Từ những năm 80 của thế kỷ XX đến nay cuộc cách mạng khoa học
công nghệ hiện đại đã phát triển như vũ bão, tạo ra sự biến đổi mạnh mẽ, sâu
sắc chưa từng có trong lịch sử nhân loại, với những thành tựu của các ngành
công nghệ cao như: công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ vật
liệu, công nghệ nă ng lượng. đã đưa sự phát triển kinh tế sang một giai đ oạn
mới về chất, giai đoạn kinh tế tri thức. Như vậy, bên cạnh nền kinh tế nông
nghiệp, kinh tế công nghiệp đã có thêm nền kinh tế mới - kinh tế hậu công
nghiệp hay còn gọi là kinh tế tri thức. Trước xu thế toàn cầu hoá, Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định rằng:
“Trên cơ sở nắm vững hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng Chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ Tổ quốc, trong thời gian từ nay đến năm 2020 ra sức phấn đấu để nước
ta cơ bản trở thành nước công nghiệp, có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, cơ
cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển
của lực lượng sản xuất,đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an
ninh vững chắc, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước hiện nay, mục
tiêu Giáo dục & Đào tạo là nhằm “ Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài”. Đó là mục tiêu khái quát ở cấp độ xã hội. Mục tiêu xã hội
được xác định bao gồm hai cấp độ vĩ mô và vi mô. Mục tiêu này một mặt
hướng tới sự phát triển nền văn hóa xã hội, mặt khác giáo dục phải định
hướng tới sự phát triển tối đa tiềm năng của từng cá nhân.
Để thực hiện được mục tiêu trên thì sự nghiệp lớn của nền giáo dục
quốc dân trong thế kỷ XXI, nhìn tổng thể chính là chiến lược trong tổ chức,
xây dựng và thực hiện, sản phẩm của Giáo dục & Đào tạo phải đáp ứng yêu
cầu xã hội và công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đưa đất nước ta trong thế hội
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
nhập toàn cầu vươn lên là một nước giàu và mạnh trong khu vực, ngang tầm
với những nước đang phát triển trên thế giới. Để hoàn thành được sự nghiệp
đó phải cần một đội ngũ giáo viên "biết làm", chúng ta thường gọi đó là
nguồn nhân lực. Lực lượng giáo viên của chúng ta hiện có dồi dào, khoẻ
mạnh. Những con người nằm trong nguồn nhân lực giáo dục ấy tài năng đến
đâu? đã được phát huy hết năng lực chưa để đóng góp có ích nhất cho sự
nghiệp giáo dục, quốc gia dân tộc.
Đội ngũ giáo viên luôn được xem là lực lượng cốt cán của sự nghiệp
phát triển giáo dục và đào tạo, là nhân tố quan trọng nhất quyết định việc
nâng cao chất lượng giáo dục, biến mục tiêu phát triển giáo dục của Đảng
thành hiện thực. Nghị quyết Hội nghị BCH Trung ương lần thứ 4 khoá VIII
đã xác định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục”. Chỉ thị
40- CT/TWcủa Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng, nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục cũng chỉ rõ: “ Nhà giáo và CBQL
giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”. Do vậy, muốn phát
triển giáo dục - đào tạo, điều quan trọng trước tiên là phải chă m lo xây dựng
và phát triển ĐNGV. Trong nhà trườngTHPT, việc phát triển ĐNGV về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu, chất lượng ngày càng cao phải được coi là một giải
pháp quan trọng hàng đầu để nâng cao chất lượng giáo dục. Chỉ thị 40-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã chỉ rõ: “ phải tăng cường xây
dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục một cách toàn diện”. Đây là nhiệm
vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm
thực hiện thành công Chiến lược giáo dục 2001 – 2010 và chấn hưng đất nước
Thực tế, trong đội ngũ giáo viên của các Trung tâm giáo dục thường
xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên không phải không có những người vừa có
đức vừa có tài. Song vấn đề "chỗ đứng" của họ ở đâu là phù hợp để họ có cơ
hội "trổ tài"? Những điều kiện khách quan về cơ chế có ủng hộ, tạo điều kiện
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
cho họ phát huy sở trường, sở đoản hay không? Cơ chế chậm đổi mới ở mỗi
Trung tâm giáo dục thường xuyên sẽ kìm hãm năng lực cá nhân, không phát
huy được những tài năng. Thực trạng thừa thầy, thiếu thợ, người làm cụ thể
thì ít còn người "chỉ tay năm ngón” thì nhiều cũng là vấn đề nổi cộm, bất cập
đòi hỏi phải khắc phục ngay.
Những điều nêu trên để đi đến mục đích mà tôi muốn đề cập: Làm thế
nào để năng lực của mỗi giáo viên Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp
huyện tỉnh Thái Nguyên được phát huy, tất cả giáo viên tâm huyết với nghề
của mình. Dĩ nhiên mỗi cá nhân phải cố gắng rất nhiều mới có thể đáp ứng
mọi công việc khi được tổ chức phân công. Điều này đụng chạm tới việc
tuyển chọn, sắp xếp, bố trí nhân sự cần có những chuẩn mực, thực sự khách
quan, công bằng. Yêu cầu của giáo viên trong công cuộc công nghiệp hoá,
hiện đại hoá trong thời hội nhập kinh tế quốc tế không cho phép ai đó "lơ
mơ”, qua loa đại khái với công việc, không hiểu việc, không biết làm việc.
Năng lực của mỗi cá nhân khi được phát huy đúng nơi, đúng chỗ tạo nên chất
lượng giáo dục toàn diện đạt hiệu quả cao, đó chắc chắn là một thực tế. Cần
có chiến lược đào tạo chuyên sâu, tạo nên những con người thực sự tâm huyết
với nghề. Đồng thời, việc tuyển dụng phải đạt tối đa tiêu chuẩn chất lượng
công việc yêu cầu. Mỗi cá nhân khi được phát huy sở trường, sở đoản, nhiều
cá nhân hợp thành đội ngũ gắn kết, làm việc có hiệu quả. Mong mỏi này
không của riêng tôi mà là của toàn xã hội.
Xuất phát từ những suy nghĩ đó, tôi chọn đề tài “ Biện pháp phát triển
đội ngũ giáo viên các trung tâm giáo dục thường xuyên cấ p huyện Tỉnh
Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hoá”
129 trang |
Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1758 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trung tâm giáo dục thường xuyên cấ p huyện Tỉnh Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hoá, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
-----------------------------
NGUYỄN HỒNG THÁI
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
CẤP HUYỆN TỈNH THÁI NGUYÊN THEO
ĐỊNH HƯỚNG CHUẨN HOÁ
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
THÁI NGUYÊN - 2009
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
-----------------------------
NGUYỄN HỒNG THÁI
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
CẤP HUYỆN TỈNH THÁI NGUYÊN THEO
ĐỊNH HƯỚNG CHUẨN HOÁ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.05
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI VĂN QUÂN
THÁI NGUYÊN - 2009
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ những năm 80 của thế kỷ XX đến nay cuộc cách mạng khoa học
công nghệ hiện đại đã phát triển như vũ bão, tạo ra sự biến đổi mạnh mẽ, sâu
sắc chưa từng có trong lịch sử nhân loại, với những thành tựu của các ngành
công nghệ cao như: công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ vật
liệu, công nghệ năng lượng... đã đưa sự phát triển kinh tế sang một giai đoạn
mới về chất, giai đoạn kinh tế tri thức. Như vậy, bên cạnh nền kinh tế nông
nghiệp, kinh tế công nghiệp đã có thêm nền kinh tế mới - kinh tế hậu công
nghiệp hay còn gọi là kinh tế tri thức. Trước xu thế toàn cầu hoá, Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định rằng:
“Trên cơ sở nắm vững hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng Chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ Tổ quốc, trong thời gian từ nay đến năm 2020 ra sức phấn đấu để nước
ta cơ bản trở thành nước công nghiệp, có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, cơ
cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển
của lực lượng sản xuất,đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an
ninh vững chắc, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước hiện nay, mục
tiêu Giáo dục & Đào tạo là nhằm “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài”. Đó là mục tiêu khái quát ở cấp độ xã hội. Mục tiêu xã hội
được xác định bao gồm hai cấp độ vĩ mô và vi mô. Mục tiêu này một mặt
hướng tới sự phát triển nền văn hóa xã hội, mặt khác giáo dục phải định
hướng tới sự phát triển tối đa tiềm năng của từng cá nhân.
