Luận án Khung mô tả chi tiết năng lực sử dụng tiếng Anh cho sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ (Nghiên cứu trường hợp Học viện ANND)

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ---------------------- TRẦN THỊ MINH THẢO KHUNG MÔ TẢ CHI TIẾT NĂNG LỰC SỬ DỤNG TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN BẬC ĐẠI HỌC KHÔNG CHUYÊN NGỮ (NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP HỌC VIỆN ANND) LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC HÀ NỘI 2018 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ---------------------- TRẦN THỊ MINH THẢO KHUNG MÔ TẢ CHI TIẾT NĂNG LỰC SỬ DỤNG TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN BẬC ĐẠI HỌC KHÔNG CHUYÊN NGỮ (NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP HỌC VIỆN ANND) VIỆN NGÔN NGỮ HỘC Chuyên ngành: N n n ữ ọc Mã số: 9229020 VIỆN KHOA HỌC XÁC HỘI VIỆT NAM NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC 1. PGS.TS Mai Xuân Huy 2. TS. P ạm Đăn Bìn HÀ NỘI 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả nêu trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào TÁC GIẢ LUẬN ÁN LỜI CẢM ƠN Tôi mong muốn đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đến PGS.TS. Mai Xuân Huy và T.S. Phạm Đăng Bình đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập để hôm nay bản luận án này đƣợc hoàn thành. Nhân dịp này tôi cũng xin chân thành cảm ơn tập thể các thầy cô tại Viện Ngôn ngữ học- Học Viện Khoa Học Xã Hội Việt Nam đã cho tôi những lời khuyên, những chỉ bảo và định hƣớng nghiên cứu trong suốt quá trình học tập. Tôi xin gửi nhƣng lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc Học viện An ninh nhân dân và tập thể cán bộ, giảng viên Khoa Ngoại Ngữ đã ủng hộ, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và thời gian để tôi có thể học tập, tiến hành nghiên cứu đảm bảo đúng yêu cầu của luận án. Xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp đã hỗ trợ thu thập dữ liệu thực nghiệm và các em sinh viên Khóa D45 đã đồng hành cùng tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Cuối cùng tôi xin đƣợc trân trọng gửi lời cảm ơn đến các nhà khoa học, các đồng nghiệp trong lĩnh vực nghiên cứu của luận án đã đóng góp những ý kiến quý báu về chuyên môn và cung cấp tƣ liệu để tôi hoàn thành luận án này. Xin cảm ơn gia đình và bạn bè đã dành cho tôi tình cảm và tinh thần tốt nhất trong quá trình học tập. Hà Nội, ngày 30 tháng 11 năm 2018 Tác giả TRẦN THỊ MINH THẢO MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 4 6. Những đóng góp mới của luận án 5 7. Kết cấu của luận án 6 CHƢƠNG 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về năn lực ngôn ngữ và khung mô tả năn lực sử dụng ngôn ngữ 7 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu năng lực sử dụng ngôn ngữ và khung mô tả năng lực sử dụng ngôn ngữ 7 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới 7 1.1.1.1. Các nghiên cứu về năng lực ngôn ngữ 7 1.1.1.2. Các nghiên cứu và thực tiễn xây dựng khung mô tả năng lực ngôn ngữ 15 1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam 19 1.2. Cơ sở lý thuyết về các mô hình và khung mô tả năng lực ngôn ngữ 22 1.2.1. Khái quát về năng lực sử dụng ngôn ngữ 22 1.2.1.1 Khái niệm „ngữ năng‟ và „ngữ thi‟ 22 1.2.1.2. Khái niệm Năng lực giao tiếp 26 1.2.1.3. Mô hình năng lực sử dụng ngôn ngữ 29 1.2.2. Các tiểu thành tố trong mô hình năng lực ngôn ngữ giao tiếp 31 1.2.3. Các yếu tố ngữ cảnh 35 1.2. 