Luận văn Quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ THÚY HẰNG QUẢN LÝ THU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN – 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ THÚY HẰNG QUẢN LÝ THU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.31.01.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. Ma Thị Hường THÁI NGUYÊN – 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng Luận văn thạc sĩ kinh tế: “Quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp XDCB tại cục thuế tỉnh Thái Nguyên” được hoàn thành là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân. Tôi cam đoan các số liệu, trích dẫn trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và trung thực, kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong những công trình được nghiên cứu từ trước đến nay. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2019 Tác giả luận văn Trần Thị Thúy Hằng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu của tập thể và các cá nhân. Tại đây tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc của mình tới: Giáo viên hướng dẫn khoa học Ma Thị Hường đã rất tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ cho tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu Nhà trường cùng các thầy, cô giáo khoa Sau Đại học Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ, dạy bảo tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và tạo điều kiện của Ban Giám đốc, cán bộ, viên chức, người lao động của cục thuế tỉnh Thái Nguyên nơi tôi đang công tác đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi tham khảo và thu thập số liệu đề hoàn thành luận văn này. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình tôi đã luôn hỗ trợ và thường xuyên động viên tinh thần tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện luận văn này, tuy nhiên vẫn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được sự đóng góp quý báu của các thầy cô giáo và các bạn. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2019 Tác giả luận văn Trần Thị Thúy Hằng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .....i LỜI CẢM ƠN ......ii MỤC LỤC ...iii DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU, HÌNH . ...vi LỜI MỞ ĐẦU ... ...1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2 4. Những đóng góp mới của luận văn ............................................................... 3 5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ BẢN ... 4 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựng cơ bản ....................................................................................................... 4 1.1.1. Khái quát chung về doanh nghiệp xây dựng cơ bản ............................... 4 1.1.2. Quản lý thu thuế giá trị gia tăng .............................................................. 6 1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp xây dựng cơ bản ....................................................................... 29 1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựng cơ bản .............................................................................................. 32 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựngcơ bản ở một số tỉnh trong nước ............................................................. 32 1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựngcơ bản áp dụng choCục thuế Tỉnh Thái Nguyên ....... 35 CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 36 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN iv 2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 36 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 36 2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu ..................................................................... 40 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 40 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 41 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN . ..44 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ................................................................... 44 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 44 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 47 3.1.3. Khái quát về doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .. 48 3.2. Khái quát về Cục thuế Tỉnh Thái Nguyên ............................................... 51 3.2.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cục thuế ..................................... 51 3.2.2. Cơ cấu tổ chức của cục thuế.................................................................. 52 3.2.3. Trình độ cán bộ ..................................................................................... 55 3.2.4. Trang thiết bị tại cục thuế...................................................................... 58 3.3. Thực trạng công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựngcơ bản tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017 ........... 59 3.3.1. Tình hình thực hiện kế hoạch thu thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại cục thuế tỉnh Thái Nguyên ................................. 59 3.3.2. Thực trạng công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựngcơ bản tại cục thuế tỉnh Thái Nguyên .............................................. 62 3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp xây dựng cơ bản ....................................................................... 84 3.4.1. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 84 3.4.2. Nhân tố khách quan ............................................................................... 85 3.5. Đánh giá công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN v xây dựngcơ bản tại cục thuế tỉnh Thái Nguyên .............................................. 88 3.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 88 3.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 89 CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI CỤC THUÊ TỈNH THÁI NGUYÊN ...93 4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu tăng cường công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại Cục thuế Tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................................ 93 4.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 93 4.1.2. Định hướng ............................................................................................ 93 4.1.3. Mục tiêu................................................................................................. 95 4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xây dựngcơ bản tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên ....................... 96 4.2.1. Về quản lý đăng ký thuế, kê khai thuế, nộp thuế .................................. 96 4.2.2. Đối với công tác quản lý nợ thuế .......................................................... 98 4.2.3. Đối với công tác quản lý thủ tục hoàn thuế ........................................ 100 4.2.4. Tăng cường công tác kiểm tra thuế ..................................................... 101 4.2.5. Tăng cường công tác tuyên truyền, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế ................................................................................................... 104 4.2.6. Kiện toàn bộ máy tổ chức và nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ .. 107 4.3. Một số kiến nghị ..................................................................................... 108 4.3.1. Kiến nghị với Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính................................... 108 4.3.2. Kiến nghị với UBND các cấp, các tổ chức kinh tế, xã hội, chính trị trong tỉnh Thái Nguyên. .......................................................................................... 109 KẾT LUẬN . ... ..111 TÀI LIỆU THAM KHẢO . .112 PHỤ LỤC ... ..114 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN vi DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU, HÌNH Bảng 2.1. Đối tượng và mẫu điều tra tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên ............ 38 Bảng 2.2. Đối tượng và mẫu điều tra các doanh nghiệp XDCB ..................... 39 Bảng 3.1. Cơ cấu doanh nghiệp XDCB xét theo loại hình ............................. 48 Bảng 3.2. Cơ cấu doanh nghiệp XDCB xét theo quy mô ............................... 49 Bảng 3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp XDCB .............. 49 Bảng 3.4. Trình độ cán bộ, công chức tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên ......... 56 Bảng 3.5. Tình hình trang thiết bị tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên ................. 58 Bảng 3.6. Kế hoạch thu thuế GTGT các doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên ..................................................................... 59 Bảng 3.7. Tình hình thực hiện thu thuế GTGT các doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên ................................................... 60 Bảng 3.8. Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của các cán bộ tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên về kế hoạch thu thuế GTGT ........................................ 61 Bảng 3.9. Số doanh nghiệp xây dựng cơ bản cấp mã số thuế mới tại tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ............................................................ 62 Bảng 3.10. Kết quả quản lý hồ sơ khai thuế GTGT các doanh nghiệp xây dựng cơ bản giai đoạn 2016-2018 .............................................................. 64 Bảng 3.11. Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của các cán bộ tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên về quản lý hồ sơ khai thuế GTGT .............................. 66 Bảng 3.12. Nguyên nhân kê khai sai thuế của các doanh nghiệp XDCB ....... 66 Bảng 3.13. Thực trạng công tác hoàn thuế tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ................................................................................ 67 Bảng 3.14: Tình hình nợ thuế GTGT của các doanh nghiệp xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ........................ 70 Bảng 3.15. Tình hình nợ thuế tại các doanh nghiệp XDCB ........................... 71 Bảng 3.16: Kết quả kiểm tra hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế giai đoạn 2016- 2018 ................................................................................................... 74 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN vii Bảng 3.17: Kết quả kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ................................................... 76 Bảng 3.18. Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của các cán bộ tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên về công tác kiểm tra thuế GTGT ................................ 77 Bảng 3.19: Kết quả quản lý hóa đơn tính đến hết ngày 31/12/2018 ............... 78 Bảng 3.20. Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của các cán bộ tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên về công tác ấn chỉ ........................................................ 79 Bảng 3.21: Công tác tuyên truyền chính sách thuế tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ............................................................ 81 Bảng 3.22. Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của các cán bộ tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên về công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT ......................... 82 Bảng 3.23. Nguồn thông tin về thuế GTGT doanh nghiệp nắm bắt được ...... 83 Bảng 3.24. Phương thức hỏi thông tin cần thiết về thuế ................................. 83 Hình 3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Cục thuế tỉnh Thái Nguyên .......................... 53 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thuế là khoản thu chủ yếu của Ngân sách Nhà nước, là công cụ quan trọng để phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân, góp phần đảm bảo công bằng xã hội và khuyến khích sản xuất phát triển. Ở nước ta, thuế gián thu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu ngân sách nhà nước, đặc biệt là thuế giá trị gia tăng. Thuế giá trị gia tăng là một loại thuế tiến bộ, điều tiết rộng rãi hầu hết mọi đối tượng trong nhân dân, những người tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ chịu thuế. Do đó, thuế giá trị gia tăng có vai trò rất to lớn trong mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội. Trong tiến trình hội nhập thuế lại càng có vị thế lớn trong chiến lược toàn cầu hóa. Quản lý thuế là một trong những chức năng quan trọng trong công tác quản lý của Nhà nước. Quản lý Nhà nước về thuế dựa trên hệ thống chính sách thuế đảm bảo cho Nhà nước có một nguồn thu ổn định, đáp ứng được yêu cầu điều tiết vĩ mô của nền kinh tế, tạo môi trường bình đẳng, thúc đẩy sự cạnh tranh, phát triển nền kinh tế thị trường, đồng thời tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh trong điều kiện mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng vẫn còn gặp một số khó khăn hạn chế do nhều người chưa hiểu rõ về thuế giá trị gia tăng, ý thức chấp hành nghĩa vụ nộp thuế cũng như ý thức trong việc góp phần tham gia chống thất thu thuế chưa cao. Tình Thái Nguyên là một tỉnh nằm trong vùng Đông Bắc Bộ, với địa lý giáp thủ đô Hà Nội, giao thông thuận lợi, các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào tỉnh Thái Nguyên không ngừng tăng lên, chính vì vậy nhiệm vụ quản lý thuế nói chung và công tác quản lý thuế GTGT nói riêng của cục thuế tỉnh Thái Nguyên có ý nghĩa rất quan trọng trong quản lý thu NSNN. Trong những năm qua, thuế GTGT mới đã góp phần tăng thu NSNN cụ thể tổng thuế GTGT thu được là 2.341 tỷ đồng vào năm 2018 trong số 9.473 tỷ đồng tổng thu ngân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN