Luận văn Các biện pháp quản lý nhằm tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường đại học sư phạm - Đại học tự nhiên

Trên con đƣờng công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nƣớc trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay thì GD&ĐT đóng một vai trò đặc biệt và ngày càng đƣợc Đảng và Nhà nƣớc ta quan tâm. Nghị q uyết TW II Đại hội Đảng lần thứ VIII đã khẳng định "Đầu tư cho giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu". Trong các trƣờng đại học yếu tố quan trọng nhất ảnh hƣởng đến chất lƣợng giáo dục đại học chính là lòng say mê học hỏi, năng lực sáng tạo, năng lực tự nghiên cứu của sinh viên - những ngƣời chủ tƣơng lai của đất nƣớc. Mục đích giáo dục đại học là đào tạo ra những sinh viên có tri thức, biết sử dụng và làm chủ dƣợc những thành tựu của KHCN hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Chất lƣợng gi¸o dục đại học phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức NCKH của sinh viên. Nghiên cứu không chỉ là một chức năng thứ yếu của giáo dục đại học mà còn là điều kiện không thể thiếu đƣợc làm cho nhà trƣờng phù hợp với xã hội và đảm bảo chất lƣợng. Vì vậy, nghiên cứu khoa học sinh viên trong các trƣờng đại học nói chung và ĐHSP nói riêng là việc làm cần thiết. Thông qua hoạt động NCKH nhằm phát huy năng lực trí tuệ vốn có của mỗi ngƣời, hình thành kỹ năng, phƣơng pháp NCKH cho ngƣời học và giúp ngƣời học có đƣợc thói quen làm việc độc lập, sáng tạo để củng cố chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao trình độ và sáng tạo những giá trị mới cho xã hội. Hiện nay, công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên còn gặp những hạn chế, để tìm ra phƣơng hƣớng khắc phục và góp phần nâng cao chất lƣợng nghiên cứu khoa học cũng nhƣ chất lƣợng đào tạo giáo viên và cán bộ quản lý, chúng tôi mạnh dạn tìm hiểu đề tài "Các biện pháp quản lý tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên" làm đề tài nghiên cứu bởi nó mang tính thiết thực và cấp bách đối với hoạt động quản lý GD&ĐT của nhà trƣờng

pdf103 trang | Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1556 | Lượt tải: 3download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Các biện pháp quản lý nhằm tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường đại học sư phạm - Đại học tự nhiên, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ----------------------------------------- NGUYỄN VÂN ANH CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM - ĐHTN Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số : 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS NGUYỄN THỊ TÍNH Thái Nguyên - 2009 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện luận văn: Các biện pháp quản lý tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, trƣớc hết tối bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS Nguyễn Thị Tính, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn thầy cô giáo khoa Tâm lý - Giáo dục, Khoa Sau Đại học và đặc biệt là các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy các chuyên đề của toàn khóa học đã tạo điều kiện, đóng góp ý kiến cho tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tới Khoa Tâm lý - Giáo dục, Khoa Sau Đại học và các đơn vị trong trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên đã gióp đỡ tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin cảm ơn anh em, bạn bè đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hòan thành luận văn. Tác giả luận văn Nguyễn Vân Anh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3 MỤC LỤC Mở đầu 7 Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở trƣờng ĐHSP- ĐHTN 12 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề 12 1.2 Một số khái niệm cơ bản 19 1.2.1 Khái niệm quản lý, quản lý giáo dục 19 1.2.2 Khái niệm khoa học, nghiên cứu khoa học. 23 1. 