Để thực hiện được mục tiêu trên thì sự nghiệp lớn của nền giáo dục
quốc dân trong thế kỷ XXI, nhìn tổng thể chính là chiến lược trong tổ chức,
xây dựng và thực hiện, sản phẩm của Giáo dục & Đào tạo phải đáp ứng yêu
cầu xã hội và công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đưa đất nước ta trong thế hội
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
2
nhập toàn cầu vươn lên là một nước giàu và mạnh trong khu vực, ngang tầm
với những nước đang phát triển trên thế giới. Để hoàn thành được sự nghiệp
đó phải cần một đội ngũ giáo viên "biết làm", chúng ta thường gọi đó là
nguồn nhân lực. Lực lượng giáo viên của chúng ta hiện có dồi dào, khoẻ
mạnh. Những con người nằm trong nguồn nhân lực giáo dục ấy tài năng đến
đâu? đã được phát huy hết năng lực chưa để đóng góp có ích nhất cho sự
nghiệp giáo dục, quốc gia dân tộc.
Đội ngũ giáo viên luôn được xem là lực lượng cốt cán của sự nghiệp
phát triển giáo dục và đào tạo, là nhân tố quan trọng nhất quyết định việc
nâng cao chất lượng giáo dục, biến mục tiêu phát triển giáo dục của Đảng
thành hiện thực. Nghị quyết Hội nghị BCH Trung ương lần thứ 4 khoá VIII
đã xác định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục”. Chỉ thị
40- CT/TWcủa Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng, nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục cũng chỉ rõ: “Nhà giáo và CBQL
giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”. Do vậy, muốn phát
triển giáo dục - đào tạo, điều quan trọng trước tiên là phải chăm lo xây dựng
và phát triển ĐNGV. Trong nhà trườngTHPT, việc phát triển ĐNGV về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu, chất lượng ngày càng cao phải được coi là một giải
pháp quan trọng hàng đầu để nâng cao chất lượng giáo dục. Chỉ thị 40-
CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã chỉ rõ: “… phải tăng cường xây
dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục một cách toàn diện”. Đây là nhiệm
vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm
thực hiện thành công Chiến lược giáo dục 2001 – 2010 và chấn hưng đất nước
Thực tế, trong đội ngũ giáo viên của các Trung tâm giáo dục thường
xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên không phải không có những người vừa có
đức vừa có tài. Song vấn đề "chỗ đứng" của họ ở đâu là phù hợp để họ có cơ
hội "trổ tài"? Những điều kiện khách quan về cơ chế có ủng hộ, tạo điều kiện
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
3
cho họ phát huy sở trường, sở đoản hay không? Cơ chế chậm đổi mới ở mỗi
Trung tâm giáo dục thường xuyên sẽ kìm hãm năng lực cá nhân, không phát
huy được những tài năng. Thực trạng thừa thầy, thiếu thợ, người làm cụ thể
thì ít còn người "chỉ tay năm ngón” thì nhiều cũng là vấn đề nổi cộm, bất cập
đòi hỏi phải khắc phục ngay.
