Luận văn Hoàn thiện chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần xây dựng 204 – Tổng công ty xây dựng Bạch Đằng

Sau hơn 10 năm thực hiện đường lối đổi mới, nền kinh tế nước ta đã có nhiều bước chuyển biến khá vững chắc. Cơ chế thị trường cùng với các chính sách chế độ của Đảng và Nhà nước đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhiều cơ hội mới nhưng cũng gây không ít những khó khăn, thử thách cần vượt qua. Trước sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp xây lắp nói riêng để tồn tại đã khó, để phát triển làm ăn có lãi có uy tín trên thị trường, trúng thầu nhiều công trình xây dựng đem lại lợi nhuận cao thì lại càng khó hơn. Muốn điều này trở thành hiện thực thì doanh nghiệp đó phải có hoạt động sản xuất kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế xã hội, điều đó có nghĩa thu nhập phải bù đắp được chi phí và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ Nhà nước. Để thực hiện được điều này doanh nghiệp đó phải có được đội ngũ kế toán năng động, trình độ chuyên môn cao có khả năng cung cấp kịp thời thông tin kế toán cho nhà quản trị để nhà quản trị đưa ra những quyết định chính xác và kịp thời nhất. Thực tế công tác hạch toán kế toán tại các doanh nghiệp rất đa dạng, tuỳ thuộc vào qui mô, tính chất hoạt động, vào đặc điểm quá trình sản xuất kinh doanh và trình độ của bộ máy kế toán. Trước yêu cầu đổi mới đối với bộ máy kế toán và sự thay đổi của các chế độ, chuẩn mực kế toán, bộ máy kế toán tại các doanh nghiệp cũng đang hoàn thiện về tổ chức và nâng cao về trình độ nghiệp vụ để vận dụng các qui định kế toán đó một cách linh hoạt, phù hợp với đặc thù của mỗi doanh nghiệp. Cùng với sự đổi mới, phát triển chung của nền kinh tế, với chính sách mở cửa, sự đầu tư nước ngoài và thực hiện công nghiệp hoá- hiện đại hoá, các doanh nghiệp xây lắp đã có sự chuyển biến đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, phương thức quản lý, không ngừng phát triển và khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên trong các doanh nghiệp xây lắp hiện nay, công tác kế toán nói chung, kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp nói riêng còn bộc lộ một số tồn tại chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý và qui trình hội nhập. Do đó việc hoàn thiện công tác kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp nhằm phản ánh đúng chi phí làm cơ sở cho việc tính toán chính xác GTSP xây lăp, cung cấp thông tin phục vụ cho việc điều hành, kiểm tra chi phí và hoạch định chiến lược của doanh nghiệp là vấn đề cần thiết.

doc127 trang | Chia sẻ: maiphuong | Lượt xem: 1313 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoàn thiện chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần xây dựng 204 – Tổng công ty xây dựng Bạch Đằng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU Sau hơn 10 năm thực hiện đường lối đổi mới, nền kinh tế nước ta đã có nhiều bước chuyển biến khá vững chắc. Cơ chế thị trường cùng với các chính sách chế độ của Đảng và Nhà nước đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhiều cơ hội mới nhưng cũng gây không ít những khó khăn, thử thách cần vượt qua. Trước sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp xây lắp nói riêng để tồn tại đã khó, để phát triển làm ăn có lãi có uy tín trên thị trường, trúng thầu nhiều công trình xây dựng đem lại lợi nhuận cao thì lại càng khó hơn. Muốn điều này trở thành hiện thực thì doanh nghiệp đó phải có hoạt động sản xuất kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế xã hội, điều đó có nghĩa thu nhập phải bù đắp được chi phí và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ Nhà nước. Để thực hiện được điều này doanh nghiệp đó phải có được đội ngũ kế toán năng động, trình độ chuyên môn cao có khả năng cung cấp kịp thời thông tin kế toán cho nhà quản trị để nhà quản trị đưa ra những quyết định chính xác và kịp thời