Luận văn Những giải pháp nâng cao hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam
1. Đặt vấn đềDân tộc Việt Nam trải qua gần 4.000 năm dựng nước, giữ nước và phát triển đi lên, chủ yếu vào nền Nông nghiệp. Ngày nay, khi đất nước bước vào thế kỷ XXI, Việt Nam đã và đang đạt được những thành tựu rất khả quan, trước hết phải kể đến thắng lợi đối với ngành nông nghiệp nói chung và thắng lợi lớn nhất là bước ngoặc phát triển sản xuất và xuất khẩu lúa gạo nói riêng. Gần 3 thập niên qua từ khi Việt Nam có mặt trên bản đồ lúa gạo thế giới và định vị được vai trò không thể thiếu trong nền kinh tế lúa gạo và lương thực thế giới. Là vựa gạo vừa nuôi sống hơn 87 triệu dân trong nước vừa đảm bảo một phần an ninh lương thực trong khu vực và thế giới. Thành tựu đó chứng minh đường lối đổi mới nông nghiệp của Đảng nói chung, định hướng chiến lược sản xuất và xuất khẩu gạo nói riêng là đúng đắn.2. Tính cấp thiết của đề tàiNhững thành tựu xuất khẩu gạo đạt được trong những năm qua là kết quả thật đáng tự hào của ngành nông nghiệp nước ta, thể hiện sự quyết tâm của nhân dân và đường lối chỉ đạo đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Vị thế của Việt Nam đã được nâng lên, sánh vai cùng các nước xuất khẩu gạo hàng đầu trên thế giới.Tuy nhiên, chuyển sang nền kinh tế thị trường, trong điều kiện tình hình kinh tế, chính trị thế giới và khu vực có nhiều biến đổi, cuộc chạy đua và cạnh tranh kinh tế toàn cầu diễn ra hết sức gay gắt, thì vấn đề sản xuất và xuất khẩu một sản phẩm nào đó đòi hỏi phải có một chiến lược phát triển khôn ngoan, có sự tính toán kĩ càng, cẩn trọng trong một tổng thể chiến lược phát triển chung mới dành được thuận lợi và kết quả tối ưu.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Những giải pháp nâng cao hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM
_____________________
LÊ THANH TUẤN
NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên Ngành: Quản Trị Kinh Doanh
Mã Số Ngành: 6034 0102
Tp. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2013
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM
_____________________
LÊ THANH TUẤN
NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên Ngành: Quản Trị Kinh Doanh
Mã Số Ngành: 6034 0102
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN NGỌC TRUNG
Tp. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2013 i
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học : TS. PHAN NGỌC TRUNG
Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ TP.
HCM, ngày 4 tháng 01 năm 2013
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ)
1. Ts. Trương Quang Dũng - Chủ tịch
2. Ts. Tần Xuân Bảo - Phản biện
3. Ts. Ngô Quang Huân - Phản biện
4. Ts. Hà Văn Ánh - Ủy viên
5. Ts. Phạm Thị Hà - Ủy viên
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được
sửa chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
ii
TRƯỜNG ĐH KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
PHÒNG QLKH - ĐTSĐH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TP. HCM, ngày 15 tháng 12 năm 2012
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên: LÊ THANH TUẤN Giới tính: Nam
Ngày, tháng, năm sinh: 25/3/1974 Nơi sinh: Đồng Tháp
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 1084012102
I- TÊN ĐỀ TÀI:
Những giải pháp nâng cao hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam.
II- NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:
- Đánh giá tổng quan thực trạng và triển vọng xuất khẩu lúa gạo Việt Nam và thế
giới.
- Thấy được tình hình xuất khẩu lúa gạo của Việt Nam trong thời gian qua.
- Đề ra những giải pháp nâng cao hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam.
III- NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: 30/05/2012 theo Quyết định số 849/QĐ-DKC
IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 15/12/2012
V- CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: TS.PHAN NGỌC TRUNG
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
TS. PHAN NGỌC TRUNG
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ
công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Học viên thực hiện Luận văn
Lê Thanh Tuấn
iv
LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành chương trình cao học và viết luận văn này, tôi đã nhận được
sự hướng dẫn, giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô trường Đại học Kỹ thuật
Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.
Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến quí thầy cô trường Đại học Kỹ
thuật Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là những thầy cô đã tận tình dạy
bảo cho tôi suốt thời gian học tập tại trường.
Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Phan Ngọc Trung đã dành rất
nhiều thời gian và tâm huyết hướng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành luận văn
tốt nghiệp.
Nhân đây, tôi cũng xin cảm ơn Ban Giám đốc Công ty Lương thực Thực
phẩm An Giang đã tạo điều kiện thời gian cho tôi trong suốt khóa học, cùng các anh
chị em Trung tâm Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các anh chị em công tác
các Công ty thành viên Hiệp hội Lương thực Việt Nam tạo điều kiện thu thập, điều
tra khảo sát để có dữ liệu viết luận văn.
Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn bằng tất cả sự nhiệt tình
và năng lực của mình, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong
nhận được những đóng góp quí báu của quí thầy cô và các bạn.
Lê Thanh Tuấn
v
TÓM TẮT
Gạo đóng vai trò chủ yếu trong an ninh lương thực và ổn định kinh tế xã
hội. Vụ mùa chính đất nước đáp ứng tiêu dùng cho gần 89 triệu và là nguồn thu
nhập hơn 60 triệu người dân vùng nông thôn nông nghiệp. Từ những năm 1990, sản
lượng gạo xuất khẩu tăng lên rất ấn tượng, giúp Việt Nam trở thành quốc gia xuất
khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới.
Mục đích của nghiên cứu này là dựa trên cơ sở hệ thống hoá một số vấn đề
lý luận cơ bản về nguồn gốc và lợi ích của xuất khẩu trong tiến trình phát triển kinh
tế quốc gia; phân tích tổng quan tình hình sản xuất lúa gạo thế giới; phác họa những
điểm chủ yếu về thị trường gạo thế giới, trên cơ sở đó làm rõ lợi thế và hạn chế của
Việt Nam trong xuất khẩu gạo.
Nghiên cứu này cũng đánh giá đầy đủ và toàn diện thực thực trạng hoạt
động xuất khẩu gạo của Việt Nam trong những năm qua; chỉ ra những thử thách;
Chỉ rõ những vấn đề đặt ra cho hoạt động xuất khẩu gạo trong điều kiện hội nhập
kinh tế quốc tế, đưa ra giải pháp khắc phục những khó khăn nhằm thúc đẩy hoạt
động xuất khẩu gạo của Việt Nam trong thời gian tới hiệu quả hơn.
Tiến trình nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động xuất khẩu
gạo của Việt Nam trước tác động của các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng
hoạt động xuất khẩu gạo.
Sau đó, đề xuất những giải giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hoạt động
xuất khẩu gạo của Việt Nam
vi
ABSTRACT
Rice plays a crucial role in Viet Nam’s food security and overall political,
economic, and social stability. It is the country’s main crop, consumed by nearly 89
million of the total population and an important source of income for more than 60
million people living in agricultural and rural areas. Since the 1990s, the volume of
rice exports has risen dramatically, which makes Viet Nam the second largest rice
exporter in the world.
The purpose of this study is to base on the systemization of some basic
arguments of orginal and advantageous export in the process of country
development; overallanalysis of the global rice producing situation; showing some
main points of the world rice market to pinpoint disadvantages and advantages of
Vietnam rice export;
This study also offers a complete and comprehensive assessment of the real
situation of Vietnam rice export recently; it specifies the challenges facing rice
exportation in the process of international economic integration, hence to propose
solutions to overcome these challenges for more effective rice exportation in the
future.
The research analyzes and assesses the internal and external factors
effecting on the real rice exportation of Viet Nam.
