Luận văn Quản lý thu ngân sách nhà nước từ đất đai trên địa bàn huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH GIÁP ĐÌNH NGUYÊN QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỪ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỤC NAM TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN – 2020 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH GIÁP ĐÌNH NGUYÊN QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỪ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỤC NAM TỈNH BẮC GIANG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trƣơng Tuấn Linh THÁI NGUYÊN - 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu, thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ bất cứ một luận văn nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc. Bắc Giang, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Giáp Đình Nguyên ii LỜI CẢM ƠN Với tình cảm sâu sắc và chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả các cá nhân và cơ quan đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể các thầy giáo, cô giáo và các cán bộ của Trường Đại Học Kinh Tế Và Quản Trị Kinh Doanh Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Giảng viên TS TS Trương Tuấn Linh - người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Lãnh đạo phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Lục Nam, Chi Cục Thuế huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang, đồng nghiệp và các cán bộ chuyên môn nghiệp vụ tại các cơ quan, đơn vị có liên quan trên địa bàn huyện đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi nghiên cứu, thu thập dữ liệu, đóng góp cho tôi những ý kiến quý báu để hoàn thành luận văn này. Do còn nhiều hạn chế về kỹ năng và kinh nghiệm nên luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo và đóng góp của các thầy cô và các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Bắc Giang, ngày tháng năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Giáp Đình Nguyên iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ..................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ................................................................ viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HỘP ............................................... ix PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 2 4. Những đóng góp khoa học của luận văn ....................................................... 3 5. Kết cấu của Luận văn .................................................................................... 3 CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỪ ĐẤT ĐAI Ở CẤP HUYỆN ................................... 5 1.1 Tổng quan về quản lý thu ngân sách Nhà nước và Quản lý thu ngân sách nhà nước từ đất đai ở cấp huyện. ...................................................................... 5 1.1.1. Khái niệm, vai trò, đặc điểm của công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước ở cấp huyện. ............................................................................................. 5 1.1.2. Khái niệm đặc điểm vai trò mục tiêu thu ngân sách Nhà nước từ đất đai ở cấp huyện. ...................................................................................................... 7 1.2. Nội dung của quản lý thu nsnn từ đất đai ................................................ 14 1.2.1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thu NSNN từ đất đai .................................................................................................................... 14 1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN từ đất đai...................................... 16 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu NSNN từ đất đai. ...................... 22 1.3.1. Cơ chế, chính sách về các khoản thu từ đất. ......................................... 22 1.3.2. Tổ chức thực hiện thu NSNN từ đất đai ............................................... 27 iv 1.3.3. Chất lượng cán bộ quản lý thu NSNN từ đất đai .................................. 24 1.3.4. Trang thiết bị phục vụ quản lý thu NSNN từ đất đai ............................ 24 1.3.5. Sự phối hợp giữa các đơn vị trong việc quản lý thu NSNN từ đất đai. 23 1.3.6. Ý thức của các đối tượng nộp các khoản thu từ đất. ............................. 24 1.4. Kinh nghiệm quản lý thu NSNN từ đất đai của một số tỉnh, thành trong cả nước. ................................................................................................................ 28 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý thu NSNN từ đất đai của Cục thuế tỉnh Ninh Bình. ................................................................................................................ 28 1.4.2. Kinh nghiệm quản lý thu NSNN từ đất đai của huyện Việt Yên tỉnh Bắc Giang. .............................................................................................................. 29 1.4.3. Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước từ đất đai cho huyện Lục Nam .................................................................................. 30 CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................... 33 2.1. Câu hỏi nghiên cứu. ................................................................................. 33 2.2. Nguồn số liệu và phương pháp thu thập thông tin số liệu. ...................... 33 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu ............................................... 33 2.2.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu. ......................................... 34 2.2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu ......................................................................... 35 CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH TỪ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG ........................................................................................................... 