Luận văn Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế Quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN ĐĂNG PHONG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN BÌNH THẠNH – TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 04 năm 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN ĐĂNG PHONG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN BÌNH THẠNH – TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THUẤN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 04 năm 2018 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PGS,TS. Nguyễn Thuấn (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký) Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày tháng 04 năm 2018 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS Nguyễn Phú Tụ Chủ tịch 2 TS. Võ Tấn Phong Phản biện 1 3 PGS.TS Nguyễn Quyết Thắng Phản biện 2 4 TS. Lại Tiến Dĩnh Ủy viên 5 TS. Nguyễn Thành Long Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV PGS.TS Nguyễn Phú Tụ TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày tháng 04 năm 2018. NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Nguyễn Đăng Phong Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 10/02/1969 Nơi sinh: Hải Phòng Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh MSHV: 1641820058 I- Tên đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh II- Nhiệm vụ và nội dung: Luận văn có nhiệm vụ và nội dung sau:  Nhiệm vụ của luận văn: Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh  Nội dung chính của luận văn gồm 5 chương: Chương 1: Tổng quan Chương 2: Cơ sở lý thuyết về hiệu quả kiểm tra thuế Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Nội dung nghiên cứu Chương 5: Kết luận và hàm ý nghiên cứu III- Ngày giao nhiệm vụ: IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: V- Cán bộ hướng dẫn: PGS,TS. Nguyễn Thuấn CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký) PGS,TS. Nguyễn Thuấn i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Đăng Phong ii LỜI CÁM ƠN Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô Trường Đại học Công nghệ Tp. HCM (Hutech) đã truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian tôi học tại trường, đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn PGS,TS. Nguyễn Thuấn đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này nhờ vậy mà tôi có thể hoàn thành nghiên cứu này. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và tập thể lớp đã luôn giúp đỡ động viên tôi trong suốt thời gian học tập và làm luận văn. Trong suốt thời gian làm luận văn, tuy tôi đã cố gắng để hoàn thiện luận văn, luôn tiếp thu ý kiến đóng góp của thầy hướng dẫn và bạn bè cũng như các anh chị trong Chi cục thuế Quận Bình Thạnh, tuy nhiên sẽ không tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp và phản hồi quý báu của quý thầy, cô và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn. Tp.HCM, tháng 04 năm 2018 Tác giả Nguyễn Đăng Phong iii TÓM TẮT Thuế là nguồn thu quan trọng và chủ yếu đối với ngân sách nhà nước của mọi quốc gia, chính vì vậy việc nâng cao hiệu quả quản lý thuế thông qua công tác kiểm tra thuế có ý nghĩa quan trọng. Dựa trên các lý thuyết về kiểm tra thuế và các nghiên cứu trước đây trên Thế giới và Việt Nam, tác giả đã kiến nghị mô hình lý thuyết gồm 10 yếu tố tác động đến công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh bao gồm: chất lượng kiểm tra; nhận thức của người nộp thuế; đặc điểm của doanh nghiệp; tần suất kiểm tra thuế; hỗ trợ quản lý của cấp trên; tính nghiêm minh trong xử lý vi phạm thuế; chính sách pháp luật thuế; chế độ đãi ngộ cán bộ thuế; cơ sở hạ tầng phục vụ kiểm tra thuế; sự phối hợp của cơ quan nhà nước có liên quan. Phương pháp nghiên cứu sử dụng để kiểm định mô hình đo lường và mô hình lý thuyết bao gồm nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua kỹ thuật thảo luận nhóm với 05 Cán bộ thuế đang làm việc tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh. Nghiên cứu định lượng được thực hiện bằng kỹ thuật phỏng vấn trực tiếp với một mẫu có kích thước là n = 200. Nghiên cứu này dùng để khẳng định độ tin cậy và giá trị của các thang đo và để kiểm định mô hình lý thuyết thông qua phương pháp hồi quy đa biến. Kết quả nghiên cứu nhận diện được 7 yếu tố tác động đến công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh là: Chất lượng kiểm tra; cơ sở hạ tầng phục vụ kiểm tra thuế; chính sách pháp luật thuế; nhận thức của người nộp thuế; tần suất kiểm tra thuế; sự phối hợp của cơ quan nhà nước có liên quan. Các biến này giải thích được 60% sự thay đổi trong hiệu quả của công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh. Trong các biến độc lập trong mô hình sau khi kiểm định thì biến độc lập "chất lượng kiểm tra" có mức ảnh hưởng mạnh nhất đến hiệu quả công tác kiểm tra thuế với tỷ trọng là 23,4%, ảnh hưởng thấp nhất là yếu tố tần suất kiểm tra thuế. iv ABSTRACT Taxation is an important and essential source of revenue for all state budgets, so improving tax administration efficiency through tax audits is important. Based on the theory of tax audit and previous studies in the world and Vietnam, the author proposed a theoretical model of 10 factors affecting tax audits of Binh Thanh District Tax Department includes: audit quality; awareness of taxpayers; characteristics of the enterprise; tax audit frequency; support the management of the superior; strictness in the handling of tax violations; tax law policies; preference to tax officials; infrastructure for tax audit; the coordination of the relevant state agencies. Research methods used to test measurement models and theoretical models include qualitative research and quantitative research. Qualitative research was conducted through group discussion with 05 tax officials working at Binh Thanh District Tax Department. Quantitative research was conducted by direct interview technique with a sample size of n = 200. This study used to confirm the reliability and validity of the scales and to test the theoretical model through multivariate regression. Results of the study identified 7 factors affecting tax audits of Binh Thanh District Tax Department is: audit quality; infrastructure for tax audit; tax law policies; awareness of taxpayers; tax audit frequency; the coordination of the relevant state agencies. These variables explain 60% of the changes in the effectiveness of tax inspections of Binh Thanh District Tax Department. In the independent variables in the model after the test, the independent variable "audit quality" has the greatest impact on the effectiveness of the tax audit with a weight of 23.4%, the least effect being frequency factor of tax audit. v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC ................................................................................................................... v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ................................................ viii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ ix DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................... x CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ....................................................................................... 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ......................................................... 3 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4 1.4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 4 1.5. Ý nghĩa khoa học của đề tài ................................................................................. 5 1.6. Kết cấu của luận văn ............................................................................................. 5 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ............... 6 2.1. Các khái niệm liên quan ....................................................................................... 6 2.1.1. Khái niệm thuế ............................................................................................... 6 2.1.2. Quản lý thuế ................................................................................................... 7 2.1.3. Khái niệm kiểm tra thuế và hiệu quả kiểm tra thuế ....................................... 7 2.2. Lý thuyết về kiểm tra thuế .................................................................................... 8 2.2.1. Lý thuyết kinh tế ............................................................................................ 9 2.2.2. Lý thuyết tâm lý ............................................................................................. 9 2.2.3. Lý thuyết xã hội học..................................................................................... 10 2.2.4. Lý thuyết về tạo dựng niềm tin .................................................................... 10 2.2.5. Lý thuyết về đạo đức thuế ............................................................................ 11 2.2.6. Lý thuyết AS (The Allingham and Sandmo Theory) .................................. 11 vi 2.3. Tổng quan các nghiên cứu trước đây ................................................................. 12 2.3.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ................................................................ 12 2.3.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ................................................................. 19 2.4. Giới thiệu tổng quan Chi cục thuế quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh ......... 24 2.5. Các giả thuyết và mô hình nghiên cứu ............................................................... 26 2.5.1. Chất lượng kiểm tra ..................................................................................... 26 2.5.2. Nhận thức của người nộp thuế ..................................................................... 29 2.5.3. Đặc điểm của doanh nghiệp ......................................................................... 29 2.5.4. Tần suất kiểm tra thuế .................................................................................. 30 2.5.5. Hỗ trợ quản lý của cấp trên .......................................................................... 30 2.5.6. Tính nghiêm minh trong xử lý vi phạm thuế ............................................... 31 2.5.7. Chính sách pháp luật thuế ............................................................................ 31 2.5.8. Chế độ đãi ngộ cán bộ thuế .......................................................................... 31 2.5.9. Cơ sở hạ tầng phục vụ kiểm tra thuế ............................................................ 32 2.5.10.Sự phối hợp của cơ quan Nhà nước có liên quan ...................................... 32 2.5.11.Hiệu quả kiểm tra thuế ............................................................................... 32 Tóm tắt chương 2 ...................................................................................................... 34 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................... 35 3.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................ 35 3.1.1. Nghiên cứu định tính .................................................................................... 35 3.1.2. Nghiên cứu định lượng ................................................................................ 36 3.1.3. Quy trình nghiên cứu ................................................................................... 36 3.1.4. Phương pháp chọn mẫu ................................................................................ 37 3.1.5. Thiết kế bảng câu hỏi ................................................................................... 38 3.2. Xây dựng thang đo ............................................................................................. 38 3.2.1. Phương pháp xây dựng thang đo ................................................................. 39 3.2.2. Nghiên cứu định tính khám phá, điều chỉnh, bổ sung thang đo .................. 41 3.2.3. Thiết kế bảng câu hỏi nghiên cứu định lượng.............................................. 47 3.2.4. Kích thước mẫu nghiên cứu định lượng ...................................................... 49