Luận văn Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định tại công ty xây dựng và đầu tư Việt Nam

Lêi nãi ®Çu B­íc vµo thêi kú ®æi míi, ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc xu thÕ toµn cÇu ho¸, vÊn ®Ò ®Æt ra cho nø¬c ta lµ chñ ®éng héi nhËp ra sao vµo xu h­íng nµy.Nh­ vËy viÖc t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ®­a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ rÊt cÇn thiÕt .§©y lµ c¬ héi ph¸t triÓn rót ng¾n, thùc hiÖn thµnh c«ng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, phÊn ®Êu ®­a ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp .§Èy m¹nh tiÕn tr×nh ra nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc th× b»ng mäi c¸ch ph¶i sö dông ®ång vèn cã hiÖu qu¶, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ môc ®Ých cña mçi doanh nghiÖp. Trong ®ã vèn cè ®Þnh ®ãng vai trß quan träng, viÖc khai th¸c , sö dông vèn cè ®Þnh mét c¸ch hîp lý, sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng t¸c ®éng ®Õn toµn bé viÖc sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ vai trß vµ tÇm quan träng ®ã vµ qua thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ t¹i c«ng ty cæ phÇn x©y dùng vµ ®Çu t­ ViÖt nam em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh t¹i c«ng ty x©y dùng vµ ®Çu t­ ViÖt Nam " lµm luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh . KÕt cÊu cña luËn v¨n ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn gåm cã 3 ch­¬ng : Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp Ch­¬ng II: T×nh h×nh sö dông vèn cè ®Þnh t¹i c«ng ty cæ phÇn x©y dùng vµ ®Çu t­ viÖt nam Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh t¹i c«ng ty Cavico ViÖt Nam Ch­¬ng I Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp I.Tµi s¶n cè ®Þnh vµ vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp 1.Kh¸i niÖm 1.1.Kh¸i niÖm tµi s¶n cè ®Þnh §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ,doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ba yÕu tè:T­ liÖu lao ®éng , ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Kh¸c víi ®èi t­îng lao ®éng (nguyªn nhiªn vËt liÖu, s¶n phÈm dë dang....) c¸c t­ liÖu lao ®éng (nhµ x­ëng m¸y mãc ,thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ...)lµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn vËt chÊt mµ con ng­êi sö dông ®Ó t¸c ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng , biÕn ®æi nã theo môc ®Ých cña m×nh . Mét t­ liÖu lao ®éng ®­îc coi lµ mét tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i ®ång thêi tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau : +/ Cã thêi gian sö dông tèi thiÓu ,th­êng tõ mét n¨m trë lªn +/ Ph¶i ®¹t gi¸ trÞ tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .ë ViÖt Nam ,hiÖn nay tiªu chuÈn nµy lµ h¬n 5 triÖu . Nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ c¸c tiªu chuÈn quy ®Þnh nãi trªn ®­îc coi lµ nh÷ng c«ng cô lao ®éng nhá ,®­îc mua s¾m b»ng nguån vèn l­u ®éng . Trong doanh nghiÖp ,tµi s¶n cè ®Þnh cã ®Æc ®iÓm chung lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt .Trong qu¸ tr×nh ®ã ,h×nh th¸i vËt chÊt vµ ®Æc tÝnh sö dông ban ®Çu cña tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng thay ®æi . Song gi¸ trÞ cña nã l¹i ®­îc chuyÓn dÞch dÇn tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt .Bé phËn gi¸ trÞ chuyÓn dÞch nµy d­íi h×nh thøc chi phÝ khÊu hao cÊu thµnh yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®­îc bï ®¾p mçi khi s¶n phÈm ®­îc tiªu thô . