Luận văn Hoàn thiện công tác xếp hạng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á

MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo tài chính NHTM CBTD Ngân hàng thương mại Cán bộ tín dụng CIC Trung tâm Thông tin Tín dụng Ngân hàng Nhà nước CP Cổ phần DN Doanh nghiệp NH Ngân hàng NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM CP Ngân hàng thương mại cổ phần RRTD TCTD TDNH Rủi ro tín dụng Tổ chức tín dụng Tín dụng ngân hàng XHTD Xếp hạng tín dụng DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ BẢNG Bảng 1.1: Mô hình xếp hạng của Standard & Poor 16 Bảng 2.1: Tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động 35 Bảng 2.2: Hoạt động cho vay tại NH TMCP Bắc Á (2008-2010) 36 Bảng 2.3: Hoạt động đầu tư 38 Bảng 2.4. Kết quả kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Bắc Á. 40 Bảng 2.5: Tỷ trọng đối với báo cáo tài chính của doanh nghiệp 50 Bảng 2.6: Xếp hạng rủi ro theo thang điểm của NH TMCP Bắc Á 50 Bảng 2.7: Ý nghĩa xếp hạng của hệ thống xếp hạng tín dụng của NH TMCP Bắc Á 52 Bảng 2.8: Chấm điểm khách hàng Doanh nghiệp Công ty cổ phần dược phẩm Hà Nội 56 Bảng 2.9: Kết quả XHTD khách hàng DN của NH TMCP Bắc Á…..……......…..............64 Bảng 2.10: Cơ cấu dư nợ cùa khách hàng DN năm 2010 theo XHTD...................................64 Bảng 2.11: Tình hình xếp loại nợ xấu năm 2010......................................................................64 Bảng 3.1: Định hướng cơ cấu tín dụng các ngành giai đoạn 2012 – 2014 76 SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Các bước tiến hành XHTD khách hàng doanh nghiệp 18 Sơ đồ 2.2: Mô hình xếp hạng tín dụng của NH TMCP Bắc Á 44 Sơ đồ 3.1: Mô hình Xây dựng hệ thống thông tin nội bộ toàn hệ thống 83 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu nguồn vốn tín dụng NH TMCP Bắc Á giai đoạn 2008-2010 36 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại, hoạt động tín dụng là nghiệp vụ cơ bản, chiếm vai trò quan trọng nhất vì nó là nghiệp vụ sinh lời chủ yếu cho ngân hàng. Tuy nhiên, đây cũng là nghiệp vụ tập trung hầu hết các rủi ro nghiêm trọng, gây tổn thất lớn cho NHTM. Vì vậy, việc thực hiện quản trị rủi ro nhất là rủi ro tín dụng nhằm đảm bảo an toàn và nâng cao chất lượng tín dụng là một yêu cầu khách quan, là điều kiện sống còn để ổn định và phát triển NHTM. Với thực tế là doanh số cho vay, thu nợ và dư nợ đối với doanh nghiệp luôn chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động tín dụng của các NHTM, cho nên hạn chế rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vay vốn mà vẫn mở rộng tín dụng đối với chủ thể này là vấn đề luôn nhận được sự quan tâm của các ngân hàng. Ở Việt Nam trong những năm gần đây, dư nợ tín dụng ngân hàng có xu hướng gia tăng mạnh, do nhu cầu vốn đầu tư tăng để mở rộng sản xuất, kinh doanh đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế cao trong bối cảnh hoạt động của thị trường chứng khoán, thị trường vốn còn hạn chế, đó là điều kiện thuận lợi cho NHTM, nhưng cũng gây áp lực lên hoạt động ngân hàng; tiềm ẩn những rủi ro tín dụng, đòi hỏi các NHTM phải có những giải pháp hữu hiệu giảm thiểu tình trạng này. Trong đó, một giải pháp quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động đánh giá khách hàng và quản trị rủi ro đã và đang được NHTM Việt Nam xây dựng và khai thác chính là công tác xếp hạng tín dụng. Xếp hạng tín dụng các doanh nghiệp vay vốn trở thành vấn đề khá “nóng” đối với NHNN cũng như các NHTM Việt Nam. Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á (NH TMCP Bắc Á) là NHTM được thành lập từ năm 1994. Trong những năm qua, cùng với yêu cầu quản trị rủi ro tín dụng ngày càng gia tăng, NH TMCP Bắc Á cũng đã nỗ lực trong việc xây dựng một hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ của riêng mình. Ngay khi ra đời, hệ thống này đã đạt được những kết quả nhất định, đáp ứng yêu cầu quản trị rủi ro tín dụng của NH TMCP Bắc Á. Tuy nhiên, hoạt động của công tác xếp hạng tín dụng vẫn bộc lộ nhiều bất cập, chính vì yêu cầu trên nên việc nghiên cứu giải pháp để nâng cao và hoàn thiện công tác xếp hạng tín dụng ở NH TMCP Bắc Á là rất cấp thiết trong giai đoạn cạnh tranh gay gắt hiện nay. Đó cũng chính là lý do em đã thực hiện luận văn: “Hoàn thiện công tác xếp hạng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á” 2. Mục đích nghiên cứu Làm rõ những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn về công tác xếp hạng tín dụng tại các NHTM. Đánh giá thực trạng việc thực hiện công tác xếp hạng tín dụng của NH TMCP Bắc Á, những kết quả đạt được, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại trong thời gian qua. Đề xuất những giải pháp để hoàn thiện công tác xếp hạng tín dụng tại NH TMCP Bắc Á trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Công tác xếp hạng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp của NHTM. Phương pháp nghiên cứu: Công tác xếp hạng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp tại NHTM Cổ phần Bắc Á. 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là phương pháp duy vật biện chứng, vận dụng các nguyên tắc khách quan, toàn diện và thống nhất giữa lịch sử và logic, sử dụng các phương pháp đi từ cụ thể đến trừu tượng… ngoài ra luận văn còn sử dụng các tài liệu, các công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước có liên quan. 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, bảng, biểu, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo đề tài được chia làm 3 chương: Chương 1: Xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng công tác xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á. CHƯƠNG 1 XẾP HẠNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG khách hàng DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. 1.1.1. Khái niệm. Tín dụng là một quan hê vay mượn được biểu hiện dưới hình thức tiền tệ hoặc hiện vật trên nguyên tắc người đi vay phải hoàn trả cho người cho vay cả vốn lẫn lãi trong một thời gian nhất định. Đối với ngân hàng hoạt động tín dụng là vấn đề sống còn, quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng trên thị trường. Nếu xem xét tín dụng là một chức năng cơ bản của ngân hàng thì có thể hiểu: “Tín dụng ngân hàng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hoá) giữa ngân hàng và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp, và các chủ thể khác), trong đó, ngân hàng chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất định theo thảo thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho ngân hàng khi đến hạn thanh toán”. Từ khái niệm trên ta có thể rút ra được đặc trưng của tín dụng ngân hàng: Thứ nhất, tín dụng ngân hàng phải dựa trên cở sở sự tin tưởng giữa bên cho vay và bên đi vay. Chỉ khi nào người cho vay thực sự tin tưởng vào sự sẵn lòng và khả năng trả nợ của người