Luận văn Thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN VĂN CAM LUẬN VĂN THẠC SĨ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : CHÍNH SÁCH CÔNG Mã số : 8.34.04.02 Khóa : 2 năm 2017 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. HỒ TẤN SÁNG Đà Nẵng, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN VĂN CAM LUẬN VĂN THẠC SĨ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : CHÍNH SÁCH CÔNG Mã số : 8.34.04.02 Khóa : 2 năm 2017 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. HỒ TẤN SÁNG Đà Nẵng, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số liệu, kết quả phản ánh trong luận văn là trung thực, chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào. Tác giả luận văn Trần Văn Cam MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI CÁC TRƯỜNG CHÍNH TRỊ CẤP TỈNH .................................................................................................................... 10 1.1. Một số khái niệm công cụ ............................................................................... 10 1.1.1. Khái niệm “lý luận chính trị” và “đào tạo lý luận chính trị” ....................... 10 1.1.2. Khái niệm “chính sách đào tạo lý luận chính trị” ....................................... 12 1.1.3. Khái niệm cán bộ cấp cơ sở ......................................................................... 12 1.1.4. Khái niệm “công chức cấp cơ sở” ............................................................... 13 1.2. Chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại các trường chính trị cấp tỉnh của Đảng và Nhà nước ta hiện nay ...................................................................... 15 1.2.1. Cơ sở chính trị quy định chức năng, nhiệm vụ của trường chính trị cấp tỉnh trong đào tạo trung cấp lý luận chính trị...................................................... 15 1.2.2. Về mục tiêu, tiêu chuẩn đối tượng đào tạo, thời gian đào tạo và khối lượng kiến thức toàn khóa trong đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại các trường chính trị cấp tỉnh .................................................................................................. 17 1.2.3. Về quy chế quản lý đào tạo .......................................................................... 20 1.3. Vị trí, ý nghĩa của việc thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại các trường chính trị cấp tỉnh ........ 21 Tiểu kết chương 1 .................................................................................................. 25 Chương 2 THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP CƠ SỞ TẠI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2016 - 2019 ............................................................................................... 26 2.1. Khái quát chung về trường chính trị tỉnh Quảng Nam ..................................... 26 2.1.1. Vài nét lịch sử hình thành, phát triển của trường Chính trị tỉnh Quảng Nam26 2.1.2. Khái quát tổ chức, bộ máy của Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam hiện nay 29 2.2. Nhận diện một số yếu tố thuận lợi đối với việc thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại trường chính trị tỉnh Quảng Nam thời gian qua .......................................................................... 32 2.2.1. Quảng Nam, một địa phương có những chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội ....................................................................................................... 32 2.2.2. Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ..................................................... 34 2.2.3. Năng lực thực thi chính sách của đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam ngày càng được nâng cao ............................... 36 2.3. Đánh giá việc thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam thời gian qua ........................................................................................................................ 37 2.3.1. Về kết quả đạt được và những hạn chế, bất cập ........................................... 37 2.3.2. Nguyên nhân của ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm ..................................... 50 Tiểu kết chương 2 .................................................................................................. 57 Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP TẠO ĐIỀU KIỆN NÂNG CAO HIỆU QUẢ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP CƠ SỞ TẠI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN TIẾP THEO ............................................................................................ 58 3.1. Phương hướng ................................................................................................ 58 3.1.1. Phương hướng chung ................................................................................... 58 3.1.2. Nhiệm vụ cụ thể ........................................................................................... 