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ,c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp còng ®­îc coi nh­ mét lo¹i hµng ho¸ nh­ mäi hµng ho¸ kh¸c.Nã kh«ng chØ cã gi¸ trÞ mµ cßn cã gi¸ trÞ sö dông.Th«ng qua mua b¸n ,trao ®æi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cã thÓ ®­îc chuyÓn dÞch quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c trªn thÞ tr­êng . Tµi s¶n cè ®Þnh cßn lµ mét c«ng cô huy ®éng vèn h÷u hiÖu, trong viÖc thu hót ®Çu t­ hay vay vèn ng©n hµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do sù cÇn thiÕt tÊt yÕu ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh , b¶o toµn vèn cè ®Þnh lµ ph¶i thu håi toµn bé phÇn vèn ®· øng ra ban ®Çu ®Ó ®Çu t­ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh míi . 1.2.Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó h×nh thµnh TSC§ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i øng ra mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh .Sè vèn ®Çu t­ øng tr­íc ®Ó mua s¾m x©y dùng h×nh thµnh nªn tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc gäi lµ vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp . Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ,vèn cè ®Þnh thùc hiÖn gi¸ trÞ chu chuyÓn cña vèn cè ®Þnh chÞu sù chi phèi rÊt lín bëi ®Æc ®iÓm kinh tÕ , kü thuËt cña tµi s¶n cè ®Þnh thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm chñ yÕu sau : - Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ,gi¸ trÞ cña chóng chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ,vèn cè ®Þnh ®­îc thu håi dÇn tõng phÇn d­íi h×nh thøc khÊu hao .V× vËy ,khÊu hao lµ ph­¬ng thøc qu¶n lý ®Æc tr­ng ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh . - Vèn cè ®Þnh tham gia vµo nhiÒu chu kú kinh doanh vµ chØ hoµn thµnh mét kú chu chuyÓn khi t¸i s¶n xuÊt ®­îc TSC§ vÒ mÆt gi¸ trÞ . Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y cã thÓ rót ra kh¸i niÖm vÒ vèn cè ®Þnh nh­ sau : */ Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t­ øng tr­íc vÒ tµi s¶n cè ®Þnh , ®Æc ®iÓm cña nã lµ chu chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn gi¸ trÞ trong nhiÒu chu kú kinh doanh vµ hoµn thµnh mét vßng chu chuyÓn khi tµi s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông . 1.3.Nguån h×nh thµnh vèn cè ®Þnh . §Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét sù bá vèn dµi h¹n nh»m h×nh thµnh vµ bæ sung nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých kinh doanh l©u dµi cña doanh nghiÖp.Do ®ã viÖc x¸c ®Þnh nguån tµi trî cho nh÷ng kho¶n môc ®Çu t­ lµ rÊt quan träng bëi nã cã yÕu tè quyÕt ®Þnh cho viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh sau nµy .XÐt mét c¸ch tæng thÓ ng­êi ta cã thÓ chia lµm hai lo¹i nguån tµi trî chÝnh: - Nguån tµi trî bªn trong :Lµ nh÷ng nguån xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n doanh nghiÖp nh­ vèn ban ®Çu, vèn khÊu hao, lîi nhuËn ®Ó l¹i ...hay nãi kh¸c ®i lµ nh÷ng nguån vèn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp . - Nguån bªn ngoµi : Lµ nh÷ng nguån mµ doanh nghiÖp huy ®éng tõ bªn ngoµi ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh nh­ vèn vay ,ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ,thuª mua ,thuª ho¹t ®éng ... 