Những điều nêu trên để đi đến mục đích mà tôi muốn đề cập: Làm thế
nào để năng lực của mỗi giáo viên Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp
huyện tỉnh Thái Nguyên được phát huy, tất cả giáo viên tâm huyết với nghề
của mình. Dĩ nhiên mỗi cá nhân phải cố gắng rất nhiều mới có thể đáp ứng
mọi công việc khi được tổ chức phân công. Điều này đụng chạm tới việc
tuyển chọn, sắp xếp, bố trí nhân sự cần có những chuẩn mực, thực sự khách
quan, công bằng. Yêu cầu của giáo viên trong công cuộc công nghiệp hoá,
hiện đại hoá trong thời hội nhập kinh tế quốc tế không cho phép ai đó "lơ
mơ”, qua loa đại khái với công việc, không hiểu việc, không biết làm việc.
Năng lực của mỗi cá nhân khi được phát huy đúng nơi, đúng chỗ tạo nên chất
lượng giáo dục toàn diện đạt hiệu quả cao, đó chắc chắn là một thực tế. Cần
có chiến lược đào tạo chuyên sâu, tạo nên những con người thực sự tâm huyết
với nghề. Đồng thời, việc tuyển dụng phải đạt tối đa tiêu chuẩn chất lượng
công việc yêu cầu. Mỗi cá nhân khi được phát huy sở trường, sở đoản, nhiều
cá nhân hợp thành đội ngũ gắn kết, làm việc có hiệu quả. Mong mỏi này
không của riêng tôi mà là của toàn xã hội.
Xuất phát từ những suy nghĩ đó, tôi chọn đề tài “ Biện pháp phát triển
đội ngũ giáo viên các trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh
Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hoá”
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
Vận dụng quan điểm chuẩn hoá để đề xuất các biện pháp phát triển đội
ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái
Nguyên trong những năm tới.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
+Khách thể nghiên cứu: Công tác phát triển đội ngũ giáo viên ở các
trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh Thái Nguyên.
+Đối tượng nghiên cứu: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các
Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái Nguyên theo quan
điểm chuẩn hoá.
4. Giả thuyết nghiên cứu
Hiện nay, đội ngũ giáo viên giảng dạy ở các Trung tâm giáo dục
thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái Nguyên do nhiều nguyên nhân, đang thiếu
về số lượng, không đồng bộ về cơ cấu, hiệu quả đào tạo thấp, công tác phát
triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh
Thái Nguyên chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới trong thời kỳ CNH,HĐH đất
nước.
Nếu xây dựng được hệ thống biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
các Trung tâm GDTX cấp huyện theo định hướng chuẩn hoá sẽ tác động trực
tiếp đến các thành tố cấu trúc của ĐNGV; góp phần nâng cao uy tín và chất
lượng nhà giáo, phát triển đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng giáo dục
ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái Nguyên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa lý luận về công tác phát triển giáo viên nói chung và
phát triển đội ngũ giáo viên ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp
huyện theo định hướng chuẩn hoá.
5.2. Đánh giá thực trạng ĐNGV và công tác phát triển đội ngũ giáo
viên ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo
dục thường xuyên cấp huyện Tỉnh Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hoá.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
5
5.4. Thử nghiệm các biện pháp phát triển ĐNGV các Trung tâm giáo
dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hoá.
6. Giới hạn nghiên cứu
6.1. Về nội dung nghiên cứu: Ngoài những biện pháp quản lý của chủ thể
quản lý ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên, đề
tài luận án tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý của các chủ thể quản lý ở
tầm vi mô, đặc biệt là các biện pháp của sở giáo dục và đào tạo đối với ĐNGV
các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện của tỉnh thái Nguyên.
6.2. Về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu thực tiễn và nghiên cứu thử
nghiệm được triển khai ở các Trung tâm GDTX cấp huyện của tỉnh thái
Nguyên.
7. Phƣơng pháp nghiên cƣú
- Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái
quát hoá trong nghiên cứu các nguồn taì liệu và thực tiễn có liên quan tới phát
triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện.
- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia góp ý về cách xử lý kết quả điều
tra và biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường
xuyên cấp huyện.
- Phương pháp thống kê số liệu các đề tài nghiên cứu khoa học của các
cán bộ quản lý giáo dục, tổng hợp các báo cáo nhận xét về kết quả nghiên cứu
của đề tài.
- Phương pháp trò truyện, phỏng vấn đối với cán bộ quản lý, giáo viên
giảng dạy ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái
Nguyên để thu thập những thông tin về thực trạng hoạt động quản lý và phát
triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện thuộc
tỉnh Thái Nguyên.
8. Cấu trúc luận văn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
6
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, luận văn cấu trúc gồm
3 chương.
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về phát triển về phát triển đội ngũ giáo viên
các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên theo định
hướng chuẩn hoá.
Chƣơng II: Thực trạng công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái Nguyên.
Chƣơng III: Vận dụng quan điểm chuẩn hoá đề xuất biện pháp phát
triển đội ngũ giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh
Thái Nguyên .
Kết luận và kiến nghị
Tài liệu tham khảo và mục lục
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
7
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN
THEO ĐỊNH HƢỚNG CHUẨN HÓA
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Lich sử nghiên cứu các vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên gắn liền với
lịch sử phát triển của nền giáo dục Việt Nam. Hơn 60 năm xây dựng và phát
triển, nền giáo dục nước ta đã xây dựng đựơc một hệ thống giáo dục hoàn
chỉnh từ giáo dục Mầm non đến giáo dục Đại học đáp ứng một cách tích cực
nhu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực và bồi dưỡng nhân tài của
xã hội, hơn sáu mươi năm phát triển đội ngũ giáo viên trong hệ thống giáo
dục Việt Nam.
Vấn đề bồi dưỡng ĐNGV đã được Bác Hồ, Đảng và Nhà nước ta rất
quan tâm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “… nếu không có thầy giáo
thì không có giáo dục…”, Người còn chỉ rõ vai trò và ý nghĩa của nghề dạy
học … có gì vẻ vang hơn là đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần
xây dựng CNXH và CNCS “… Các thầy, cô giáo có nhiệm vụ nặng nề và vẻ
vang là đào tạo cán bộ cho dân tộc”, “… các cô, các chú đã thấy trách nhiệm
to lớn của mình, đồng thời cũng thấy khả năng của mình cần được nâng cao
thêm mãi mới làm tròn nhiệm vụ” .
Thực hiện tư tưởng của Hồ Chủ Tịch, suốt nửa thế kỷ qua, Đảng và
Nhà nước ta đã không ngừng chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây
dựng và phát triển đội ngũ giáo viên; trong đó có việc nghiên cứu về đội ngũ
giáo viên. Trên cơ sở đó, nhiều công trình nghiên cứu về ĐNGV đã được triển
khai dưới sự chỉ đạo của Bộ GD&ĐT. Tiêu biểu trong các nghiên cứu đó là
những công trình nghiên cứu về mô hình nhân cách của đội ngũ giáo viên các
cấp học, bậc học và mô hình nhân cách của người cán bộ quản lý nhà trường
trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
8
Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên còn được thực hiện dưới góc độ quản
lý giáo dục ở cấp độ vĩ mô và vi mô. Nhiều hội thảo khoa học về chủ đề đội
ngũ giáo viên dưới góc độ quản lý theo ngành học, bậc học đã được thực hiện.