Finally, To propose main solutions to enhance Vietnam rice exportation
efficiently.
vii
MỤC LỤC
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ XUẤT KHẨU ........................................................................... 4
1.1. Các học thuyết trong thương mại quố tế ............................................................. 4
1.1.1. Học thuyết trọng thương .................................................................................. 4
1.1.2. Học thuyết trọng nông ...................................................................................... 4
1.1.3. Học thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith .................................................. 5
1.1.4. Lý thuyết lợi thế so sánh của Ricardo .............................................................. 5
1.1.5. Lý thuyết Heckches - Ohlin ............................................................................. 5
1.2. Tổng quan về xuất khẩu ...................................................................................... 6
1.2.1. Khái niệm xuất khẩu ........................................................................................ 6
1.2.2. Các loại hình xuất khẩu .................................................................................... 6
1.2.3. Vai trò của hoạt động xuất khẩu gạo ................................................................ 7
1.2.3.1 Xuất khẩu gạo tăng thu ngoại tệ, tích luỹ vốn cho quá trình Công nghiệp
hoá- Hiện đại hoá (CNH-HĐH) đất nước .................................................................. 7
1.2.3.2. Xuất khẩu đóng vai trò chuyển dịch cơ cấu kinh tế thúc đẩy sản xuất phát
triển ............................................................................................................................. 8
1.2.3.3. Xuất khẩu có tác động tích cực đối với việc giải quyết công ăn việc làm, cải
thiện đời sống nhân dân ............................................................................................. 9
1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu ........................................................... 10
1.2.4.1. Nhân tố thị trường ....................................................................................... 10
1.2.4.2. Nhân tố về phía doanh nghiệp ..................................................................... 11
1.2.4.3. Nhân tố về chính sách nhà nước ................................................................. 11
1.3. Tình hình thị trường lúa gạo thế giới ................................................................ 12
1.3.1. Cung lúa gạo thế giới ..................................................................................... 12
1.3.1.1. Sản lượng lúa gạo thế giới .......................................................................... 12
viii
1.3.1.2. Dự trữ gạo thế giới ...................................................................................... 13
1.3.1.3. Nhập khẩu gạo thế giới ............................................................................... 14
1.3.2. Cầu lúa gạo thế giới ....................................................................................... 16
1.3.2.1. Tiêu thụ gạo thế giới ................................................................................... 17
1.3.2.2. Xuất khẩu gạo thế giới ................................................................................ 18
1.3.3. Triển vọng thị trường gạo thế giới ................................................................. 20
Tóm tắt Chương 1 .................................................................................................... 22
Chương 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM .................... 23
2.1. Thành tựu của hoạt động xuất khẩu gạo Việt nam ........................................... 23
2.2. Tình hình thị trường lúa gạo Việt Nam ............................................................. 24
2.2.1. Diện tích, năng suất, sản lượng lúa Việt Nam ............................................... 24
2.2.2. Sản lượng gạo Việt Nam ................................................................................ 25
2.2.3. Tiêu dùng gạo Việt Nam ................................................................................ 25
2.2.4. Xuất khẩu gạo Việt Nam ................................................................................ 25
2.2.4.1. Khối lượng và kim ngạch xuất khẩu gạo .................................................... 25
2.2.4.2. Giá gạo xuất khẩu ........................................................................................ 26
2.2.4.3. Chủng loại gạo xuất khẩu ............................................................................ 27
2.2.4.4. Thị trường xuất khẩu gạo ............................................................................ 28
2.3. Thực trạng hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam ................................................ 28
2.1.1. Sản phẩm ........................................................................................................ 28
2.3.1.1. Sản xuất lúa gạo cho xuất khẩu ................................................................... 28
2.3.1.2. Chất lượng gạo xuất khẩu ........................................................................... 30
2.3.1.3. Chủng loại gạo xuất khẩu ............................................................................ 32
2.3.2. Giá cả ............................................................................................................. 34
2.3.2.1. Giá gạo trên thị trường thế giới ................................................................... 34
2.3.2.2. Chi phí sản xuất ........................................................................................... 36
2.3.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến giá gạo xuất khẩu của Việt Nam .................... 36