đi vay, khi đó quan hệ tín dụng mới được thiết lập. Đây chính là điều kiện tiên quyết hình thành quan hệ tín dụng. Mặt khác, người vay cũng tin vào hiệu quả của việc sử dụng đồng vốn đi vay của mình. Thứ hai, tín dụng ngân hàng có tính thời hạn. Tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời một lượng tài sản của người sở hữu cho người đi vay nhưng phải trong một thời gian nhất định với cam kết hoàn trả cả gốc và lãi. Thứ ba, sau một thời gian như đã thoả thuận, người đi vay phải hoàn trả cho người vay một lượng giá trị gồm cả gốc và lãi. Phần chênh lệch này là giá của việc được quyền sử dụng vốn của người khác. Do vậy, giá này phải đủ lớn để đem lại sự hấp dẫn cho người chuyển nhượng và sử dụng vốn. Thứ tư, hoạt động tín dụng luôn chứa đựng những rủi ro. Đó là do sự mất cân xứng về thông tin của khách hàng có quan hệ tín dụng với ngân hàng. Rủi ro đó ngoài những nguyên nhân chủ quan xuất phát từ phía ngân hàng và khách hàng, còn có những nguyên nhân khách quan như: sự biến động của thị trường, chu kỳ kinh tế, sự thay đổi của chính sách, những nguyên nhân bất khả kháng như thiên tai, dịch hoạ… 1.1.2. Những hình thức tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp. Trên cơ sở nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp mà tín dụng ngân hàng có thể phân loại theo các căn cứ sau: * Căn cứ vào mục đích vay: - Cho vay bất động sản: Là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và xây dựng bất động sản như: nhà ở, đất đai, bất động sản trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại… - Cho vay công nghiệp và thương mại: Là loại cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ. - Cho vay nông nghiệp: Là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất như phân bón, thuốc trừ sâu, giống… * Căn cứ vào thời hạn cho vay: - Cho vay ngắn hạn: Là loại cho vay dưới 12 tháng nhằm bù đắp sự thiếu hụt tạm thời vốn lưu động của doanh nghiệp. - Cho vay trung và dài hạn: Là loại cho vay có thời hạn từ 1 đến 5 năm nhằm đầu tư mua sắm tài sản cố định, xây nhà xưởng, mở rộng sản xuất kinh doanh. * Căn cứ và độ tín nhiệm đối với ngân hàng: - Cho vay có đảm bảo: Là loại cho vay dựa trên cơ sở các đảm bảo như: thế chấp, cầm cố, bảo lãnh… - Cho vay không có bảo đảm: Là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của bên thứ 3, việc cho vay hoàn toàn dựa trên sự tín nhiệm của ngân hàng đối với khách hàng. * Căn cứ vào xuất xứ tín dụng: - Cho vay trực tiếp: Là hình thức cho vay mà ngân hàng trực tiếp cấp vốn cho người có nhu cầu vay vốn. - Cho vay gián tiếp: Là hình thức cấp vốn thông qua mua lại các khế ước hoặc chứng từ nợ đã phát sinh và còn trong thời hạn thanh toán. Các loại cho vay gián tiếp như: Chiết khấu, bao thanh toán… * Căn cứ vào phương pháp hoàn trả: - Cho vay có thời hạn: Là loại cho vay có thoả thuận thời hạn trả nợ cụ thể theo hợp đồng. Cho vay có thời hạn bao gồm: cho vay có kỳ hạn trả nợ, cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ, cho vay hoàn trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn cụ thể… - Cho vay không có thời hạn cụ thể: Là hình thức cho vay mà trong đó, ngân hàng hoặc người đi vay tự nguyên trả nợ bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý. * Căn cứ vào hình thái giá trị tín dụng: - Cho vay bằng tiền: Là loại cho vay mà hình thái giá trị của tín dụng được cung cấp bằng tiền. - Cho vay bằng tài sản: Đây