3 Các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP- ĐHTN 25 1.3.1 Quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐH SP- ĐHTN 25 1.3.1.1 Hoạt động NCKH của sinh viên Trƣờng ĐHSP- ĐHTN 25 1.3.1.2 Đặc điểm của quản lý hoạt động NCKH của sinh viên 26 1.3.1.3 Nội dung của quản lý hoạt động NCKH của sinh viên 28 1.3.1.4 Phƣơng pháp quản lý hoạt động NGKH của sinh viên 30 1.3.2 Quy trình quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên 32 Kết luận chƣơng 1 32 Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN 34 2.1 Giới thiệu về trƣờng Đại học Sƣ phạm - ĐHTN 34 2.2 Thực trạng về công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng Đại học Sƣ phạm – ĐHTN 37 2.2.1 Thực trạng quản lý và hƣớng dẫn hoạt động NCKH cho sinh viên của cán bộ, giảng viên. 43 2.2.2 Thực trạng hoạt động NCKH của sinh viên điều tra trên góc độ SV 49 Kết luận chƣơng 2 55 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 4 Chƣơng 3: Một số biện pháp quản lý tăng cƣờng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP – ĐHTN 56 3.1 Cơ sở pháp lý của việc đề xuất các biện pháp 56 3.2 Hệ thống biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng Đại học Sƣ phạm – ĐHTN 57 3.2.1 Nhóm biện pháp thứ nhất: Tăng cƣờng công tác chỉ đạo, sự phối hợp giữa các đơn vị trong và ngoài trƣờng tổ chức có hiệu quả hoạt động NCKH của sinh viên 57 3.2.1.1 Tăng cƣờng sự phối hợp giữa các đơn vị trong và ngoài trƣờng 57 3.2.1.2 Nâng cao năng lực nhận thức của sinh viên về NCKH 59 3.2.1.3 Ban hành một hệ thống các văn bản hƣớng dẫn cho hoạt động NCKH của sinh viên. 61 3.2.1.4 Đổi mới phƣơng thức kiểm tra đánh giá hoạt động NCKH của SV 62 3.2.1.5 Đổi mới công tác khen thƣởng về NCKH sinh viên 63 3.2.2 Nhóm biện pháp thứ hai: Xây dựng phá triển nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động NCKH của sinh viên, đa dạng hóa các nguồn lực. 64 3.2.2.1 Nâng cao năng lực NCKH cho cán bộ, giảng viên. 64 3.2.2.2 Tăng cƣờng cơ sở vật chất cho hoạt động NCKH của sinh viên 65 3.2.2.3 Huy động các nguồn lực để hỗ trợ cho hoạt động NCKH của sinh viên 65 3.2.2.4 Đẩy mạnh công tác thông tin trong hoạt động NCKH của sinh viên; phổ biến các định hƣớng nghiên cứu của Bộ, đại học, nhà trƣờng để cán bộ, đơn vị có tính chủ động trong nghiên cứu. 66 3.2.2.5 Đẩy mạnh công tác ứng dụng CNTT trong NCKH của sinh viên và quản lý NCKH của sinh viên. 67 3.2.3 Nhóm biện pháp thứ ba: Kết hợp NCKH với hoạt động học tập của SV 68 3.2.3.1 Tăng cƣờng chỉ đạo các hoạt động làm bài tập lớn, tiểu luận trong quá trình dạy học 68 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 5 3.2.3.2 Chỉ đạo thực hiện đổi mới phƣơng pháp giảng dạy ở đại học theo hƣớng tăng cƣờng hoạt động tự nghiên cứu của sinh viên 68 3.2.3.3 Tăng cƣờng hoạt động tự nghiên cứu, tìm tòi của sinh viên trong chƣơng trình đào tạo của sinh viên làm quen với hoạt động NCKH 73 3.2.3.4 Tăng cƣờng hoạt động thực tế và kiến tập sƣ phạm 73 3.2.3.5 Phát huy vai trò chủ động, tích cực của giảng viên, sinh viên và đơn vị khoa trong hoạt động NCKH của sinh viên. 76 3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp và điền kiện thực hiện các biện pháp. 76 3.3.1 Mối quan hệ giữa các biện pháp 76 3.3.2 Điều kiện để thực hiện các biện pháp 77 3.4 Khảo nghiệm các biện pháp đề xuất 77 3.4.1 Mục đích khảo nghiệm 77 3.4.2 Nội