Luận văn Quản lý cấu hình phần mềm tại phòng phát triển phần mềm Quang Trung – trung tâm tin học

KH OA C NT T – Đ H KH TN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HỒ CHÍ MINH KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM HÔ ̀ NGUYÊ ̃N NGO ̣C PHƯƠNG – 0012076 TRIÊ ̣U NGO ̣C TOA ̀N – 0012105 QUẢN LY ́ CẤU HI ̀NH PHẦN MÊ ̀M TẠI PHO ̀NG PHÁT TRIÊ ̉N PHẦN MÊ ̀M QUANG TRUNG – TRUNG TÂM TIN HỌC LUẬN VĂN CỬ NHÂN TIN HỌC GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN TS. TRÂ ̀N ĐAN THƯ Th.S. NGUYÊ ̃N TRỌNG TA ̀I TP. HCM, 2004 KH OA C NT T – Đ H KH TN NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. KH OA C NT T – Đ H KH TN NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. KH OA C NT T – Đ H KH TN Lời cám ơn Luận văn của chúng em sẽ rất khó hoàn thành nếu không có sự truyền đạt kiến thức quí báu và sự hướng dẫn tận tình của Thầy Trâ ̀n Đan Thư và thầy Nguyê ̃n Trọng Ta ̀i. Chúng em xin chân thành cám ơn sự chỉ bảo của các thầy. Chúng con xin gửi tất cả lòng biết ơn, sự kính trọng đến ông bà, cha mẹ, cùng toàn thể gia đình, những người đã nuôi dạy, đã cho chúng con niềm tin và nghị lực để vượt qua mọi khó khăn. Chúng em xin trân trọng cám ơn quý Thầy cô trong Khoa Công nghệ thông tin trường Đại học Khoa học Tự nhiên Tp.Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu và tạo điều kiện cho chúng em được thực hiện luận văn này. Xin chân thành cám ơn sự giúp đỡ, động viên và chỉ bảo rất nhiệt tình của các anh chị đi trước và tất cả bạn bè. Các anh chị, các bạn luôn có mặt trong những thời điểm khó khăn nhất, tiếp thêm động lực và ý chí, giúp chúng tôi hoàn thành được luận văn. Mặc dù đã cố gắng nỗ lực hết sức mình, song chắc chắn luận văn không khỏi còn nhiều thiếu sót. Chúng em rất mong nhận được sự thông cảm và chỉ bảo tận tình của quý Thầy cô và các bạn. Tp.HCM, 7/2004 Nhóm sinh viên thực hiện Hô ̀ Nguyê ̃n Ngo ̣c Phương – Triê ̣u Ngo ̣c Toàn KH OA C NT T – Đ H KH TN Lời nói đầu Hiê ̣n nay, công nghê ̣ thông tin được xem la ̀ một trong những nga ̀nh công nghệ mũi nhọn được nha ̀ nước ta ưu tiên pha ́t triê ̉n đặc biệt la ̀ lĩnh vực công nghệ phâ ̀n mê ̀m. Tuy nhiên, lĩnh vực công nghệ phâ ̀n mềm của nước ta vẫn còn kha ́ non tre ̉ so với nê ̀n công nghệ phâ ̀n mềm của thế giới. Nên trong giai đọan hiê ̣n nay, các công ty phâ ̀n mềm thường gặp râ ́t nhiê ̀u khó khăn liên quan đê ́n qui trình pha ́t triê ̉n phâ ̀n mê ̀m. Qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm vô ́n la ̀ một vâ ́n đê ̀ râ ́t được quan tâm trong qui trình sa ̉n xuâ ́t phâ ̀n mềm. Hiê ̣n nay, qui trình qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm tại phòng pha ́t triê ̉n phâ ̀n mê ̀m trực thuộc trung tâm tin học trường Đa ̣i Học Khoa Học Tự Nhiên Tp. Hồ Chí Minh vâ ̃n chưa được hoàn chỉnh. Do đó, viê ̣c hoàn thiện một hê ̣ thô ́ng qua ̉n lý câ ́u hình ở đây là câ ̀n thiê ́t cho quá trình sa ̉n xuâ ́t phâ ̀n mềm hiê ̣n ta ̣i được thuận tiê ̣n hơn va ̀ chuẩn bị cho viê ̣c thực ca ́c đê ̀ a ́n phâ ̀n mềm lớn sau na ̀y đa ̣t hiê ̣u qủa cao. Từ nhu câ ̀u nói trên, chúng em đa ̃ tiê ́n ha ̀nh thực hiện đê ̀ ta ̀i “Qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mê ̀m ta ̣i phòng pha ́t triê ̉n phâ ̀n mềm Quang Trung – Trung tâm tin học”. Nhằm mục đích cùng với phòng pha ́t triê ̉n phâ ̀n mê ̀m thiết lâ ̣p một hê ̣ thô ́ng qua ̉n lý câ ́u hình tốt có thê ̉ a ́p dụng va ̀o quá trình sa ̉n xuâ ́t phâ ̀n mềm của trung tâm. Nội dung của luận văn được chia làm 7 chương Chương 1: Mở đầu Chương 2: Tổng quan về quản lý cấu hình phần mềm Chương 3: Quản lý cấu hình phần mềm trong CMM & CMMI Chương 4: Các vấn đề thường gặp trong quản lý cấu hình phần mềm và giải pháp Chương 5: Ca ́c công cụ hỗ trợ qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm Chương 6: Ứng dụng Software Version Management Chương 7: Tổng kê ́t KH OA C NT T – Đ H KH TN Mục Lục Chương 1 Mở đâ ̀u ..................................................................................................1 1.1 Qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm trên thê ́ giới va ̀ ở Viê ̣t Nam .............................1 1.2 Ca ́c công cụ hỗ trợ qua ̉n lý câ ́u hình hiê ̣n ta ̣i.................................................2 1.3 Mu ̣c tiêu đê ̀ ta ̀i................................................................................................2 Chương 2 Tổng quan vê ̀ qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm ...........................................4 2.1 Kha ́i niê ̣m.......................................................................................................4 2.2 Nguô ̀n gốc hình tha ̀nh của qua ̉n lý câ ́u hình..................................................5 2.3 Pha ̣m vi và nhiê ̣m vu ̣ của qua ̉n lý câ ́u hình ...................................................6 2.3.1 Mức độ mong muốn và việc phân tích chi phí và lợi nhuận ................6 2.3.2 Ví dụ......................................................................................................8 2.3.3 Cân nhắc lợi ha ̣i ..................................................................................12 2.3.4 Những bâ ̃y kê ́t hợp với pha ̣m vi .........................................................16 2.3.5 Cách xứ lý các thứ khác ở bên ngoài ..................................................16 2.4 Ca ́c vai trò trong qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mê ̀m .............................................17 2.4.1 Con người va ̀ qua ̉n lý câ ́u hình ...........................................................17 2.4.2 Ca ́c vai trò trong qua ̉n lý câ ́u hình ......................................................18 2.4.3 Ca ́c vai trò trong tổ chức.....................................................................23 2.4.4 Ca ́c vai trò liên quan đê ́n đê ̀ a ́n...........................................................28 2.4.5 Ca ́c vai trò bên ngoài ..........................................................................35 2.5 Dữ liê ̣u cho qua ̉n lý câ ́u hình .......................................................................36 2.5.1 Ca ́i gì được đưa vào qua ̉n lý câ ́u hình ................................................36 2.5.2 Những điê ̀u câ ̀n biê ́t vê ̀ một tha ̀nh phâ ̀n câ ́u hình...............................44 2.6 Hê ̣ thống qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mê ̀m .........................................................53 2.6.1 Kha ́i niê ̣m:...........................................................................................53 2.6.2 Mu ̣c tiêu ..............................................................................................54 2.6.3 Lợi ích .................................................................................................54 2.6.4 Ca ́c tiến trình con trong qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm .........................54 Chương 3 Qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm trong CMM & CMMI...........................56 KH OA C NT T – Đ H KH TN 3.1 Mô hi ̀nh trưởng tha ̀nh ..................................................................................56 3.2 CMM version 1.1 .........................................................................................56 3.2.1 Mức độ trưởng thành của CMM Version 1.1 .....................................56 3.2.2 Qua ̉n lý câ ́u hình phâ ̀n mềm trong CMM version 1.1 ........................57 3.3 Qua ̉n lý câ ́u hình trong CMMI.....................................................................59 3.3.1 Các mức trưởng thành của CMMI......................................................59 3.3.2 Qua ̉n lý câ ́u hình trong CMMI ...........................................................60 Chương 4 Vâ ́n đê ̀ định danh, qua ̉n lý phiên ba ̉n va ̀ ca ́c gia ̉i pha ́p.......................76 4.1 Đặt tên các đối tượng câ ́u hình ....................................................................76 4.1.1 Đặt tên phân cấp dựa theo cấu trúc cây. .............................................76 4.1.2 Đặt tên phân cấp dựa theo phương pha ́p tiê ̀n tố va ̀ hâ ̣u tô ́..................77 4.1.3 Nhâ ̣n xe ́t chung ...................................................................................79 4.2 Xa ́c định va ̀ định danh phiên ba ̉n.................................................................79 4.2.1 Sơ đồ tuyê ́n tính ..................................................................................80 4.2.2 Sơ đồ định danh theo mạng. ...............................................................80 4.2.3 Sơ đồ định danh theo tên.....................................................................81 Chương 5 Ca ́c công cụ hỗ trợ qua ̉n lý câ ́u hình...................................................82 5.1 Tóm tắt .........................................................................................................82 5.2 Tính năng chung của Surround SCM và CVS.............................................82 5.3 Surround SCM .............................................................................................82 5.3.1 Mu ̣c đích .............................................................................................82 5.3.2 Câ ́u trúc của chương trình...................................................................83 5.4 CVS va ̀ CVSNT...........................................................................................84 5.4.1 Mu ̣c đích .............................................................................................84 5.4.2 Câ ́u trúc của CVSNT ..........................................................................84 Chương 6 Ứng dụng minh họa “System Version Management” ........................86 6.1 Phân tích hiện trạng phát triển phần mềm tại T3H ......................................86 6.2 Đặc ta ̉ yêu câ ̀u của hệ thống mới .................................................................95 6.3 Mô hi ̀nh UseCase .........................................................................................99 KH OA C NT T – Đ H KH TN 6.4 Đặc ta ̉ usecase ..............................................................................................99 6.4.1 Đặc tả UseCase : Đăng Nhập (Login) ................................................99 6.4.2 Đặc tả UseCase : Thêm/xoá kho chứa ..............................................101 6.4.3 Đặc tả UseCase : Thêm/xoá đề án ....................................................102 6.4.4 Đặc tả UseCase : Cập nhật cấu trúc đề án ........................................104 6.4.5 Đặc tả UseCase : Cập nhật cây phân hệ, chức năng .........................106 6.4.6 Đặc tả UseCase : Tạo release............................................................108 6.4.7 Đặc tả UseCase : Gán nhãn cho các thực thể ...................................109 6.4.8 Đặc tả UseCase : Phân quyền ...........................................................110 6.4.9 Đặc tả UseCase : Thiết lập ảnh hưởng giữa các versionfile .............112 6.4.10 Đặc tả UseCase : Xem lịch sử phiên bản của thực thể..................113 6.4.11 Đặc tả UseCase : Thực hiện check in............................................114 6.4.12 Đặc tả UseCase : Thực hiện check out..........................................115 6.4.13 Đặc tả UseCase : Get.....................................................................116 6.5 Thiê ́t kê ́ ......................................................................................................118 6.5.1 Kiê ́n trúc hê ̣ thống.............................................................................118 6.5.2 Giao diê ̣n...........................................................................................118 6.5.3 Mô hi ̀nh lớp đối tượng ......................................................................123 6.5.4 Mô hi ̀nh dữ liê ̣u.................................................................................144 6.6 Mô hi ̀nh thiê ́t kê ́ .........................................................................................157 6.6.1 Đăng nhâ ̣p .........................................................................................157 6.6.2 Thêm kho chứa..................................................................................158 6.6.3 Thêm đề án........................................................................................158 6.6.4 Xem Cấu trúc của project .................................................................159 6.6.5 Xem kiến trúc của đề án....................................................................159 6.6.6 Check out ..........................................................................................160 6.6.7 Check in ............................................................................................161 6.6.8 Gán nhãn cho Item............................................................................162 6.6.9 Thiết lập quan hệ giữa hai versionfile...............................................163 KH OA C NT T – Đ H KH TN 6.6.10 Xem lịch sử của Item ....................................................................164 Chương 7 Tổng kê ́t ............................................................................................165 7.1 Tự đa ́nh gia ́ ................................................................................................165 7.2 Hướng pha ́t triển ........................................................................................165 KH OA C NT T – Đ H KH TN Trang i Danh sa ́ch hình Hình 2-1 Cây cấu hình phần mềm ..............................................................................5 Hình 2-2 Tổng chi phí của quản lý cấu hình...............................................................8 Hình 2-3 Nhiều ban quản lý cấu hình .......................................................................20 Hình 2-4 Khách hàng, người ký hợp đồng, các hợp đồng phụ .................................35 Hình 2-5 Sơ đồ phân cấp các thực thể cấu hình........................................................36 Hình 2-6 Đặc tả yêu cầu của một delivery................................................................41 Hình 2-7 Mối quan hệ về phần cứng của delivery....................................................42 Hình 2-8 Tổng quan về siêu dữ liệu..........................................................................45 Hình 2-9 Siêu dữ liệu nhận biết sự duy nhất.............................................................46 Hình 2-10 Siêu dữ liệu cho việc phân trách nhiệm...................................................50 Hình 2-11 Siêu dữ liệu chỉ mối quan hệ đến các thực thể cấu hình khác .................51 Hình 2-12 Ví dụ của việc theo vết ............................................................................52 Hình 2-13 Sơ đồ các tiến trình con trong quản lý cấu hình ......................................55 Hình 3-1 ca ́c mức trưởng tha ̀nh của CMMI..............................................................59 Hình 4-1 Cây phân cấp đặt tên..................................................................................77 Hình 4-2 Sơ đồ định danh theo ma ̣ng ..........