2.Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh Doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c nhau,®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý theo tiªu thøc sau ng­êi ta ph©n chia TSC§ thµnh nh÷ng lo¹i . 2.1. Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i biÓu hiÖn Theo tiªu thøc nµy toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc chia lµm hai lo¹i : TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh. a. TSC§ h÷u h×nh . Theo quyÕt ®Þnh sè 166/1999 - Q§ -BTC ngµy 30-12-1999 cña bé tµi chÝnh th× TSC§ h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ nh­ : +/ Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc:Lµ toµn bé c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cña doanh nghiÖp nh­ nhµ cöa lµm viÖc , nhµ kho, s©n b·i ,®­êng x¸ ,cÇu c¶ng... +/ M¸y mãc thiÕt bÞ :Lµ toµn bé c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . +/ Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn : Bao gåm c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn vÒ th«ng tin ,®iÖn n­íc, b¨ng chuyÒn vËn t¶i, vËt t­ hµng ho¸ +/ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý : Lµ nh÷ng thiÕt bÞ ,dông cô dïng trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ :M¸y vi tÝnh ,thiÕt bÞ ®iÖn tö, dông cô ®o l­êng , kiÓm tra chÊt l­îng , m¸y hót Èm ,hót bôi chèng mèi mät . +/V­ên c©y l©u n¨m , sóc vËt lµm viÖc hoÆc cho s¶n phÈm nh­ :V­ên cµ phª, v­ên cao su , v­ên c©y ¨n qu¶ ....sóc vËt lµm viÖc hoÆc cho s¶n phÈm nh­ : Tr©u, bß ... b.TSC§ v« h×nh Còng theo quyÕt ®Þnh trªn TSC§ v« h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ nh­ng thÓ hiÖn mét l­îng gi¸ trÞ lín ®· ®­îc ®Çu t­ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÒu chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ : +/ QuyÒn sö dông ®Êt : Lµ toµn bé chi phÝ doanh nghiÖp chi ra cã liªn quan trùc tiÕp tíi ®Êt mµ doanh nghiÖp sö dông nh­ :TiÒn thuª ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt tr¶ mét lÇn nÕu cã , tiÒn chi ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng , san lÊp mÆt b»ng nÕu cã ,lÖ phÝ tr­íc b¹ ... +/ Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp :Lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp nh­ : Chi phÝ cho c«ng t¸c th¨m dß , lËp dù ¸n ®Çu t­, chi phÝ huy ®éng vèn ban ®Çu , chi phÝ tiÕp thÞ qu¶ng c¸o ... +/ Chi phÝ mua b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ doanh nghiÖp chi ra cho c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®­îc nhµ n­íc cÊp b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ (Chi phÝ cho viÖc s¶n xuÊt thö nghiÖm , chi cho c«ng t¸c kiÓm nghiÖm, nghiÖm thu cña c¬ quan nhµ n­íc ) +/ Chi phÝ vÒ nghiªn cøu ph¸t triÓn :Lµ toµn bé chi phÝ doanh nghiÖp chi ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc vÒ nghiªn cøu , th¨m dß ,x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n ... +/ Chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i : Lµ chi phÝ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ thªm khi mua tµi s¶n ( Bao hµm c¶ viÖc mu©hy nhËn s¸t nhËp , hîp nhÊt víi doanh nghiÖp kh¸c ) Lîi thÕ vÒ danh tiÕng hay uy tÝn víi kh¸ch hµnh ... Ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i TSC§ v« h×nh kh¸c nh­ :QuyÒn ®Æc nh­îng ,nh·n hiÖu th­¬ng m¹i. C¸ch thøc ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp thÊy ®­îc c¬ cÊu vèn ®Çu t­ vµo TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh cña doanh nghiÖp .§©y lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó x©y dùng c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt . 2.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh thøc sö dông C¨n cø tt×nh h×nh sö dông TSC§, cã thÓ chia toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp thµnh c¸c lo¹i sau : +/ Tµi s¶n cè ®Þnh ®ang dïng : Lµ nh÷ng tµi s¶n ®ang trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm . Trong doanh nghiÖp tû träng TSC§ ®· ®­a vµo sö dông so víi toµn bé TSC§ hiÖn cã lín th× hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ TSC§ cµng cao +/ Tµi s¶n cè ®Þnh ch­a cÇn dïng : Lµ nh÷ng tµi s¶n do nguyªn nh©n chñ quan , kh¸ch quan ch­a thÓ ®­a vµo sö dông : Tµi s¶n dù tr÷ , tµi s¶n mua s¾m ,x©y dùng thiÕt kÕ ch­a ®ång bé , tµi s¶n trong giai ®o¹n l¾p r¸p ... +/ Tµi s¶n ccè ®Þnh kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý : Lµ nh÷ng tµi s¶n ®· h­ háng , kh«ng sö dông ®­îc hoÆc sö dông ®­îc nh­ng l¹c hËu vÒ mÆt kü thuËt , ®ang chê gi¶i quyÕt C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp thÊt ®­îc møc ®é sö dông cã hiÖu qu¶ cña TSC§ cña doanh ngiÖp 2.3.Ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông kinh tÕ . +/ TSC§ dïng cho môc ®Ých kinh doanh : Lµ nh÷ngc tµi s¶n cè ®Þnh do doanh nghiÖp sö dông nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh . +/ Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp an ninh quèc phßng :Lµ nh÷ng TSC§ do doanh nghiÖp qu¶n lý sö dông cho c¸c môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp an ninh quèc phßng trong doanh nghiÖp . +/ TSC§ b¶o qu¶n hé ,cÊt gi÷ hé : Lµ nh÷ng tµi s¶n mµ doanh nghiÖp b¶o qu¶n hé ,gi÷ hé cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c , hoÆc cÊt gi÷ hé nhµ nø¬c theo quy ®Þnh cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn Nãi chung tuú theo nhu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp ,doanh nghiÖp t­ ph©n lo¹i chi tiÕt h¬n c¸c TSC§ cña doanh nghiÖp theo tõng nhãm cho phï hîp 2.4. Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u + /TSC§ tù cã : Lµ nh÷ng tµi s¶n ®­îc mua s¾m , x©y dùng b»ng nguån vèn tù cã ,tù bæ xung , nguån do nhµ n­íc , ®i vay , do liªn doanh liªn kÕt . +/ TSC§ ®i thuª : Trong lo¹i nµy bao gåm hai lo¹i : */ TSC§ thuª ho¹t ®éng :Lo¹i nµy ®­îc thuª tÝnh theo thêi gian sö dông ho¾c khèi luîng c«ng viÖc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn hoÆc kh«ng mang tÝnh chÊt thuª m­ín */TSC§ thuª tµi chÝnh : Lµ h×nh thøc thuª vèn dµi h¹n , ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng toµn bé TSC§ ®i thuª tµi chÝnh cña ®¬n vÞ 2.5. Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh TSC§ mua s¾m x©y dùng b»ng vèn chñ së h÷u TSC§ ®­îc mua , x©y dùng b»ng vèn vay TSC§ mua s¾m , x©y dùng b»ng vèn tù bæ sung cña ®¬n vÞ TSC§ nhËn liªn doanh ,liªn kÕt tõ c¸c ®¬n vÞ tham gia 3. KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh 3.1. Hao mßn vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ,do chÞu t¸c ®éng bëi nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nªn TSC§ bÞ hao mßn dÇn .Sù hao mßn ®­îc chia thµnh hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh a. Hao mßn h÷u h×nh cña TSC§ Lµ sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông .Nguyªn nh©n tr­íc hÕt dÉn tíi sù hao mßn nµy lµ do b¶n th©n viÖc sö dông TSC§ g©y ra .Sù hao mßn tû lÖ thuËn víi thêi gian sö dông liªn tôc vµ c­êng ®é sö dông chóng ,do nh÷ng t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè tù nhiªn nh­: ®é Èm, n¾ng m­a ... do vËy cho dï kh«ng sö dông th× còng vÉn bÞ h­ háng dÇn ,nhÊt lµ nh÷ng TSC§ ph¶i ho¹t ®éng ë ngoµi trêi , sù hao mßn do c¸c yÕu tè tù nhiªn ngµy cµng lín. b. Hao mßn v« h×nh cña TSC§ Lµ sù gi¶m thuÇn tuý vÒ mÆt gi¸ trÞ .Nguyªn nh©n lµ do sù tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ .Víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ,c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ngõng ®­îc c¶i tiÕn cã tÝnh n¨ng, c«ng dông vµ c«ng suÊt cao h¬n v× thÕ nh­Üng m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt ®­îc s¶n xu¾t tr­íc ®ã trë nªn l¹c hËu , lçi thêi vµ bÞ mÊt gi¸ .T×nh tr¹ng mÊt gi¸ nµy chÝnh lµ sù hao mßn v« h×nh. Ngµy nay, sù tiÕn bé cña khoa häc ,kü thuËt , c«ng ngÖ diÔn ra rÊt nhanh chãng ®· khiÕn cho nhiÒu tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn v« h×nh rÊt nhanh. Nh­ d· nãi trªn ,trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ,TSC§ bÞ hao mßn dÇn dÇn vµ h­ háng .§Ó thu håi l¹i gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh do sù hao mßn, nh»m t¸i s¶n xuÊt TSC§ sau khi hÕt thêi gian sö dông ,cÇn chuyÓn dÞch dÇn dÇn gi¸ trÞ TSC§ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm b»ng viÖc khÊu hao VËy khÊu hao TSC§ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong thêi gian sö dông nã. Cã thÓ thÊy r»ng , khÊu hao TSC§ lµ mét yÕu tè chi phÝ hay kho¶n môc gi¸ thµnh .Sè khÊu hao TSC§ trong kú thÓ hiÖn b»ng tiÒn bé phËn gi¸ trÞ TSC§ do hao mßn ®· ®­îc tÝnh chuyÓn vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú .Sau khi s¶n ph¼m ®­îc tiªu thô ,mét sè tiÒn ®­îc rót ra tõ tiÒn b¸n hµng øng víi sè khÊu hao trÝch trong kú , ®­îc gäi lµ tiÒn khÊu hao TSC§ .Khi ch­a tíi thêi h¹n t¸i s¶n xuÊt TSC§ th× sè tiÒn khÊu hao ®­îc tÝch luü l¹i dÇn d­íi h×nh th¸i mét quü tiÒn tÖ dù tr÷ ®­îc gäi lµ quü khÊu hao Trªn gãc ®é tµi chÝnh,khÊu hao TSC§ lµ ph­¬ng thøc thu håi vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp .Thùc hiÖn khÊu hao lµ thu håi gi¸ trÞ TSC§ vµ tÝch luü vèn ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§. NÕu doanh nghiÖp tæ chøc qu¶n lý tèt th× tiÒn khÊu hao kh«ng chØ cã t¸c dông t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ cßn cã thÓ t¸i s¶n xuÊt më réng TSC§. 3.2.C¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ §©y lµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n theo thêi gian sö dông .Theo ph­¬ng ph¸p nµy ,møc khÊu hao c¬ b¶n vµ tû lÖ khÊu hao b×nh qu©n hµng n¨m cña TSC§ kh«ng ®æi vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: NG Mk = ----- T Trong ®ã: Mk : Møc khÊu hao c¬ b¶n b×nh qu©n hµng n¨m cña TSC§ NG: Nguyªn gi¸ cña TSC§ T: Thêi gian sö dông ­u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p khÊu hao nµy lµ :ViÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¶n , tæng møc