Luận văn Một số giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại công ty cổ phần công nghiệp và xuất nhập khẩu cao su

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HỒ CHÍ MINH LEÂ THÒ NGOÏC LYÙ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC TAÏI COÂNG TY COÅ PHAÀN COÂNG NGHIEÄP VAØ XUAÁT NHAÄP KHAÅU CAO SU Chuyeân ngaønh : Quaûn trò kinh doanh Maõ soá : 60 . 34 . 05 LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC : TS. HUYØNH THANH TUÙ Thaønh phoá Hoà Chí Minh – Naêm 2008 LÔØI CAÙM ÔN Trong quaù trình nghieân cöùu vaø hoaøn thaønh luaän vaên naøy cho pheùp toâi ñöôïc göûi lôøi caùm ôn traân troïng ñeán : Tieán syõ Huyønh Thanh Tuù Tröôøng Ñaïi hoïc Quoác gia Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngöôøi ñaõ höôùng daãn khoa hoïc cuûa luaän vaên giuùp toâi hình thaønh yù töôûng, caùc noäi dung caàn nghieân cöùu töø thöïc tieãn ñeå hoaøn thaønh ñeà taøi naøy. Quùy thaày, coâ khoa Quaûn trò kinh doanh Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù nhöõng höôùng daãn quyù baùu trong suoát quaù trình nghieân cöùu ñeà taøi. Quùy thaày, coâ khoa sau Ñaïi hoïc Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ ñoùng goùp yù kieán quan troïng töø luùc ñaêng kyù ñeà taøi cho ñeán khi hoaøn thaønh luaän vaên naøy . Laõnh ñaïo Taäp ñoaøn Coâng nghieäp Cao su Vieät Nam, Laõnh ñaïo Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su giuùp toâi ñònh höôùng vaø chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaønh Cao su vaø Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su giai ñoaïn 2006-2010 vaø 2010 -2015. Phoøng Toå chöùc-Haønh chaùnh, Phoøng Taøi chính- Keá toaùn, Phoøng Keá hoaïch-Thò tröôøng Coâng ty vaø caùc Xí nghieäp tröïc thuoäc Coâng ty ñaõ giuùp toâi tieáp caän vôùi caùc baùo caùo nhaân söï, baùo caùo taøi chính vaø caùc taøi lieäu phaûn aûnh quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát – kinh doanh cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su trong nhöõng naêm qua laøm cô sôû cho vieäc phaân tích, ñaùnh giaù vaø ñöa ra nhöõng giaûi phaùp . Xin chaân thaønh caùm ôn söï giuùp ñôû quyù baùu maø caùc thaày, coâ, quyù vò laõnh ñaïo ñaõ daønh cho toâi trong suoát thôøi gian hoïc vaø hoaøn thaønh luaän vaên naøy . Taùc giaû : Leâ Thò Ngoïc Lyù MUÏC LUÏC - Lôøi môû ñaàu Chöông 1 : Cô sôû lyù luaän veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc Trang 01 1.1. Nguoàn nhaân löïc ñoái vôùi caùc Doanh nghieäp Trang 01 1.1.1. Khaùi nieäm Trang 01 1.1.2.Caùc yeáu toá cuûa nguoàn nhaân löïc Trang 02 1.1.3. Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Trang 04 1.1.4. Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc Trang 06 1.2. Nguoàn nhaân löïc cuûa Vieät Nam hieän nay Trang 07 1.2.1. Veà daân soá Trang 07 1.2.2. Trình ñoä hoïc vaán vaø daân trí Trang 09 1.2.3. Trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï Trang 10 1.3. Nhöõng quan ñieåm veà phaùt trieån löïc löôïng lao ñoäng ngaønh coâng nghieäp hieän nay Trang 12 1.3.1. Thöïc traïng ngaønh coâng nghieäp Vieät Nam Trang 12 1.3.2. Tình hình chung veà löïc löôïng lao ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp Vieät Nan Trang 13 1.3.3. Moät soá quan ñieåm veà phaùt trieån löïc löôïng lao ñoäng trong ngaønh coâng nghieäp Trang 15 1.4. Tình hình chung veà xuaát khaåu haøng hoùa cuûa Vieät Nam Trang 17 1.5. Kinh nghieäm vaø baøi hoïc veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi Trang 19 1.5.1. Kinh nghieäm Trang 19 1.5.2. Baøi hoïc Trang 20 Toùm taét chöông 1 Trang 21 Chöông II : Phaân tích thöïc traïng nguoàn nhaân löïc taïi Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 23 2.1. Toång quan veà tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 23 2.1.1. Giôùi thieäu veà Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 23 2.1.2. