Luận văn Động lực làm việc của người lao động tại Công ty Cổ phần Lắp máy điện nước - LICOGI

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN VIẾT DỤNG ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC - LICOGI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Hà Nội - 2020 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN VIẾT DỤNG ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC - LICOGI Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số : 8340101 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐẶNG THU THỦY Hà Nội - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Động lực làm việc của người lao động tại Công ty Cổ phần Lắp máy điện nước - LICOGI” là đề tài nghiên cứu của riêng bản thân tôi. Tôi xin cam đoan rằng: các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này đều đƣợc thu thập từ đơn vị nghiên cứu và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc và mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn. Tác giả luận văn NGUYỄN VIẾT DỤNG MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP ............................................................... 8 1.1. Khái niệm và động lực lao động .................................................................. 8 1.2. Tạo động lực làm việc ................................................................................ 12 1.3. Các học thuyết tạo động lực trong lao động .............................................. 13 1.4. Mô hình nghiên cứu và chỉ số đánh giá các yếu tố ảnh hƣởng đến động lực làm việc của nhân viên ................................................................................ 22 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC – LICOGI .................................................................................................................... 30 2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC - LICOGI ....... 30 2.2. Thực trạng về công tác Động lực làm việc của ngƣời lao động tại Công ty ..... 40 2.3. Kết quả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hƣởng công tác tạo động lực làm việc đối với nhân viên tại Công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc - LICOGI ..... 47 Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC – LICOGI ..................................................................... 55 3.1. Định hƣớng phát triển Công ty ................................................................... 55 3.2. Định hƣớng xây dựng giải pháp cho việc nâng cao động lực của ngƣời lao động tại Công ty CP lắp máy điện nƣớc - LICOGI .................................................................................................. 55 3.3. Các giải pháp nâng cao động lực làm việc của ngƣời lao động tại công ty cổ phần Lắp máy điện nƣớc – LICOGI ........................................................ 58 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 68 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT WEMICO : Công ty CP Lắp máy điện nƣớc – LICOGI Công ty CP : Công ty cổ phần CBCNV : Cán bộ công nhân viên NLĐ : Ngƣời lao động NQL : Nhà quản lý SXKD : Sản xuất kinh doanh DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, CÁC BẢNG Bảng 2.1: Máy móc thiết bị của Công ty .................................................................. 34 Bảng 2.2: Cơ cấu lao động của Công ty .................................................................... 37 Bảng 2.3. Tình hình lao động của Công ty trong giai đoạn 2017-2019 .................... 38 Bảng 2.4. Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2017-2019..... 39 Bảng 2.5. Thu nhập của ngƣời lao động trong Công ty qua ba năm 2017-2019 ...... 43 Bảng 2.6. Đặc điểm mẫu theo giới tính .................................................................... 47 Bảng 2.7. Đặc điểm mẫu theo độ tuổi ....................................................................... 48 Bảng 2.8. Đặc điểm mẫu theo bộ phận làm việc ....................................................... 48 Bảng 2.9. Đặc điểm mẫu theo trình độ ..................................................................... 49 Bảng 2.10. Đặc điểm mẫu theo thâm niên ................................................................ 49 Bảng 2.11. Đặc điểm mẫu theo thu nhập .................................................................. 50 Bảng 2.12. Kết quả Cronbach’s Alpha của thang đo các thành phần tạo động lực làm việc ............................................................................................................. 