Luận văn Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang thị trường Trung Đông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------------- PHẠM HÀ ANH THƯ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM DỪA BẾN TRE SANG THỊ TRƯỜNG TRUNG ĐÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ MUÏC LUÏC TP. Hồ Chí Minh – Năm 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------------- PHẠM HÀ ANH THƯ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM DỪA BẾN TRE SANG THỊ TRƯỜNG TRUNG ĐÔNG Chuyên ngành: KINH DOANH THƯƠNG MẠI Mã số: 60340121 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRIỆU HỒNG CẨM MUÏC LUÏC TP. Hồ Chí Minh – Năm 2013 i LỜI CAM ĐOAN  Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế này là công trình nghiên cứu của bản thân, được đúc kết từ quá trình học tập và nghiên cứu thực tiễn trong thời gian qua. Các thông tin và số liệu được sử dụng trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Thành phố Hồ Chí Minh năm 2013 Người cam đoan Phạm Hà Anh Thư ii MỤC LỤC  LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i MỤC LỤC ............................................................................................................. ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ vi DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. vii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ - HÌNH VẼ ........................................................ viii PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ KHẲNG ĐỊNH CẦN ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM DỪA.............................................................. 6 1.1. Các học thuyết về thƣơng mại quốc tế ....................................................... 6 1.1.1. Thuyết trọng thương .................................................................................. 6 1.1.2. Lý thuyết về lợi thế tuyệt đối của Adam Smith ......................................... 6 1.1.3. Quy luật lợi thế so sánh của David Ricardo ............................................. 7 1.1.4. Lý thuyết về chi phí cơ hội của Haberler .................................................. 7 1.1.5. Lý thuyết hiện đại về thương mại quốc tế của Heckscher – Ohlin .......... 8 1.2. Tổng quan về ngành dừa ............................................................................. 9 1.2.1. Dừa, sản phẩm dừa và vai trò của nó ....................................................... 9 1.2.2. Thị trường các sản phẩm dừa trên thế giới ............................................ 10 1.2.2.1. Cơm dừa sấy ........................................................................................... 13 1.2.2.2. Sữa dừa ................................................................................................... 15 1.3. Bài học kinh nghiệm về quản lý sản xuất và xuất khẩu sản phẩm dừa trên thế giới ......................................................................................................... 15 Kết luận chương 1 ................................................................................................ 19 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM DỪA BẾN TRE SANG THỊ TRƢỜNG TRUNG ĐÔNG ................. 20 2.1. Giới thiệu về ngành dừa tỉnh Bến Tre ..................................................... 20 2.1.1. Diện tích, năng suất, sản lượng .............................................................. 20 iii 2.1.2. Kim ngạch xuất khẩu ............................................................................... 22 2.1.3. Cơ cấu sản phẩm dừa xuất khẩu ............................................................ 23 2.1.4. Thị trường xuất khẩu ............................................................................... 24 2.2. Khái quát chung về Trung Đông và thị trƣờng dừa của Trung Đông.. 26 2.2.1. Khái quát chung về Trung Đông ............................................................. 26 2.2.1.1. Tổng quan về Trung Đông .................................................................. 26 2.2.1.2. Quy chế quản lý đối với hàng hóa nhập khẩu vào Trung Đông .......... 28 2.2.1.3. Quan hệ thương mại Việt Nam – Trung Đông .................................... 29 2.2.2. Nghiên cứu thị trường dừa Trung Đông ................................................ 30 2.2.2.1. Quy mô và tiềm năng của thị trường ................................................... 30 2.2.2.2. Thị hiếu tiêu dùng sản phẩm dừa tại Trung Đông ............................... 31 2.2.2.3. Hệ thống phân phối sản phẩm dừa ở Trung Đông .............................. 32 2.2.2.4. Đối thủ cạnh tranh ............................................................................... 