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 28 2.1.2.1.Qui moâ hoaït ñoäng cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 28 2.1.2.2.Cô caáu toå chöùc boä maùy Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 29 2.1.2.3. Öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm Trang 31 2.1.3. Vai troø cuûa con ngöôøi Trang 31 2.1.3.1. Vai troø cuûa con ngöôøi ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi Trang 31 2.1.3.2. Vai troø cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su trong saûn xuaát kinh doanh Trang 33 2.1.4 / Ñaëc tröng cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 35 2.2. Phaân tích thöïc traïng lao ñoäng taïi Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 36 2.2.1. Caùc tieâu chí ñöôïc choïn ñeå laøm cô sôû phaân tích Trang 36 2.2.2. Coâng cuï nghieân cöùu choïn maãu Trang 38 2. 3. Ñaùnh giaù chung Trang 50 2.4. Döï baùo nhu caàu lao ñoäng cuûa Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 51 2.4.1. Nhöõng caên cöù döï baùo Trang 51 2.4.2. Döï baùo Trang 53 Toùm taét chöông 2 Trang 55 Chöông 3 : Moät soá giaûi phaùp nguoàn nhaân löïc taïi Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 57 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån Trang 57 3.2. Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän quaûn trò nguoàn nhaân löïc taïi Coâng ty coå phaàn Coâng nghieäp vaø Xuaát nhaäp khaåu Cao su Trang 58 3.2.1. Nhoùm giaûi phaùp tröïc tieáp Trang 58 3.2.1.1. Giaûi phaùp chuyeån ñoåi cô caáu vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm Trang 58 3.2.1.2. Ñaàu tö phaùt trieån coâng ngheä cheá bieán Trang 60 3.2.1.3. Giaûi phaùp tuyeån duïng, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc Trang 61 3.2.1.4. Giaûi phaùp caùc chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng Trang 65 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp giaùn tieáp Trang 69 3.2.2.1. Giaûi phaùp thöïc hieän vieäc xaây döïng vaên hoùa doanh nghieäp Trang 69 3.2.2.2. Cheá ñoä hoå trôï nôi ôû vaø phöông tieän ñi laïi Trang 70 3.2.2.3. Ñaùnh giaù naêng löïc nhaân vieân Trang 71 3.3. Moät soá kieán nghò Trang 72 3.3.1. Ñối với Trung ương Trang 72 3.3.2. Ñối với địa phương Trang 73 3.4. Tự đánh giá Trang 73 Toùm taét chöông 3 Trang 74 Kết luận Trang 75 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tính cấp thiết của đề tài Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su là một trong các đơn vị sản xuất công nghiệp của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam với 1.280 lao động. Ngành nghề sản xuất chính là: Chế biến các sản phẩm gia dụng từ gỗ cao su và gỗ rừng trồng khác, đế giày thể thao, các sản phẩm bằng cao su phục vụ cho công nghiệp xây dựng, trang trí nội thất, giao thông vận tải, thiết bị dùng trong nhà trường trong nước, mua bán mủ cao su và kinh doanh bất động sản . Quá trình liên tục đổi mới và hoàn thiện của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su phù hợp với phương hướng phát triển của ngành Cao su Việt Nam, việc xây dựng một lực lượng lao động ổn định, có chất lượng trong hiện tại và tương lai là một trong những vấn đề trọng tâm cần phải được nghiên cứu và thực thi một cách hữu hiệu. Tính cấp thiết của đề tài đươc thể hiện rõ ở các điểm sau: + Trong những năm gần đây, Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su đã có bước phát triển nhảy vọt về kết quả và hiệu quả trong sản xuất- kinh doanh. Công ty cũng đã góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội đó là việc làm, thu nhập của người làm lao động nhất là đối với lao động xa quê, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ổn định chính trị - trật tự an toàn xã hội, gắn lợi ích doanh nghiệp với lợi ích xã hội là một vấn đề có ý nghĩa rất lớn trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su đang đứng trước những thách thức to lớn với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của thị trường trong nước và quốc tế, đòi hỏi Công ty phải ra sức cải tiến tổ chức quản lý hoạt động sản xuất- kinh doanh nhằm đứng vững và phát triển. Trong các yếu tố cấu thành nên hiệu quả sản xuất- kinh doanh như vốn, công nghệ, thiết bị, vật tư… thì con người được xem là yếu tố quyết định nhất. Các lý thuyết về quản trị kinh doanh hiện nay đều khẳng định quản trị nguồn nhân lực là chức năng cốt lõi và quan trọng nhất của tiến trình quản trị chung. Hơn