Luận văn Tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ KIM QUYÊN TÁC ĐỘNG ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TỈNH TÂY NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ KIM QUYÊN TÁC ĐỘNG ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TỈNH TÂY NINH Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN NGỌC HÙNG TP. HỒ CHÍ MINH – 2011 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các dữ liệu, kết quả nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. TÁC GIẢ NGUYỄN THỊ KIM QUYÊN CÁC TỪ VIẾT TẮT BOT Hợp đồng xây dựng-kinh doanh-chuyển giao BT Hợp đồng xây dựng-chuyển giao BTO Hợp đồng xây dựng-chuyển giao-kinh doanh CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ĐTNN Đầu tư nước ngoài FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài GCĐ 94 Giá cố định năm 1994 GDP Tổng sản phẩm quốc nội ICOR Tỷ số gia tăng giữa tư bản và đầu ra NSNN Ngân sách nhà nước ODA Viện trợ phát triển chính thức TNQD Thu nhập quốc dân TSCĐ Tài sản cố định TSLĐ Tài sản lưu động TSPXH Tổng sản phẩm xã hội MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1 Lý do chọn đề tài ....................................................................................1 Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................. 1 Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................... 2 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài .................................................................... 2 Bố cục của luận văn ............................................................................... 2 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐẦU TƯ VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ .............................................................................................................. 4 1.1. Lý thuyết cơ bản về đầu tư công ...................................................... 4 1.1.1. Các khái niệm ............................................................................ 4 1.1.2. Các lý thuyết về đầu tư công ..................................................... 7 1.2. Lý thuyết cơ bản về tăng trưởng kinh tế ........................................ 10 1.2.1. Các khái niệm .......................................................................... 10 1.2.2. Các lý thuyết về tăng trưởng kinh tế ........................................ 13 1.3. Mối tương quan giữa đầu tư và tăng trưởng kinh tế ..................... 17 1.3.1. Đầu tư phát triển tác động đến tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế ..................................................................................... 17 1.3.2. Đầu tư phát triển tác động đến tăng trưởng kinh tế .................. 19 1.4. Đặc điểm của đầu tư công và vai trò của đầu tư công đối với sự phát triển kinh tế-xã hội ................................................................ 23 1.4.1. Đặc điểm của đầu tư công ....................................................... 23 1.4.2. Vai trò của đầu tư công đối với sự phát triển kinh tế-xã hội ..... 26 Kết luận chương 1 ................................................................................... 29 CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ TÁC ĐỘNG ĐẦU TƯ CÔNG ĐỐI VỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH TỪ NĂM 1995 ĐẾN NĂM 2010 ........................................ 30 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, dân số, lao động tỉnh Tây Ninh ..... 30 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................... 30 2.1.2. Dân số, lao động ...................................................................... 31 2.2. Thực trạng đầu tư công và tăng trưởng kinh tế của tỉnh Tây Ninh từ năm 1995 đến năm 2010 ............................................................ 32 2.2.1. Tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh từ năm 1995 đến năm 2010..32 2.2.2. Thực trạng đầu tư công trên địa bàn tỉnh từ năm 1995 đến năm 2010 ........................................................................................ 38 2.2.3. Kết quả và hạn chế của đầu tư công trên địa bàn tỉnh Tây Ninh..48 2.3. Đánh giá tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh từ năm 1995 đến năm 2010 bằng mô hình kinh tế .............. 55 2.3.1. Chọn mô hình phân tích .......................................................... 55 2.3.2. Ứng dụng mô hình Harrod-Domar trong phân tích tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh .................. 56 2.3.3. Khung phân tích của đề tài ...................................................... 57 2.3.4. Kết quả tính toán ..................................................................... 57 2.3.5. Nhận xét, đánh giá chung ........................................................ 60 Kết luận chương 2 ................................................................................... 61 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH .......................................................................... 62 3.1. Định hướng đầu tư công trong chiến lược phát triển của tỉnh ..... 