Luận văn Hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại

Sau hơn 15 năm thực hiện chính sách mở cửa để hội nhập và phát triển, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Có được kết quả này chúng ta phải kể đến những đóng góp đáng kể của hoạt động xuất khẩu. Trong những năm qua, hoạt động xuất khẩu hàng hoá đã đem về cho nước ta hàng tỷ USD, góp phần tăng dự trữ ngoại tệ, trang trải một phần nhu cầu nhập khẩu máy móc, trang thiết bị tiên tiến phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, đưa đất nước ra khỏi nghèo nàn, lạc hậu, hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới. Với sự phát triển không ngừng của hoạt động thương mại quốc tế nói chung cũng như hoạt động xuất khẩu nói riêng thì yêu cầu thanh toán nhanh, chính xác càng khẳng định là một khâu quan trọng không thể thiếu trong việc thực hiện giao dịch buôn bán. Đối với đơn vị xuất khẩu, việc thanh toán chính là yếu tố quyết định đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Chính vì vậy, việc xem xét, phân tích, đánh giá hoạt động thanh toán quốc tế là hết sức cần thiết. Mục tiêu “hướng nền kinh tế vào xuất khẩu “ mà Đảng và Nhà nước chủ trương lùa chọn đã được các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu hưởng ứng và tích cực tham gia trong đó có sự đóng góp không nhỏ của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại. Qua thời gian thực tập tại Công ty, em thấy hoạt động thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu của Công ty là một vấn đề cần quan tâm và tìm hiểu. Được sự giúp đỡ của PGS.TS Hoàng Đức Thân và các cô chú trong phòng nghiệp vụ 6, em đã lùa chọn đề tài : “Hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại” cho luận văn tốt nghiệp của mình. Luận văn bao gồm các nội dung sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hoạt động thanh toán quốc tế đối với hàng hoá xuất khẩu Chương 2: Thực trạng các phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu tại Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại Chương 3: Một số biện pháp hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại Trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu đề tài, do còn hạn chế về mặt lý luận cũng như kinh nghiệm thực tế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của các thầy và các cô chú trong Công ty để luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn PGS.TS Hoàng Đức Thân và các cán bộ Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.

doc88 trang | Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1732 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU Sau hơn 15 năm thực hiện chính sách mở cửa để hội nhập và phát triển, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Có được kết quả này chúng ta phải kể đến những đóng góp đáng kể của hoạt động xuất khẩu. Trong những năm qua, hoạt động xuất khẩu hàng hoá đã đem về cho nước ta hàng tỷ USD, góp phần tăng dự trữ ngoại tệ, trang trải một phần nhu cầu nhập khẩu máy móc, trang thiết bị tiên tiến phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, đưa đất nước ra khỏi nghèo nàn, lạc hậu, hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới. Với sự phát triển không ngừng của hoạt động thương mại quốc tế nói chung cũng như hoạt động xuất khẩu nói riêng thì yêu cầu thanh toán nhanh, chính xác càng khẳng định là một khâu quan trọng không thể thiếu trong việc thực hiện giao dịch buôn bán. Đối với đơn vị xuất khẩu, việc thanh toán chính là yếu tố quyết định đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Chính vì vậy, việc xem xét, phân tích, đánh giá hoạt động thanh toán quốc tế là hết sức cần thiết. Mục tiêu “hướng nền kinh tế vào xuất khẩu “ mà Đảng và Nhà nước chủ trương lùa chọn đã được các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu hưởng ứng và tích cực tham gia trong đó có sự đóng góp không nhỏ của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại. Qua thời gian thực tập tại Công ty, em thấy hoạt động thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu của Công ty là một vấn đề cần quan tâm và tìm hiểu. Được sự giúp đỡ của PGS.TS Hoàng Đức Thân và các cô chú trong phòng nghiệp vụ 6, em đã lùa chọn đề tài : “Hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại” cho luận văn tốt nghiệp của mình. Luận văn bao gồm các nội dung sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hoạt động thanh toán quốc tế đối với hàng hoá xuất khẩu Chương 2: Thực trạng các phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu tại Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại Chương 3: Một số biện pháp hoàn thiện phương thức thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất khẩu ở Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại Trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu đề tài, do còn hạn chế về mặt lý luận cũng như kinh nghiệm thực tế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của các thầy và các cô chú trong Công ty để luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn PGS.TS Hoàng Đức Thân và các cán bộ Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ XUẤT KHẨU 1.1. Lợi thế và hạn chế trong xuất khẩu hàng hóa của việt nam Xuất khẩu hàng hoá là hoạt động kinh doanh buôn bán ở phạm vi quốc tế. Xuất khẩu hàng hoá nằm trong lĩnh vực phân phối và lưu thông hàng hoá của một quá trình tái sản xuất mở rộng, nhằm mục đích liên kết sản xuất với tiêu dùng của nước này với nước khác. Nền sản xuất xã hội phát triển như thế nào phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động kinh doanh này. Xuất khẩu hàng hoá có vai trò to lớn đối với sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Thông qua xuất khẩu có thể làm gia tăng ngoại tệ thu được, cải thiện cán cân thanh toán, tăng thu trong ngân sách, kích thích đổi mới công nghệ, cải biến cơ cấu kinh tế, tạo thêm công ăn việc làm và nâng cao mức sống của người dân. Đối với nước ta, nền kinh tế chậm phát triển, cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu, không đồng bộ, dân số phát triển nhanh nên việc đẩy mạnh xuất khẩu nhằm thu ngoại tệ, cải thiện đời sống và phát triển kinh tế là cực kỳ quan trọng. Tuy vậy, đứng trước những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoá, hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam có nhiều lợi thế và cũng không Ýt những hạn chế. Muốn có hiệu quả cao cho đất nước thì phải phát triển những mặt lợi thế và giảm bớt những mặt hạn chế. Lợi thế của Việt Nam trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá Thứ nhất, Việt Nam có một vị trí địa lý hết sức thuận lợi, thiên nhiên ưu đãi và lịch sử để lại đã hình thành nên các vùng chuyên canh, các làng nghề do vậy chúng ta có thế mạnh về hàng hoá nông, lâm sản nhiệt đới, thủy sản, hàng công nghiệp nhẹ, hàng tiểu công nghiệp và mỹ nghệ, hàng gia công và một số sản phẩm công nghệ cơ khí. Đây có thể nói là hướng chính cho mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, có tính cạnh tranh trên thị trường thế giới do nhân công rẻ, tài nguyên thiên nhiên, đất đai nông nghiệp lớn, rừng biển khoáng sản phong phó. Các vùng chuyên canh sản xuất, kinh doanh hàng hoá xuất khẩu được chia thành: - Đồng bằng Nam Bộ: Sản xuất và xuất khẩu lúa gạo, thịt, thuỷ sản, cây ăn quả. - Đông Nam Bộ: Cây công nghiệp nh­ cao su, cà phê, hạt tiêu, thịt... - Duyên hải miền Trung: Thịt, lâm sản, thủy sản... - Tây Nguyên: Cà phê, cao su, dâu tằm, lâm sản. - Khu bốn cũ: Thịt, cây công nghiệp ngắn ngày (lạc), cây công nghiệp dài ngày (cà phê), khoáng sản (quặng sắt, thiếc) - Đồng bằng sông Hồng: Thịt, cây công nghiệp ngắn ngày, rau , quả... Thứ hai, tham gia đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hoá