nữa, Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su đang đứng trước thực trạng với sự biến động thường xuyên của lực lượng lao động, do sự cạnh tranh thu hút nguồn nhân lực của các doanh nghiệp, việc ra đời các khu công nghiệp ngày càng nhiều ở khắp vùng miền trong cả nước. Do đó, việc xây dựng đội ngũ lao động tại Công ty cổ phần Công Nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su cả về số lượng lẫn chất lượng và sự ổn định của nó phải được quan tâm hàng đầu, đây là vấn đề cấp thiết cần phải được nghiên cứu để sớm thực thi. +Góp phần vào việc xây dựng ổn định đội ngũ lao động cho ngành công nghiệp cao su Việt Nam. + Thực hiện mục tiêu chiến lược của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam giai đoạn 2011-2015 là nâng lợi nhuận trong sản xuất công nghiệp và xuất khẩu tăng lên 15 – 20% so với giai đoạn 2006-2010, phát triển toàn diện để Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam sớm trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh. + Những năm đầu thế kỷ 21, với dự báo là trình độ khoa học kỹ thuật thế giới sẽ phát triển như vũ bão và đất nước ta cũng đang trên đường công nghiệp hoá hiện đại hoá. Để giành được nhiều thành quả, có lẽ một trong những việc ưu tiên đầu tư đó là xây dựng nguồn nhân lực. Trong đó, cần trang bị và không ngừng nâng cao trình độ nghề nghiệp cho người lao động, xem đó là điểm tựa của đòn bẩy để thực hiện các chương trình phát triển kinh tế xã hội đất nước. Đối với các doanh nghiệp thì công tác quản trị nhân sự phải đặt lên hàng đầu. Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su muốn đứng vững và phát triển trong thời gian tới thì việc phân tích thực trạng tình hình lao động nhằm đề ra những giải pháp để ổn định và phát triển lực lượng lao động là vấn đề cần thiết và cấp bách cần phải được nghiên cứu và thực thi. 1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Đề tài này đã được nghiên cứu trên diện rộng chứa các nội dung về những giải pháp thu hút, quản lý nguồn nhân lực một cách chung nhất trong lĩnh vực công nghiệp nói chung, chưa có đề tài nào nghiên cứu cho riêng lĩnh vực công nghiệp cao su, đặc biệt là cho Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su . 1.3. Tính khả thi của người nghiên cứu Bản thân người nghiên cứu đã công tác trong ngành công nghiệp cao su nên có điều kiện tiếp cận và đã thực hiện các công tác liên quan đến việc quản lý lao động nên mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài “ Một số giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su ” làm luận văn tốt nghiệp nhằm góp phần thiết thực cho việc hoạch định công tác quản lý nguồn nhân lực tại đơn vị công tác . 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Đề tài nghiên cứu nhằm đạt được những mục tiêu sau : +Đánh giá thực trạng về tình hình quản lý sử dụng nguồn nhân lực tại Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su . +Đề xuất một số giải pháp nhằm ổn định và phát triển lực lượng lao động của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su .. 3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài +Xác định cơ sở lý luận về sự ổn định và phát triển nguồn nhân lực trong đơn vị sản xuất công nghiệp. +Phân tích các đặc trưng về tình hình lao động của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su +Đề xuất các giải pháp để ổn định và phát triển đội ngũ lao động của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su . 4. Đối tượng- khách thể +Đối tượng nghiên cứu: Lực lượng lao động của Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su . +Khách thể nghiên cứu: Lực lượng lao động trong một số doanh nghiệp ngành chế biến gỗ, giày da tại Khu công nghiệp Bình Dương và Khu công nghiệp Đồng Nai. 5. Giới hạn nghiên cứu Do điều kiện về thời gian nên đề tài chỉ nghiên cứu trong giới hạn : - Khảo sát phân tích thực trạng tình hình lao động của Công ty từ năm 2005 đến 2010 và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2011-2015. - Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp cơ bản để xây dựng lực lượng lao động cho Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su . 