Có thể kể đến một số nghiên cứu của các tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn
Thanh Bình, Nguyễn Thanh Hoàn, Trần Bá Hoành… Việc xây dựng đội ngũ
giáo viên cũng được một số công trình nghiên cứu, đề cập. Tại hội thảo khoa
học “Chất lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên” do Khoa sư phạm -
Đại học quốc gia Hà Nội tổ chức, nhiều báo cáo tham luận của nhiều tác giả
như Trần Bá Hoành … cũng đã đề cập đến việc đào tạo đội ngũ giáo viên
trước nhiệm vụ mới của GD&ĐT
Những nhà nghiên cứu giáo dục và quản lý giáo dục rất quan tâm đến
vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Trong bài viết “Chất lượng
giáo viên” đăng trên Tạp chí Giáo dục tháng 11 năm 2001 của tác giả Trần Bá
Hoành đã đề xuất cách tiếp cận chất lượng giáo viên từ các góc độ như: Đặc
điểm lao động của người giáo viên, sự thay đổi chức năng của người giáo viên
trước yêu cầu đổi mới giáo dục, mục tiêu sử dụng giáo viên, chất lượng giáo
viên và chất lượng ĐNGV, các thành tố tạo nên chất lượng giáo viên là phẩm
chất và năng lực. Theo tác giả Trần Bá Hoành, phẩm chất của giáo viên đựơc
thể hiện ở thế giới quan, lòng yêu nghề, mến trẻ; năng lực của giáo viên bao
gồm: Năng lực chuẩn đoán nhu cầu và đặc điểm đối tượng dạy học, năng lực
thiết kế kế hoạch, năng lực tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, năng lực quan
sát, đánh giá kết quả các hoạt động dạy học, năng lực giải quyết các vấn đề
nảy sinh trong thực tế dạy học. Ba nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng giáo viên
là: Quá trình đào tạo , sử dụng và bồi dưỡng giáo viên; hoàn cảnh, điều kiện
lao động sư phạm của giáo viên; ý chí, thói quen và năng lực tự học của giáo
viên. Tác giả cũng đề ra ba giải pháp cho vấn đề giáo viên: phải đổi mới công
tác đào tạo, công tác bồi dưỡng và đổi mới việc sử dụng giáo viên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
9
Trong bài “ Nghề và nghiệp của người giáo viên” tại hội thảo nâng cao
chất lượng đào tạo toàn quốc lần thứ 2, đã đề cập đến tính chất nghề nghiệp
của người giáo viên. Tác giả đã nhấn mạnh đến vấn đề “ lý tưởng sư phạm”,
cái tạo nên động cơ cho việc thực hành nghề dạy học của người giáo viên,
thôi thúc những người giáo viên sáng tạo, thúc đẩy những người giáo viên
không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ. Từ đó tác giả đê nghị cần phải xây
dựng tập thể sư phạm theo mô hình “đồng thuận” mà ở đó giáo viên trong
quan hệ với nhau có sự sẻ chia “bí quyết nhà nghề”; đồng thời, những yêu cầu
về năng lực chuyên môn của người giáo viên là nền tảng của mô hình đào tạo
giáo viên thế kỷ XXI: Sáng tạo và hiệu quả .
Trong bài “Chất lượng giáo viên và những chính sách cải thiện chất
lượng giáo viên” đăng trên Tạp chí Phát triển giáo dục số 2 năm 2003, tác giả
Nguyễn Thanh Hoàn đã trình bày khái niệm chất lượng giáo viên bằng cách
phân tích kết quả nghiên cứu về chất lượng giáo viên của các nước thành viên
OECD. Tác giả đã đưa ra những đặc điểm và năng lực đặc trưng của một giáo
viên có năng lực qua sự phân tích qua 22 năng lực cụ thể trên góc độ tiếp cận
năng lực giảng dạy và giáo dục. Tác giả cũng đề cập những chính sách cải
thiện và duy trì chất lượng giáo viên ở cấp độ vĩ mô và vi mô; từ đó, tác giả
nhấn mạnh đến ba vấn đề nguồn quyết định đến chất lượng giáo viên là: Bản
thân người giáo viên, nhà trường, môi trường chính sách bên ngoài.