37 3.1 Khái quát về huyện Lục Nam và tình hình thu ngân sách Nhà nước tại huyện một số năm gần đây ............................................................................... 37 3.1.1. Khái quát về huyện Lục Nam. .............................................................. 37 3.1.2. Kết quả thực hiện thu, chi ngân sách Nhà nước của huyện những năm gần đây ............................................................................................................ 40 3.1.3. Nhận xét chung ..................................................................................... 47 3.2. Phân tích thực trạng công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn v huyện Lục Nam ............................................................................................... 47 3.2.1. Cơ sở pháp lý của quản lý thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Lục Nam .......................................................................................................... 47 3.2.2. Chủ thể và đối tượng quản lý thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện ............................................................................................................... 48 3.2.3. Thực trạng ban hành hệ thống chính sách thu NSNN từ đất đai trên địa bàn Huyện Lục Nam. ...................................................................................... 50 3.2.4. Thực trạng công tác tổ chức thu ngân sách Nhà nước tại huyện Lục Nam ................................................................................................................. 53 3.2.5. Tổ chức điều hành thu NSNN từ đất đai trên địa bàn ........................... 59 3.2.6 Thực trạng thanh tra, kiểm tra vi phạm hoạt động thu NSNN từ đất đai ......................................................................................................................... 61 3.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc quản lý thu NSNN từ đất đai trên địa bàn huyện. ....................................................................................................... 62 3.3.1. Chính sách thu NSNN từ đất đai .......................................................... 62 3.3.2. Tổ chức thực hiện thu các khoản thu từ đất .......................................... 66 3.3.3. Chất lượng cán bộ thu NSNN từ đất đai ............................................... 67 3.3.4. Trang thiết bị phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN từ đất đai ....... 64 3.3.5. Sự phối hợp giữa các bên liên quan trong quản lý thu NSNN từ đất đai ......................................................................................................................... 64 3.3.6. Ý thức của các đối tượng nộp NSNN từ đất đai ................................... 65 CHƢƠNG 4 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU NGÂN SÁCH TỪ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG ........................................................................................................... 79 4.1. Định hướng và mục tiêu quản lý thu ngân sách nhà nước từ đất đai trên địa bàn huyện Lục Nam. ................................................................................. 79 4.2. Đề xuất giải pháp hoàn thiện Quản lý thu ngân sách nhà nước từ đất đai trên địa bàn huyện Lục Nam. .......................................................................... 80 vi 4.2.1.Hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách thu ngân sách ......................... 80 4.2.2. Củng cố và kiện toàn bộ máy thu NSNN từ đất đai.............................. 81 4.2.3. Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra .................................... 82 4.2.4. Giải pháp xử lý chống thất thu NSNN từ đất đai .................................. 83 4.2.5. Đẩy mạnh cải cách hành chính, công khai, minh bạch trong công tác thu NSNN từ đất đai ........................................................................................ 84 4.2.6. Tăng cường ứng dụng tin học hóa vào công tác thu NSNN từ đất đai . 85 4.3. Một số đề xuất .......................................................................................... 86 KẾT LUẬN .................................................................................................... 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 95 vii DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT BTC Bộ Tài chính DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghiệp Nhà nước GDP Tổng sản phẩm nội địa GTGT Giá trị gia tăng HĐND Hội đồng nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nước KT-XH Kinh tế - Xã hội NN Nhà nước NQD Ngoài quốc doanh NS Ngân sách NSNN Ngân sách Nhà nước NSĐP Ngân sách Địa phương TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập Doanh nghiệp TW Trung ương QP-AN Quốc phòng – An ninh UBND Ủy ban nhân dân viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: So sánh thu NSNN được hưởng theo phân cấp từ khu vực ngoài quốc doanh ở một số huyện trong địa bàn tỉnh Bắc Giang năm 2018. ............. 44 Bảng 3.2: Tổng hợp chi NSĐP huyện Lục Nam giai đoạn 2015-2018 .................... 45 Bảng 3.3: Phân công thực hiện nhiệm vụ thu NSNN của các đơn vị có chức năng 49 Bảng 3.4. Tổng hợp một số văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thu NSNN từ đất đai trên địa bàn huyện Lục Nam ........................................................ 51 Bảng 3.5: Kết quả thu NSNN trên địa bàn huyện (2015-2018) ................................ 54 Bảng 3.6: Tốc độ tăng trưởng kinh tế và tốc độ tăng thu (2015-2018) .................... 55 Bảng 3.7: Kết quả thu NS nội địa trên địa bàn huyện (2015-2018) .......................... 56 Bảng 3.8: Kết quả Thu NSNN trên địa bàn huyện theo sắc thuế chủ yếu ................ 58 Bảng 3.9. Kết quả thực hiện thanh tra, kiểm tra thu NSNN từ đất đai ..................... 61 Bảng 3.10. Ý kiến đánh giá của cán bộ thu ngân sách từ đất đai về ......................... 63 Bảng 3.11. Đánh giá của người nộp ngân sách về cán bộ thực hiện thu ngân sách . 68