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Về lý luận - Nghiên cứu tài liệu liên quan đến các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về phương hướng phát triển lực lượng lao động trong xản xuất công nghiệp. - Nghiên cứu tài liệu liên quan đến lý luận quản trị nguồn nhân lực, các mô hình quản trị nhân lực trong các đơn vị sản xuất, đặc trưng lao động nghề nghiệp và các yêu cầu lao động trong công nghiệp, trong ngành sản xuất gỗ và giày dép của Việt Nam. - Những quan điểm về phát triển lực lượng lao động trong ngành công nghiệp chế biến hiện nay. 6.2. Về thực tiễn - Phương pháp dùng phiếu hỏi và phỏng vấn về các yếu tố liên quan đến nội dung đề tài quản trị nguồn nhân lực. - Phương pháp khảo sát thực tiễn: quan sát, nghiên cứu tình huống… - Phương pháp thống kê . 7. Cấu trúc luận văn Nội dung đề tài gồm có 3 chương không kể phần mở đầu và kết thúc : Chương 1 : “Cơ sở lý luận về quản trị nguồn nhân lực tại Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su “ phần này gồm các nội dung giải quyết các vấn đề mang tính chất lý luận về quản trị nguồn nhân sự . Chương 2 : “Phân tích thực trạng quản trị nguồn nhân lực Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su “ phần này trình bày khái quát giới thiệu Công ty trong việc sử dụng nguồn nhân lực , từ đó phấn tích và đánh giá những thành tựu cũng như các vấn đề còn tồn tại trong công tác quản lý nhân sự để có hướng chấn chỉnh và khắc phục . Chương 3 : “ Một số giải pháp nhằm ổn định và phát triển lực lượng lao động Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su “ đề tài đưa ra các giải pháp từ nội bộ công ty sau đó có một số kiến nghị từ phía Nhà nước,Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam và các trung tâm đào tạo dạy nghề . Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC 1.1. NGUỒN NHÂN LỰC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm : Con người là một yếu tố rất quan trọng và có tính chất quyết định cho hoạt động kinh doanh của toàn xã hội nói chung và các doanh nghiệp trong đó có Công ty cổ phần Công nghiệp và Xuất nhập khẩu Cao su nói riêng. Trong các thập niên đầu của thế kỷ mới, các quốc gia trên thế giới đều đặt vấn đề con người là vấn đề trung tâm trong chiến lược phát triển kinh tế- xã hội. Nhiều nơi nói chiến lược con người là linh hồn của chiến lược kinh tế- xã hội, nhấn mạnh vai trò của khoa học về con người – nghiên cứu con người . Qua từng thời kỳ phát triển của nền kinh tế- xã hội, Việt Nam cũng đã xác định “ con người là mục tiêu, là động lực phát triển kinh tế - xã hội ” (năm 1991-1995), “ Phát triển văn hoá, xây dựng con người toàn diện trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hoá ” (năm 1996-2000) và chương trình “ Phát triển văn hoá và nguồn nhân lực trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hoá ” ( năm 2001-2005). Nguồn lực con người là tổng thể tiềm năng của con người bao hàm tổng hoà năng lực về thể lực, trí lực, nhân cách của con người. Tiềm năng này hình thành năng lực xã hội của con người và ở trạng thái tĩnh. Nguồn lực này phải chuyển sang trạng thái động, nghĩa là phải được phân bố hợp lý và sử dụng có hiệu quả, tức là thông qua cách thức và các khâu quản lý mà nâng cao hiệu suất sử dụng nguồn nhân lực. Có như vậy, mới trở thành vốn con người, vốn nhân lực (Human Capital). Theo tiến sĩ Trần Kim Dung thì quản trị nguồn nhân lực là hệ thống các triết lý, chính sách và hoạt động chức năng về thu hút, đào tạo - phát triển và duy trì con người của một tổ chức nhằm đạt được kết quả tối ưu cho cả tổ chức lẫn nhân viên. Quản trị nguồn nhân lực nghiên cứu các vấn đề về quản trị con người trong các tổ chức ở tầm vi mô và có hai mục tiêu cơ bản : * Sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực nhằm tăng năng suất lao động và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức. * Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân viên, tạo điều kiện cho nhân viên được phát huy tối đa các năng lực cá nhân, được kích thích, động viên nhiều nhất tại nơi làm việc và trung thành tận tâm với doanh nghiệp. - Nguồn nhân lực xã hội bao gồm