62 3.2. Một số kiến nghị về đầu tư công .................................................... 65 3.2.1. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong đầu tư công ........... 65 3.2.2. Đẩy mạnh thu hút đầu tư khu vực ngoài nhà nước ................... 67 Kết luận chương 3 ................................................................................... 70 KẾT LUẬN ............................................................................................. 71 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................... 73 PHỤ LỤC ................................................................................................. 75 DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ BẢNG Bảng 1.1. Hệ số ICOR của các nước .....................................................21 Bảng 1.2. Hệ số ICOR của Việt Nam thời kỳ 1995-2010 ......................22 Bảng 2.1. Giá trị gia tăng và tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh ............33 Bảng 2.2. Cơ cấu GDP tỉnh Tây Ninh theo giá thực tế ..........................38 Bảng 2.3. Vốn đầu tư phát triển qua các năm ........................................40 Bảng 2.4. Vốn đầu tư công qua các giai đoạn ........................................44 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Tốc độ tăng trưởng GDP các khu vực từ 1996-2010 .........35 Biểu đồ 2.2. Cơ cấu kinh tế toàn tỉnh qua các năm ................................37 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu vốn đầu tư trên địa bàn tỉnh qua các thời kỳ ..........42 Biểu đồ 2.4. Cơ cấu đầu tư NSNN giai đoạn 2001-2005 .......................45 Biểu đồ 2.5. Cơ cấu đầu tư NSNN giai đoạn 2006-2010 .......................47 Biểu đồ 2.6. Hệ số ICOR từng khu vực .................................................53 -1- LỜI MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Tây Ninh là vùng đất địa đầu phía Tây Nam tổ quốc, là điểm gắn kết quan trọng ngay trên trục giao thông chính nối liền Việt Nam với Campuchia và các nước Đông Nam Á khác. Đối với vùng đất Đông Nam Bộ, Tây Ninh cùng với Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và Bà rịa Vũng Tàu là những mắc xích quan trọng trong vùng kinh tế phát triển xung quanh TP Hồ Chí Minh. Là tỉnh nằm trong vành đai dãn nở công nghệ và đô thị của trung tâm kinh tế lớn TP Hồ Chí Minh, giáp với nước bạn Campuchia với chiều dài biên giới 240 km cùng với 2 cửa khẩu Quốc tế Xa Mát và Mộc Bài, Tây Ninh có lợi thế rất lớn trong cơ hội nâng cao năng lực sản xuất, trong thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, trong trao đổi buôn bán Quốc tế và đặc biệt là trong việc sớm tiếp thu và ứng dụng những thành tựu khoa học trong sản xuất và trong quản lý. Với mục tiêu xây dựng tỉnh nhà theo hướng CNH-HĐH, trong 10 năm qua Tây Ninh đã tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế, hình thành và mở rộng các khu, cụm công nghiệp có quy mô lớn; trong đó, đầu tư từ nguồn vốn nhà nước ngày càng tăng, đặc biệt chi đầu tư từ ngân sách nhà nước luôn chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi ngân sách hàng năm của tỉnh và là nguồn lực quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Để đánh giá tác động của đầu tư từ khu vực công đến tăng trưởng kinh tế của tỉnh trong thời gian qua, tôi đã lựa chọn đề tài “Tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế của tỉnh Tây Ninh”. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Đề tài được nghiên cứu nhằm đánh giá tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế của tỉnh Tây Ninh trong thời gian qua. Từ đó đưa ra các giải -2- pháp, khuyến nghị nhằm giúp lãnh đạo tỉnh có chính sách đầu tư hợp lý để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn. 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu của đề tài chủ yếu là thống kê mô tả và có thực hiện phương trình hồi quy tuyến tính về tương quan giữa tỷ lệ đầu tư trên GDP và tốc độ tăng trưởng GDP với phần mềm SPSS. 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Đối tượng nghiên cứu: Tác động đầu tư của khu vực công (bao gồm đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước và đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước) đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh. - Phạm vi nghiên cứu: được thực hiện trên địa bàn tỉnh Tây Ninh; với các số liệu về vốn đầu tư, GDP từ năm 1995 đến năm 2010. 5. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI - Đánh giá đúng tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh. - Đề xuất các giải pháp, khuyến nghị để thực hiện đầu tư công có hiệu quả hơn nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao và bền vững trong dài hạn. - Giúp cho lãnh đạo tỉnh tham khảo trong quá trình hoạch định chính sách đầu tư và phân bổ vốn đầu tư công có hiệu quả hơn. 6. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN Luận văn gồm có 3 chương: - Chương 1: Tổng quan về đầu tư công và tăng trưởng kinh tế. - Chương 2: Đánh giá tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh. -3- - Chương 3: Một số kiến nghị về đầu tư công trên địa bàn tỉnh Tây Ninh trong thời gian tới (đến năm 2015).