Trong thời kỳ đổi mới, vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
được Đảng và Nhà nước ta coi là một trong các giải pháp cho việc phát triển
giáo dục - đào tạo; để giáo dục trở thành “quốc sách hàng đầu” trong sự
nghiệp đổi mới đất nước; vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước vừa nâng cao
chất lượng và hiệu quả giáo dục. Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn
2001 - 2010 đã xác định một trong những giải pháp quan trọng để phát triển
giáo dục Quốc gia là: “phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, hợp lý về
cơ cấu và chuẩn chất lượng”.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
10
Trong chương trình đào tạo sau đại học, chuyên ngành quản lý giáo
dục, vấn đề đội ngũ giáo viên cũng được triển khai nghiên cứu một cách
tương đối có hệ thống. Nhiều luận văn tốt nghiệp đã chọn đề tài nghiên cứu
thuộc lĩnh vực quản lý nhân sự trong giáo dục, trong đó có vấn đề phát triển
đội ngũ giáo viên. Các tác giả nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên
theo bậc học và ngành học trong đó chủ yếu đề cập đến đội ngũ giáo viên của
các trường Đại học, Cao đẳng và khối Trung học chuyên nghiệp. Nghiên cứu
về đội ngũ giáo viên còn đựơc thực hiện dưới góc độ là nội dung của công tác
quy hoạch phát triển của vùng, miền và lãnh thổ.
Tổng quan nghiên cứu nêu trên, có thể rút ra một số nhận xét sau:
- Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên được triển khai ở nhiều bình diện
khác nhau và đặc biệt quan tâm trên bình diện quản lý giáo dục.
- Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên được tập trung vào hai
mảng chính: Nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên theo cấp bậc, ngành học;
nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên cho từng cơ sở giáo dục thuộc bậc
học, cấp học và ngành học.
Do việc giảng dạy của đội ngũ giáo viên trong các Trung tâm GDTX
quận, huyện là vấn đề còn khá mới mẻ, Việc nghiên cứu phát triển đội ngũ
giáo viên các Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện tỉnh Thái nguyên
hầu như chưa đựơc nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Giáo viên của Trung tâm giáo dục thường xuyên
Theo Luật Giáo dục Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam và
Quy chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm GDTX ban hành theo Quyết
định 01/2007/ QĐ-BGD&ĐT: Giáo viên của Trung tâm giáo dục thường
xuyên (sau đây gọi là giáo viên) là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục
tại Trung tâm giáo dục thường xuyên, tham gia giảng dạy các chương trình
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
11
quy định tại khoản 1, điều 3 của quy chế (Theo điều 22 Quy chế tổ chức và hoạt
động của trung tâm GDTX ban hành theo Quyết định 01/2007/ QĐ-BGD&ĐT).
Các chương trình được quy định cụ thể như sau:
+ Tổ chức thực hiện chương trình giáo dục:
- Chương trình xoá mù chữ và giáo dục tiếp sau xoá mù chữ.
- Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu người học, cập nhật kiến
thức, kỹ năng, chuyển giao công nghệ.
- Chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ bao gồm: Chương trình bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học ứng dụng;
công nghệ thông tin - truyền thông; chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao
trình độ chuyên môn; chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ;
chương trình dạy tiếng dân tộc cho cán bộ, công chức tại các vùng dân tộc,
miền núi theo kế hoạch hang năm của địa phương.
- Chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS, THPT:
Giáo viên của trung tâm GDTX có những nhiệm vụ sau: 1/ Thực hiện
nhiệm vụ giảng dạy theo mục tiêu, nội dung, chương trình giáo dục, kế hoạch
dạy học, quản lý học viên theo sự phân công của Giám đốc Trung tâm GDTX.
2/ Rèn luyện đạo đức, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất
lượng và hiệu quả giảng dạy. 3/ Thực hiện các quyết định của Giám đốc, các
quy định của pháp luật và quy định của quy chế tổ chức và hoạt động của
Trung tâm GDTX ban hàn