là hình thức tín dụng thường thể hiện ở nghiệp vụ cho thuê. 1.1.3. Vai trò của tín dụng đối với doanh nghiệp. Nền kinh tế thị trường luôn luôn tồn tại các yếu tố cạnh tranh, các doanh nghiệp muốn chiếm lĩnh thị trường, nâng cao vị thế cạnh tranh của mình thì không còn con đường nào khác là phải không ngừng nâng cao quy mô chất lượng hoạt động kinh doanh của mình. Để làm được điều đó và sử dụng hiệu quả nhất nguồn vốn; TDNH là sự lựa chọn tối ưu của các doanh nghiệp. Thứ nhất, TDNH là công cụ tài trợ cho các doanh nghiệp thoả mãn nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh. Đối với doanh nghiệp, ngân hàng là kênh cung cấp nguồn vốn để phục vụ quá trình sản xuất kinh doanh. Đặc biệt là khi tích luỹ nội bộ của doanh nghiệp này còn hạn chế. lại rất khó thu hút nguồn vốn từ thị trường vốn vì quy mô nhỏ, không hấp dẫn thì vốn từ ngân hàng lại càng có vị trí quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp này. Vì vậy, NHTM là một trong những kênh tài trợ vốn nhằm thoả mãn nhu cầu vốn của doanh nghiệp để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh được thường xuyên, liên tục, hoặc đáp ứng yêu cầu đổi mới trang thiết bị, mở rộng quy mô sản xuất ngày càng tăng tại doanh nghiệp. Thứ hai, tín dụng ngân hàng góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Khi cấp tín dụng cho doanh nghiệp, ngân hàng đòi hỏi doanh nghiệp phải có được những phương án, dự án kinh doanh có tính khả thi và hiệu quả kinh tế cao. Bản thân doanh nghiệp cũng cần tính toán hiệu quả kinh tế sao cho họ vừa có lợi nhuận và hoàn trả được gốc và lãi vay cho ngân hàng. Đồng thời, ngân hàng cũng thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn của doanh nghiệp đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả và tạo ra được lợi nhuận. Như vậy TDNH có tác dụng tăng cường chế độ hạch toán kinh tế không chỉ đối với các NHTM, mà cả với doanh nghiệp đi vay. Thứ ba, tín dụng góp phần hình thành cơ cấu vốn tối ưu cho doanh nghiệp. Nguồn vốn của doanh nghiệp, xét trên góc độ sở hữu thì bao gồm hai nguồn: Một là. nguồn vốn chủ sở hữu là nguồn vốn do các chủ sở hữu doanh nghiệp đóng góp ban đầu và tạo lập trong quá trình kinh doanh; hai là, nợ phải trả là các khoản vay, nợ các chủ nợ như: ngân sách, NHTM, nhà cung cấp… Để có cơ cấu vốn tối ưu, doanh nghiệp không bao giờ sử dụng toàn bộ nguồn vốn tự có của mình để sản xuất kinh doanh mà cần có sự cân đối giữa nguồn vốn tự có và nguồn vốn vay nhằm lợi dụng hiệu quả của đòn bẩy tài chính. Ngoài ra, TDNH là một kênh đáp ứng nhu cầu đầu tư và phát triển kinh tế, góp phần ổn định tiền tệ, ổn định giá cả, ổn định đời sống dân cư, tạo công ăn việc làm và đảm bảo trật tự an toàn xã hội. 1.1.4. An toàn trong hoạt động tín dụng. Hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản của NHTM, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngân hàng. Nhưng hoạt động tín dụng bản thân nó cũng tiềm ẩn những rủi ro mà nếu xảy ra sẽ gây thiệt hại lớn cho ngân hàng nói riêng và ảnh hưởng đến cả nền kinh tế nói chung. Vì thế, việc nhận dạng RRTD là cần thiết để giúp ngân hàng đưa ra các phương pháp phòng chống thích hợp, đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng ngân hàng. Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD, theo điều 2 của quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD ban hành theo quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 của Thống đốc ngân hàng nhà nước, là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng của TCTD do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết. Hậu quả rủi ro tín dụng Khi rủi ro tín dụng xảy ra, nó sẽ để lại hậu quả rất lớn không chỉ với ngân hàng mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế. Khi gặp rủi ro tín dụng, ngân hàng không thu được vốn tín dụng đã cấp và lãi cho vay, nhưng ngân hàng vẫn phải trả vốn và lãi cho khoản tiền huy động khi đến hạn, điều này làm cho ngân hàng mất cân đối trong việc thu chi. Khi không thu được nợ thì vòng quay vốn tín dụng giảm làm ngân hàng kinh doanh không có hiệu quả, ngân hàng rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, làm mất lòng tin người gửi tiền, ảnh hưởng đến uy tín của ngân hàng. Nếu tình trạng này kéo dài không khắc phục được, ngân hàng sẽ bị phá sản. Hoạt động ngân hàng mang tính chất dây chuyền, khi một ngân hàng gặp khó khăn sẽ gây ảnh hưởng đến các ngân hàng khác. Sự hoảng loạn của các ngân hàng ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế. Nó làm cho nền kinh tế bị suy thoái, giá cả tăng, sức mua giảm, thất nghiệp tăng, xã hội mất ổn định, từ gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế. Sự cần thiết quản trị rủi ro tín dụng Hậu quả khi rủi ro tín dụng xảy ra là rất lớn, tuy nhiên hiện nay, các NHTM Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với tình trạng nợ xâu, nợ tồn đọng rất cao. Công tác cung cấp, khai thác và sử dụng thông tin tín dụng tại nhiều NHTM vẫn còn yếu, còn có tình trạng một khách hàng vay vốn tại nhiều NHTM nhưng không có sự kiểm tra, đánh giá về mức độ rủi ro. Việc phân tích, đánh giá rủi ro khách hàng còn nhiều bất cập, chưa hỗ trợ hiệu quả cho việc ra quyết định cho vay và thu hồi nợ. Nguyên nhân của tình trạng này là do công tác quản trị rủi ro tín dụng chưa được tiến hành một cách quy mô, rủi ro tín dụng chưa được xác định, đo lường đánh giá và kiểm soát một cách chặt chẽ, chưa phù hợp với thông lệ Quốc tế và yêu cầu hội nhập. Do đó, song song với việc tăng cường tín dụng, nhiệm vụ đặt ra đối với hệ thống ngân hàng là phải chú trọng hơn nữa đến việc áp dụng và hoàn thiện các giải pháp nâng cao quản trị rủi ro tín dụng. Để thực hiện quản trị rủi ro tín dụng, Hiếp ước Base II cho phép các ngân hàng lựa chọn giữa “phương pháp dựa trên đánh giá tiêu chuẩn” và “phương pháp dựa trên đánh giá nội bộ”. Đến nay, hầu hết các ngân hàng đều đang xây dựng phương pháp đánh giá nội bộ, đây chính là nòng cốt của quản trị rủi ro tín dụng 1.2. XẾP HẠNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI khách hàng DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. 1.2.1. Khái niệm. Hiện nay, có nhiều thuật ngữ được sử dụng để chỉ việc thực hiện đánh giá, xếp hạng khách hàng vay vốn tại NHTM như: xếp hạng người vay (borrower rating), xếp hạng rủi ro người vay (borrower risk rating), xếp hạng rủi ro tín dụng (cerdit risk rating). xếp hạng tín dụng và xếp hạng khách hàng … Về mặt bản chất thì những thuật ngữ này đều giống nhau được sử dụng để chỉ một quá trình gồm hai công đoạn: Phân tích, đánh giá để chấm điểm và xếp hạng khách hàng. Hiện nhiều NHTM Việt Nam cùng dùng thuật ngữ xếp hạng tín dụng để gọi quá trình này vì nó thể hiện được bản chất là việc đánh giá, xếp hạng rủi ro của khách hàng trong quan hệ tín dụng với NHTM. Xếp hạng tín dụng (credit