Luận văn Hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại tổng công ty cp đường sông miền nam (sowatco)

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH ===o0o=== LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TẠI TỔNG CÔNG TY CP ĐƢỜNG SÔNG MIỀN NAM (SOWATCO) GVHD : Th.s NGUYỄN THỊ THU HÒA SVTH : ĐOÀN THÁI BẢO MSSV : 506401004 LỚP : 06 VQT1 TH.HCM 2010 LỜI CẢM ƠN Qua thời gian học tại trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghệ Tp.HCM, cùng thời gian thực tập tại SOWATCO em đã hoàn thành báo cáo thực tập tại Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam. Điều quan trọng mà em thu nhận đƣợc là thu thập đƣợc những bài học thực tế Doanh nghiệp đã giúp em cũng cố những kiến thức học tại trƣờng. Đây em xin ghi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, quý thầy cô trƣờng Đại học Kỹ Thuật Công nghệ đã nhiệt tình giảng dạy những kiến thức rất bổ ích, đặc biệt là Th.s Nguyễn Thị Thu Hòa hƣớng dẫn và hoàn tất bài luận Tốt nghiệp này. Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo SOWATCO cùng cán bộ các phòng ban đã tạo điều kiện cho em hoàn thành chuyên đề báo cáo này. Xin chân thành cảm ơn. Đoàn Thái Bảo NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. TP.HCM, ngày ……… tháng ……… năm ………… Chữ ký GVHD NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. TP.HCM, ngày ……… tháng ……… năm ………… LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận đƣợc thực hiện tại cơ sở X, không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trƣớc nhà trƣờng về cam đoan này. TP.HCM, ngày ……… tháng ……… năm ………… MỤC LỤC Lời cảm ơn Nhận xét của Giáo viên hƣớng dẫn Nhận xét của Đơn vị thực tập Lời cam đoan Lời mở đầu 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Nội dung nghiên cứu 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 5. Kết cấu đề tài CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC .. 4 1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC ..................................... 5 1.1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 5 1.1.2. Vai trò Quản lý nguồn nhân lực ................................................................... 5 1.1.3. Chức năng .................................................................................................... 5 1.2. HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC ......................................... 6 1.2.1. Hoạch định nhân sự ..................................................................................... 6 1.2.1.1. Khái niệm hoạch định .......................................................................... 6 1.2.1.2. Tiến trình hoạch định nhân sự ............................................................. 6 1.2.1.3. Tầm quan trọng của vấn đề quản trị nhân sự ....................................... 7 1.2.2. Phân tích công việc ...................................................................................... 8 1.2.2.1. Khái niệm về phân tích ........................................................................ 8 1.2.2.2. Nội dung phân tích công việc .............................................................. 8 1.2.3. Quá trình tuyển dụng ................................................................................... 9 1.2.3.1. Khái niệm tuyển dụng .......................................................................... 9 1.2.3.2. Nguồn tuyển dụng ................................................................................ 9 1.2.3.3. Hình thức tuyển dụng ........................................................................ 12 1.2.4. Sử dụng nguồn nhân lực ............................................................................ 12 1.2.5. Lƣơng bổng và đãi ngộ .............................................................................. 13 1.2.5.1. Thiết lập và quản trị hệ thống lƣơng bổng......................................... 13 1.2.5.2. Phúc lợi và chế độ đãi ngộ ................................................................. 17 1.2.6. Đào tạo và phát triển nhân lực: .................................................................. 20 1.2.6.1. Khái niệm ........................................................................................... 20 1.2.6.2. Các hình thức đào tạo: ....................................................................... 20 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ QUÁ TRÌNH NGUỒN NHÂN LỰC TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƢỜNG SÔNG MIỀN NAM (SOWATCO) ................................................................................................. 22 2.1. TỔNG QUAN VỀ TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƢỜNG SÔNG MIỀN NAM (SOWATCO) ................................................................................................. 23 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Tổng Công ty ...................................... 23 2.1.2. Chức năng và dịch vụ Tổng công ty .......................................................... 25 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Tổng Công ty ............................................................. 26 2.1.3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của SOWATCO .............................................. 