khÊu hao cña TSC§ ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh mét c¸ch ®Òu ®Æn lµm cho gi¸ thµnh æn ®Þnh chÝnh x¸c .Tuy nhiªn ,h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ :Do møc khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao hµng n¨m ®­îc x¸c ®Þnh ë møc ®ång ®Òu nªn kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Çu t­ TSC§ chËm , khã tr¸nh khái bÞ hao mßn v« h×nh . Trong c«ng t¸c qu¶n lý TSC§, ng­êi ta th­êng dïng chØ tiªu tû lÖ khÊu hao TSC§ +/ Tû lÖ khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a møc khÊu hao vµ nguyªn gi¸ TSC§, ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau : Mk Tk = ----- NG Trong ®ã : Tk : Tû lÖ khÊu hao n¨m cña TSC§ Mk :Tû lÖ khÊu hao n¨m cña TSC§ NG: Nguyªn gi¸ TSC§ +/ Tû lÖ khÊu hao hµng th¸ng cña TSC§ Tkh = Tk x Hs Theo quyÕt ®Þnh sè 166/1999 – Q§ -- BTC nhµy 30-12-1999 cña bé tµi chÝnh nãi trªn, ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng ®­îc ¸p ®èi víi c¸c doanh ngiÖp nhµ n­íc .Doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng b¾t buéc . b. C¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh */ Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn . Theo ph­¬ng ph¸p nµy ,møc khÊu hao h»ng n¨m cña TSC§ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ë ®Çu n¨m tÝnh khÊu hao nh©n víi tû lÖ khÊu hao kh«ng ®æi , ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau : Mki = Gdi x Tkh Trong ®ã : Mki : :Sè khÊu hao TSC§ n¨m thø i Gdi : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ n¨m thø i Tkh : Tû lÖ khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ i: Thø tù cña c¸c n¨m sö dông TSC§ (i =1,n ) Tû lÖ khÊu hao kh«ng ®æi hµng n¨m cña TSC§ trong ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tû lÖ khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh nh©n víi hÖ sè ®iÒu chØnh thêi gian khÊu hao (Cßn l¹i lµ hÖ sè ®iÒu chØnh thêi h¹n sö dông TSC§) Tkh = Tk x Hs Trong ®ã : Tkh : Tû lÖ khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh Hs : HÖ sè C¸c nhµ kinh tÕ th­êng sö dông hÖ sè nh­ sau : 1.TSC§ cã thêi h¹n sö dông 3 ®Õn 4 n¨m th× hÖ sè lµ :1,5 2. TSC§ cã thêi h¸nö dông 5 ®Õn 6 n¨m th× hÖ sè lµ : 2,0 3. TSC§ cã thêi h¹n sö dông tren 6 n¨m trë lªn th× hÖ sè lµ : 2,5 Trong tr­êng hîp biÕt ®­îc nguyªn gi¸ TSC§ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ë mét n¨m nhÊt ®Þnh ,ta cã thÓ t×m ®­îc tû lÖ khÊu hao cña TSC§ theo c«ng thøc sau: Tk = 1- i Trong ®ã : Gci : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ë cuèi n¨m thø i NG : Nguyªn gi¸ cña TSC§ I : Thø tù cña n¨m tÝnh khÊu hao (i= 1.n) Theo ph­¬ng ph¸p nµy, søc hao mßn TSC§ ®­îc ph¸n ¸nh chÝnh x¸c h¬n vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm , vèn ®Çu t­ ®­îc thu håi nhanh , h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña hao mßn v« h×nh, tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy cã h¹n chÕ lµ sè trÝch khÊu hao trong n¨m ®Çu lín, bÊt lîi cho doanh nhgiÖp trong c¹nh tranh vµ ®Õn n¨m cuèi cïng vèn ®Çu t­ ban ®Çu cña TSC§ kh«ng thu håi ®­îc hÕt . */ Ph­ong ph¸p khÊu hao theo tæng sè thø tù c¸c n¨m sö dông : Theo ph­ong ph¸p nµy, sèi khÊu hao cña tõng n¨m ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy nguyªn gi¸ cña TSC§, nh©n víi tû lÖ khÊu hao gi¶m dÇn qua c¸c n¨m vµ cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh qua c«ng thøc sau : Mtk =NG x T k Trong ®ã : Mtk : Sè tiÒn khÊu hao TSC§ ë n¨m thø t (t =1,n) NG : Nguyªn gi¸ TSC§ Tk : Tû lÖ khÊu hao gi¶m dÇn qua c¸c n¨m cña TSC§ n¨m thø (t) Tû lÖ khÊu hao gi¶m dÇn qua c¸c n¨m ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§ chia cho sè thø tù n¨m sö dông 2(T+1-t) Tkt =------------ T(T+1) Tkt :Tû lÖ khÊu hao gi¶m dÇn qua c¸c n¨m cña TSC§ ë n¨m thø (t) T :Thêi gian sö dông cña TSC§ t : Thêi ®iÓm cña n¨m cÇn tÝnh khÊu hao (tÝnh theo thø tù t =1,n) Ph­¬ng ph¸p khÊu hao nµy cã ­u ®iÓm :Trong nh÷ng n¨m ®Çu mét l­îng t­¬ng ®èi lín vèn ®Çu t­ ®­îc thu håi, TSC§ ®­îc ®æi míi nhanh , chèng ®­îc hao mßn v« h×nh , khÊu hao luü kÕ ®Õn n¨m cuèi cïng sÏ ®¶m b¶o bï ®¾p ®ñ gi¸ trÞ ban ®Çu cña TSC§. Tuy nhiªn ,nh­îc ®iÓm lµ tÝnh to¸n khã kh¨n, phøc t¹p ®èi víi nh÷ng TSC§ cã thêi gian sö dông l©u dµi vµ trong nh÷ng n¨m ®Çu møc khÊu hao lín. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n 4. LËp kÕ ho¹ch khÊu hao TSC§ vµ sö dông quü khÊu hao cña TSC§ cña doanh nghiÖp 4.1. LËp kÕ ho¹ch khÊu hao TSC§ theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp ViÖc lËp kÕ ho¹ch theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn nh­ sau : +/ X¸c ®Þnh tæng nguyªn gi¸ cña TSC§ cÇn khÊu hao ë ®Çu kú kÕ ho¹ch +/ X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ t¨ng ph¶i tÝnh khÊu hao trong kú vµ nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m ph¶i trÝch khÊu hao trong kú . Trong kú kÕ ho¹ch cã thÓ x¶y ra biÕn ®éng cña TSC§ cña doanh nghiÖp : TSC§ cã thÓ t¨ng thªm do x©y dùng, mua s¾m hoÆc gi¶m bít do nh­îng b¸n, thanh lý…Khi nh÷ng biÕn ®éng x¶y , c¨n cø vµo kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ nguån vèn ®Çu t­ ®Ó x¸c ®Þnh. Do viÖc t¨ng gi¶m TSC§ diÔn ra ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong n¨m nªn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ t¨ng lªn hoÆc gi¶m bít trong kú. C«ng thøc tÝnh nh­ sau : ; Trong ®ã : Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ph¶i khÊu hao t¨ng lªn (hoÆc gi¶m bít trong kú. NGt , (NGg) : Nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i khÊu hao t¨ng lªn (hoÆc gi¶m bít trong kú) tt : Th¸ng TSC§ t¨ng lªn (tt = tg : Th¸ng TSC§ gi¶m ®i (tg = X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§, tÝnh khÊu hao trong kú vµ sè tiÒn khÊu hao TSC§ trong kú Trong ®ã : NGkh : Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao trong kú : Nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao ë ®Çu kú kÕ ho¹ch : Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao t¨ng (gi¶m) trong kú. Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh sè tiÒn khÊu hao TSC§ dù kiÕn trong kú theo c«ng thøc sau : Mk = x Trong ®ã : Mk : Sè tiÒn khÊu hao TSC§ dù kiÕn trÝch trong kú : Tû lÖ khÊu hao tæng hîp b×nh qu©n TSC§ : Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao trong kú. 4.2.LËp kÕ ho¹ch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Néi dung chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ c¨n cø vµo nguyªn gi¸ cña tõng lo¹i TSC§ cÇn tÝnh khÊu hao ë ®Çu kú ( TÝnh theo th¸ng hay quý ) vµ tû lÖ khÊu hao trong kú cña TSC§ ®Ó trùc tiÕp tÝnh ra sè tiÒn khÊu hao TSC§ trong kú. Trªn c¬ së ®ã tæng hîp l¹i x¸c ®Þnh ®­îc sè khÊu hao TSC§ tron