Luận văn Đổi mới quản lý nhà nước về thương mại trên địa bàn tỉnh Savannakhet

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐAI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ________________________ TANVONGPHAB KITAVANH ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SAVANNAKHET LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - Năm2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐAI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ________________________ TANVONGPHAB KITAVANH ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SAVANNAKHET Chuyên ngành: KINH TẾ PHÁT TRIỂN Mã số: 60310105 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN QUỐC KHANH TP. HỒ CHÍ MINH - Năm2013 LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS.Nguyễn Quốc Khanh Ngƣời thầy đã chỉ bảo, hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi rất tận tình trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành đề tài nghiên cứu. Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất đến: Quý thầy cô đã tham gia giảng dạy các môn học trong chƣơng trình đào tạo Thạc sĩ tại Khoa Kinh tế phát triển của trƣờng. Các chuyên gia trong lĩnh vực thƣơng mại đã góp ý cho quá trình chuẩn bị đề cƣơng và nội dung trong luận văn. Sở Công nghiệp và Thƣơng mại đã cho phép sử dụng bộ số liệu và tạo nhiều điều kiện thuận lợi trong quá trình học tập. Cuối cùng tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, động viên về mặt tinh thần của tất cả những ngƣời thân trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. LỜI CAM KẾT Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực. Những kết luận nêu trong luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở bất cứ công trình trong khoa học nào khác. TP. Hồ Chí Minh, Ngày tháng......năm . Ngƣời thực hiện luận văn TANVONGPHAB Kitavanh DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ASEAN Hiệp hội các nƣớc Đông Nam Á AFTA Khu vực Mậu Dịch Tự Do Asean APEC Hiệp hội kinh tế các nƣớc Châu Á Thái Bình Dƣơng ADB Ngân hàng phát triển Châu Á CHDCND Cộng hoà Dân chủ Nhân dân CNXH Chủ nghĩa xã hội CNTB Chủ nghĩa tƣ bản CNH Công nghiệp hoá CEPT Ƣu đãi thuế quan có hiệu lực chung DN Doanh nghiệp GDP Tổng sản phẩm quốc nội HTX Hợp tác xã HDBT Hội đồng Bộ trƣởng HDH Hiện đại hoá IMF Quỹ tiền tệ quốc tế KTTT Kinh tế thị trƣờng NDCM Nhân dân cách mạng ODA Quỹ tín dụng phát triển chính thức QLTT Quản lý thị trƣờng QLNN Quản lý nhà nƣớc TW Trung ƣơng SME Doanh nghiệp vừa và nhỏ UNDP Tổ chức phát triển Liên hiệp quốc UBND Uỷ ban nhân dân XTTM Xúc tiến thƣơng mại XNK Xuất nhập khẩu FDI Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài USD Đô la Mỹ VAT Thuế giá trị gia tăng WTO Tổ chức thƣơng mại thế giới WB Ngân hàng thế giới MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... Lời Mở Đầu ................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài. ..................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu. ......................................................................................... 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn. ................................................ 3 4. Mục tiêu nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn. ................................................ 4 5. Phƣơng pháp nghiên cứu. ................................................................................... 4 6. Những đóng góp mới về mặt khoa học của luận văn. ........................................ 4 7. Kết cấu của luận văn. .......................................................................................... 5 CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƢỜNG ...................................................... 6 1.1 .Tổng quan về thƣơng mại trong nền kinh tế thị trƣờng ....................................... 6 1.1.1. Khái niệm thƣơng mại trong nền kinh tế thị trƣờng ..................................... 6 1.1.2. Nguồn gốc của thƣơng mại ........................................................................... 7 1.1.3. Vai trò của thƣơng mại. ............................................................................... 8 1.1.3.1 Xét theo công dụng kinh tế của hàng hoá. ...................................................... 8 1.1.3.2 Xét theo mức độ trực tiếp với ngƣời tiêu dùng .............................................. 8 1.1.3.3. Xét theo hình thức sở hữu. ............................................................................. 9 1.2.2. Yêu cầu đối với hoạt động thƣơng mại. ..................................................... 15 1.2.2.1 Những yêu cầu có tính vĩ mô. ....................................................................... 15 1.2.2.2. Một nền thƣơng mại tốt phải đạt đƣợc các yêu cầu sau: .............................. 15 1.3. Những nguyên tắc tổ chức và quản lý thƣơng mại. ....................................... 21 1.3.1.Thƣơng mại tự do và thƣơng mại có sự quản lý vĩ mô của Nhà nƣớc. ....... 22 1.3.2. Một số công cụ quản lý chủ yếu của Nhà nƣớc. ......................................... 24 1.3.3. Các phƣơng pháp quản lý Nhà nƣớc về thƣơng mại trong nền kinh tế thị trƣờng ........................................................................................................................ 27 1.4. Kinh nghiệm của một số nƣớc về đổi mới quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại. ... 28 1.4.1. Kinh nghiệm đổi mới quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của CHXHCN Việt Nam ........................................................................................................................... 28 1.4.2. Kinh nghiệm đổi mới quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của CHND Trung Quốc. ......................................................................................................................... 