những người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động và mong muốn có việc làm. Như vậy, theo quan điểm này thì những người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động nhưng không muốn có việc làm thì không được xếp vào nguồn nhân lực xã hội. ( Theo từ điển thuật ngữ của Pháp 1977-1985). - Còn một số quốc gia khác, lại xem nguồn nhân lực là toàn bộ những người bước vào tuổi lao động, có khả năng lao động. Trong quan niệm này không có giới hạn trên về tuổi của nguồn nhân lực - Ở Việt Nam, nguồn nhân lực xã hội bao gồm những người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động, có tính thêm cả lao động trẻ em và lao động cao tuổi [theo cách xác định của Tổng cục Thống kê 19, trang 14, 15]. Để không ngừng nâng cao năng lực khai thác mọi tiềm năng của con người để biến nguồn lực con người thành vốn con người. Nghĩa là, phải kết hợp thống nhất, hữu cơ giữa năng lực xã hội và sự chuyển dịch tích cực, triệt để từ trạng thái tĩnh sang trạng thái động mọi tiềm năng của con người. 1.1.2 Các yếu tố của nguồn nhân lực : Vốn có thể vay, máy móc có thể mua. Nhưng nguồn nhân lực thì không thể tìm đâu khác là ở chính chúng ta. Và vì vậy, đặt hàng cho ngành giáo dục ngay từ bây giờ các sản phẩm con người cho sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa sẽ không là quá sớm nếu không muốn nói là quá trễ. Con người là vốn quí của xã hội, do đó việc lấy con người làm vốn tức là lấy con người làm thành yếu tố giàu tính năng động và tính sáng tạo nhất trong tổ chức, lấy con người làm vốn thì phải tôn trọng con người, phải xây dựng lý tưởng phục vụ con người. Con người là nguồn vốn thứ nhất, quyết định đến việc tồn tại và phát triển của xã hội. Các yếu tố của nguồn nhân lực gồm có: - Quy mô, cơ cấu dân số, toàn bộ lực lượng lao động, số lượng lao động hữu ích, tỉ lệ dân số giữa lực lượng trẻ và già ( trẻ là dân số ở lứa tuổi lao động cộng với dưới tuổi lao động so với những người không còn lao động được).Thomas Robert Malthus đã từng quan niệm rằng “ nguồn gốc của sự nghèo đói là dân số ”. - Trình độ dân trí và chuyên môn kỹ thuật của nguồn nhân lực. Đây là trách nhiệm của giáo dục, ngành giáo dục có nhiệm vụ giáo dục và đào tạo cho xã hội những con người có một kiến thức nhất định để dễ thích nghi với xã hội, để có một năng lực cần thiết có thể tiếp thu mọi nền văn minh của nhân loại và trình độ kỹ thuật - công nghệ ngày một phát triển của thế giới. - Các thể chế, chính sách, pháp luật của quốc gia tạo một môi trường năng động, tối ưu để khuyến khích sự phát huy tối đa tài năng và sự sáng tạo của lực lượng lao động nói riêng và con người trong một xã hội nói chung. Ngoài ra, truyền thống lịch sử và nền văn hoá của một quốc gia cũng tạo nên bản lĩnh, ý chí, tác phong…của con người trong lao động và rèn luyện, tạo một nền tảng vững chắc trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của một quốc gia. Lấy nhân lực làm vốn, đó là cách nhìn tích cực năng động. Coi con người là vốn thì tập trung chú ý tiết kiệm chi phí, tiền công thấp, phúc lợi ít, tăng trưởng chậm, dùng người ít; còn lấy nhân lực làm vốn thì sẽ tập trung chú ý làm thế nào để nhân lực phát huy tác dụng lớn hơn, tạo ra hiệu quả và lợi ích lớn hơn, sẽ lấy việc nâng cao chất lượng và phát huy tiềm năng của con người làm cơ bản. Vốn nhân lực là một lĩnh vực có đầu tư với lợi nhuận rất cao. Lợi ích của việc đầu tư vào nhân lực không hề bị giảm giá trị trong quá trình sử dụng mà có giá trị lợi nhuận tích lũy lâu dài và khả năng thu hồi vốn rất cao. Nghĩa là, đầu tư vào nguồn nhân lực có chi phí tương đối không cao, trong khi đó, khoảng thời gian sử dụng lại lớn, thường là khoảng thời gian làm việc của một đời người. Bên cạnh đó, đầu tư vào con người không chỉ là phương tiện để đạt thu nhập mà còn là mục tiêu phát triển xã hội toàn diện về mọi mặt, là sự hướng đến một xã hội phát triển trong tương lai. 1.1.3. Phát triển nguồn nhân lực : Bước vào thế kỷ 21, khi đất nước tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hoá, chủ động mở cửa và hội nhập với khu vực và quốc tế, thì hàng loạt thách thức đã nẩy s