Luận văn Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN NGỌC SAN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Đắk Lắk, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN NGỌC SAN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK Ngành: CHÍNH SÁCH CÔNG Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN MINH PHÚ Đắk Lắk, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan luận văn: “Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk” là một luận văn được thực hiện hoàn toàn độc lập và không có sự sao chép của người khác. Luận văn là một sản phẩm mà em đã nỗ lực nghiên cứu trong quá trình học tập tại Học viện Khoa học xã hội cũng như khảo sát và lấy số liệu tại UBND phố Buôn Ma Thuột. Trong quá trình triển khai thực hiện em có tham khảo một số tài liệu có nguồn gốc rõ ràng, dưới sự hướng dẫn của thầy TS. Nguyễn Minh Phú. Em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Học Viên Nguyễn Ngọc San LỜI CẢM ƠN Luận văn: “Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk” đã được hoàn thành. Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thiện, em đã nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình từ phía Học viện, thầy cô giáo và UBND thành phố Buôn Ma Thuột. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới nhà trường đã tận tình chỉ bảo, góp ý và tạo điều kiện cho em hoàn thành đề tài nghiên cứu một cách tốt nhất. Em xin cảm ơn TS. Nguyễn Minh Phú đã tận tình hướng dẫn em trong quá trình thực hiện Luận văn. Em xin gửi lời cảm ơn tới phía UBND thành phố Buôn Ma Thuột, đặc biệt là các anh chị lãnh đạo cũng như anh chị em chuyên viên tại các phòng Nội vụ, Tư pháp, Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng đăng ký đất đai thành phố, Văn phòng HĐND và UBND thành phố và các phòng, ban có liên quan đã tạo điều kiện cho em được tiếp cận mọi khía cạnh công việc cũng như các số liệu, hệ thống văn bản có liên quan đến việc thực hiện đề tài. Trong quá trình thực hiện Luận văn, em đã cố gắng nỗ lực, tuy nhiên không tránh khỏi sai sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô giáo và chân thành tiếp thu để nghiên cứu của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Đắk Lắk, ngày 10 tháng 11 năm 2019 MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ....................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn................................................................. 4 3.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................... 4 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .............................................. 4 4.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 4 4.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn.......................... 5 5.1. Phương pháp luận ................................................................................... 5 5.2. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ........................................................ 6 6.1. Ý nghĩa lý luận ......................................................................................... 6 6.2. Ý nghĩa thực tiễn ...................................................................................... 6 7. Kết cấu của đề tài ............................................................................................. 7 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH .......................................................................... 8 1.1. Những vấn đề cơ bản về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính ... 8 1.1.1. Thủ tục hành chính ............................................................................... 8 1.1.2. Cải cách thủ tục hành chính ............................................................... 15 1.2. Sự cần thiết thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính ................... 19 Chương 2 THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK ................ 23 2.1. Giới thiệu tổng quan về thành phố Buôn Ma Thuột .................................. 23 2.1.1. Đặc điểm hành chính – tự nhiên ......................................................... 23 2.1.2. Tình hình thực hiện công tác cải cách hành chính trong năm 2018 tại UBND thành phố Buôn Ma Thuột ................................................................ 24 2.2. Thực trạng công tác cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Buôn Ma Thuột ............................................................................................................ 30 2.2.1. Công tác Kiểm soát thủ tục hành chính ............................................ 30 2.2.2. Tình hình tiếp nhận và giải quyết TTHC của UBND thành phố. ...... 33 2.2.3. Sửa chữa, cải tạo Trụ sở làm việc của Bộ phận Một cửa ................. 41 2.2.4. Niêm yết, công khai các TTHC .......................................................... 42 2.2.5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính 43 2.2.6. Công tác tuyên truyền về cải cách thủ tục hành chính...................... 45 2.3. Đánh giá ưu điểm, những tồn tại hạn chế đối với việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố. ........................................................... 47 2.3.1. Những ưu điểm: ................................................................................. 47 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế ...................................................................... 49 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế .......................................... 51 Chương 3 GIẢI PHÁP THỰC HIỆN HIỆU QUẢ CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI UBND THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT ........ 54 3.1. Phương hướng .......................................................................................... 54 3.2. Các giải pháp thực hiện hiệu quả chính sách cải cách TTHC tại UBND thành phố Buôn Ma Thuột. ................................................................................ 55 3.2.1. Tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành .......................................... 55 3.2.2. Nâng cao tinh thần, trách nhiệm công chức, viên chức và nhân viên trong cải cách thủ tục hành chính ............................................................................ 