33 1.4.3. Bài học kinh nghiêm rút ra cho đổi mới quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở Lào. ............................................................................................................................ 35 Kết luận chƣơng I .................................................................................................... 38 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SAVANNAKHET .......................................................... 39 2.1. Hiện trạng kinh tế - xã hội và thƣơng mại trên địa bàn Tỉnh Savannakhet. ...... 39 2.1.1. Khái lƣợc đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế của tỉnh Savannakhet ... 39 2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 39 2.1.1.2. Đặc điểm kinh tế của tỉnh Savannakhet ....................................................... 41 2.1.1.3. Đặc điểm văn hoá - xã hội............................................................................ 44 2.1.1.4. Tình hình phát triển quan hệ kinh tế với nƣớc ngoài ................................... 47 2.2. Tình hình phát triển thƣơng mại của Tỉnh Savannakhet trong thời gian qua. ... 48 2.2.1. Tổng quan về thƣơng mại trong địa bàn Tỉnh Savannakhet. ...................... 48 2.2.2. Một số chỉ tiêu chủ yếu ............................................................................... 49 2.3. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet .................... 54 2.3.1. Những nét chính về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế ở Lào ........................ 54 2.3.2. Tƣ tƣởng, quan điểm chỉ đạo hoạt động quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của Tỉnh Savannakhet. .............................................................................................. 56 2.3.3. Thực trạng một số thể chế quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của Tỉnh Savannakhet trong thời gian qua . ............................................................................. 58 2.3.3.1. Thủ tục xin phép và cấp giấy phép kinh doanh............................................ 58 2.3.3.2. Thẩm quyền cấp giấy phép kinh doanh: ...................................................... 58 2.3.4. Bộ máy quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở CHDCND Lào....................... 59 2.3.4.1. Khái quát về bộ máy và nội dung quản lý Nhà nƣớc về thƣơng mại ở Lào hiện nay. .................................................................................................................... 59 2.3.4.2 Bộ máy quản lý Nhà nƣớc về thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet ................... 61 2.3.5. Một số nhận xét có thể rút ra từ thực tế quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của Tỉnh Savannakhet. .............................................................................................. 62 2.4. Nguyên nhân của những nhƣợc điểm trong tổ chức hoạt động và quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet ................................................................. 64 2.4.1. Những trở ngại từ phía Trung ƣơng. ........................................................... 64 2.4.2. Nguyên nhân từ bản thân Tỉnh Savannakhet. ............................................. 65 2.4.3. Những nguyên nhân khác. .......................................................................... 66 Kết luận chƣơng 2 ................................................................................................... 67 CHƢƠNG III: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI CỦA TỈNH SAVANNAKHET ..................... 68 3.1. Phƣơng hƣớng chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội của Lào đến năm 2020 ... 68 3.2. Quan điểm, mục tiêu, phƣơng hƣớng quản lý Nhà nƣớc về thƣơng mại của Tỉnh Savannakhet. ............................................................................................................. 72 3.2.2. Mục tiêu phát triển quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet. ..... 73 3.2.3. Phƣơng hƣớng phát triển thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet. ....................... 76 3.2.3.1. Hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực ........................................ 78 3.2.3.2 Hình thành hệ thống cung cấp thông tin cho thƣơng mại phát triển ............. 78 3.2.3.3 Hoàn thiện hệ thống pháp luật ...................................................................... 79 3.2.3.4. Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ quản lý thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet. .... 81 3.3. Các giải pháp đổi mới quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại trong giai đoạn mới. .. 82 3.3.1. Hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ở Tỉnh Savannakhet. ............................................................................................................. 82 3.3.2. Đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng nhằm đổi mới tƣ duy và nhận thức của cán bộ lãnh đạo: ................................................................................. 83 3.3.3. Đổi mới công tác hoạch định chiến lƣợc, quy hoạch và kế hoạch hoá phát triển thƣơng mại nhằm phát huy nội lực: .................................................................. 84 3.3.4. Đổi mới hệ thống chính sách quản lý nhà nƣớc theo hƣớng tự do hoá thƣơng mại: ............................................................................................................... 87 3.3.5. Giải pháp về việc đào tạo đội ngũ cán bộ: .................................................. 89 3.3.6. Tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý Nhà nƣớc về thƣơng mại ................................................................................................................ 90 Kết luận chƣơng 3 ................................................................................................... 92 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 95