dung khảo nghiệm 77 3.4.3 Các phƣơng pháp khảo nghiệm 77 3.4.4 Kết quả khảo nghiệm 77 Kết luận chƣơng 3 80 Kết luận và kiến nghị 81 I Kết luận 81 II Kiến nghị 82 Tài liệu tham khảo 84 Phụ lục Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 6 DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Công nghiệp hóa - hiện đại hoá CNH-HĐH Công nghệ thông tin CNTT Đại học Sƣ phạm ĐHSP Đại học Thái Nguyên ĐHTN Giáo dục và Đào tạo GD&ĐT Giảng viên GV Khoa học - Kỹ thuật KH-KT Khoa học công nghệ KHCN Nghiên cứu khoa học NCKH Quản lý khoa học – Quan hệ quốc Tế QLKH - QHQT Sinh viên SV Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 7 DANH MỤC SƠ ĐỒ - BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1 Biểu đồ 2.1 Bảng 2.1 Khái niệm quản lý Đề tài NCKH của sinh viên 2001-2008 Số lƣợng các đề tài NCKH và giải thƣởng sinh viên NCKH 22 36 37 Bảng 2.2 Thống kê giải thƣởng Olympic sinh viên 37 Bảng 2.3 Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý về các biện pháp nâng cao chất lƣợng NCKH của sinh viên 38 Bảng 2.4 Các biện pháp quản lý hoạt động NCKH sinh viên của cán bộ quản lý đã tiến hành 39 Bảng 2.5 Đánh giá của cán bộ quản lý về quy trình quản lý hoạt động NCKH sinh viên của trƣờng ĐHSP - ĐHTN 41 Bảng 2.6 Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao năng lực NCKH của sinh viên 42 Bảng 2.7 Thực trạng nhận thức của cán bộ giảng viên nhà trƣờng về ý nghĩa của hoạt động NCKH đối với sinh viên 43 Bảng 2.8 Đánh giá của giảng viên về kỹ năng NCKH của sinh viên 45 Bảng 2.9 Nhận xét của giảng viên về nguyên nhân dẫn tới chất lƣợng đề tài NCKH của sinh viên chƣa đƣợc tốt 47 Bảng 2.10 Đề xuất của giảng viên về các biện pháp nhằm nâng cao chất lƣợng NCKH của sinh viên 47 Bảng 2.11 Biện pháp hƣớng dẫn đề tài NCKH của giảng viên cho sinh viên 48 Bảng 2.12 Thực trạng nhận thức của sinh viên về ý nghĩa của hoạt động NCKH đối với sinh viên 49 Bảng 2.13 Thực trạng các hình thức sinh viên đã tham gia để tiến hành NCKH 50 Bảng 2.14 Các biện pháp NCKH đã đƣợc thực hiện 51 Bảng 2.15 Tự đánh giá của sinh viên về kỹ năng NCKH của sinh viên 52 Bảng 2.16 Đánh giá của sinh viên về hoạt động hƣớng dẫn NCKH của cán bộ giáo viên 54 Bảng 3.1 Bảng tổng hợp trƣng cầu ý kiến 78 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 8 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trên con đƣờng công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nƣớc trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay thì GD&ĐT đóng một vai trò đặc biệt và ngày càng đƣợc Đảng và Nhà nƣớc ta quan tâm. Nghị quyết TW II Đại hội Đảng lần thứ VIII đã khẳng định "Đầu tư cho giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu". Trong các trƣờng đại học yếu tố quan trọng nhất ảnh hƣởng đến chất lƣợng giáo dục đại học chính là lòng say mê học hỏi, năng lực sáng tạo, năng lực tự nghiên cứu của sinh viên - những ngƣời chủ tƣơng lai của đất nƣớc. Mục đích giáo dục đại học là đào tạo ra những sinh viên có tri thức, biết sử dụng và làm chủ dƣợc những thành tựu của KHCN hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Chất lƣợng gi¸o dục đại học phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức NCKH của sinh viên. Nghiên cứu không chỉ là một chức năng thứ yếu của giáo dục đại học mà còn là điều kiện không thể thiếu đƣợc làm cho nhà trƣờng phù hợp với xã hội và đảm bảo chất lƣợng. Vì vậy, nghiên cứu khoa học sinh viên trong các trƣờng đại học nói chung và ĐHSP nói riêng là việc làm cần thiết. Thông qua hoạt động NCKH nhằm phát huy năng lực trí tuệ vốn có của mỗi ngƣời, hình thành kỹ năng, phƣơng pháp NCKH