4. Về vấn đề dựng khung mô tả năng lực ngôn ngữ 38 1.2.4.1. Về vấn đề mô tả năng lực sử dụng ngôn ngữ theo chiều ngang 39 1.2.4.2. Về vấn đề phân chia cấp độ cho chiều dọc của khung mô tả năng lực sử dụng ngôn ngữ 42 1.2.5. Khung lý thuyết của nghiên cứu 45 CHƢƠNG 2: Các đặc tả năn lực sử dụng tiếng Anh của n ƣời học/sử 47 dụng ở trìn độ N ƣỡn (T res old Level) và ƣớng chi tiết hóa 2. 1. Trình độ Ngưỡng (Threshold level) 47 2. 1.1. Khái niệm trình độ Ngƣỡng 47 2. 1.2. Các đặc điểm cơ bản của trình độ Ngƣỡng 48 2. 2. Các đặc tả năng lực sử dụng ngôn ngữ ở trình độ Ngưỡng trong các khung mô tả năng lực 50 2. 2.1 Các đặc tả theo hoạt động ngôn ngữ giao tiếp (communicative language activities) 51 2. 2.1.1 Cách tiếp cận mô tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp 51 2.2.1.2. Phân tích các đặc tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp ở trình độ Ngƣỡng theo các đặc điểm của ngữ cảnh giao tiếp 54 2. 2.2. Các đặc tả năng lực ngôn ngữ giao tiếp ở trình độ Ngƣỡng 59 2.2.2.1.Các đặc tả về năng lực ngôn ngữ 60 2.2.2. 2. Các đặc tả về năng lực ngôn ngữ xã hội 64 2.2.2.3. Các đặc tả về năng lực ngữ dụng 64 2.3. Các hướng chi tiết hóa khung mô tả năng lực sử dụng tiếng Anh 67 2.3.1. Chi tiết hóa theo các đặc điểm của sự kiện giao tiếp (speech event) 70 2.3.2. Chi tiết hóa các đặc điểm năng lực ngôn ngữ của ngƣời học/ ngƣời sử dụng 73 2.3.3. Chi tiết hóa theo hƣớng xác định các hoạt động giao tiếp bằng tiếng Anh mang tính đặc thù của ngành Công an 74 2.3.4. Chia nhỏ các dải trình độ để phù hợp với các cấp độ năng lực của ngƣời học 75 CHƢƠNG 3: Các n iên cứu mô tả thực trạn năn lực sử dụng tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND 77 3.1. Bối cảnh nghiên cứu về nhu cầu và thực trạng năng lực sử dụng tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND 78 3.1.1. Các mục tiêu về trình độ sử dụng tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ 78 3.1.2. Môi trƣờng tiếp thụ tiếng Anh của sinh viên Học viện ANND 79 3.2. Các nghiên cứu cụ thể về nhu cầu và thực trạng năng lực sử dụng tiếng Anh của sinh viên không chuyên ngữ tại Học viện ANND 79 3.2.1. Nghiên cứu nhu cầu sử dụng tiếng Anh trong ngành Công an 80 3.2.2. Nghiên cứu năng lực thực hiện các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp đặc trƣng trong ngành Công an của sinh viên tại Học viện ANND theo mức độ hoàn thành và điều kiện, hạn chế 89 3.2.3. Khảo sát đặc điểm ngôn ngữ mang tính đặc trƣng ở trình độ Ngƣỡng của sinh viên học tiếng Anh không chuyên ngữ tại Học viện 114 ANND CHƢƠNG 4: Đề xuất về khung mô tả chi tiết năn lực sử dụng tiếng Anh trong dải trìn độ N ƣỡng cho sinh viên tại Học viện ANND 128 4.1. Về Khung mô tả chi tiết năng lực sử dụng tiếng Anh cho sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND 128 4.2. Các đặc tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp 129 4.2.1. Các đặc tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp theo mức độ hoàn thành và điều kiện/hạn chế 131 4.2.2. Các đặc tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp trên thang độ khó 139 4.3. Mô tả năng lực ngôn ngữ 145 4.3.1. Tầm bao quát về ngữ pháp 145 4.3.2. Phạm vi từ vựng 147 4.3.3. Độ chính xác về ngôn ngữ 147 KẾT LUẬN 150 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ 153 TÀI LIỆU THAM KHẢO 154 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ANND: An ninh nhân dân ACFLT: American Council on the Teaching of Foreign Languages ALTE: the Association of Language Testers in Europe Bộ GD&ĐT: Bộ Giáo dục và Đào tạo CAND: Công an nhân dân CEFR: Khung tham chiếu trình độ chung Châu ÂU HĐNNGT: Hoạt động ngôn ngữ giao tiếp KNLNNVN: Khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1 : Phân phối tần số các hoạt động nghe ,đọc, nói, viết bằng tiếng Anh 87 Bảng 3.2: Các chỉ số tổng thể của thang đo các câu mô tả năng lực nghe hiểu 95 Bảng 3.3: Các chỉ số tổng thể của thang đo các câu mô tả năng lực đọc hiểu 100 Bảng 3.4: Các chỉ số tổng thể của thang đo các câu mô tả năng lực nói 106 Bảng 3.5: Các chỉ số tổng thể của thang đo các câu mô tả năng lực viết 111 Bảng 3.6: Tỉ lệ bao phủ của các dải tần suất 119 Bảng 3.7 :So sánh 3 nhóm tiểu bậc về tỉ lệ bao phủ của các dải tần suất 120 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1 : So sánh tỉ lệ tần suất sử dụng 4 dạng hoạt động nghe, nói, đọc, viết 83 Hình 3.2: Tần suất các hoạt động nghe bằng tiếng Anh ................................ 84 Hình 3.3: Tần suất các hoạt động đọc bằng tiếng Anh .................................. 85 Hình 3.4: Tần suất sử dụng các hoạt động nói bằng tiếng Anh ...................... 86 Hình 3.5: Tần suất sử dụng các hoạt động viết bằng tiếng Anh ................... 86 Hình 3.6 : Sự phân bố của các mô tả hoạt động nghe bằng tiếng Anh trên thang độ khó Rasch ......................................................................................... 96 Hình 3.7: Sự phân bố của các mô tả hoạt động đọc bằng tiếng Anh trên thang độ khó Rasch ......................................................................................... 101 Hình3. 8 : Sự phân bố của các mô tả hoạt động nói trên thang độ khó Rasch 107 Hình 3. 9 : Sự phân bố của các mô tả hoạt động viết trên thang độ khó Rasch 112 Hình 3.10 : Sơ đồ số lƣợng từ vựng tiếng Anh của ngƣời học ở trình độ B1 ... 118 Hình 3.11: Sơ đồ lƣợng từ vựng theo 3 tiểu bậc .............................................. 119 DANH MỤC PHỤ LỤC Trang Phụ lục 1: Bảng câu hỏi điều tra về việc sử dụng tiếng Anh trong Công an i Phụ lục 2A: Số liệu thống kê mô tả việc sử dụng tiếng Anh Phụ lục 2B: Xếp hạng các hoạt động sử dụng tiếng Anh trong CAND theo tần suất sử dụng xi Phụ lục 3: Lý thuyết Đáp ứng câu hỏi (IRT) và mô hình Rasch 1 tham số xxxiii Phụ lục 4: Các câu mô tả năng lực thực hiện hoạt động ngôn ngữ giao tiếp đƣợc sử dụng để phân độ khó theo mô hình Rasch xxxvi Phụ lục 5: Số liệu thống kê Winsteps xli Phụ lục 6: Lexical frequency profile (LFP) xlv Phụ lục 7: Các bảng mô tả chi tiết năng lực thực hiện các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp xlvi Phụ lục 8: Một số bài tập thực hành sử dụng trong quá trình thu thập dữ liệu thực nghiệm về các mức độ hoàn thành và điều kiện/hạn chế năng lực thực hiện các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp (trích dẫn ví dụ) lvi Phụ lục 9: Phiếu ghi chép các quan sát việc thực hiện các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp của sinh viên trên lớp (trích dẫn ví dụ) lxiv Phụ lục 10: Thống kê lƣợng từ theo tiểu bậc lxv Phụ lục 11: Các cách phân loại lỗi của ngƣời học ngoại ngữ lxviii 1 MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Bối