nhất. Thực tế công tác hạch toán kế toán tại các doanh nghiệp rất đa dạng, tuỳ thuộc vào qui mô, tính chất hoạt động, vào đặc điểm quá trình sản xuất kinh doanh và trình độ của bộ máy kế toán. Trước yêu cầu đổi mới đối với bộ máy kế toán và sự thay đổi của các chế độ, chuẩn mực kế toán, bộ máy kế toán tại các doanh nghiệp cũng đang hoàn thiện về tổ chức và nâng cao về trình độ nghiệp vụ để vận dụng các qui định kế toán đó một cách linh hoạt, phù hợp với đặc thù của mỗi doanh nghiệp. Cùng với sự đổi mới, phát triển chung của nền kinh tế, với chính sách mở cửa, sự đầu tư nước ngoài và thực hiện công nghiệp hoá- hiện đại hoá, các doanh nghiệp xây lắp đã có sự chuyển biến đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, phương thức quản lý, không ngừng phát triển và khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên trong các doanh nghiệp xây lắp hiện nay, công tác kế toán nói chung, kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp nói riêng còn bộc lộ một số tồn tại chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý và qui trình hội nhập. Do đó việc hoàn thiện công tác kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp nhằm phản ánh đúng chi phí làm cơ sở cho việc tính toán chính xác GTSP xây lăp, cung cấp thông tin phục vụ cho việc điều hành, kiểm tra chi phí và hoạch định chiến lược của doanh nghiệp là vấn đề cần thiết. Sau một thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần Xây dựng 204, em đã thu nhận được nhiều kinh nghiệm thực tế bổ ích. Quá trình thực tập đã giúp em có được cái nhìn khái quát về các phần hành kế toán. Tính đa dạng và phức tạp của phần hành kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp đặc biệt gây sự chú ý cho em. Chính vì vậy, em đã mạnh dạn chọn đề tài “ Hoàn thiện chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng 204 – Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng” cho luận văn tốt nghiệp của mình. Được sự hướng dẫn nhiệt tình của chú Kế toán trưởng, các anh chị phòng Tài chính kế toán của Công ty và cô giáo Phạm Thị Thuỷ, em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp với nội dung chính như sau: Phần một: Lý luận chung về kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp Phần hai: Thực tế kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng 204 Phần ba: Hoàn thiện kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng 204 Do thời gian hạn hẹp và trình độ còn hạn chế nên luận văn tốt nghiệp của em không tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý và chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, chú kế toán trưởng và các anh chị kế toán cũng như sụ góp ý của các bạn để luận văn này được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn cô giáo Phạm Thị Thuỷ, chú kế toán trưởng và các anh chị kế toán tại phòng Tài chính kế toán Công ty Cổ phần Xây dựng 204 đã giúp em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Phần một LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh xây lắp ảnh hưởng đến công tác hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp 1.1. Đặc điểm hoạt động xây lắp Xây dựng cơ bản là ngành SX vật chất độc lập có chức năng tái tạo và trang bị TSCĐ cho nền kinh tế, góp phần quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng và công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa. Cũng như các ngành khác, sau những năm thực hiện chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế ngành xây dựng cơ bản ngày một thích nghi và phát triển và được Đảng, Nhà nước quan tâm nhiều hơn. Trong quá trình đầu tư XDCB nhằm tạo ra cơ sở vật chất chủ yếu cho nền kinh tế quốc dân, các tổ chức xây lắp nhận thầu luôn giữ vai trò quan trọng. Hiện nay, ở nước ta đang tồn tại các tổ chức xây lắp như: Tổng công ty, công ty, xí nghiệp, đội xây dựng… thuộc các thành phần kinh tế. Tuy các đơn vị này khác nhau về quy mô SX, hình thức quản lý nhưng các đơn vị này đều là những tổ chức nhận thầu xây lắp. Tổ chức sản xuất trong các doanh nghiệp ở nước ta hiện nay phổ biến theo phương thức khoán gọn các công trình, hạng mục công trình hay khối lượng công việc cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp. Trong giá khoán gọn bao gồm chi phí tiền lương, chi phí về vật liệu, CCDC thi công, chi phí chung của bộ phận nhận khoán. 