Luận văn Quản lý vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM ĐỨC MINH QUẢN LÝ VỐN VAY TỪ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI ĐỐI VỚI THANH NIÊN NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2020 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM ĐỨC MINH QUẢN LÝ VỐN VAY TỪ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI ĐỐI VỚI THANH NIÊN NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: T.S Đàm Thanh ThủyTS. Đàm Thanh Thủy THÁI NGUYÊN - 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Tài liệu, số liệu trong đề tài hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin sử dụng trong đề tài đã được chỉ rõ nguồn gốc, các tài liệu tham khảo được trích dẫn đầy đủ, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn. Tác giả đề tài Phạm Đức Minh ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành bản đề tài này ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi luôn nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến T.S Đàm Thanh Thủy, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn giúp đỡ tôi thực hiện và hoàn thành đề tài này. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo cũng như các khoa chuyên môn, phòng ban của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Lào Cai; cấp ủy, chính quyền, Đoàn thanh niên và các tổ chức xã hội các xã, phường, thị trấn của các huyện, thị, thành đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong việc thu thập số liệu thứ cấp, sơ cấp và các thông tin hữu ích phục vụ nghiên cứu và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp. Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Lào Cai, ngày 01 tháng 12 năm 2020 Tác giả Phạm Đức Minh iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................... viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ.......................................................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài ................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ..................................................................... 3 5. Bố cục của luận văn ........................................................................................ 4 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN VAY TỪ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI ĐỐI VỚI THANH NIÊN NÔNG THÔN .................................................................................................. 5 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn ........................................................................................... 5 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản............................................................................ 5 1.1.2. Quản lý vốn vay ...................................................................................... 8 1.1.3. Nội dung quản lý vốn vay đối với thanh niên nông thôn ...................... 20 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn ................................................................... 26 1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý sử dụng vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội với thanh niên nông thôn........................................................................... 29 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội một số tỉnh lân cận ...................................................................................................... 29 1.2.2. Bài học kinh nghiệm trong quản lý sử dụng vốn vay của Ngân hàng iv chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn tỉnh Lào Cai ........................ 39 Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 41 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 41 2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 41 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 41 2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp dữ liệu ................................................ 44 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 44 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 46 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội ............................................................................................................... 46 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả sử dụng vốn vay của thanh niên nông thôn .................................................................................................................. 46 Chương 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN VAY TỪ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI ĐỐI VỚI THANH NIÊN NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI .......................................................................... 49 3.1. Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ............................. 49 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 49 3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ................................................................................................................... 51 3.2. Thanh niên và Thanh niên Nông thôn tỉnh Lào Cai................................. 53 3.3. Thực trạng quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai .............................................. 56 3.3.1. Mối quan hệ giữa Ngân hàng Chính sách xã hội và Đoàn thanh niên trong công tác quản lý vốn vay ....................................................................... 56 3.3.2. Công tác lập kế hoạch vay vốn từ nguồn ủy thác củaNgân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ........................................................................................... 63 3.3.3. Công tác tổ chức thực hiện cho thanh niên vay vốn từ nguồn ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai .............................................. 66 v 3.3.4. Công tác kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng vốn củathanh niên nông thôn ......................................................................................................................... 75 3.3.5. Đánh giá công tác quản lý sử dụng nguồn vay vốn ủy thác qua phân tích số liệu điều tra, phỏng vấn .............................................................................. 80 3.