Luận văn Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ QUẢN TRỊ KINH DOANH ----------&---------- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: TRẦN THỊ BẠCH YẾN TRẦN THỊ THANH TRÚC MSSV: 4074702 Lớp: KT0724A1 Cần Thơ 2010 iLỜI CẢM TẠ  Trong thời gian học tập tại trường Đại học Cần Thơ, em đã được các thầy cô tận tình giảng dạy và truyền đạt những kiến thức cần thiết để có thể hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô của Khoa Kinh tế - Quản trị Kinh doanh cũng như quý thầy cô của Trường Đại Học Cần Thơ. Đây là cơ sở vững chắc nhất để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Trước hết, em xin trân trọng cảm ơn cô Trần Thị Bạch Yến đã hướng dẫn nhiệt tình và bổ sung cho em những kiến thức còn khiếm khuyết để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này trong thời gian nhanh nhất và hiệu quả nhất. Em cũng xin gởi lời cảm ơn chân thành đến Ban lãnh đạo của Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ, các Anh, Chị ở phòng thanh toán quốc tế. Đặc biệt là cô Thu, trưởng phòng thanh toán quốc tế đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn, cung cấp những số liệu cần thiết để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình đúng thời hạn, đúng yêu cầu, giúp em tìm hiểu thực tế về quá trình hoạt động của Ngân hàng. Vì thời gian thực tập tương đối ngắn và với vốn kiến thức còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu xót. Do đó em mong nhận được những nhận xét của các thầy cô và anh chị để luận văn được hoàn thiện hơn. Sau cùng em xin kính chúc Quý thầy cô và các anh chị trong ngân hàng dồi dào sức khỏe và thành công trong công việc cũng như trong cuộc sống. Xin chân thành cảm ơn. Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2010 Sinh viên thực hiện Trần Thị Thanh Trúc ii LỜI CAM ĐOAN  Tôi xin cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài khoa học nào. Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2010 Sinh viên thực hiện Trần Thị Thanh Trúc iii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2010 Thủ trưởng đơn vị iv BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC  Họ và tên giáo viên hướng dẫn: Trần Thị Bạch Yến.  Học vị: Cử nhân kinh tế.  Chuyên ngành: Kinh tế ngoại thương.  Cơ quan công tác: Khoa KT-QTKD Trường Đại học Cần Thơ.  Tên sinh viên: Trần Thị Thanh Trúc. MSSV: 4074702.  Chuyên ngành: Kinh tế ngoại thương.  Tên đề tài: Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ........................................ ....................................................................................................................... 2. Về hình thức: ................................................................................................. ....................................................................................................................... 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài:.................................. ....................................................................................................................... 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn: ...................................... ....................................................................................................................... 5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu…):.................... ....................................................................................................................... 6. Các nhận xét khác: ......................................................................................... ....................................................................................................................... 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa…): .................................................................................... ....................................................................................................................... Cần Thơ, ngày…… tháng …… năm 2010. NGƯỜI NHẬN XÉT TRẦN THỊ BẠCH YẾN vNHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2010 (Ký và ghi họ tên) vi MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU CHUNG .............................................................. 1 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................................................. 1 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu ...................................................................... 1 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn ............................................................. 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................. 2 1.2.1. Mục tiêu chung .................................................................................. 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................... 3 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................................... 3 1.3.1. Không gian......................................................................................... 3 1.3.2. Thời gian............................................................................................ 3 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu......................................................................... 3 CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................................................ 4 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ....................................................................... 4 2.1.1. Khái quát về thanh toán quốc tế ......................................................... 4 2.1.1.1. Khái niệm ..................................................................................... 4 2.1.1.2. Tầm quan trọng của thanh toán quốc tế ......................................... 4 2.1.2. Các phương thức thanh toán quốc tế quan trọng ................................. 6 2.1.2.1. Phương thức chuyển tiền (Remittance) ......................................... 6 2.1.2.2. Phương thức thanh toán nhờ thu (Collection of Payment) ............. 8 2.1.2.3. Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ (Letter of Credit) ...... 12 2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thanh toán quốc tế nói chung và đối với các ngân hàng thương mại nói riêng................................................. 18 2.1.3.1. Từ phía Ngân hàng ..................................................................... 19 2.1.3.2. Từ phía khách hàng..................................................................... 21 2.1.3.3. Hoạt động quản lý của Nhà nước ................................................ 21 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................... 22 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ........................................................... 22 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu.......................................................... 23 vii CHƯƠNG 3. KHÁI QUÁT VỀ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THÀNH PHỐ CẦN THƠ .............. 24 3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGÂN HÀNG EXIMBANK VIỆTNAM24 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................... 24 3.1.2. Các thành tựu đạt được..................................................................... 25 3.2. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ EXIMBANK CẦN THƠ ........................ 28 3.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................... 28 3.2.2. Cơ cấu tổ chức – chức năng, nhiệm vụ các phòng ban...................... 28 3.2.2.1. Cơ cấu tổ chức ............................................................................ 28 3.2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ các phòng ban........................................... 28 3.2.3. Các hoạt động kinh doanh ................................................................ 30 3.3. QUY ĐỊNH VỀ QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ .................................................................. 31 3.3.1. Quy trình thanh toán L/C xuất khẩu ................................................. 31 3.3.1.1. Tiếp nhận L/C, thông báo L/C, tu chỉnh L/C ............................... 31 3.3.1.2. Thương lượng BCT xuất trình theo L/C ..................................... 31 3.3.1.3. Thanh toán BCT theo L/C........................................................... 32 3.3.2. Quy trình thanh toán L/C nhập khẩu................................................. 32 3.3.2.1. Phát hành L/C ............................................................................. 32 3.3.2.2. Nhận và xử lý BCT..................................................................... 33 3.3.2.3. Thanh toán BCT theo L/C........................................................... 33 3.3.3. Quy trình thanh toán chuyển tiền...................................................... 33 3.3.4. Quy trình thanh toán nhờ thu............................................................ 34 3.3.4.1. Nhờ thu xuất khẩu....................................................................... 34 3.3.4.2. Nhờ thu nhập khẩu...................................................................... 34 3.4. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA EXIMBANK CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2007 – 06/2010................................................................. 34 3.4.1. Về tổng nguồn vốn........................................................................... 34 3.4.2. Về dư nợ tín dụng cho nền kinh tế.................................................... 38 3.4.3. Về lợi nhuận của Ngân hàng ............................................................ 41 3.5. THUẬN LỢI – KHÓ KHĂN............................................................... 44 3.5.1. Thuận lợi.......................................................................................... 44 viii 3.5.2. Khó khăn.......................................................................................... 45 CHƯƠNG 4. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ...................................................... 46 4.1. TÌNH HÌNH THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ .............................................................................................................. 46 4.2.1. Thanh toán hàng xuất khẩu............................................................... 46 4.2.2. Thanh toán hàng nhập khẩu.............................................................. 51 4.2.3. Kinh doanh ngoại tệ ......................................................................... 56 4.2. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG EXIMBANK CHI NHÁNH CẦN THƠ........................ 59 4.3.1. Kết quả hoạt động thanh toán quốc tế tại EIBCT.............................. 59 4.3.1.1. Về doanh số ................................................................................ 59 4.3.1.2. Về khách hàng ............................................................................ 63 4.3.1.3. Về thị phần thanh toán xuất nhập khẩu trên địa bàn .................... 64 4.3.2. Những hạn chế trong hoạt động thanh toán quốc tế tại Eximbank Cần Thơ ......................................................................................................... 67 4.3.3. Một số nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong hoạt động thanh toán quốc tế.................................................................................................. 67 4.3. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EIBCT ...................................................................... 68 4.3.1. Môi trường kinh tế ........................................................................... 68 4.3.2. Các ngân hàng cạnh tranh................................................................. 69 4.3.3. Các yếu tố chủ quan của Ngân hàng................................................. 72 4.3.4. Tỷ giá hối đoái ................................................................................. 74 CHƯƠNG 5. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ .............................................................................................................. 75 5.1. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ CỦA EXIMBANK CẦN THƠ .................................................... 75 5.1.1. Phương hướng hoạt động của cả Ngân hàng..................................... 75 5.1.2. Phương hướng của phòng thanh toán quốc tế ................................... 75 5.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU ix QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ .............................................................................................................. 76 5.2.1. Giải pháp về ngoại tệ........................................................................ 76 5.2.2. Nâng cao nguồn lực của Ngân hàng ................................................. 77 5.2.2.1. Hiện đại hóa công nghệ thanh toán của Ngân hàng ..................... 77 5.2.2.2. Nâng cao năng lực thực hiện thanh toán của đội ngũ cán bộ nhân viên thanh toán quốc tế . .......................................................................... 78 5.2.3. Về chiến lược kinh doanh................................................................. 80 5.2.3.1. Đẩy mạnh marketing cho Ngân hàng .......................................... 80 5.2.3.2. Chính sách khách hàng ............................................................... 81 5.2.4. Về dịch vụ thanh toán quốc tế .......................................................... 82 5.2.4.1. Nâng cao chất lượng dịch vụ TTQT............................................ 82 5.2.4.2. Đa dạng hoá các dịch vụ thanh toán quốc tế................................ 82 5.2.5. Mở rộng quan hệ đại lý của Ngân hàng ............................................ 83 5.2.6. Thực hiện chiến lược hỗ trợ nâng cao nghiệp vụ của khách hàng ..... 84 5.2.7. Đảm bảo an toàn trong hoạt động thanh toán quốc tế. ...................... 85 5.2.8. Giải pháp khác ................................................................................. 86 CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ...................................................... 87 6.1. KẾT LUẬN.......................................................................................... 87 6.2. KIẾN NGHỊ......................................................................................... 87 6.2.1. Kiến nghị với Nhà nước ................................................................... 87 6.2.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước ...............