1.2. Đặc điểm sản phẩm xây lắp Là một ngành SX vật chất nhưng SP ngành XDCB lại mang những đặc điểm riêng biệt so với SP của các ngành SX khác và có ảnh hưởng đến tổ chức kế toán. + Sản phẩm xây lắp là những công trình xây dựng, vật kiến trúc… có quy mô lớn, kết cấu phức tạp mang tính đơn chiếc, thời gian sản xuất sản phẩm xây lắp lâu dài… Đặc điểm này đòi hỏi việc tổ chức quản lý và hạch toán sản phẩm xây lắp nhất thiết phải lập dự toán (dự toán thiết kế, dự toán thi công) quá trình SX xây lắp phải so sánh với dự toán làm thước đo, đồng thời để giảm bớt rủi ro phải mua bảo hiểm cho công trình xây lắp. + Sản phẩm xây lắp được tiêu thụ theo giá dự toán hoặc giá thoả thuận với chủ đầu tư (giá đấu thầu), do đó tính chất hàng hóa của SP xây lắp không thể hiện rõ (vì đã qui định giá cả, người mua, người bán sản phẩm xây lắp có trước khi xây dựng thông qua hợp đồng giao nhận thầu…) + Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất còn các điều kiện sản xuất (xe máy, thiết bị thi công, người lao động…) phải di chuyển theo địa điểm đặt sản phẩm. Đặc điểm này làm cho công tác quản lý sử dụng, hạch toán vật tư rất phức tạp do ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên, thời tiết và dễ mất mát hư hỏng… + Sản phẩm xây lắp từ khi khởi công cho đến khi hoàn thành công trình bàn giao đưa vào sử dụng thường kéo dài. Nó phụ thuộc vào quy mô, tính phức tạp về kỹ thuật của từng công trình. Quá trình thi công được chia làm nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại chia thành nhiều công việc khác nhau, các công việc thường diễn ngoài trời chịu tác động rất lớn các nhân tố môi trường như nắng, mưa, lũ lụt…Đặc điểm này đòi hỏi việc tổ chức quản lý, thiết kế giám sát chặt chẽ sao cho bảo đảm chất lượng công trình đúng như thiết kế, dự toán: Các nhà thầu phải có trách nhiệm bảo hành công trình (chủ đầu tư giữ lại một tỷ lệ nhất định trên giá trị công trình, khi hết hạn bảo hành công trình mới trả lại cho đơn vị xây lắp…). 1.3. Yêu cầu của công tác quản lý và nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp Do đặc thù của ngành XDCB và của sản phẩm xây dựng nên việc quản lý về đầu tư xây dựng rất khó khăn, phức tạp, trong đó tiết kiệm CPSX, hạ GTSP là một trong những mối quan tâm hàng đầu, là nhiệm vụ hết sức quan trọng của doanh nghiệp. Trên thực tế, trong nhiều năm qua, XDCB là một ngành làm thất thoát một phần không nhỏ nguồn vốn đầu tư của Nhà nước. Nguyên nhân cơ bản là do sự quản lý vốn đầu tư chưa được chặt chẽ. Hiện nay, trong lĩnh vực XDCB chủ yếu áp dụng cơ chế đấu thầu và giao nhận thầu xây dựng. Vì vậy để trúng thầu các doanh nghiệp phải xây dựng được giá thầu hợp lý, dựa trên cơ sở định mức đơn giá XDCB do Nhà nước ban hành, trên cơ sở giá thị trường và khả năng của bản thân doanh nghiệp. Mặt khác giá thầu đưa ra phải đảm bảo doanh nghiệp kinh doanh có lãi. Để thực hiện tất cả các yêu cầu trên đòi hỏi doanh nghiệp phải tăng cường công tác quản lý kinh tế đặc biệt là quản lý về tập hợp CPSX. Trong đó trọng tâm là công tác kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp. Trước yêu cầu đó, nhiệm vụ chủ yếu đặt ra cho công tác kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp: - Phản ánh kịp thời, chính xác toàn bộ CP thực tế phát sinh trong quá trình SX. Tính toán chính xác, phân bổ kịp thời giá thành xây lắp theo đối tượng tính giá thành. - Phân bổ hợp lý các CPSX theo từng khoản mục vào các đối tượng hạch toán chi phí, áp dụng phương pháp