33 2.3. Phân tích thực trạng hoạt động xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang thị trƣờng Trung Đông .............................................................. 35 2.3.1. Thực trạng xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông .. 35 2.3.1.1. Sản lượng xuất khẩu ............................................................................ 35 2.3.1.2. Kim ngạch xuất khẩu ........................................................................... 38 2.3.1.3. Giá xuất khẩu ....................................................................................... 39 2.3.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông thời gian qua ......................................... 41 2.3.2.1. Giới thiệu về mẫu khảo sát .................................................................. 41 2.3.2.2. Cơ cấu sản phẩm và chất lượng sản phẩm .......................................... 42 2.3.2.3. Nguồn nguyên liệu .............................................................................. 43 2.3.2.4. Trình độ công nghệ sản xuất chế biến ................................................. 46 2.3.2.5. Đặc điểm hoạt động xuất khẩu với khách hàng Trung Đông .............. 48 2.3.2.5.1. Phương thức xuất khẩu ................................................................. 48 2.3.2.5.2. Điều kiện thương mại Incoterms ................................................... 49 2.3.2.5.3. Phương thức thanh toán ................................................................. 50 iv 2.3.2.6. Hoạt động Marketing của doanh nghiệp ............................................. 51 2.3.3. Đánh giá chung về hoạt động xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang thị trường Trung Đông............................................................................... 55 Kết luận chương 2 ................................................................................................ 57 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM DỪA BẾN TRE SANG THỊ TRƢỜNG TRUNG ĐÔNG .............................. 58 3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang thị trƣờng Trung Đông ..................................................................................... 58 3.2. Mục tiêu ..................................................................................................... 59 3.3. Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang thị trƣờng Trung Đông ..................................................................................... 60 3.3.1. Giải pháp về ổn định nguồn nguyên liệu ................................................ 60 3.3.1.1. Mục tiêu đề ra giải pháp ...................................................................... 60 3.3.1.2. Nội dung giải pháp .............................................................................. 60 3.3.1.3. Các bước thực hiện .............................................................................. 61 3.3.1.4. Lợi ích dự kiến..................................................................................... 63 3.3.1.5. Khó khăn khi thực hiện ....................................................................... 63 3.3.2. Giải pháp về hoạt động Marketing và xây dựng thương hiệu, đặc biệt chú trọng hình thức thương mại điện tử ........................................................... 66 3.3.2.1. Mục tiêu đề ra giải pháp ...................................................................... 66 3.3.2.2. Nội dung giải pháp .............................................................................. 66 3.3.2.3. Các bước thực hiện .............................................................................. 67 3.3.2.4. Lợi ích dự kiến..................................................................................... 70 3.3.2.5. Khó khăn khi thực hiện ....................................................................... 70 3.3.3. Giải pháp về thiết lập sự hiện diện sản phẩm mang thương hiệu doanh nghiệp dừa Bến Tre tại Trung Đông ...................................................... 71 3.3.3.1. Mục tiêu đề ra giải pháp ...................................................................... 71 3.3.3.2. Nội dung giải pháp .............................................................................. 71 3.3.3.3. Các bước thực hiện .............................................................................. 71 v 3.3.3.4. Lợi ích dự kiến..................................................................................... 77 3.3.3.5. Khó khăn khi thực hiện ....................................................................... 