ratings) là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Anh (credit: là tín nhiệm hay tín dụng, ratings: là sự xếp hạng) do John Moody đưa ra vào năm 1909 khi đánh giá tín nhiệm của các doanh nghiệp ngành đường sắt. Cùng năm đó, cuốn “cẩm nang chứng khoán đường sắt” được phát hành dựa trên việc nghiên cứu, phân tích và công bố bảng Xếp hạng tín dụng lần đầu tiên cho 1.500 loại trái phiếu của 250 công ty theo một hệ thống ký hiệu được xếp lần lượt là Aaa đến C (hiện nay những ký hiệu này đã trở thành chuẩn mực quốc tế). Trong cuốn “phân tích rủi ro trên các thị trường đang chuyển đổi” Bohn, John A định nghĩa rằng: “Xếp hạng tín dụng là sự đánh giá về khả năng thanh toán đúng hạn cả gốc và lãi của một nhà phát hành đối với một loại chứng khoán trong suốt thời gian tồn tại của nó”. - Theo Công ty chứng khoán Merrill Lynch định nghĩa: “Xếp hạng tín dụng là đánh giá hiện thời của công ty xếp hạng tín dụng về chất lượng tín dụng của một nhà phát hành chứng khoán nợ về một khoản nợ nhất định. Nó được hiểu là cách đánh giá hiện thời về chất lượng tín dụng đang được xem xét trong hoàn cảnh hướng về tương lai, phản ánh sự sẵn sàng và khả năng nhà phát hành có thể thanh toán gốc và lãi đúng hạn. Kết quả xếp hạng tín dụng chứa đựng cả ý kiến chủ quan của các chuyên gia xếp hạng tín dụng”. - Theo công ty Moody’s thì “Xếp hạng tín dụng là những ý kiến đánh giá về chất lượng tín dụng và khả năng thanh toán nợ của chủ thể đi vay dựa trên những phân tích tín dụng cơ bản và biểu hiện thông qua hệ thống ký hiệu từ Aaa tới C”. Theo tổ chức xếp hạng Standards & Poor, xếp hạng tín dụng là những ý kiến đánh giá hiện tại về rủi ro tín dụng, chất lượng tín dụng, khả năng và thiện ý của chủ thể đi vay trong việc đáp ứng các nghĩa vụ tài chính một cách đầy đủ và đúng hạn. Theo định nghĩa của Viện nghiên cứu Nomura: Xếp hạng tín dụng là đánh giá hiện tại về mức độ sẵn sàng và khả năng trả gốc hoặc lãi đối với chứng khoán nợ của một nhà phát hành trong suốt thời gian tồn tại của chứng khoán đó. Như vây, có thể định nghĩa một cách khái quát về "Xếp hạng tín dụng doanh nghiệp là quá trình đánh giá hoạt động của doanh nghiệp dựa trên việc phân tích tình hình hoạt động hiện tại, năng lực tài chính và triển vọng phát triển trong tương lai của doanh nghiệp nhằm xác định mức độ rủi ro không trả được nợ và khả năng trả nợ trong tương lai của doanh nghiệp”. Thực chất, xếp hạng tín dụng doanh nghiệp vay vốn tại NHTM là việc phân tích, xếp hạng các doanh nghiệp là đối tượng khách hàng của NHTM, đặt trong mối quan hệ biện chứng với môi trường kinh doanh, kinh tế, chính trị, xã hội và khả năng đáp ứng của ngân hàng. Cơ sở của việc xếp hạng tín dụng doanh nghiệp vay vốn là các thông tin thu thập được. Với những phương pháp phân tích và các chỉ tiêu phân tích phù hợp với mục đích nghiên cứu của ngân hàng để làm rõ thực chất hoạt động sản xuất kinh doanh cả về nguồn lực, tiềm năng, lợi thế kinh doanh cũng như những rủi ro tiềm ẩn về khả năng trả nợ của doanh nghiệp để các NHTM kịp thời đưa ra những quyết sách phù hợp nhằm ngăn ngừa, hạn chế rủi ro phát sinh trong quá trình kinh doanh. Và đưa ra thông tin bổ sung cho NHNN trong công tác quản lý, hoạch định, thực thi chính sách tiền tệ. Việc XHTD khách hàng doanh nghiệp là một quá trình, nó được bắt đầu từ khi xác định mục đích nghiên cứu đến việc thu thập, xử lý thông tin trong quá trình quản lý và đánh gía chất lượn