Luận án Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán Việt Nam

Quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước đòi hỏi ngày càng phải có nhiều vốn. Nhận thức sâu sắc vấn đề đó, Chính phủ đã tiến hành hàng loạt các bước chuẩn bị và đến tháng 7/2000, Trung tâm giao dịch chứng khoán (TTGDCK) ở nước ta đã chính thức ra đời và đivào hoạt động, mở ra thời kỳ mới- thời kỳ hình thành và phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) ở Việt Nam. Sau 10 năm hoạt động, TTCK Việt Nam có những bước tiến bộ đáng kể: ra đời Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN), với Sở Giao dịch chứng khoán (SGDCK) tại thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và SGDCK tại Hà Nội (HXN), Trung tâm lưu ký chứng khoán (TTLKCK) và hơn 100 công ty chứng khoán (CTCK). Dù bị ảnh hưởng của khủng hoảng và suy thoái kinh tế, mức vốn hóa toàn thị trường tính đến cuối tháng 12 -2009 là 620 nghìn tỷ đồng, tương đương gần 38% GDP; so với thời điểm cuối năm 2008 (225 nghìn tỷ đồng), mức vốn hóa đã tăng gấp gần 3 lần; tính đến ngày 26/12/2010, giá trị vốn hóa thị trường đạt 736,1 nghìn tỷ đồng. Số lượng tài khoản năm 2009 tăng hơn 50% so với năm 2008 (đạt 793 nghìn tài khoản); tính đến ngày 20/11/2010, số lượng tài khoản nhà đầu tư là 1.031.490. Số lượng công ty niêm yết (CTNY) năm 2009 tăng hơn 30% (453 công ty) so với năm 2008; tính đến ngày 26/12/2010, số lượng DN niêm yết trên cả hai sàn là 622; so với năm 2009, số DN niêm yết mới đã tăng 168 doanh nghiệp (37%), mức tăng kỷ lục kể từ khi ra đời của TTCK Việt Nam.Tính đến tháng 12/2009, giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài (ðTNN) trên TTCK đạt khoảng 6,6 tỷ USD, tăng gần 1,5 tỷ USD so với đầu năm 2009. Thốngkê chung cả HNX và HOSE với các giao dịch cổ phiếu và chứng chỉ, khôngtính trái phiếu, tổng lượng vốn mua ròng trong năm 2010 của nhà ðTNN đạt 16.145,87 tỷ đồng; đây là quy mô vốn vào tăng rất đáng chú ý so với mức 3.372,83 tỷ đồng của năm 2009; mức mua ròng năm 2010 chỉ đứng sau kỷ lục hơn 23 nghìn tỷ đồng của năm 2007. Tính đến ngày 30/11/2010 có tổng cộng 1608 công ty đại chúng, trong đó có 631 công ty đã niêm yết trên hai Sở. 2 Bên cạnh những thành tựu bước đầu, TTCK Việt Nam vẫn nhỏ bé, ở dạng sơ khai, là lĩnh vực đầu tư hết sức nhạy cảm, tính rủiro cao và dễ phát sinh tiêu cực, có thể gây ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế cũng như xã hội, cần được quản lý. Nhận rõ vị trí quan trọng của TTCK và sự cần thiết phải quản lý đối với TTCK, nhằm tăng cường việc huy động nguồn vốn để xây dựng và phát triển kinh tế trong nước và hội nhập kinh tế quốc tế (KTQT), cơ quan quản lý đã chủ động ban hành nhiều văn bản qui định khuôn khổ pháp lý, hoànthiện tổ chức quản lý, yêu cầu cung cấp thông tin nhằm minh bạch hóa TTCK, tăng cường thanh tra, giám sát, đưa ra chế tài xử phạt các vi phạm về kinh doanh chứng khoán (KDCK); nhưng hoạt động của TTCK vẫn còn nhiều bất cập cần tháo gỡ như: tổ chức bộ máy quản lý chưa hoàn thiện, khung pháp lý chưa đồng bộ, mức cung của TTCK chưa phong phú, giám sát hoạt động chưa phù hợp gây cản trở đến hoạt động của TTCK. Những hạn chế trên cần được khắc phục để tạo điều kiện thúc đẩy TTCK Việt Nam phát triển nhanh, ổn định vững chắc, tạo kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế quốc dân, từng bước đưa TTCK Việt Nam hội nhập với TTCK quốc tế. Xuất phát từ tình hình thực tế và với mong muốn khắc phục những hạn chế trên, tôi đã chọn vấn đề:” Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán Việt Nam ” làm đề tài luận án tiến sỹ của mình.