cho ngƣời học và giúp ngƣời học có đƣợc thói quen làm việc độc lập, sáng tạo để củng cố chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao trình độ và sáng tạo những giá trị mới cho xã hội. Hiện nay, công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên còn gặp những hạn chế, để tìm ra phƣơng hƣớng khắc phục và góp phần nâng cao chất lƣợng nghiên cứu khoa học cũng nhƣ chất lƣợng đào tạo giáo viên và cán bộ quản lý, chúng tôi mạnh dạn tìm hiểu đề tài "Các biện pháp quản lý tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên" làm đề tài nghiên cứu bởi nó mang tính thiết thực và cấp bách đối với hoạt động quản lý GD&ĐT của nhà trƣờng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 9 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN và xây dựng một số biện pháp quản lý nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN. - Đối tƣợng nghiên cứu: Biện pháp quản lý tăng cƣờng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên là một nội dung quan trọng trong quản lý nhà trƣờng. Việc xây dựng các biện pháp thiết thực, mang tính khoa học nhằm tăng cƣờng công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP sẽ góp phần nâng cao hiệu quả NCKH của sinh viên và nâng cao chất lƣợng đào tạo của nhà trƣờng. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1 Tìm hiểu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng đại học. 5.2 Tìm hiểu thực trạng của công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN. 5.3 Các biện pháp đề xuất tăng cƣờng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1 Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp các cơ sở, tài liệu lý luận về quản lý giáo dục và lý luận quản lý nghiên cứu khoa học. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 10 Phƣơng pháp lịch sử nghiên cứu lịch sử vấn đề, tìm hiểu, khai thác các công trình nghiên cứu về quản lý công tác NCKH trong trƣờng và quản lý nhà trƣờng để làm cơ sở tiếp tục cho các hoạt động nghiên cứu. 6.2 Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn Phƣơng pháp thống kê số liệu các đề tài NCKH của sinh viên và các nhận xét về kết quả nghiên cứu của các đề tài. Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia nhằm khai thác kinh nghiệm, vốn hiểu biết của các chuyên gia về các biện pháp quản lý. Phƣơng pháp trò chuyện, phỏng vấn để thu thập những thông tin về hoạt động quản lý NCKH của trƣờng. Phƣơng pháp quan sát sử dụng nhằm hỗ trợ cho các phƣơng pháp khác trong quá trình nghiên cứu để thấy rõ hơn hoạt động của sinh viên trong quá trình tổ chức thực hiện hoạt động NCKH. Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm của sinh viên: các báo cáo khoa học, bài tập, đề tài khoa học, khoá luận, luận văn tốt nghiệp. 6.3 Nhóm phƣơng pháp thống kê toán học Sử dụng thống kê toán học sử lý số liệu về quản lý hoạt động NCKH của sinh viên góp phần làm cho kết quả nghiên cứu đảm bảo độ tin cậy chính xác cao. 7. Phạm vi giới hạn nghiên cứu Hoạt động NCKH của sinh viên đƣợc thể hiện ở nhiều hình thức khác nhau nhƣ đề tài NCKH, bài tập lớn… Với phạm vi giới hạn nghiên cứu đề tài chủ yếu tập trung nghiên cứu đề tài khoa học của sinh viên. 8. Cấu trúc luận văn Gồm 3 chƣơng Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động NCKH ở trƣờng ĐHSP - ĐHTN 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.2 Một số khái niệm cơ bản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 11 1.2.1 Khái niệm quản lý, quản giáo dục. 1.2.2 Khái niệm khoa học, NCKH. 1.3 Các vấn đề quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN 1.3.1 Quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP – ĐHTN. 1.3.2 Quy trình quản lý hoạt động NCKH của sinh viên * Kết luận chƣơng 1 Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN 2.1 Giới thiệu về Đại học Sƣ phạm - ĐHTN 2.2 Thực trạng về công tác quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN 2.2.1 Thực trạng quản lý và hƣớng dẫn hoạt động NCKH cho sinh viên của cán bộ, giảng viên 2.2.2 Thực trạng hoạt động nghiên cứu của sinh viên điều tra trên góc độ sinh viên * Kết luận chƣơng 2 Chƣơng 3: Các biện pháp quản lý tăng cƣờng hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP - ĐHTN 3.1 Cơ sở pháp lý của việc đề xuất các biện pháp. 3.2 Hệ thống biện pháp quản lý hoạt động NCKH của sinh viên trƣờng ĐHSP – ĐHTN. 3.2.1. Nhóm biện pháp thứ nhất: Tăng cƣờng công tác chỉ đạo và sự phối hợp giữa các đơn vị trong và ngoài trƣờng tổ chức có hiệu quả hoạt động NCHK của sinh viên. 3.2.2 Nhóm biện pháp thứ hai: Xây dựng phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động NCKH, đa dạng hóa của nguồn lực 3.2.3 Nhóm biện pháp thứ ba: Kết hợp NCKH với học tập của sinh viên 3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp và điều kiện để thực hiện các biện pháp. 3.3.1 Mối quan hệ giữa các biện pháp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 12 3.3.2 Điều kiện để thực hiện các biện pháp. 3.4 Khảo nghiệm các biện pháp đề xuất 3.4.1 Mục đích khảo nghiệm 3.4.2 Nội dung khảo nghiệm. 3.4.3 Các phƣơng pháp khảo nghiệm. 3.4.4 Kết quả khảo nghiệm. * Kết luận chƣơng 3 9. Kết luận và kiến nghị I. Kết luận II. Kiến nghị 10. Tài liệu tham khảo Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 13 Chƣơng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề Giáo dục đại học đƣợc quan tâm hàng đầu vào giai đoạn những thập niên cuối thế kỷ XX, khi khoa học và công nghệ phát triển với tốc độ mạnh mẽ . Để đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao, quá trình đào tạo ở các trƣờng đại học đã gắn chặt chẽ với NCKH, với thực tiễn cuộc sống. NCKH đóng một vai trò, một sứ mệnh to lớn là căn cứ để các trƣờng cập nhật, đổi mới chƣơng trình và nội dung đào tạo nhằm đƣa nền giáo dục nƣớc ta hội nhập với khu vực và thế giới. Việc tìm ra các giải pháp hay các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lƣợng NCKH trong các trƣờng đại học là một trong những vấn đề đƣợc quan tâm của rất nhiều nhà chuyên gia, khoa học có tâm huyết trong và ngoài nƣớc. Ở nƣớc ngoài Các trƣờng đại học ở Liên Xô trƣớc đây rất coi trọng các hình thức tổ chức NCKH cho sinh viên, trong đó tổ chức cho sinh viên làm khóa luận, luận văn tốt nghiệp đƣợc coi là quan trọng nhất. Trong các công trình triết học, thiên tài Lênin đã xây dựng cơ sở phƣơng pháp luận khoa học của nền khoa học tự nhiên hiện đại và cũng theo sáng kiến của Lênin lần đầu tiên trong lịch sử khoa học, Liên Xô bắt đầu kế hoạch hoá khoa học trong quy mô toàn quốc đề ra và thực hiện thành công chính sách phát triển khoa học thống nhất trong toàn quốc. Năm 1971, M.T.Lubixƣna Năm 1971, M.T.Lubixƣna và A.A. Gơroxepxki trong chuyên khảo Tổ chức công việc tự học của sinh viên cho rằng NCKH của sinh viên đại học là một trong những hình thức hoàn thiện nhất về mặt đào tạo khoa học, có hiệu quả thiết thực đối với việc nâng cao trình độ của sinh viên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 14 Năm 1972, P.T.Prikhodko trong tác phẩm Tổ chức và phương pháp công tác NCKH [33] đã giới thiệu những nét đặc trƣng cơ bản của hoạt động NCKH của sinh viên. Tác giả đánh giá tầm quan trọng của việc tổ chức cho sinh viên làm niên luận, khóa luận tốt nghiệp, coi đây là