cảnh toàn cầu hóa với xu hƣớng hội nhập quốc tế đặt ra các nhu cầu về một thƣớc đo năng lực ngoại ngữ chung làm căn cứ thống nhất để quy chiếu trình độ sử dụng ngôn ngữ của các thứ tiếng tại các quốc gia khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác, trao đổi giáo dục, công nhận văn bằng chứng chỉ. Tuy nhiên trong lĩnh vực dạy học ngoại ngữ, đặc biệt là khâu xây dựng chƣơng trình và kiểm ra đánh giá, các khung tham chiếu mang tính quốc tế nhƣ Khung tham chiếu trình độ chung Châu Âu (CEFR) hay khung năng lực quốc gia mang tính pháp lý nhƣ Khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam (KNLNNVN) đã thể hiện những bất cập khi đƣợc sử dụng trong điều kiện dạy học ngoại ngữ cụ thể với những đặc điểm đặc thù của các trƣờng đại học trong ngành Công an. Tuy đƣợc đánh giá là một tập hợp các thang đo đồ sộ nhất trong tất cả các thang đo mức độ thành thạo ngoại ngữ từ trƣớc đến nay nhƣng vì đƣợc xây dựng làm công cụ mang tính quốc tế để có thể áp dụng linh hoạt trong các ngữ cảnh khác nhau nên CEFR đã đƣợc chủ ý xây dựng một cách không cụ thể. Vì vậy, nó không phản ánh đƣợc các nhu cầu của các nhóm đối tƣợng cụ thể trong ngữ cảnh sử dụng ngôn ngữ đặc thù với các điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của quá trình sử dụng ngôn ngữ. Bên cạnh đó, để trở thành một công cụ tham chiếu cho mọi ngôn ngữ (language neutral, [111:13]), CEFR đã không cụ thể hóa đƣợc các đặc điểm về ngôn ngữ nhƣ từ vựng, ngữ pháp, ngữ âm v.vmà vẫn sử dụng cách tiếp cận hành động để mô tả chất liệu ngôn ngữ đƣợc sử dụng trong việc thực hiện hành động nên dẫn đến sự thiếu nhất quán cũng nhƣ sự mơ hồ trong cách dùng thuật ngữ miêu tả, gây khó khăn cho việc xây dựng chƣơng trình dạy học hay kiểm tra đánh giá một ngôn ngữ cụ thể. Khung NLNNVN nhìn chung đƣợc xây dựng dựa trên CEFR, có một số thay đổi về các diễn đạt từ, cách sắp xếp trật tự giữa các nhóm nên cũng có các bất cập tƣơng tự nhƣ của CEFR. Ngoài ra, các khung mô tả năng lực quốc tế hay quốc gia, để có thể đảm bảo khả năng tham chiếu chung cho nhiều ngôn ngữ và nhiều ngữ cảnh sử dụng, thƣờng có dải trình độ khá rộng nên khó có thể đo đƣợc những sự tiến bộ nhỏ về năng lực. Trong khi đó, chƣơng trình ngoại ngữ không chuyên trong các trƣờng đại học ở Việt Nam mặc dù không thể bao phủ hết cả một dải trình độ của thang đo vì bị hạn chế về thời lƣợng nhƣng lại thƣờng đƣợc chia nhỏ thành các học phần khác nhau để 2 thuận tiện cho việc tổ chức dạy học. Việc chia cắt một dải trình độ thành các tiểu bậc nhỏ hơn này thƣờng đƣợc thực hiện một cách cơ học hay dựa trên kinh nghiệm của ngƣời quản lý giáo dục, ít chú ý đến căn cứ khoa học về đo lƣờng trong giáo dục. Bên cạnh những bất cập trong thực tế sử dụng các khung và các thang mô tả, về lý thuyết, một số nhà nghiên cứu nêu ra yêu cầu cần có sự cụ thể hóa các mô hình lý thuyết về năng lực sử dụng ngôn ngữ theo các ngữ cảnh cụ thể. Vị thế của tiếng Anh trong giao tiếp quốc tế so với các ngôn ngữ khác cũng khiến cho nhiều học giả đặt vấn đề về việc định nghĩa lại năng lực sử dụng tiếng Anh. Cem Alptekin [35] cho rằng các mô hình lý thuyết về năng lực ngôn ngữ, khi áp dụng vào giảng dạy tiếng Anh, đều không tƣởng và không thực tế bởi nó dựa trên các quan niệm về ngôn ngữ, văn hóa, cách tƣ duy và hành động của ngƣời bản ngữ nên không phản ánh vị thế là ngôn