26 2.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các Phòng, Ban Tổng công ty .................. 27 2.2. QUÁ TRÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA TỔNG CÔNG TY ................................. 31 2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NGUỒN NHÂN LỰC ............................... 39 2.3.1. Hoạch định nguồn nhân lực ...................................................................... 39 2.3.2. Hình thức tuyển dụng................................................................................. 41 2.3.3. Tiêu chuẩn tuyển dụng ............................................................................... 42 2.4. VIỆC TRẢ CÔNG LAO ĐỘNG .................................................................... 45 2.4.1. Tiền lƣơng .................................................................................................. 45 2.4.2. Nguồn hình thành và phƣơng pháp sử dụng quỹ lƣơng ............................ 45 2.4.3. Sử dụng quỹ lƣơng: .................................................................................... 46 2.4.4. Hình thức trả lƣơng .................................................................................... 46 2.4.4.1. Lƣơng theo thời gian ......................................................................... 46 2.4.4.2. Lƣơng khoán theo sản lƣợng ............................................................. 51 2.4.5. Thời hạn trả lƣơng ..................................................................................... 52 2.4.6. Tiền thƣởng ................................................................................................ 52 2.5. CÁC CHẾ ĐỘ CHÍNH SÁCH KHÁC .......................................................... 53 2.5.1. Đối với nhân viên đang công tác ............................................................... 53 2.5.2. Đối với nhân viên nghỉ hƣu ....................................................................... 55 2.6. CÔNG TÁC ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN .................................................. 58 2.6.1. Mục đích đào tạo ........................................................................................ 58 2.6.2. Lập kế hoạch đào tạo ................................................................................. 59 2.6.3. Đánh giá hiệu quả đào tạo .......................................................................... 60 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƢỜNG SÔNG MIỀN NAM (SOWATCO) .............................................................. 61 3.1. NÂNG CAO VIỆC SỬ DỤNG LAO ĐỘNG ................................................. 62 3.1.1. Cải tiến việc tuyển dụng , tuyển chọn nhân viên ....................................... 64 3.1.1.1. Dự báo nguồn lao động ...................................................................... 64 3.1.1.2. Nâng cao khả năng xem xét hồ sơ ..................................................... 64 3.1.1.3. Cải thiện quá trình thi tuyển .............................................................. 64 3.1.1.4. Hoàn thiện quá trình phỏng vấn......................................................... 64 3.1.1.5. Hoàn thiện bản mô tả công việc ........................................................ 65 3.1.1.6. Cải thiện chất lƣợng và hình thức quảng cáo .................................... 65 3.1.2. Tuyển ngƣời thông qua giới thiệu .............................................................. 66 3.2. LƢƠNG THƢỞNG VÀ CHÍNH SÁCH ....................................................... 67 PHẦN KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 1 LỜI MỞ ĐẦU Trong nền kinh tế hàng hóa vận hành theo cơ chế thị trƣờng có sự quản lý của nhà nƣớc, sự cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế ngày càng trở nên gay gắt, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có cách làm ăn mới. Để tồn tại và phát triển, ngoài việc xác định chiến lƣợc kinh doanh đúng đắn, tổ chức việc thực hiện sản xuất kinh doanh cho thật tốt, còn phải tổ chức một bộ máy quản lý thật năng động, hiệu quả, điều đó tạo sức ép lớn, đòi hỏi các nhà quản trị phải có quan điểm mới, lĩnh hội các phƣơng pháp tiên tiến và các kỹ năng mới về công tác quản trị nhân sự. Đây là việc quản lý về con ngƣời, cụ thể, là lãnh vực phức tạp và khó khăn bao gồm nhiều vấn đề nhƣ : Tâm lý, Sinh lý, Xã hội, Triết học, Đạo đức học. … Nó là một môn khoa học, nhƣng đồng thời là một nghệ thuật, và là chức năng quản trị cốt lõi quan trọng nhất của tiến trình quản trị. Sau một thời gian dài trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, hiện nay trong cơ chế thị trƣờng, việc quản trị nguồn nhân lực phải thay đổi cách nhìn và phƣơng pháp thực hiện nhƣ tuyển dụng, đào tạo, trả lƣơng, khen thƣởng cho phù hợp với yêu cầu đổi mới của đất nƣớc. Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề trên, vận dụng vào việc hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam, sẽ giúp tôi những kinh nghiệm quý giá, để cho tôi nâng cao hiểu biết thực tế, đồng thời bổ sung lý thuyết đã học tại trƣờng nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại Tổng Công ty Cổ phần Đường sông Miền Nam” làm luận văn tốt nghiệp của mình. Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 2 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong những năm thực hiện nền kinh tế kế hoạch tập trung, Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam là đơn vị đƣợc nhà nƣớc chỉ định chủ yếu đƣờng Vận tải ở các tỉnh phía Nam, là một đơn vị mạnh liên tục nhiều năm liền, đƣợc nhà nƣớc trao tặng rất nhiều Huân chƣơng, Huy chƣơng, Bằng khen, Cờ luân lƣu các loại. Bƣớc sang thực hiện cơ chế mới do tính cạnh tranh, Công ty phải từng bƣớc thay đổi cách quản lý mới có thể tồn tại và phát triển, trong đó quản lý nhân sự là yếu tố quyết định. Với đề tài “Hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam” tôi hy vọng sẽ đóng góp những biện pháp thiết thực với Công ty. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU : - Áp dụng một số kiến thức đã học vào lãnh vực cụ thể. - Phân tích tình hình thực tế về công tác quản trị nguồn nhân lực tại Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam, đƣa ra một số giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện bộ máy tổ chức, tăng khả năng cạnh tranh với các Công ty khác phát triển ngành vận tải ngày càng tốt hơn. 3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Dẫn nhập CHƢƠNG 1: Cơ sở lý luận về quản trị nguồn nhân lực CHƢƠNG 2 : Giới thiệu Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam CHƢƠNG 3 : Phân tích tình hình quản trị nguồn nhân lực tại Tổng Công ty Cổ phần Đƣờng sông Miền Nam Kết luận Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 3 4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : Thu nhập thông tin tƣ liệu sản xuất, tìm hiểu thực tế, thu thập số liệu cũ thể tại cơ quan. Dùng phƣơng pháp thống kê và phân tích để đánh giá, đƣa ra biện pháp bổ sung nhằm hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực. 5. KẾT CẤU ĐỀ TÀI: Quản trị nguồn nhân lƣc là đề tài rộng lớn và phức tạp cần có nhiều thời gian nghiên cứu. Trong đề tài chỉ nêu lên các biện pháp bổ sung có tính chất đề xuất ở phạm vi cấp Công ty không đi sâu chi tiết từng đơn vị. Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 5 1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC : 1.1.1. Khái niệm: Quản trị nguồn nhân lực liên quan đến hai vấn đề cơ bản là: Quản trị và Nguồn nhân lực. Quản trị là quá trình làm cho những hoạt động hoàn thành với hiệu quả cao, có sự phối hợp tính khoa học và nghệ thuật lãnh đạo. Nguồn nhân lực đƣợc hình thành trên cơ sở các cá nhân có vai trò khác nhau và đƣợc liên kết theo những mục tiêu nhất định. Quản trị nguồn nhân lực là tất cả các hoạt động của tổ chức, để xây dựng, phát triển, sử dụng, đánh giá và duy trì lực lƣợng lao động phù hợp với yêu cầu công việc của tổ chức. Quản trị nguồn nhân lực là một trong những chức năng cơ bản của quá trình quản trị, giải quyết tất cả những vấn đề liên quan tới con ngƣời gắn với công việc của họ trong bất cứ một tổ chức nào. Con ngƣời bao giờ cũng là một trong những yếu tố quan trọng nhất của một doanh nghiệp, nên việc lựa chọn sắp xếp con ngƣời có năng lực, phẩm chất phù hợp với các vị trí trong bộ máy tổ chức là nhiệm vụ hàng đầu của các nhà quản trị. 1.1.2. Vai trò Quản lý nguồn nhân lực : - Đề tài chính sách có liên quan đến nhân sự trong toàn cơ quan và có khả năng giải quyết các vấn đề khác nhau và giúp cơ quan thực hiện đƣợc các mục tiêu tổ chức. - Tƣ vấn và cố vấn cho các cấp quản trị bộ phận khác trong việc giải quyết các vấn đề nhân sự theo khả năng chuyên môn của mình. - Cung cấp các dịch vụ nhƣ tuyển dụng, đào tạo và phúc lợi cho các bộ phận khác trong tổ chức. - Kiểm tra việc thực hiện các chính sách, các chƣơng trình thuộc về nhân sự do tổ chức đề ra. 1.1.3. Chức năng: Gồm ba nhóm chức năng cơ bản : Luận Văn Tốt Nghiệp SVTH: Đoàn Thái Bảo GVHD : Th.s Nguyễn Thị Thu Hoà Trang 6 - Nhóm chức năng thu hút nguồn nhân lực gồm các hoạt động dự báo và hoạch định nguồn nhân lực, phân tích công việc, phỏng vấn, trắc nghiệm, thu thập, lƣu giữ và xử lý các thông tin về nguồn nhân lực của tổ chức. - Nhóm chức năng đào tạo và phát triển, chú trọng việc nâng cao năng lực của nhân viện, có các kỹ năng, trình độ để hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao, cũng nhƣ tạo điều kiện cho họ phát triển tối đa năng lực. Nhóm chức năng này gồm các hoạt động hƣớng nghiệp, huấn luyện, đào tạo kỹ năng thực hành, bồi dƣỡng nâng cao tay nghề, cập nhật kiến thức quản lý. - Nhóm chức năng duy trì nguồn nhân lực gồm 2 chức năng: kích thích động viên và duy trì phát triển các mối quan hệ tốt nghiệp trong doanh nghiệp. 1.2. HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC Hoạch định nhân sự có thể tạo nên hoặc phá vỡ một tổ chức. Hoạch định nhân sự không có hiệu quả giống nhƣ tổ chức có một nhà máy và một văn phòng mà không có ngƣời điều hành một cách hiệu năng. 1.2.1. Hoạch định nhân sự: 1.2.1.1. Khái niệm hoạch định: Hoạch định nhân sự là một tiến trình duyệt xét lại một cách có hệ thống nhƣng yêu cầu về nhân sự để đảm bảo rằng cơ quan sẽ có đúng số ngƣời đầy đủ các kỹ năng theo đúng nhu cầu. Sau khi đã đề ra các mục tiêu, công ty sẽ đề ra các chiến lƣợc và kế hoạch chi phối toàn bộ các hoạt động của công ty. Dựa vào mục tiêu và chiến lƣợc này nhà quản trị nhân sự sẽ hoạch địch nhân sự có hai thành tố : nhu cầu và khả năng sẵn có. Điều này đòi