56 3.2.3. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng, cán bộ, công chức ............................................................................... 62 3.2.4. Tạo môi trường, chính sách, điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức rèn luyện, phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ .................................... 64 3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính .................................................................................................... 65 3.2.6. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền .................................... 67 3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 68 3.3.1. Đối với UBND thành phố Buôn Ma Thuột ........................................ 68 3.3.2. Đối với UBND tỉnh Đắk Lắk ............................................................. 68 3.3.3. Đối với Chính phủ ............................................................................. 69 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 71 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa 1 CCHC Cải cách hành chính 2 TTHC Thủ tục hành chính 3 UBND Ủy ban nhân dân MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền và cải cách hành chính (CCHC) phục vụ cho nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, cải cách thủ tục hành chính (TTHC) được xác định là một khâu quan trọng. Mục đích ở đây được đặt ra là phục vụ tốt hơn yêu cầu, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước ngày một tốt hơn. Bắt đầu từ những năm chín mươi của thế kỷ XX, vấn đề cải cách TTHC đã được đặt ra như là một yêu cầu cần thiết khách quan. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 38/CP ngày 01/4/1994 về cải cách một bước thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân, tổ chức. Trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001 đến 2010, Chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2011 đến 2020 và nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác, cải cách TTHC đều được nhấn mạnh. Sau nhiều năm TTHC đã được đơn giản hóa một bước. Nhiều giấy tờ không cần thiết đã được loại bỏ. Tuy vậy trên thực tiễn TTHC vẫn còn phức tạp cả về thể chế và thực hiện, gây không ít phiền hà cho cá nhân, tổ chức. Nghiên cứu về TTHC từ trước đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu từ bài báo khoa học, luận văn thạc sĩ, đến đề tài nghiên cứu cấp bộ, sách chuyên khảo và qua đó nhiều phương diện, góc độ khoa học khác nhau của vấn đề đã được xem xét. Tuy vậy, cho đến nay giữa các nhà khoa học vẫn chưa có được một quan niệm thống nhất về TTHC. Hơn nữa, thực tế TTHC trong hoạt động của các địa phương do những nhân tố tác động không giống nhau nên có quá trình thực hiện không giống nhau tạo nên hiệu quả khác nhau. Để đáp ứng yêu cầu giải quyết các công việc trong các cơ quan hành chính nhà nước tại địa 1 phương được thống nhất, cần phải tìm ra những giải pháp hữu hiệu để cải cách TTHC và đây là một yêu cầu cần thiết khách quan hiện nay để góp phần thúc đẩy thành công của công cuộc cải cách hành chính nhà nước ta hiện nay. Xuất phát từ tình hình thực tế đó tác giả đã chọn đề tài “Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài nghiên cứu của mình. Thông qua việc nghiên cứu thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính ở địa phương cụ thể là thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, đề tài cũng đặt ra những vấn đề của quá trình nghiên cứu CCHC nói chung, mong muốn góp phần làm phong phú hơn khoa học quản lý công, quản lý nhà nước. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính cũng như chính sách thực hiện cải cách thủ tục hành chính là vấn đề được rất nhiều nhà nghiên cứu và quản lý quan tâm, tiêu biểu có một số nghiên cứu sau: Tác giả Mai Hữu Khuê, Bùi Văn Nhơn trong cuốn “Một số vấn đề cải cách thủ tục hành chính”, NXB. Chính trị quốc gia năm 1995. Tác giả Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn năm 2001 trong cuốn "Thủ tục hành chính: lý luận và thực tiễn" do NXB Chính trị quốc gia ấn hành. Tác giả Diệp Văn Sơn còn có nhiều bài viết khác thể hiện những tư duy đổi mới TTHC được in trong cuốn "Cải cách hành chính những vấn đề cần biết", Nxb Lao động năm 2006. Bên cạnh đó còn có một số luận văn thạc sỹ như: Đề tài “Cải cách thủ tục hành chính trong cải cách nền hành chính Nhà nước Việt Nam" của tác giả Trần Văn Bình. Đề tài “Cải cách thủ tục hành chính (Khảo sát mô hình một cửa tại UBND thị xã Sóc Trăng)" của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Phượng. 2 Đề tài “Cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động của Uỷ ban nhân dân quận 5 Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Vương Hoàng Tuấn. Đề tài "Thực trạng và giải pháp đổi mới cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một của tại UBND quận Kiến An, thành phố Hải Phòng" của tác giả Nguyễn Đình Nam. Đặc biệt trong cuốn Kỷ yếu Hội thảo Cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam từ góc nhìn của các nhà khoa học (2011) của Học viện hành chính có khá nhiều báo cáo khoa học về lĩnh vực cải cách TTHC như: Cải cách hành chính - một góc nhìn từ cải cách thể chế kinh tế ở Việt Nam giai đoạn 2001- 2010 của PGS. Trần Đình Huỳnh. Cải cách thể chế tại Việt Nam - góc nhìn từ Đề án 30 của TS. Ngô Hải Phan. Cải cách hành chính - Khía cạnh xây dựng thể chế của TS. Phạm Tuấn Khải. Mấy ý kiến về tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính của TS. Hoàng Quang Đạt. Đánh giá thực trạng cải cách thủ tục hành chính ở nước ta thời gian qua của TS. Lê Hồng Sơn. Các bản báo cáo đó đã nêu lên nhiều vấn đề liên quan đến lý luận và thực tiễn cải cách TTHC những năm gần đây. Những nghiên cứu này đã đóng góp quan trọng trong việc phân tích lý luận và thực tiễn về cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên đã đề cập tới một số vấn đề, khía cạnh khác nhau nhưng chưa có đề tài nào đi sâu vào nghiên cứu thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính đặc biệt là vấn đề này trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Do vậy, vấn đề tác giả lựa chọn nghiên cứu hoàn toàn không có sự trùng lặp về nội dung và đối tượng nghiên 3