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý sử dụng vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai .............................................................. 86 3.4.1. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 86 3.4.2. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 89 3.5. Đánh giá thực trạng quản lý sử dụng vốn vay từ Ngân hàng Chính sách Xã hội đối với thanh niên nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai...................... 91 3.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 91 3.5.2. Ưu điểm ................................................................................................. 94 3.5.3. Một số hạn chế, tồn tại .......................................................................... 95 Chương 4 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ VỐN VAY TỪ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THANH NIÊN NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI .................................................................................... 98 4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn tỉnh Lào Cai .................................. 98 4.1.1. Quan điểm quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn tỉnh Lào Cai .................................................................. 98 4.1.2 Định hướng quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn tỉnh Lào Cai .................................................................. 98 4.1.3 Mục tiêu quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách Xã hội đối với thanh niên nông thôn tỉnh Lào Cai .................................................................. 99 4.2. Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội đối với thanh niên nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai ...................... 99 4.2.1. Tăng cường công tác phối hợp quản lý nguồn vốn ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội giữa các bên liên quan .............................................. 99 vi 4.2.2. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch vay vốn từ nguồn ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ............................................................ 102 4.2.3. Hoàn thiện công tác thực hiện vay vốn từ nguồn ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ..................................................................... 103 4.2.4. Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát việc vay vốn từ nguồn ủy thác của Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Lào Cai ............................................. 108 4.2.5. Một số giải pháp khác ......................................................................... 109 4.3. Đề xuất, kiến nghị .................................................................................. 111 4.3.1. Đối với Ngân hàng chính sách xã hội ................................................. 111 4.3.2. Đối với Đoàn thanh niên ..................................................................... 111 4.3.3. Đối với UBND các cấp ....................................................................... 111 KẾT LUẬN .................................................................................................. 113 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 116 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 118 vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCH : Ban Chấp hành BQL : Ban quản lý CT-XH : Chính trị - xã hội HĐQT : Hội đồng quản trị KHKT : Khoa học kỹ thuật NHCSXH : Ngân hàng Chính sách xã hội NHNo&PTNT Việt : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Nam TK&VV : Tổ Tiết kiệm và vay vốn UBND : Ủy ban nhân dân viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Tình hình Thanh niên tỉnh Lào Cai .......................................................... 54 Bảng 3.2: Bảng kế hoạch vay vốn ủy thác theo chương trình cho vay của Ngân hàng chính sách xã hội ..................................................................................... 64 Bảng 3.3. Tình hình thực hiện kế hoạch vốn vay theo mục đích sử dụng vốn vay ủy thác do Đoàn Thanh niên quản lý ............................................................ 65 Bảng 3.4: Tổng hợp số tổ TK&VV qua các năm phân Tổ chức CT -XH quản lý của Ngân hàng chính sách xã hội tỉnhà L o Cai ................................................ 66 Bảng 3.5: Tổng hợp số tổ TK&VV do Đoàn thanh niên quản lý ............................. 67 Bảng 3.6: Kết quả đánh giá xếp loại Tổ TK&VV từ năm 2017 đến năm 2019 .............. 69 Bảng 3.7: Kết quả thực hiện ủy thác phân theo các tổ chức CT - XH quản lý ......... 71 Bảng 3.8: Bảng tổng hợp số tổ TK&VV do Đoàn thanh niên quản lý phân theo địa bàn Từ năm 2017 đến năm 2019 ............................................................. 72 Bảng 3.9: Kết quả thực hiện hoạt động ủy thác vay vốn ............................................... 73 Bảng 3.10. Dư nợ vốn vay do đoàn thanh niên quản lý theo các chương trình vay từ năm 2017 đến năm 2019 ................................................................................... 74 Bảng 3.11. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát cấp tỉnh, từ năm 2017 đến năm 2019 ................................................................................................................. 77 Bảng 3.12. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát cấp huyện, từ năm 2017 đến năm 2019 ......................................................................................................... 79 Bảng 3.13.Kết quả công tác kiểm tra, giám sát cấp xã, từ năm 2017 đến năm 2019......... 79 Bảng 3.14a: Ý kiến hộ vay vốn ưu đãi về các quy định cho vay.............................. 81 Bảng 3.14b: Ý kiến hộ vay vốn ưu đãi về các quy định cho vay.............................. 82 Bảng 3.15. Tổng hợp tình hình dư nợ xấu vốn vay ủy thác do Đoàn thanh niên quản lý từ năm 2017 đến năm 2019 ................................................................. 83 Bảng 3.16. Tỷ lệ số hộ vay vốn trả lời việc kiểm tra, giám sát và hỗ trợ sau khi cho vay vốn của NHCSXH huyện do Đoàn Thanh niên quản lý ................... 84 Bảng 3.17.Đánh giá của cán bộ quản lý các cấp về hoạt động điều hành Quản lý sử dụng vốn vay của NHCSXH do Đoàn Thanh niên quản lý ..................... 85