những hình thức tập dƣợt NCKH nhờ đó mà sinh viên có khă năng tự học suốt đời. W.Humboldt (1767 - 1835) ngƣời sáng lập trƣờng Đại học Berlin cũng đã có ý kiến cho rằng với nhiệm vụ đi tìm tri thức, trƣờng đại học không thể gạt bỏ toàn bộ lĩnh vực NCKH cho các viện khoa học và nếu làm nhƣ vậy thì đã tự phủ định mình. Luật giáo dục Cao đăng của nƣớc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, trong các chƣơng I, điều 10 có ghi: “Nhà nước bảo đảm tự do NCKH, sáng tác văn học nghệ thuật và các hoạt động văn hóa khác trong các trường cao đẳng theo đúng pháp luật…”, trong đó có quyền và nghĩa vụ NCKH của sinh viên, coi đây là một biện pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo [10, tr 257] Hoa Kỳ trong Chiến lƣợc 1998 – 2000 của Bộ Giáo dục đã ghi nhận NCKH giáo dục góp phần cải thiện nền giáo dục quốc gia, Hoa kỳ đã xác định những vấn đề ƣu tiên tổ chức cho sinh viên NCKH [10, tr. 414]. Trong tác phẩm “Research and Report Writing” [7], tác giả Francesco Cordasco và Elliots S.M.Galner đã chỉ ra những hoạt động cụ thể để hình thành kỹ năng NCKH cho sinh viên. Năm 1990, Gary Anderson (New York), trong tác phẩm “ Fundamentals of educational research. [35], tác giả chú trọng đến việc tìm tòi các nguyên tắc, phƣơng pháp cũng nhƣ công cụ, kỹ thuật NCKH để huấn luyện cho sinh viên. Tại Singapore năm 1983, hai tác giả Keith Howard và John A.Sharp đã biên soạn tài liệu “ The management of a student research project” [36] nhằm giúp sinh viên biết cách quản lý kế hoạch nghiên cứu. Các tác giả đã trình bày những vấn đề về chọn lựa đề tài, xây dựng kế hoạch nghiên cứu, tập hợp, phân tích, xử lý và đánh giá kết quả NCKH. Năm 1996, tác giả Brian Allison trong cuốn “ Research skills for students - National institute of education [34] đã giúp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 15 cho sinh viên những lý thuyết về NCKH, cung cấp kỹ năng tiến hành một cuộc điều tra, thiết kế một bảng hỏi và những kỹ thuật khi sử dụng phƣơng pháp phóng vấn. Nhƣ vậy, ở nƣớc ngoài qua nhiều công trình khoa học cho thấy các tác giả quan tâm không chỉ về phƣơng diện phƣơng pháp luận mà còn đặc biệt quan tâm đến các vấn đề về tổ chức và các kỹ năng cụ thể cần đƣợc huấn luyện, trang bị cho sinh viên. Ở trong nƣớc Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến KHCN, Ngƣời cho rằng khoa học công nghệ có ảnh hƣởng rất lớn đến sự nghiệp đấu tranh và giải phóng dân tộc. Muốn xây dựng và phát triển đất nƣớc thì phải quan tâm tới KHCN, Ngƣời không ngừng chăm lo bồi dƣỡng, đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học và kỹ thuật để phục vụ nƣớc nhà. Hiện nay, với sự nhảy vọt của KHCN, nhân loại đang bƣớc đầu quá độ sang nền kinh tế tri thức, cùng với đó là xu thế toàn cầu hoá đang diễn ra mạnh mẽ trên thế giới. Trƣớc bối cảnh đó, triết lý về giáo dục cho thế kỷ 21 có những biến động to lớn lấy học thƣờng xuyên suốt đời làm nền móng nhằm hƣớng tới xây dựng một xã hội học tập cùng với đó là sự phát triển nhanh chóng của giáo dục đại học thế giới. Để đáp ứng sự thay đổi đó giáo dục phải có các nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo dục đại học mới hoà nhập cùng với giáo dục đại học thế giới. Một là, điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trƣờng nhằm làm cho giáo dục đại học phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nƣớc và những xu hƣớng phát triển của thế giới. Hai là, xây dựng quy trình đào tạo mềm dẻo và liên thông, đổi mới mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp giảng dạy và học tập ở đại học. Ba là, xây dựng độ
Tài liệu liên quan