51 Bảng 2.13. Kết quả Cronbach’s Alpha của thang đo động lực làm việc .................. 53 Sơ đồ Sơ đồ 1.1: Mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hƣởng đến động lực làm việc của nhân viên ........................................................................................................... 23 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức công ty CP Lắp máy điện nƣớc - LICOGI ..................... 33 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nguồn lao động có trình độ chuyên môn giỏi và có nhiệt huyết với công việc là yếu tố quý giá của quá trình sản xuất, quyết định việc thực hiện mục tiêu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp muốn thu hút đƣợc các nhân viên có khả năng làm việc tốt về cả mặt thái độ và trình độ, nhà quản trị cần phải thấu hiểu đƣợc những nhu cầu và động cơ làm việc của nhân viên để từ đó đƣa ra những quyết định chính xác đảm bảo lợi ích hài hòa giữa tổ chức và nhân viên, tạo động cơ cho nhân viên làm việc tốt hơn, duy trì lòng trung thành với tổ chức lâu dài hơn. Mỗi con ngƣời là một cá thể khác nhau về tâm lý, tính cách, hành động, ý chí Do vậy, động cơ thúc đẩy họ làm việc cũng khác nhau. Vấn đề đặt ra với nhà quản trị là xác định chính xác các yếu tố thuộc động cơ làm việc cho nhân viên để từ đó có các chính sách và giải pháp phù hợp nhằm khuyến khích tính tự giác và nhận thức trong lao động của tất cả mọi ngƣời trong việc hoàn thành các nhiệm vụ. Công ty cổ phần Lắp máy điện nƣớc - LICOGI là một công ty hoạt động trên nhiều lĩnh vực liên quan đến xây lắp và gia công cơ khí. Do đặc thù về kinh doanh nên điều kiện làm việc của nhân viên trong công ty có phần vất vả và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với các công ty ở các ngành kinh doanh khác. Đặc biệt, công ty vẫn còn mang nặng tính bao cấp trong cách thức quản lý và công tác đào tạo nguồn nhân lực. Chính những hạn chế này nên việc tìm hiểu và phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến động lực làm việc của nhân viên là rất quan trọng đối với công ty. Điều này không chỉ khuyến khích, động viên nhân viên làm việc mà còn tạo ra sự gắn bó và trung thành với công ty, đề cƣơng nghiên cứu để tìm ra giải pháp có thể vận dụng vào thực tiễn tại công ty. Từ những lý do trên, tác giả thấy đƣợc tính thực tế và việc nghiên cứu đề tài “ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƢỚC - LICOGI” là vô cùng cấp thiết. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Cùng với cách mạng 4.0, thị trƣờng Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều thách thức cho công tác quản trị nhân sự trên tất cả các ngành, các lĩnh vực. Đã có 1 rất nhiều quan điểm và nội dung nghiên cứu về việc hoàn thiện công cụ tạo động lực làm việc cho ngƣời lao động trong những năm gần đây. Luận văn của tác giả sẽ tiếp cận các lý luận đồng thời áp dụng thực tiễn vào việc nghiên cứu đánh giá các hoạt động tạo động lực của một doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp và sản xuất gia công cơ khí. Có thể đánh giá tiêu biểu một số báo cáo, công trình nghiên cứu hoặc những câu chuyện thực tiễn từ các doanh nghiệp và những ngƣời đã nghiên cứu về đề tài nhƣ sau: Luận án tiến sĩ Ngành quản trị kinh doanh trƣờng Đại học Cần Thơ của tác giả Bùi Thị Minh Thu năm 2018 Nghiên cứu đề tài “ Nghiên cứu tác động của văn hóa doanh nghiệp đến động lực làm việc và lòng trung thành của người lao động thuộc Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (Tổng công ty LILAMA)”. Đề tài luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh của tác giả Nguyễn Diệu Hƣơng – Trƣờng đại học Kinh Tế, Đại học Quốc gia Hà Nội (Năm 2016) tên đề tài:” Tạo động lực làm việc cho Cán bộ, công chức tại Tổng cục đường bộ Việt Nam”. Bài nghiên cứu” Động lực làm việc của người lao động trong các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương” của tác giả Nguyễn Văn Hậu – Giảng viên trƣờng đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh. Bài nghiên cứu “ Các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động trong các công ty công trình xây dựng giao thông” của tác giả Lê Ngọc Lƣợng và Chu Thị Vân Anh đăng trên tạp chí Kinh tế và Quản trị kinh doanh ngày 04, tháng 12 năm 2017. Bài nghiên cứu “ làm gì khi đội ngũ nhân sự chưa cống hiến hết mình” của tác giả Quách Hƣơng đăng trên tạp chí Doanh nhân online ngày 15 tháng 8 năm 2019 nội dung bài nghiên cứu đặt vấn đề khi nhân viên hời hợt, không lỗ lực hết mình, lý do không phải lúc nào cũng là từ một phía, ngoài việc chỉ mặt, gọi tên quan trọng nhất là ngƣời lãnh đạo nghiêm túc tìm hiểu lý