78 3.4. Kiến nghị ..................................................................................................... 78 3.4.1. Đối với Nhà nước ..................................................................................... 78 3.4.2. Đối với các cơ quan Nhà nƣớc tại địa phƣơng ..................................... 79 3.4.3. Đối với Hiệp hội Dừa ............................................................................... 80 3.4.3.1. Hiệp hội Dừa Việt Nam ....................................................................... 80 3.4.3.2. Hiệp hội Dừa Bến Tre ........................................................................ 81 Kết luận chương 3 ................................................................................................ 82 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... ix PHỤ LỤC ........................................................................................................... xiii vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT  APCC (Asian and Pacific Coconut Community): Hiệp hội Dừa Châu Á – Thái Bình Dương BRC (British Retail Consortium): Tiêu chuẩn thực phẩm toàn cầu CDA of Sri Lanka (Coconut Development Authority of Sri Lanka): Ủy ban Phát triển Dừa Sri Lanka EU (European Union): Liên minh châu Âu GCC (Gulf Cooperation Council): Hội đồng Hợp tác các Quốc Gia Vùng Vịnh OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries): Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ PCA (Philippine Coconut Authority): Ủy ban Dừa Philippines UAE (The United Arab Emirates): Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất vii DANH MỤC CÁC BẢNG  Bảng 1.1: Tình hình canh tác và tiêu thụ dừa của một số quốc gia ..................... 11 Bảng 1.2: Danh sách 10 nước sản xuất dừa lớn nhất thế giới năm 2011 ............. 12 Bảng 2.1: Cơ cấu các sản phẩm dừa xuất khẩu của Bến Tre ............................... 24 Bảng 2.2: Cơ cấu thị trường xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre .................... 25 Bảng 2.3: Một số chỉ tiêu kinh tế của các quốc gia Trung Đông năm 2012 ........ 27 Bảng 2.4: Sản lượng xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông ... 36 Bảng 2.5: Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông .. 38 Bàng 2.6: Cơ cấu sản phẩm dừa sản xuất và xuất khẩu sang Trung Đông của các doanh nghiệp dừa Bến Tre ............................................................................. 42 Bảng 2.7: Nguồn thu mua nguyên liệu của các doanh nghiệp dừa Bến Tre ........ 45 Bảng 2.8: Trình độ công nghệ sản xuất của các doanh nghiệp dừa tỉnh Bến Tre ................................................................................................................. 47 Bảng 2.9: Khách hàng Trung Đông của các doanh nghiệp dừa Bến Tre ............. 49 Bảng 2.10: Các điều kiện thương mại giữa các doanh nghiệp dừa Bến Tre với khách hàng Trung Đông ....................................................................................... 50 Bảng 2.11: Các phương thức thanh toán với khách hàng Trung Đông của doanh nghiệp dừa Bến Tre .................................................................................. 51 Bảng 2.12: Các doanh nghiệp dừa Bến Tre có thiết lập bộ phận Marketing ....... 52 Bảng 2.13: Các doanh nghiệp dừa Bến Tre có xây dựng website riêng .............. 53 Bảng 2.14: Sản phẩm của doanh nghiệp dừa Bến Tre đạt chứng chỉ Halal ......... 53 Bảng 2.15: Sản phẩm của doanh nghiệp dừa Bến Tre đạt chứng nhận Kosher ... 54 Bảng 3.1: Chi phí tham khảo cho văn phòng đại diện (diện tích 50m2) tại Dubai .................................................................................................................... 74 viii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ – HÌNH VẼ  Biểu đồ 1.1: Phân bổ diện tích dừa trên thế giới theo vùng địa lý năm 2012 ..... 11 Biểu đồ 1.2: Giá xuất khẩu cơm dừa sấy của một số nước trên thế giới ............. 14 Biểu đồ 2.1: Diện tích trồng dừa của tỉnh Bến Tre chia theo huyện năm 2012 ... 20 Biểu đồ 2.2: Diện tích trồng, diện tích thu hoạch và sản lượng dừa của tỉnh Bến Tre giai đoạn 2005-2012 ............................................................................... 21 Biểu đồ 2.3: Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm dừa Bến Tre ........................... 23 Biểu đồ 2.4: Sản lượng xuất khẩu sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông ...... 37 Biểu đồ 2.5: Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm dừa Bến Tre sang Trung Đông .... 39 Biểu đồ 2.6: Giá cơm dừa sấy trung bình năm của Bến Tre và một số nước ...... 40 Hình 2.1: Sơ đồ chuỗi giá trị dừa Bến Tre ........................................................... 44