Luận án Phương pháp luận tính chỉ tiêu giá trị sản xuất các ngành sản phẩm theo giá so sánh

Tổng sản phẩm trong n-ớc (GDP) là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp quan trọng trong Hệ thống tài khoản quốc gia (SNA), tổng sản phẩm trong n-ớc phản ánh giá trị của hàng hóa và dịch vụ cuối cùng đ-ợc tạo ra của toàn bộ nền kinh tế quốc dân trong một khoảng thời gian nhất định, dùng để đánh giá kết quả sản xuất, nghiên cứu cơ cấu và mối quan hệ tỷ lệ giữa các ngành kinh tế, mối quan hệ giữa kết quả sản xuất với phần huy động vào ngân sách nhà n-ớc của toàn nền kinh tế. Đặc biệt, GDP theo giá so sánh đ-ợc dùng để tính tốc độ tăng tr-ởng kinh tế - một trong những chỉ tiêu quan trọng phản ánh sự phát triển kinh tế của đất n-ớc và ảnh h-ởng rất mạnh đến triển vọng đầu t- mở rộng sản xuất của nền kinh tế. Để tính GDP theo giá so sánh, các nhà thống kê phảitính giá trị sản xuất (GO) và chi phí trung gian theo giá so sánh, nói cách khác GDP theo giá so sánh đ-ợc tính gián tiếp và bằng chênh lệch giữa giá trị sản xuất và chi phí trung gian theo giá so sánh của toàn bộ nền kinh tế. Chất l-ợng tính GDP theo giá so sánh phụ thuộc rất nhiều vào ph-ơng pháp tính chỉ tiêu giá trị sản xuất theo giáso sánh. Hiện nay, ph-ơng pháp tính giá trị sản xuất theo giá so sánh của Tổng cục Thống kê (TCTK) còn hạn chế, ch-a chính xác, ch-a có bài bản và hệ thống từ nguyên tắc đến ph-ơng pháp tính, nguồn thông tin và các công cụ dùng để tính. Trên thế giới, các n-ớc có nền thống kê phát triển th-ờng áp dụng ph-ơng pháp sử dụng để tính chỉ tiêu GDP theo giá hiện hành và giá so sánh, do đó hầu hết những công trình nghiên cứu và sách h-ớng dẫn tính GDP đều tập trung vào ph-ơng pháp sử dụng, tài liệu về ph-ơng pháp sản xuất viết đơn giản và quá cô đọng. Cho đến nay, những công trình nghiên cứu ở trong n-ớc thể hiện qua các đề tài nghiên cứu khoa học của ngành Thống kê và các luận án tiến sĩ chuyên ngành thống kê tại tr-ờng Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh về lĩnh vực thống 2 kê tài khoản quốc gia mới chỉ đề cập tới việc hoàn thiện ph-ơng pháp thống kê chỉ tiêu giá trị tổng sản l-ợng của một ngành theo giá hiện hành của phó giáo s-, tiến sĩ Bùi Huy Thảo (1987), nghiên cứu ph-ơng pháp chuyển đổi từ chỉ tiêu thu nhập quốc dân trong hệ thống bảng cân đối kinh tế quốc dân (MPS) sang chỉ tiêu GDP trong SNA của tiến sĩ D- Quang Nam Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (1993), nghiên cứu tổng quan về ba ph-ơng pháp tính chỉ tiêu tổng sản phẩm trong n-ớc theo giá hiện hành của tiến sĩ Nguyễn Văn Chỉnh Tổng cục Thống kê (1994), nghiên cứu các chỉ tiêu phân tích trong hệ thống tài khoản quốc gia của tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Hà, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (2001) và gần đây có nghiên cứu của tiến sĩ Trần Ph-ớc Trữ (2003) về ứng dụng các mô hình để phân tích tăng tr-ởng tổng sản phẩm trong n-ớc. Ch-a có công trình nghiên cứu nào đề cập tới ph-ơngpháp tính GDP nói chung và giá trị sản xuất nói riêng theo giá so sánh. Với các lý do trên, tác giả đE chọn đề tài: “Ph-ơngpháp luận tính chỉ tiêu giá trị sản xuất các ngành sản phẩm theo giá so sánh” để viết luận án tiến sĩ kinh tế.