Luận văn Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa từ thực tiễn huyện Hoài Nhơn,tỉnh Bình Định

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI KHOA LUẬT ĐINH THỊ MINH THẢO CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA TỪ THỰC TIỄN HUYỆN HOÀI NHƠN,TỈNH BÌNH ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật hành chính Mã số :8.38.01.02 Giáo viên hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Minh Phương ĐÀ NẴNG, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi, Đinh Thị Minh Thảo, là học viên lớp Luật Hiến pháp và luật hành chính – Đợt 2- 2017, Học viện Khoa học và xã hội cơ sở Đà Nẵng xin cam đoan: Luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu của tôi, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Nguyễn Minh Phương. Trong quá trình nghiên cứu và viết bài luận văn luôn tuân thủ quy định về bản quyền. Các tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu của luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Với những nội dung cam đoan trên, tôi xin chịu trách nhiệm liên quan đến luận văn thạc sĩ này. Tác giả luận văn Đinh Thị Minh Thảo MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CẢICÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA .............................................. 8 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính ................................................................. 8 1.2. Khái niệm và nội dung, nguyên tắc, quy trình cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa ......................................................................................... 14 1.3. Các nhân tố tác động và sự cần thiết cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại Ủy ban nhân dân huyện ......................................................... 18 1.4. Kinh nghiệm cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại một số địa phương ....................................................................................................... 23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA TẠI HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH .............................................................................................................. 26 2.1. Khái quát các yếu tố tác động đến cải cách thủ tục hành chính một cửa của huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định............................................................ 26 2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định .................................................................. 31 CHƯƠNG 3: NHU CẦU VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA TẠI HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH .......................................................................... 53 3.1. Nhu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định .................................................................. 53 3.2. Một số giải pháp đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định ...................................................... 57 3.3. Một số kiến nghị ...................................................................................... 65 KẾT LUẬN .................................................................................................... 68 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 70 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ CCHC Cải cách hành chính CCTTHC Cải cách thủ tục hành chính CQHCNN Cơ quan hành chính nhà nước HCNN Hành chính nhà nước HĐND Hội đồng nhân dân TNVTKQ Tiếp nhận và trả kết quả TNHS Tiếp nhận hồ sơ TKQ Trả kết quả TTHC Thủ tục hành chính UBND Uỷ ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số hiệu Tên bảng Trang Số lượng hồ sơ giải quyết trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh 2.1 37 tại bộ phận một cửa. Số lượng hồ sơ giải quyết trong lĩnh trong việc đăng ký kết 2.2 40 hôn có yếu tố nước ngoài. DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 Số lượng hồ sơ giải quyết tại bộ phận một cửa 35 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, nước ta luôn chuyển mình nhanh chóng, không ngừng hội nhập và phát triển. Cùng với nhịp bước của đất nước, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng đề ra những chủ trương, chính sách và nhiều giải pháp để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đổi mới đất nước. Trong đó khong thể không kể đến công cuộc CCHC mà đặc biệt là CCTTHC, đã góp phần to lớn vào tiến trình phát triển của cả nước. Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm của Ban Chấp hành Trung ương Khoá X về đẩy mạnh CCHC, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước cũng đã nêu rõ tầm quan trọng của việc CCTTHC: “Tập trung đẩy mạnh CCTTHC, xem đây là khâu đột phá để tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho hoạt động của nhân dân và doanh nghiệp. Tiến hành rà soát tất cả các TTHCtrên tất cả các lĩnh vực, chỉ rõ những thủ tục, những quy định sai pháp luật, không phù hợp để kiên quyết sửa đổi. Đây là khâu cản trở sự phát triển và gây nhiều bức xúc trong nhân dân; cần tập trung chỉ đạo tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực này” [15, Tr.5]. Có thể thấy rằng CCTTHC chính là một cơ sở vô cùng quan trọng để giải quyết mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau cũng như của cơ quan nhà nước với công dân và các tổ chức trong xã hội theo hướng công khai, minh bạch , đơn giản, gọn nhẹ. Từ đó có thể tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, cũng như giải phóng mọi nguồn lực của xã hội, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, để bảo đảm điều kiện điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tất cả các thành phần kinh tế và thu hút nguồn đầu tư nước ngoài, góp phần tạo nên sự minh, lành mạnh trong mọi hoạt động trong đời sống kinh tế và xã hội, làm nền tảng cho nền kinh tế của nước ta có thể phát triển nhanh, mạnh, vững chắc. Hoạt động cắt giảm cũng như nâng cao chất lượng TTHC trong mọi lĩnh vực liên quan đến việc quản lý nhà nướclà hết sức cần thiết, đặc biệt là đối với TTHC có liên quan tới người dân, doanh nghiệp. 1 Tiến trình CCTTHC ở nước ta đã và đang có những thành tựu hết sức tích cực, ngày càng được thúc đẩy và không ngừng mở rộng. Đảng và Nhà nước ta đã có những quyết sách vô cùng đúng đắn, mang tính cấp thiết và có ý nghĩa tích cực. Như là Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 về Ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửatại cơ quan hành chính ở địa phương; hay Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 8/11/2011 của Chính phủ về Ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 Trong những năm qua, bên cạnh việc thực hiện tốt tiến trình CCTTHC, thì việc tăng cườnghiệu quả cũng như chất lượng của việc thực hiện CCMC cũng đã được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm thực hiện. Nhằm thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo thực hiện, như: Quyết định số 536/QĐ-UBND ngày 24 tháng 2 năm 2017,quyết định số 3664/QĐ- UBND ngày 03 tháng 10 năm 2017, quyết định số 476-QĐ/TU ngày 3 tháng 10 năm 2017. Chúng ta có thể thấy rằng, ở nước ta hiện nay TTHC còn nhiều bất cập, thiếu sót, dẫn đến việc làm giảm hiệu quả công việc như: thủ tục còn rườm rà, phức tạp gây khó khăn cho người dân, đặc biệt là đối với bộ phận người dân có trình độ dân trí thấp; còn nặng nề nhiều cửa, nhiều cấp trung gian; trình tự thực hiện còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo; thiếu tính công khai, minh bạch; đồng thời vẫn có một bộ phận những cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền còn thiếu trách nhiệm, gây phiền hà, khó khăn cho người dân trong thực hiện TTHC... Bên cạnh đó là việc TTHC còn chưa có tính thống nhất, văn bản hướng dẫn thì chưa cụ thể, rõ ràng, thường xuyên thay đổi. Từ những bất cập như trên đã dẫn đến sự hạn chế trong giải quyết công việc của các CQHCNN có thẩm quyền; đồng thời gây khó khăn, trở ngại cho cá nhân, cơ quan, tổ chức trong mối quan hệ với CQHCNN. Từ đó làm trì trệ sự phát triển kinh tế, kiềm hãm sự hội nhập quốc tế của đất nước. Trong những năm qua, huyện Hoài Nhơn đã và đang chủ động, tích cực thực hiện chương trình tổng thể CCHCcủa giai đoạn 2010 – 2020; tuy nhiên bên cạnh 2 những thuận lợi từ sự chỉ đạo của tỉnh ủy thì vẫn còn nhiều khó khăn, trở ngại ở nhiều mặt. Như vẫn có nhiều TTHC còn rườm ra, phức tạp, thời gian giải quyết còn kéo dài; trong nhiều lĩnh vực thì TTHC còn chồng chéo, chưa rõ ràng. Xuất phát từ những điều đó, nên bản thân tôi đã lựa chọn đề tài này để mong muốn đưa ra được một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng, khắc phục một số hạn chế trong công tác CCTTHC tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Như vậy, có thể mang đến nhiều sự thuận tiện, tạo niềm tin của người dân, cũng như góp phần vào công cuộc cải cách chung của quốc gia. Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa từ thực tiễn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định” nghiên cứu làm Luận văn Thạc sĩ Luật. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Vấn đề CCHC nhà nước nói chung và CCTTHC theo CCMC nói riêng cũng luôn nhận được nhiều sự quan tâm, đã được nhiều tác giả nghiên cứu, có thể kể tới một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như sau: - Tác phẩm “Một số vấn đề về cải cách thủ tục hành chính” của GS Mai Hữu Khuê và PGS.TS Bùi Văn Nhơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 1996) đã giới thiệumột cách tổng quan sự tác động của TTHC đối với hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước, và những khó khăn trong quản lý hành chính nhà nước nếu thiếu những TTHC phù hợp. Ngoài ra, độc giả còn có thể nắm được một số những quan điểm, nguyên tắc và giải pháp trong nhiệm vụ trong CCTTHC; - Trong cuốn sách“Thủ tục hành chính – Lý luận và thực tiễn” do GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002) hai tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến TTHC, và đã minh chứng cho những vấn đề lý luận đó bằngthực tiễn TTHC ở nước ta và ở một số nước trên thế giới; - Với tác phẩm“Cải cách thủ tục hành chính” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003), GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn đã khẳng định rằng CCTTHC là một nội dung hết sức quan trọng trong CCHC cũng như cải cách thể chế hành chính nhà nước. Ở nước ta hiện nay, CCTTHC đã có nhiều thành tựu tích 3