trong điều kiện nền kinh tế thị trường tất yếu dẫn đến cạnh tranh, theo dõi, kiểm soát lẫn nhau rất chặt chẽ giữa các đơn vị, các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu trong việc tìm kiếm khách hàng, nguồn hàng, giá cả...Chính nhờ vậy, chất lượng hàng hoá xuất khẩu luôn được các đơn vị, doanh nghiệp Việt Nam quan tâm và nâng cao, áp dụng khoa học kỹ thuật mới một cách thường xuyên và có ý thức, qua đó tạo uy tín cho hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó là xu thế liên doanh, liên kết giữa các đơn vị, các doanh nghiệp xuất khẩu cùng hỗ trợ nhau, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu. Có thể nói, xuất khẩu đã và đang được nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhận thức và xem đây như là một hoạt động cần được đầu tư. Chính từ những nhận thức này, hoạt động xuất khẩu Việt Nam đang có những lợi thế mới. Thứ ba, thời đại ngày nay là thời đại hoà bình, mở rộng giao lưu kinh tế trên nguyên tắc bình đẳng cùng có lợi. Việt Nam cũng như nhiều nước khác trên thế giới đang hướng sự phát triển nền kinh tế của mình từ “đóng cửa” sang “mở cửa”, từ “thay thế nhập khẩu bằng những sản phẩm trong nước có hiệu quả” sang “hướng mạnh vào xuất khẩu”. Thông qua các kỳ đại hội Đảng, Đảng và Nhà nước luôn luôn thừa nhận xuất khẩu là mục tiêu mòi nhọn để phát triển kinh tế. Chính sách của Chính phủ đối với hoạt động xuất khẩu được mở rộng thông thoáng, nhiều văn bản đã được ban hành tạo điều kiện khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu hàng hoá, thành lập quỹ tài trợ xuất khẩu, hỗ trợ các doanh nghiệp về vốn, thông tin, đơn giản hoá các thủ tục xuất khẩu ... Qua đó, các doanh nghiệp Việt Nam từng bước mạnh dạn và đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hoá, tăng cường đầu tư và đa dạng hoá các hình thức xuất khẩu. Hạn chế của Việt Nam trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá. Thứ nhất, là một đất nước nông nghiệp, tuy đang từng bước khắc phục những khó khăn do hai cuộc chiến tranh lớn để lại song Việt Nam vẫn là một trong những nước nghèo trên thế giới, trình độ khoa học công nghệ lạc hậu, dân số đông nhưng trình độ dân trí còn thấp, chủ yếu là lao động phổ thông, các sản phẩm có chất lượng chưa cao, mới chỉ dừng lại ở hoạt động gia công xuất khẩu, xuất khẩu nguyên liêu, sơ chế, bán thành phẩm. Chính vì vậy , nhiều tiềm năng, tài nguyên chưa được tận dụng nhiều khi dẫn tới sự lãng phí, hiệu quả hoạt động xuất khẩu mang lại cho đất nước không cao. Thứ hai, hoạt động kiểm soát giám sát quá trình xuất khẩu còn lỏng lẻo, có nhiều kẽ hở tạo điều kiện cho một số đơn vị khai thác, xuất khẩu các mặt hàng quý hiếm của quốc gia, các hàng hoá nằm trong danh mục cấm xuất khẩu. Thứ ba, Thông tin về thị trường, về giá cả cũng như mặt hàng xuất khẩu đến với các đơn vị, các doanh nghiệp xuất khẩu còn rất chậm thậm chí bị sai lệch ảnh hưởng tới mục tiêu cũng như chiến lược phát triển khiến nhiều doanh nghiệp lúng túng, không dám đầu tư, phát triển xuất khẩu. Đây là một thiệt thòi lớn cho các đơn vị, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam vì không cập nhập được thông tin, không đánh giá, tìm hiểu kỹ được thị trường thì khả năng dẫn đến thất bại là rất lớn. Thứ tư, các vấn đề liên quan tới thanh toán, các nghiệp vụ cần thiết cho hoạt động xuất khẩu còn hạn chế, lúng túng dẫn tới kéo dài thời gian; hệ thống luật pháp điều chỉnh các quan hệ trong hoạt động xuất khẩu chưa được đề cập một cách cụ thể do đó những tranh chấp xảy ra thường khó giải quyết và thường các đơn vị, doanh nghiệp Việt Nam là bên phải chịu thiệt thòi. 1.2. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở NƯỚC TA. Với định hướng phát triển kinh tế xã hội của Đảng, chính sách kinh tế đối ngoại nói chung và thương mại quốc tế nói riêng phải được coi là một chính sách quan trọng nhằm phục vụ quá trình phát triển của nền kinh tế quốc dân. Đảng và Nhà nước ta chủ trương mở rộng phát triển kinh tế đối ngoại, đặc biệt hướng mạnh vào sản xuất xuất khẩu hàng hoá là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với quy luật kinh tế khách quan. Sở dĩ như vậy là vì xuất khẩu có vai trò thực sự quan trọng, thể hiện: 1.2.1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu và tích luỹ phát triển sản xuất, phục vụ công nghiệp hoá đất nước. Công nghiệp hoá theo những bước đi thích hợp là con đường tất yếu để khắc phục tình trạng nghèo nàn và chậm phát triển của nước ta. Để thực hiện đường lối công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trước mắt chúng ta cần phải nhập khẩu một số lượng lớn máy móc thiết bị hiện đại từ bên ngoài, nhằm trang bị cho nền sản xuất. Nguồn vốn để nhập khẩu thường từ các nguồn chủ yếu là : đi vay, viện trợ, đầu tư từ nước ngoài và xuất khẩu. Nguồn vốn đi vay rồi cũng phải trả, còn viện trợ và đầu tư nước ngoài thì có hạn, hơn nữa thường bị phụ thuộc vào nước ngoài. Vì vậy, nguồn vốn quan trọng nhất để nhập khẩu chính là xuất khẩu. Thực tế là, nước nào gia tăng được xuất khẩu thì nhập khẩu cũng tăng theo. Ngược lại, nếu nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, làm cho thâm hụt cán cân thương mại quá lớn sẽ có thể ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế quốc dân. Trong tương lai, nguồn vốn bên ngoài sẽ tăng lên nhưng mọi cơ hội đầu tư, vay nợ từ nước ngoài và các tổ chức quốc tế chỉ có được khi các chủ đầu tư và các nhà cho vay thấy được khả năng xuất khẩu - nguồn vốn duy nhất để trả nợ thành hiện thực. 1.2.2. Xuất khẩu đóng góp vào dịch chuyển cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển. Cơ cấu sản xuất và tiêu dùng trên thế giới đã và đang thay đổi vô cùng mạnh mẽ, đó là thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp hoá phù hợp với xu hướng phát triển của kinh tế thế giới là tất yếu đối với nước ta. Ngày nay, đa số các nước đều lấy nhu cầu thị trường thế giới làm cơ sở để tổ chức sản xuất. Điều đó có tác động tích cực tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển. Sự tác động này thể hiện: - Xuất khẩu tạo điều kiện cho các ngành khác có cơ hội phát triển thuận lợi. Chẳng hạn, khi phát triển ngành dệt xuất khẩu sẽ tạo cơ hội đầy đủ cho việc phát triển ngành sản xuất nguyên vật liệu nh­: bông đay, thuốc phiện. Sự phát triển chế biến thực phẩm xuất khẩu (gạo, dầu thực vật, cà phê...) có thể kéo theo sự phát triển của ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ nó. - Xuất khẩu tạo khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần cho sản xuất ổn định và phát triển. - Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng khả năng cung cấp đầu vào cho sản xuất nâng cao năng lực sản xuất trong nước. 1.2.3. Xuất khẩu có vai trò tích cực đổi mới trang thiết bị và công nghệ sản xuất. Hoạt động xuất khẩu là hoạt động hướng ra thị trường thế giới, một thị trường mà ngày càng cạnh tranh quyết liệt. Sự tồn tại và phát triển của hàng hoá xuất khẩu phụ thuộc rất lớn vào chất lượng, giá cả, do đó phụ thuộc rất lớn vào kỹ thuật, công nghệ sản xuất chúng, điều này thúc đẩy các doanh nghiệp sản xuất trong nước phải luôn luôn đổi mới, luôn luôn tìm tòi sáng tạo để cải tiến , nâng cao chất lượng. Mặt khác, xuất khẩu trong nền kinh tế cạnh tranh còn đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cao tay nghề cho người lao động. 1.2.4. Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống của nhân dân. Tác động của xuất khẩu đến đời sống bao gồm rất nhiều mặt. Trước hết, thông qua hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu, với nhiều công đoạn khác nhau đã thu hót hàng triệu lao động vào làm việc và có thu nhập không thấp, tăng giá trị ngày công lao động, tăng thu nhập quốc dân. Xuất khẩu còn tạo nguồn để nhập khẩu vật phẩm tiêu dùng thiết yếu, phục vụ đời sống và đáp ứng ngày một phong phú thêm nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động. 1.2.5. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại của nước ta. Đẩy mạnh xuất khẩu có vai trò tăng cường sự hợp tác quốc tế với các nước, nâng cao địa vị và vai trò của nước ta trên thị trường quốc tế... Xuất khẩu và công nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu thúc đẩy quỹ tín dụng đầu tư, mở rộng vận tải quốc tế... Mặt khác, chính các quan hệ kinh tế đối ngoại mà chúng ta kể trên lại tạo tiền đề để mở rộng xuất khẩu. Có thể nói xuất khẩu không chỉ đóng vai trò xúc tác hỗ trợ phát triển kinh tế, mà nó còn cùng với hoạt động nhập khẩu như là yếu tố bên trong trực tiếp tham gia vào việc giải quyết những vấn đề thuộc nội bộ nền kinh tế như: vốn, kỹ thuật, lao động, nguồn tiêu thụ thị trường...Đối với nước ta, hướng mạnh về xuất khẩu là một trong những mục tiêu quan trọng trong phát triển kinh tế đối ngoại, được coi là vấn đề có ý nghĩa chiến lược để phát triển kinh tế và thực hiện công nghiệp hoá đất nước, qua đó tranh thủ đón bắt thời cơ, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, rút ngắn sự chênh lệch về trình độ phát triển của Việt Nam so với thế giới. Kinh nghiệm cho thấy, bất cứ một nước nào và trong một thời kỳ nào đẩy mạnh xuất khẩu thì nền kinh tế nước đó trong thời gian đó có tốc độ phát triển cao. 1.3. ĐIỀU KIỆN VÀ CÁC HÌNH THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ. Khái niệm thanh toán quốc tế và vai trò của thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá. * Khái niệm: Thanh toán quốc tế là việc chi trả bằng tiền liên quan đến các dịch vụ mua bán hàng hoá hay cung ứng lao vụ... giữa các tổ chức hay cá nhân nước này với các tổ chức hay cá nhân nước khác, hay giữa một quốc gia với tổ chức quốc tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước liên quan. Các quan hệ quốc tế được phân chia thành 2 loại: bao gồm thanh toán mậu dịch và thanh toán phi mậu dịch. Thanh toá phi mậu dịch: Là quan hệ thanh toán phát sinh không liên quan đến hàng hoá còng nh­ cung ứng lao vụ, nó không mang tính thương mại. Đó là những chi phí của các cơ quan ngoại giao, ngoại thương ở nước sở tại, các chi phí về vận chuyển và đi lại của các đoàn khách nhà nước, các tổ chức của từng cá nhân... Thanh toán mậu dịch: Khác hoàn toàn với thanh toán phi mậu dịch, thanh toán mậu dịch phát sinh trên cơ sở trao đổi hàng hoá và các dịch vụ thương mại, theo giá cả quốc tế. Thông thường trong nghiệp vụ thanh toán mậu dịch phải có chứng từ hàng hóa kèm theo. Các bên mua bán bị ràng buộc với nhau bởi hợp đồng thương mại hoặc bằng một hình thức cam kết khác như thư, điện giao dịch... Mỗi hợp đồng chỉ ra một mối quan hệ nhất định, nội dung hợp đồng phải quy định rõ cách thức thanh toán dịch vụ thương mại phát sinh. Về cơ bản, thanh toán quốc tế phát sinh dùa trên cơ sở hoạt động ngoại thương. Thanh toán là khâu cuối cùng của một quá trình sản xuất và lưu thông hàng hoá, vì vậy nếu công tác thanh toán quốc tế được tổ chức tốt thì giá trị của hàng hoá xuất khẩu mới được thực hiện, góp phần thúc đẩy ngoại thương phát triển. Thanh toán quốc tế trở thành một yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả của hoạt động kinh tế đối ngoại. Quan hệ kinh tế quốc tế ngày càng được mở rộng. Hàng năm một khối lượng lớn hàng hoá được giao lưu trên thị trường thế giới, chính vì vậy thanh toán quốc tế yêu cầu phải có những phương thức thanh toán cho phù hợp. Trong giai đoạn hiện nay, với sự tác động mạnh mẽ của thành tựu khoa học kỹ thuật, cùng với xu hướng mới của thời đại, quan hệ quốc tế đã và đang chuyển sang một thời kỳ mới. Sự giao lưu hàng hoá không còn bị giới hạn bởi chế độ chính trị của mỗi quốc gia, thị trường quốc tế