Luận văn Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bình Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM -------------------------- TỐNG THỊ PHƯỢNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 09 năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM -------------------------- TỐNG THỊ PHƯỢNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS TS LÊ THỊ MẬN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 09 năm 2017 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PSG TS LÊ THỊ MẬN Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 22 tháng 09 năm 2017 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 GS TS Võ Thanh Thu Chủ tịch 2 TS Mai Thanh Loan Phản biện 1 3 TS Phạm Thị Hà Phản biện 2 4 PGS TS Nguyễn Thuấn Ủy viên 5 TS Phạm Thị Yên Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày tháng năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: . Tống Thị Phượng. Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 10/11/1985 Nơi sinh: Thanh Hóa Chuyên ngành: . Quản trị kinh doanh MSHV: 1541820221 I- Tên đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bình Phước II- Nhiệm vụ và nội dung: Đề tài nghiên cứu được thực hiện trước hết nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về QTRRTD tại NHTM. Từ đó, đề tài phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động QTRRTD, tìm hiểu nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng, nhận định những điểm đạt được và những tồn tại của hoạt động QTRRTD trong thời gian qua để đề xuất một số giải pháp tăng cường hoạt động quản trị rủi ro tín dụng của Agribank chi nhánh Bình Phước III- Ngày giao nhiệm vụ: 24/01/2017 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 22/09/2017 V- Cán bộ hướng dẫn: PGS TS Lê Thị Mận CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn Tống Thị Phượng ii LỜI CÁM ƠN Trước tiên tôi xin lòng biết ơn sâu sắc đến quý Thầy Cô Khoa Quản trị trường Đại học Công nghệ TPHCM đã tận tình truyền đạt kiến thức để tôi hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ. Qua đó giúp tôi có nhiều kiến thức, kinh nghiệm cần thiết để thực hiện luận văn này. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập tại trường đến nay, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, hổ trợ của quý Thầy Cô, gia đình, bạn bè và đơn vị nơi tôi công tác. Tôi xin bày tỏ sự kính trọng, tri ân sâu sắc tới người hướng dẫn khoa học của tôi là Cô Giáo PGS TS Lê Thị Mận, Cô đã tận tâm dìu dắt, chỉ dẫn tôi thực hiện luận văn. Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn đến tập thể lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp NHNo & PTNT tỉnh Bình Phước và gia đình luôn động viên và tạo điều kiện cho tôi trong toàn khóa học. Học viên thực hiện Luận văn Tống Thị Phượng iii TÓM TẮT Đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bình Phước” sẽ tập trung nghiên cứu lĩnh vực quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Bình Phước và các ngân hàng thương mại. Thông qua đề tài này tác giả nêu bật được một số khái niệm về rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng và các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng, các nguyên tắc, kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trong nước. Trong kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng, tác giả tiến hành đo lường, phân tích rủi ro tín dụng, mô tả và đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng của Agribank Bình Phước trong giai đoạn 2014 – 2016. Chương 2 của đề tài cũng đã nêu lên các thành tựu và hạn chế trong quá trình hoạt động QTRRTD tại Agribank Bình Phước. Để tăng cường hoạt động quản trị rủi ro tín dụng, vấn đề nợ xấu cần phải được tăng cường về khả năng nhận dạng, quản lý, theo dõi và phòng ngừa rủi ro tín dụng thì việc khắc phục những tồn tại trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng là cần thiết. Trên cơ sở thực trạng hoạt động tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Bình Phước, tác giả đã đưa ra một số giải pháp trọng yếu nhằm khắc phục những hạn chế trong hoạt động quản trị, đồng thời cũng kiến nghị đến ngân hàng nhà nước Việt Nam và Agribank một số vấn đề nhằm hỗ trợ các giải pháp cho các ngân hàng thương mại trong công tác quản trị rủi ro tín dụng. Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Tổng quan về quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bình Phước Chường 3: Giải pháp tăng cường hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bình Phước iv ABSTRACT The thesis “Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development Binh Phuoc Branch” will concentrate in researching credit risk management at Agribank Binh Phuoc and other commercial banks. Through this study, the author presents some concepts on credit risk in banking activities and the administrative experience of some national banks. In the business operation of the bank, the author meters and analysis of credit risk, describes and notables of credit risk management operation at Agribank Binh Phuoc 2014-2016, the author presents consummate and limitative of credit risk management operation at Agribank Binh Phuoc. To improve the credit quality, it is necessary to enhance the ability to identify, manage, monitor and prevent credit risks in bad debts, then dealing with the shortcomings in the work of credit risk management application is necessary. Based on the current situation of credit operation and credit risk management at Agribank Binh Phuoc, the author proposes some key solutions to handle the shortcomings in management, while also makes suggestions to the State Bank of Vietnam and Agribank to support commercial banks in credit risk management operation. Apart from the introduction and conclusion, this