do và cam kết hành động để cải thiện tình hình. Bài viết “Chuyển đổi số, những điều người làm quản trị nhân lực cần biết” của tác giả Lê Dung đăng trên tạp chí Doanh nhân online ngày 13 tháng 6 năm 2019: Trong thời đại công nghệ, ngƣời làm nhân sự phải cõng lên lƣng khối 2 lƣợng công việc đồ sộ, tìm đúng ngƣời, đúng việc, đúng nơi, đúng thời điểm và đúng chi phí cho vận hành nhân sự Công ty điều này là thách thức và là động lực thúc đẩy để các công ty phải chuyển hóa và có định hƣớng phù hợp trong môi trƣờng kinh doanh biến đổi. Bài viết “ Quỹ lương eo hẹp, làm sao để giữ chân nhân tài” của tác giả Lê Dung trên tạp chí Doanh nhân online ngày 12 tháng 4 năm 2019. Ngân sách doanh nghiệp luôn giới hạn giống nhƣ một chiếc bánh. Do vậy muốn số đông hài lòng ngƣời làm nhân sự cần có bàn tay khóe léo – phƣơng pháp phân bổ hợp lý nhằm thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. Bài viết “ Trước khi muốn tạo động lực cho thuộc cấp, sếp hãy tự thấu hiểu cảm xúc cá nhân!” của tác giả Quách Hƣơng trên tạp chí Doanh nhân online ngày 20 tháng 1 năm 2020. Các nhà lãnh đạo, trƣớc khi muốn tạo động lực, quản lý đội ngũ nhân viên, điều trƣớc tiên là thấu hiểu và quản lý chính mình. Phát triển trí tuệ cảm xúc (EL), cùng những kỹ năng đơn giản để tiến tới khả năng tách bạch cảm xúc ngoài công việc hằng ngày sẽ giúp ích rất nhiều trong công tác quản trị nhân sự. Báo cáo tổng hợp đề tài khoa học cấp nhà nƣớc, mã số KX-05-11 “Nghiên cứu và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn nhân lực trong quá trình CNH-HĐH đất nước” tác giả Phạm Thành Nghị (chủ nhiệm), trong nghiên cứu có đề cập tới vấn đề “Phát huy động lực của con ngƣời lao động trong quản lý và sử dụng nguồn nhân lực” Các nghiên cứu đã trình bày một 4 số vấn đề lý luận về động lực, một số động lực chính trị - tinh thần quan trọng và vấn đề sử dụng đúng đắn tích cực của con ngƣời trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Daniel H. Pink (2013) tác giả cuốn sách “ Động lực chèo lái hành vi – Sự thật kinh ngạc về những động cơ thúc đẩy động lực của con người” tái bản – Đổi tên từ “Động lực 3.0”, NXB Lao động xã hội (Bản quyền tiếng Việt công ty sách Alpha), Hà Nội. Cuốn sách nêu ra đƣợc những luận điểm mới về việc tạo động lực làm việc cho ngƣời lao động ở thời kỳ mới, tác giả cuốn sách cũng cung cấp một số thông tin về các tổ chức, doanh nghiệp vẫn áp dụng các mô hình tạo động lực cũ mà chƣa nghiên cứu, đánh giá đúng vai trò nâng cao động lực của ngƣời lao 3 động theo tình hình thực tế hiện nay. Cuốn sách nêu lên và khuyến khích sử dụng những động lực nhƣ: Tăng cƣờng các biện pháp kích thích nội lực bên trong mỗi ngƣời từ đó phát huy tinh thần chủ động, tính cầu thị sụ nhiệt tình trong công việc của mỗi ngƣời. “Bí quyết tuyển dụng và đãi ngộ người tài” (Brian Tracy) là Cuốn sách sẽ nghiên cứu việc nắm bắt đƣợc những nguyên tắc quan trọng trong việc chiêu mộ và giữ chân nhân viên mà những nhà quản lý hàng đầu trong các tập đoàn trên thế giới vẫn thƣờng áp dụng. 21 ý tƣởng thực tiễn hay nhất sẽ đƣợc trình bầy trong quyển sách nhƣ: các bí quyết, kinh nghiệm và yếu tố giữ chân những nhân viên tài năng; cách tuyển dụng hiệu quả để thu hút nhân tài; hƣớng giải quyết những khó khăn liên quan đến vấn đề nhân lực trong một tổ chức; xây dựng chƣơng trình đào tạo và phát triên kỹ năng cho nhân viên Các nghiên cứu trên đã phác họa ra những thực trạng đã xảy ra tại các Tổng công ty, doanh nghiệp . Nhƣng mỗi một doanh nghiệp lại có những đặc điểm khác nhau, cách xây dựng doanh nghiệp khác nhau và đặc biệt trong môi trƣờng phát triển khác nhau nên không thể áp dụng cho nhiều doanh nghiệp khác nhau. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Phân tích đánh giá thực trạng động lực làm việc của NGƢỜI LAO ĐỘNG Công ty, từ đó đề xuất giải pháp để khắc phục những hạn chế, hoàn thiện công tác quản lý nâng cao động lực làm việc cho ngƣời lao động tại Công ty cổ phần CP Lắp máy điện nƣớc – LICOGI cụ thể là: - Tìm hiểu thực trạng sử dụng nguồn nhân lực của Công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc – LICOGI - Xác định các yếu tố ảnh hƣởng đến động lực làm việc của nhân viên tại Công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc - LICOGI - Đo lƣờng mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đó đến động lực làm việc của nhân viên tại Công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc - LICOGI - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao động lực làm việc của NGƢỜI LAO ĐỘNG Công ty CP Lắp máy điện nƣớc - LICOGI. Nhiệm vụ nghiên cứu: 4