tính giá thành thích hợp. - Kiểm tra tình hình thực hiện các định mức về chi phí vật liệu, lao động sử dụng máy, kiểm tra dự toán chi phí gián tiếp, phát hiện kịp thời các khoản mục chi phí chênh lệch ngoài định mức, ngoài kế hoạch, đề ra các biện pháp ngăn ngừa kịp thời. - Kiểm tra việc thực hiện giá thành theo từng khoản mục chi phí, theo từng hạng mục công trình, vạch ra các khả năng tiềm tàng và đề ra các biện pháp hạ GTSP. - Thông qua ghi chép, phản ánh tính toán để đánh giá có hiệu quả SX kinh doanh của từng doanh nghiệp. Kịp thời lập báo cáo kế toán về chi phí và lập giá thành theo quy định của cơ quan chủ quản cấp trên. - Xác định đúng đối tượng tập hợp CPSX, lựa chọn phương pháp tập hợp CPSX và phân bổ CPSX phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp. - Xác định đúng đối tượng tính giá thành và lựa chọn phương pháp tính giá thành thích hợp. - Xây dựng quy tắc tập hợp chi phí và tính GTSP của doanh nghiệp. Quy định trình tự công việc, phân bổ chi phí cho từng đối tượng, từng sản phẩm chi tiết. 2. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp 2.1. Chi phí sản xuất sản phẩm xây lắp 2.1.1. Khái niệm Cũng như các ngành SX vật chất khác, doanh nghiệp xây lắp muốn tiến hành hoạt động SX ra sản phẩm xây lắp thì tất yếu phải có ba yếu tố cơ bản đó là: - Tư liệu lao động (Nhà xưởng, máy móc, thiết bị và những TSCĐ khác). - Đối tượng lao động (nguyên vật liệu, nhiên liệu …). - Sức lao động Các yếu tố này tham gia vào quá trình SX, hình thành nên ba loại chi phí tương ứng. Đó là chi phí về sử dụng tư liệu lao động, chi phí về đối tượng lao động và chi phí về sức lao động. Trong điều kiện về SX hàng hóa, các chi phí này được biểu hiện dưới dạng giá trị gọi là CPSX. Như vậy, CPSX của đơn vị kinh doanh xây lắp, xây dựng cơ bản là toàn bộ chi phí về lao động sống và lao động vật hóa phát sinh trong quá trình SX và cấu thành nên GTSP xây lắp. CPSX xây lắp phát sinh thường xuyên trong suốt quá trình tồn tại và sản xuất của doanh nghiệp nhưng để phục vụ cho quản lý và hạch toán, CPSX phải được tính toán, tập hợp theo từng thời kỳ (hàng tháng, hàng quý, hàng năm) sao cho phù hợp với kỳ báo cáo. Trong đơn vị xây lắp, CPSX bao gồm nhiều loại có tính chất kinh tế, công dụng khác nhau và yêu cầu, quản lý đối với từng loại cũng khác nhau. Việc quản lý CPSX không chỉ căn cứ vào số liệu tổng số CPSX mà phải theo dõi, dựa vào số liệu của từng loại chi phí. 2.1.2. Phân loại chi phí sản xuất Trong quá trình SX, việc nâng cao hiệu quả sử dụng các yếu tố chi phí là hết sức quan trọng. Khi các kế hoạch của doanh nghiệp đặt ra không được thực hiện triệt để hoặc khi doanh nghiệp muốn nâng cao hiệu quả sử dụng của vốn đầu tư thì quản trị doanh nghiệp cần phải xác định được bộ phận nào không hiệu quả, bộ phận nào cần mở rộng quy mô để có kế hoạch thu hẹp chi phí hay tăng cường các khoản chi phí này. Như vậy, để quản lý, kiểm tra kiểm soát tốt chi phí phát sinh, yêu cầu khách quan đặt ra là phải phân loại chi phí thành từng nhóm riêng theo những tiêu thức nhất định. Mỗi cách phân loại đều đáp ứng được ít nhiều cho mục đích quản lý và công tác hạch toán, kiểm tra kiểm soát chi phí phát sinh ở những góc độ khác nhau. về mặt hạch toán, CPSX thường được phân loại theo tiêu thức sau: 2.1.2.1 Phân loại theo khoản mục tính giá thành Cách phân loại này giúp cho việc xây dựng và phân tích định mức vốn lưu động cũng như việc lập, kiểm tra, phân tích dự toán chi phí phục vụ cho yêu cầu quản lý CPSX theo định mức, cung cấp số liệu cho công tác tính GTSP. Theo cách phân loại này, CPSX sản phẩm xây lắp bao gồm các yếu tố sau: + Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp: Là chi phí của các vật liệu chính, vật liệu phụ, vật kết cấu, giá trị thiết bị kèm theo vật kiến trúc… cần thiết để tham gia cấu thành thực thể SP xây lắp. + Chi phí nhân công trực tiếp: Là các chi phí tiền lương chính, lương phụ, phụ cấp lương của công nhân trực tiếp tham gia xây lắp công trình. Không bao gồm các khoản trích theo tiền lương như KPCĐ, BHXH, BHYT của công nhân trực tiếp xây lắp. + Chi phí sử dụng máy thi công: Là chi phí cho các máy thi công nhằm thực hiện khối lượng công tác xây, lắp bằng máy. CP SDMTC bao gồm chi phí thường xuyên và chi phí tạm thời: * Chi phí thường xuyên sử dụng máy thi công gồm: Lương chính, lương phụ của công nhân điều khiển máy, phục vụ máy…; chi phí vật liệu; CP CCDC; chi phí khấu hao TSCĐ; chi phí dịch vụ mua ngoài; chi phí khác bằng tiền. * Chi phí tạm thời sử dụng máy thi công gồm: chi phí sửa chữa lớn máy thi công (đại tu, trung tu…); chi phí công trình tạm thời cho máy thi công (lều, lán, bệ,…). Chi phí tạm thời có thể phát sinh trước (được hạch toán vào TK 142) sau đó được phân bổ dần vào bên Nợ TK 623. Hoặc phát sinh sau nhưng phải tính trước vào chi phí xây, lắp trong kỳ (do liên quan tới việc sử dụng thực tế máy thi công trong kỳ), trường hợp này phải tiến hành trích trước chi phí sử dụng TK 335 (ghi Nợ TK 623, Có TK 335). + Chi phí sản xuất chung: Là các CPSX của đội, công trường xây dựng gồm: Lương của nhân viên quản lý ĐXD, các khoản trích theo tiền lương theo tỷ lệ quy định (19%) của nhân viên quản lý đội và công nhân trực tiếp tham gia xây lắp, CP khấu hao TSCĐ dùng chung cho hoạt động của đội, chi phí vật liệu, chi phí CCDC và các chi phí khác phát sinh trong kỳ liên quan đến hoạt động của đội. 2.1.2.2.Phân loại CPSX theo mối quan hệ giữa chi phí với đối tượng chịu chi phí Theo mối quan hệ giữa chi phí và đối tượng chịu chi phí, CPSX của doanh nghiệp xây lắp được chia thành chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp CP trực tiếp: Là chi phí phát sinh liên quan trực tiếp đến việc SX một loại công trình, hạng mục công trình và có thể hạch toán trực tiếp cho từng công trình, hạng mục công trình đó căn cứ trên các chứng từ gốc phát sinh. CP gián tiếp: Là chi phí phát sinh liên quan đến nhiều công trình, hạng mục công trình do đó không thể hạch toán trực tiếp mà kế toán phải phân bổ theo tiêu thức thích hợp. Mức độ chính xác của việc phân bổ chi phí gián tiếp sẽ tuỳ thuộc vào tính khoa học, hợp lý của tiêu thức dùng để phân bổ chi phí. Vì vậy, việc lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí có ý nghĩa quan trọng trong kế toán CPSX và tính GTSP xây lắp. 2.1.2.3. Phân loại theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí (yếu tố chi phí) Theo cách này, những chi phí có cùng nội dung, tính chất kinh tế thì được xếp vào một yếu tố chi phí, không phân biệt chi phí đó phát sinh ở đâu, trong lĩnh vực nào. Toàn bộ CPSX trong DN được phân thành các yếu tố: - Yếu tố CP NVL: bao gồm toàn bộ chi phí về đối tượng lao động như gạch, đá, vôi, xi măng, sắt thép... - Yếu tố CPNC: bao gồm toàn bộ tiền công và các khoản khác phải trả cho người lao động trong DN như: tiền lương chính, lương phụ, các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ, các khoản khác. - Yếu tố CP KHTSCĐ: là toàn bộ số khấu hao cơ bản, khấu hao sửa chữa lớn của các loại TSCĐ trong DNXD. - Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: là số tiền trả về các loại dịch vụ mua ngoài phục vụ cho SXKD trong DN như chi phí thuê máy, chi phí điện nước... - Yếu tố chi phí khác bằng tiền: là toàn bộ số chi phí phát sinh trong quá trình thi công xây dựng ngoài bốn yếu tố chi phí trên. Phân loại chi phí theo yếu tố cho biết kết cấu, tỷ trọng từng loại chi phí mà DN đã chi ra trong hoạt động SX thi công; làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch, lập thuyết minh báo cáo tài chính, phân tích tình hình thực hiện dự toán CPSX, phục vụ cho việc lập dự toán CPSX cho kỳ sau. Ngoài ba cách phân loại trên CPSX còn được phân loại theo mối quan hệ giữa chi phí với khối lượng sản phẩm, công việc thành chi phí khả biến, chi phí bất biến và chi phí hỗn hợp… cách phân