ngữ toàn cầu của tiếng Anh với các nét đặc trƣng riêng về cả ngữ năng và ngữ thi. Celce-Murcia [53:55] cho rằng việc áp dụng các mô hình hay các khung mô tả năng lực vào thực tế dạy và học ngoại ngữ chỉ nên áp thực hiện một cách tƣơng đối hơn là tuyệt đối, nghĩa là các thành tố có thể mở rộng hay thu hẹp tùy theo mục tiêu dạy học hay nhu cầu cụ thể của ngƣời học. “Bản chất của các khung tham chiếu là nhằm tóm tắt và đơn giản hóa, xác định các đặc điểm chung cho mọi ngôn ngữ và mọi tình huống sử dụng” [95: 4] vì vậy việc các thang quốc tế hay quốc gia không đủ chỉ tiết để sử dụng cho các mục đích cụ thể là điều không thể tránh khỏi. Do đó, North.B - một trong các tác giả chính của CEFR - đã nhấn mạnh đến việc cần “địa phƣơng hóa" CEFR [133]. Tuy nhiên, vấn đề là cần phải “địa phƣơng hóa” nhƣ thế nào để có thể đảm bảo các yêu cầu của các mục tiêu sử dụng ngoại ngữ cụ thể của các đối tƣợng cụ thể những vẫn đảm bảo khả năng tham chiếu với khung chung phổ quát của thế giới. Với những quan sát thực tiễn và lý thuyết đã trình bày ở trên, cùng với hơn 20 năm kinh nghiệm giảng dạy tiếng Anh tại Học viện ANND, chúng tôi thấy rằng việc nghiên cứu trên cả phƣơng diện lý luận và thực tiễn về năng lực sử dụng tiếng Anh làm cơ sở cho việc xây dựng Khung mô tả chi tiết năng lực sử dụng tiếng Anh cho sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ là vấn đề cấp thiết. Việc sử dụng một khung năng lực ngoại ngữ quốc tế đƣợc công nhận rộng rãi làm cơ sở ban đầu cho các khâu của quá trình dạy và học ngoại ngữ là cần thiết nhƣng cũng cần phải có một phiên bản chi tiết hơn để đáp ứng những mục tiêu cụ thể của nhóm đối tƣợng cụ thể và phản ánh đƣợc ngữ cảnh sử 3 dụng tiếng Anh đặc thù của ngành Công an ở Việt Nam trong môi trƣờng hội nhập quốc tế khi ngôn ngữ này chƣa thực sự trở thành ngôn ngữ thứ hai nhƣ kì vọng nhƣng cũng không hẳn chỉ đơn giản là một ngoại ngữ. Đồng thời, phiên bản này cũng cần phải chia bậc nhỏ hơn để có thể công nhận những tiến bộ dù rất nhỏ để phù hợp với thực tế dạy và học ngoại ngữ không chuyên ở Việt Nam. Một khung mô tả chi tiết các đặc điểm về sử dụng ngôn ngữ và cụ thể hóa các yếu tố ngữ cảnh cụ thể dựa trên các minh chứng từ việc sử tiếng Anh thực tế của ngƣời học/ ngƣời sử dụng sẽ là là căn cứ khoa học cho việc xây dựng chƣơng trình, biên soạn hay lựa chọn giáo trình, xây dựng tiêu chí kiểm tra đánh giá năng lực sử dụng ngoại ngữ của sinh viên tại từng học phần tiếng Anh của các trƣờng đại học không chuyên ngữ ở Việt Nam, mà cụ thể ở đây là Học viện ANND. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Thông qua việc nghiên cứu cả trên phƣơng diện lý luận và thực tiễn về năng lực ngôn ngữ và khung mô tả năng lực sử dụng ngôn ngữ, tác giả hƣớng đến mục đích nghiên cứu đề xuất một Khung năng lực tiếng Anh mô tả chi tiết những đặc điểm đặc trƣng về năng lực sử dụng ngôn ngữ cũng nhƣ các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp đặc thù để có thể phản ánh rõ sự khác biệt về môi trƣờng sử dụng tiếng Anh ở Việt Nam nói chung và trong ngành Công an nói riêng. Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ giúp định hƣớng cho các hoạt động thực tiễn trong xây dựng chƣơng trình môn học, kiểm tra đánh giá, biên soạn tài liệu hay tổ chức dạy học hiệu quả, giúp học viên đạt đƣợc năng lực sử dụng tiếng Anh theo yêu cầu của chuẩn đầu ra. 