dissertation consists of 3 chapters: Chapter 1: An overview of credit risk management at commercial banks Chapter 2: The current situation of credit risk management at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development Binh Phuoc Branch Chapter 3: Solutions to improve the credit risk management operation of banking sector at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development Binh Phuoc Branch v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CÁM ƠN .............................................................................................................. ii TÓM TẮT .................................................................................................................. iii ABSTRACT ............................................................................................................... iv MỤC LỤC ................................................................................................................... v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... x DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... xi LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................................. 5 1.1 TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG ............................................................. 5 1.1.1Khái niệm rủi ro tín dụng ............................................................................. 5 1.1.2Đặc điểm của rủi ro tín dụng ........................................................................ 5 1.1.3Phân loại rủi ro tín dụng: .............................................................................. 6 1.1.3.1Căn cứ vào phương diện quản lý rủi ro tín dụng ................................ 6 1.1.3.2Căn cứ vào mức độ tổn thất ................................................................ 6 1.1.3.3Căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro ........................................... 6 1.1.4Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng .............................................................. 7 1.1.4.1Nguyên nhân khách quan .................................................................... 7 1.1.4.2Nguyên nhân chủ quan ........................................................................ 8 1.1.5Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng ..................................................................... 9 1.1.5.1Đối với ngân hàng ............................................................................... 9 1.1.5.2Đối với khách hàng ........................................................................... 10 1.1.5.3Đối với nền kinh tế ............................................................................ 10 1.1.6Các chỉ tiêu đo lường mức độ rủi ro tín dụng của ngân hàng .................... 10 1.1.6.1Tỷ lệ nợ quá hạn ................................................................................ 10 1.1.6.2Tỷ lệ nợ xấu ...................................................................................... 11 1.1.6.3Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng .......................................................... 12 vi 1.1.6.4Mức độ tập trung tín dụng................................................................. 12 1.1.6.5Hệ số rủi ro tín dụng ......................................................................... 13 1.2 QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ........... 14 1.2.1Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng .............................................................. 14 1.2.2Sự cần thiết của quản trị rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại ...................................................................................................................... 14 1.2.3Nguyên tắc cơ bản của quản trị rủi ro tín dụng theo ủy ban Basel............. 16 1.2.4Xây dựng mô hình và chính sách quản trị rủi ro tín dụng .......................... 18 1.2.5Quy trình thực hiện quản trị rủi ro tín dụng ............................................... 19 1.2.5.1 Nhận diện rủi ro tín dụng ................................................................ 19 1.2.5.2 Đo lường rủi ro tín dụng .................................................................. 21 1.2.5.3 Phân tích rủi ro tín dụng ................................................................... 25 1.2.5.4 Kiểm soát và phòng ngừa rủi ro ....................................................... 25 1.2.5.5 Xử lý rủi ro ...................................................................................... 26 1.3KINH NGHIỆM VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG TRONG NƯỚC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM ................................................................................................................... 27 1.3.1Kinh nghiệm về quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng trong nước ........................................................................................................... 27 1.3.1.1 Kinh nghiệm từ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam ...................................................................................................... 27 1.3.1.2 Kinh nghiệm từ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam .................................................................................... 28 1.3.1.3 Kinh nghiệm từ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á châu .............. 29 1.3.2Bài học về quản trị rủi ro tín dụng cho Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam .......................................................................... 30 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 31