loại này chủ yếu được áp dụng trong kế toán quản trị. 2.2. Giá thành sản phẩm xây lắp 2.2.1. Khái niệm giá thành sản phẩm xây lắp Sự vận động của quá trình SX trong DN bao gồm hai mặt đối lập nhau nhưng có liên quan mật thiết hữu cơ với nhau. Một mặt là các chi phí mà DN đã chi ra để tiến hành hoạt động SX; mặt khác là kết quả thu được từ những sản phẩm công việc lao vụ nhất định đã hoàn thành đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội và cần phải tính được giá thành. Đối với sản phẩm xây lắp, GTSP là " toàn bộ CPSX bao gồm CP vật liệu, CP nhân công, CP SDMTC, CP khác tính cho từng công trình, hạng mục công trình hay khối lượng xây lắp hoàn thành đến giai đoạn quy ước - đã hoàn thành nghiệm thu, bàn giao được thanh toán và được chấp nhận thanh toán". Khác với GTSP trong các loại hình DNSX khác, mỗi công trình, hạng mục công trình sau khi hoàn thành đều có giá thành riêng. Giá thành công tác xây lắp là một trong các chỉ tiêu chất lượng quan trọng đánh giá chất lượng công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của DNXD. GTSP xây lắp chỉ giống với GTSP của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh khác trong trường hợp doanh nghiệp xây lắp chủ động xây dựng một số công trình như nhà ở, văn phòng, cửa hàng…sau đó bán lại cho các đối tượng có nhu cầu sử dụng. Khi đó, việc xác định GTSP xây lắp đúng đắn là căn cứ quan trọng để xác định giá bán GT và lúc này GTSP xây lắp có chức năng lập giá. Tuy nhiên, GTSP xây lắp mang tính cá biệt. Mỗi công trình, hạng mục công trình hoàn thành đều có một giá thành riêng. Mặt khác SP xây lắp được xác định giá bán trước khi SX. Hơn nữa giá thanh toán công trình, hạng mục công trình chính là giá doanh nghiệp nhận thầu. Khi đó GTSP xây lắp không có chức năng lập giá. Do đó, giá thành thực tế của một công trình hoàn thành hay khối lượng lao vụ hoàn thành chỉ quyết định tới lãi lỗ của doanh nghiệp cho việc thực hiện thi công công trình đó còn giá nhận thầu xây lắp mới biểu hiện giá trị của công trình vì vậy phải dựa trên giá thành dự toán để xác định. Giá thành là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh chất lượng hoạt động SX cũng như kết quả sử dụng các loại tài sản, vật tư, lao động, tiền vốn trong quá trình sản xuất nhằm sản xuất được khối lượng sản phẩm nhiều nhất với CP tiết kiệm nhất và hạ GTSP của doanh nghiệp. Giá thành còn là căn cứ để xác định hiệu quả kinh tế của các hoạt động SX của doanh nghiêp. 2.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm xây lắp 2.2.2.1. Theo thời gian và cơ sở số liệu tính GTSP xây lắp được chia thành 3 loại: + Giá thành dự toán: Là tổng số chi phí dự toán để hoàn thành khối lượng xây lắp công trình. Giá thành dự toán được xác định theo định mức và khung giá quy định áp dụng cho từng vùng lãnh thổ. Giá thành dự toán nhỏ hơn giá trị dự toán công trình ở phần thu nhập chịu thuế tính trước (thu nhập chịu thuế tính trước được tính theo định mức quy định). Do đặc điểm của sản phẩm xây dựng có giá trị lớn , thời gian thi công dài và mang tính chất đơn chiếc, có kết cấu phức tạp nên mỗi công trình, hạng mục công trình đều có giá thành dự toán riêng. Giá thành dự toán được xác định theo công thức Giá thành dự toán công trình, hạng mục công trình  =  Giá trị dự toán công trình, hạng mục công trình  -  Lãi định mức   Trong đó: - Giá trị dự toán của công trình là chỉ tiêu dùng làm căn cứ cho các doanh nghiệp xây lắp xây dựng kế hoạch sản xuất của đơn vị. Đồng thời cũng làm căn cứ để các cơ quan quản lý Nhà nước giám sát hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp xây lắp. Đây là chi phí cho công tác xây dựng, lắp ráp các cấu kiện, và lắp đặt các máy móc thiết bị. Giá trị dự toán bao gồm các chi phí trực tiếp, chi phí chung và lợi nhuận định mức. - Lãi định mức = (chi phí trực tiếp + chi phí chung) x Tỷ lệ nhất định. + Giá thành kế hoạch: Là GT xác
Tài liệu liên quan