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Với mục đích nêu trên, tác giả thực hiện những nhiệm vụ nghiên cứu tƣơng ứng sau: - Nghiên cứu các mô hình lý thuyết và các khung mô tả năng lực sử dụng ngôn ngữ - Tổng hợp, phân tích các đặc tả năng lực sử dụng tiếng Anh của ngƣời học/ngƣời sử dụng ở trình độ Ngƣỡng trong một số các khung mô tả có uy tín trên thế giới - Thu thập các dữ liệu để dựng Khung mô tả chi tiết năng lực sử dụng tiếng Anh cho sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND bằng cách: + Nghiên cứu nhu cầu sử dụng tiếng Anh trong ngành Công an + Nghiên cứu năng lực sử dụng tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND 4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 4 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tƣợng của nghiên cứu này là ngữ năng và ngữ thi của ngƣời học tiếng Anh ở trình độ Ngƣỡng (tƣơng đƣơng B1- CEFR/ Bậc 3 Khung NLNNVN) đƣợc phản ánh trong một số khung năng lực ngôn ngữ có uy tín và đƣợc thể hiện trong thực tiễn học tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND mà luận án này tập trung nghiên cứu. Do vậy, 2 nguồn ngữ liệu chính dùng để nghiên cứu bao gồm: - Các đặc tả năng lực trình độ Ngƣỡng của các khung tham chiếu có uy tín (CEFR, KNLNNVN, ALTE, ACTFL) và các diễn giải năng lực của bài thi tiếng Anh quốc tế (IELTS, TOEIC, PET, TOEFL) - Các sản phẩm sử dụng tiếng Anh của sinh viên bậc đại học không chuyên ngữ tại Học viện ANND (bài kiểm tra, hoạt động thực hành, bài tập) 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Vì năng lực sử dụng ngôn ngữ là một khái niệm bao hàm nhiều thành tố mà không phải tất cả các thành tố đều có thể đo đạc đƣợc nên việc nghiên cứu sẽ không thực hiện với các năng lực tiềm ẩn mà chỉ giới hạn ở các yếu tố có thể quan sát và hiển ngôn đƣợc. Tác giả nghiên cứu mô tả năng lực sử dụng tiếng Anh dựa trên các mô tả hoạt động ngôn ngữ giao tiếp (communicative language activities) và các năng lực ngôn ngữ giao tiếp (communicative language competence) - Vì hạn chế về thời gian và số lƣợng mẫu thu thập, nghiên cứu chỉ tập trung vào năng lực sử dụng ngoại ngữ trong dải trình độ Ngƣỡng (tƣơng đƣơng B1- CEFR/ Bậc 3 Khung NLNNVN). Đây là chuẩn đầu ra về trình độ ngoại ngữ của hầu hết các trƣờng đại học không chuyên ngữ ở Việt Nam. - Địa bàn thực hiện các điều tra dựa trên bảng hỏi, phỏng vấn, thu thập dữ liệu thực nghiệm đƣợc thực hiện tại Học viện ANND và một số đơn vị Công an tại Hà Nội 5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu, tác giả sử dụng phƣơng pháp tổng hợp (mixed method) [63], theo mô hình phối hợp giữa các phƣơng pháp định lƣợng và định tính trong đó dữ liệu định lƣợng đƣợc thu thập trƣớc các dữ liệu định tính. Các phƣơng pháp và thủ pháp nghiên cứu chính của luận án bao gồm: Điều tra bằng bảng hỏi. Bảng hỏi, ngoài mục thu thập thông tin về đặc điểm cá nhân ngƣời tham gia, bao gồm 2 phần. Phần câu hỏi đóng đƣợc sử dụng để thu thập dữ liệu 5 định lƣợng về tần suất sử dụng các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp bằng tiếng Anh trong ngành Công an. Phần câu hỏi mở thu thập thông tin về các chủ đề của các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp cũng nhƣ để ngƣời tham gia tự điền thêm các hoạt động ngôn ngữ giao tiếp thực tế có sử dụng mà bảng hỏi không thể bao phủ hết. Phỏng vấn sâu đƣợc thực hiện sau khi phân