình du lịch này. Cuối cùng trên cơ sở phân tích thực trạng, tiến tới đề xuất một số ý kiến, giải pháp nhằm phát triển hơn nữa đối với loại hình du lịch mới mẻ này tại Đà Lạt nói riêng và Việt Nam nói chung. 3. Phương pháp nghiên cứu vấn đề 3.1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu Là phương pháp chính được sử dụng trong nghiên cứu đề tài. Trên cơ sở thu thập thông tin tư liệu từ nhiều lĩnh vực, nhiều nguồn khác nhau có liên quan tới đề tài nghiên cứu. Tác giả sẽ xử lý, chọn lọc để có những kết luận cần thiết. 3.2. Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh tổng hợp Phương pháp này giúp định hướng, thống kê, phân tích để có cách nhìn tương quan, phát hiện ra các yếu tố và sự ảnh hưởng của yếu tố tới hoạt động du lịch trong đề tài nghiên cứu. Việc phân tích, so sánh, tổng hợp các thông tin và số liệu mang lại cho đề tài cơ sở trong việc thực hiện các mục tiêu dự báo, các chương trình phát triển, các định hướng, các chiến lược và giải pháp phát triển du lịch trong phạm vị nghiên cứu của đề tài. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng Đề tài tập chung vào tìm hiểu, phân tích, đánh giá điều kiện phát triển du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về mặt không gian: đề tài tiến hành nghiên cứu trên địa bàn thành phố Đà Lạt, Lâm Đồng. Về mặt thời gian:Sử dụng các thông tin số liệu từ năm 2013 - 2018. Về mặt nội dung: Đề tài khóa luận tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về loại hình du lịch mạo hiểm và phân tích, đánh giá các điều kiện phát triển loại hình du lịch này tại Đà Lạt, Lâm Đồng. Từ đó đề xuất những giải pháp nhằm khai thác hiệu quả các điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng. 5. Ý nghĩa của đề tài Đề tài góp phần bổ sung cơ sở khoa học cho loại hình du lịch mạo hiểm. Việc nghiên cứu thành công đề tài sẽ góp phần giúp các sinh viên trong Khoa Du lịch có thêm tài liệu tham khảo về loại du lịch này. Việc đánh giá các điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm sẽ giúp thành phố Đà Lạt nhận thức rõ được các thuận lợi sẵn có và khó khăn còn tồn tại. Từ đó tác giả sẽ đề xuất các giải pháp tích cực để thành phố Đà Lạt có định hướng cụ thể trong việc phát triển loại hình du lịch này như là một sản phẩm du lịch đặc trưng của Thành phố. 6. Bố cục của đề tài Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, phần nội dung chính của khóa luận gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về du lịch mạo hiểm. Chương 2: Điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng. Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm khai thác hiệu quả các điều kiện phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại Đà Lạt, Lâm Đồng. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH MẠO HIỂM 1.1. Cơ sở lý luận về du lịch mạo hiểm 1.1.1. Khái niệm Du lịch mạo hiểm (Adventure Travel/ Adventure Tourism) không còn là thuật ngữ mới lạ ở Việt Nam, nhưng trong Luật Du lịch Việt Nam chưa có một định nghĩa và những quy định, điều kiện cụ thể để khai thác du lịch mạo hiểm, nếu có chỉ là những quy định nội bộ. Hiệp hội Thương mại Du lịch mạo hiểm (Adventure Travel Trade Association - ATTA) đưa ra định nghĩa: “Du lịch mạo hiểm là chuyến đi có ít nhất hai trong ba yếu tố sau đây: hoạt động thể lực, môi trường tự nhiên và trải nghiệm văn hóa. Cũng giống như những loại hình du lịch khác, du lịch mạo hiểm có thể được trải nghiệm ở trong nước hoặc ra nước ngoài, có chuyến nghỉ qua đêm và không dài quá một năm”. Trường đại học Thompson Rivers (Canada) đưa ra cách hiểu như sau: “Du lịch mạo hiểm có thể được định nghĩa như là một hoạt động giải trí diễn ra ở những điểm đến kỳ lạ, hoang dã hay khác thường. Hầu hết các hoạt động diễn ra ở ngoài trời. Đó thường là các hoạt động thám hiểm và khám phá thế giới bên ngoài. Đặc biệt là các bộ phận kỳ lạ hoang sơ của hành tinh chúng ta và một thế giới nội tâm của thách thức cá nhân, tự nhận thức và tự chủ”. Có rất nhiều loại hoạt động được coi là các hình thức khác nhau của du lịch mạo hiểm, có thể phân được vào hai nhóm là nhóm dễ (Soft Adventure) và nhóm khó (Hard Adventure). Các hoạt động trong nhóm dễ và khó đều có khả năng sinh lời cao. Bảng 1.1. Các loại hình du lịch mạo hiểm, xếp loại theo ATTA Hoạt động Loại hình Thám hiểm khảo cổ Dễ Tham gia vào lễ hội/hội chợ địa phương Khác Backpacking Dễ Quan sát chim muông Dễ Cắm trại Dễ Chèo thuyền ca nô Dễ Thám hiểm hang động Khó Leo núi (đá/băng) Khó Đi thuyền (cruise) Khác Các hoạt động văn hóa Khác Du lịch sinh thái Dễ Chương trình giáo dục Dễ Các hoạt động bền vững với môi trường Dễ Câu cá Dễ Làm quen với người dân địa phương Khác Đi bộ leo núi Dễ Cưỡi ngựa Dễ Săn bắn Dễ Chèo thuyền kayak Dễ Học ngôn ngữ mới Khác Lặn biển Dễ Trekking Khó Tour đi bộ Khác Thăm bạn bè/gia đình Khác Thăm các di tích lịch sử Khác Du lịch hoạt động tình nguyện Dễ Nguồn: UNWTO, 2014 Tập đoàn Alliance VN JSC đưa ra cách hiểu như sau: “Du lịch mạo hiểm là một hình thức du lịch mang nhiều yếu tố khám phá và trải nghiệm những cảm xúc khác lạ từ những chuyến du lịch đến những địa hình hiểm trở, độ nguy hiểm vì vậy cũng tăng cao. Và kèm theo du lịch mạo hiểm, là những môn thể thao mạo hiểm thích ứng và phù hợp với từng loại hình du lịch riêng biệt”. GS.TS. Trương Quang Hải, PGS.TS. Đặng Văn Bào, TS. Nguyễn Hiệu (thuộc Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội): “Du lịch mạo hiểm là một hoạt động ngoài trời diễn ra ở nơi chúng ta không thường xuyên tới hay ở một nơi đặc biệt nào đó. Hoạt động này có thể dẫn đến một số rủi ro, song qua đấy chúng ta có thể học được những kinh nghiệm mới để chế ngự chúng và vượt qua những thử thách đối với bản thân”. Với những ý kiến trên có lẽ đã phần nào giúp chúng ta hiểu được bản chất của từ “mạo hiểm”. Khái niệm về du lịch mạo hiểm là một khái niệm rất rộng lớn. Chính vì vậy, mỗi người khi đã được đi và trải nghiệm loại hình du lịch này họ sẽ có một định nghĩa cho riêng mình. Có thể một số người cho rằng đi bộ dài ngày trong một khu rừng âm u, hoang dã là mạo hiểm, một số khác có thể cảm thấy lướt sóng hoặc lặn cùng cá mập mới chính là mạo hiểmTất nhiên tất cả những cách hiểu của họ đều là đúng, vì du lịch mạo hiểm là một phạm trù rất rộng lớn, không có giới hạn cho riêng ai và để hiểu