mở rộng, vì vậy nội dung thanh toán quốc tế của mỗi nước cũng đổi mới, sử dụng các điều kiện thanh toán, phương thức thanh toán hiện đại... Thanh toán quốc tế thực sự là phức tạp, nhất là trong điều kiện hiện nay, tỷ giá tiền tệ luôn biến động trên thị trường tiền tệ quốc tế, yêu cầu đặt ra cho công tác thanh toán là : đảm bảo an toàn cho các hợp đồng nhập khẩu, các khoản doanh thu hàng xuất khẩu thu về một cách kịp thời, an toàn, chính xác. Quan hệ mua bán và thanh toán giữa các nước rất phức tạp vì thường xuyên xảy ra bất trắc, rủi ro. Người xuất khẩu lẫn người nhập khẩu rất cần những phương tiện thanh toán và những phương thức thanh toán có khả năng giảm thiểu những rủi ro và bất trắc đó. * Vai trò của thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá Các hoạt động xuất - nhập khẩu hàng hoá dịch vụ và thanh toán không bao giê tách rời nhau mà chúng có mối quan hệ với nhau hết sức chặt chẽ trong đó thanh toán luôn là khâu quan trọng, nhất là đối với hoạt động xuất khẩu. Vai trò của thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá được thể hiện qua các măt: Thứ nhất, nã thực hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên tham gia thanh toán. Trong hoạt động xuất khẩu, các bên tham gia bao gồm người xuất khẩu, người nhập khẩu, các ngân hàng đại diện cho người xuất khẩu và người nhập khẩu trong đó người nhập khẩu có trách nhiệm và nghĩa vụ phải thanh toán một cách đầy đủ và đúng hạn cho người xuất khẩu như trong hợp đồng quy định. Việc thanh toán có được tiến hành hay không phụ thuộc rất lớn vào thiện chí và khả năng của ngươì nhập khẩu. Bên cạnh đó, sự tham gia của ngân hàng trong hoạt động thanh toán quốc tế cũng hết sức quan trọng, ngân hàng đại diện cho bên nhập khẩu, có trách nhiệm xem xét, kiểm tra, tiến hành các nghiệp vụ thanh toán một cách nhanh chóng tạo điều kiện cho người xuất khẩu thu được tiền. Thứ hai, thanh toán quốc tế góp phần thúc đẩy hoặc cản trở hoạt động buôn bán. Thực vậy, quá trình thanh toán nếu được tiến hành nhanh chóng, người xuất khẩu sớm nhận được tiền thì sẽ tạo cho người xuất khẩu sớm thu hồi vốn, tăng thời gian quay vòng vốn, mở rộng hoạt động kinh doanh, ngược lại nếu quá trình thanh toán chậm chễ sẽ gây khó khăn trong việc đầu tư, sản xuất. Thứ ba, đối với hoạt động xuất khẩu, thanh toán quốc tế có ảnh hưởng trực tiếp tới lợi Ých của các bên tham gia. Các chủ thể của hoạt động xuất khẩu luôn hướng tới lợi Ých của mình đó là: người xuất khẩu mong muốn thu tiền nhanh, đầy đủ, đúng hạn còn yêu cầu cần đáp ứng của người nhập khẩu là nhận hàng kịp thời, đúng số lượng và chất lượng. Hoạt động thanh toán chính là để làm sao nhằm điều hoà lợi Ých các bên một cách tốt nhất. Thứ tư, thanh toán quốc tế là nghĩa vụ quan trọng và phức tạp của quá trình thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu. Do đó rủi ro thường xuyên xảy ra trong khâu thanh toán. Lo ngại lớn nhất của người xuất khẩu là giao hàng rồi nhưng không thu được tiền đầy đủ, đúng thời hạn và địa điểm quy định. Rủi ro trong thanh toán chủ yếu phụ thuộc vào hai yếu tố: sự yếu kém về nghiệp vụ và ý thức thực hiện hợp đồng của phía đối tác.Các phương thức thanh toán nếu được vận dụng một cách hợp lý đối với đặc điểm của từng loại hình xuất khẩu cũng như từng loại khách hàng chắc chắn sẽ tránh được và giảm thiểu những rủi ro không đáng có, hoạt động thanh toán sẽ được thông suốt. Nói chung, đối với hoạt động xuất khẩu, quá trình thanh toán đảm bảo cho việc trao đổi hàng hóa dịch vụ được tiến hành thông suốt từ đó thu hồi vốn nhanh để đáp ứng nhu cầu tái sản xuất mở rộng của nền sản xuất xã hội. 1.3.2. Các phương tiện thanh toán quốc tế: Phương tiện thanh toán là công cụ mà người ta thực hiện trả tiền cho nhau trong quan hệ buôn bán với nhau. Tiền mặt là phương tiện thanh toán nhưng trong thanh toán
Tài liệu liên quan