59 3.2. Một số giải pháp tạo điều kiện nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam giai đoạn tiếp theo ........................................... 59 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các giải pháp .............................. 69 3.3.1. Mục đích ...................................................................................................... 69 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các giải pháp thực hiện chính sách đào tạo tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam được tổng hợp ở bảng 3.1. và 3.2 dưới đây ............................................................................................... 70 Tiểu kết chương 3 .................................................................................................. 75 KHUYẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN ...................................................................... 77 1. Khuyến nghị ...................................................................................................... 77 2. Kết luận ............................................................................................................. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG, BIỂU Số hiệu Tên hình, bảng, biểu Trang Sơ đồ tổ chức bộ máy của Trường Chính trị tỉnh Hình 2.1 30 Quảng Nam Đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên Trường Chính Bảng 2.1. 31 trị tỉnh Quảng Nam hiện nay Kết quả học tập cuối khóa của học viên các khóa đào tạo tập trung chương trình trung cấp lý luận chính trị - Bảng 2.2. 41 hành chính tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam những năm 2016-2019 Khảo sát kết quả thực hiện mục tiêu đào tạo, thời gian đào tạo, khối lượng kiến thức đào tạo toàn khóa và chất lượng giảng dạy, phục vụ giảng dạy trong đào tạo Bảng 2.3. 43 trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam thời gian qua Kết quả khảo sát việc thực hiện quy chế quản lý đào tạo trung cấp lý luận chính trị - hành chính đối với cán Bảng 2.4. 45 bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam Tổng hợp đánh giá về tính cấp thiết của các giải pháp góp phần thực hiện tốt hơn chính sách đào tạo trung Bảng 3.1. 71 cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam Tổng hợp đánh giá tính khả thi của các giải pháp góp phần thực hiện tốt hơn chính sách đào tạo trung cấp lý Bảng 3.2. 72 luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam Tổng hợp đánh giá về tính cấp thiết theo thứ bậc của các giải pháp góp phần thực hiện tốt hơn chính sách đào Bảng 3.3. tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, 73 công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam Tổng hợp đánh giá về tính khả thi theo thứ bậc của các giải pháp góp phần thực hiện tốt hơn chính sách đào Bảng 3.4. tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, 74 công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam Biểu đồ tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp góp phần thực hiện tốt hơn chính Biểu đồ sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị đối với đội ngũ 75 3.1. cán bộ, công chức cấp cơ sở tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định, cán bộ là cái gốc của mọi công việc, huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng. Vì vậy, học tập chủ nghĩa, dùi mài tư tưởng, nâng cao lý luận... là những việc cần kíp của Đảng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII về "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" cũng đã xác định: Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã và đang đạt được những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Những thắng lợi đó không thể tách rời những đóng góp to lớn, quan trọng của đội ngũ cán bộ các cấp nói chung, cấp cơ sở nói riêng. Thực tế cho thấy, trong những năm qua, cũng như đội ngũ cán bộ cấp cơ sở của cả nước nói chung, đội ngũ cán bộ cấp cơ sở của tỉnh Quảng Nam đã có những chuyển biến quan trọng. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ ngày càng được nâng cao, trong đó trình độ chuyên môn, lý luận chính trị cơ bản đạt chuẩn theo yêu cầu, số cán bộ có trình độ đại học, thạc sĩ ngày càng tăng, có kinh nghiệm trong công tác, được trẻ hóa qua từng giai đoạn. Tuy nhiên, bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ cấp cơ sở của tỉnh vẫn còn tồn tại một số yếu kém, bất cập nhất định, cụ thể là: có sự chênh lệch về trình độ giữa cán bộ vùng đồng bằng và miền núi, cả về năng lực cũng như trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; trình độ lý luận chính trị của một số cán bộ chưa thực sự đáp ứng yêu cầu. Tình trạng lúng túng trong xử lý công việc, thiếu tính chuyên nghiệp, kỹ năng trong xử lý các tình huống thực tiễn đặt ra; tâm lý thụ động, trông chờ, ỷ lại, tư tưởng trì trệ, bảo thủ có nơi, có lúc còn khá nặng nề. Đặc biệt, trong giải quyết một số công việc liên quan đến người dân, không ít cán bộ chưa nắm chắc, hiểu sâu vấn đề, chưa giải đáp được những thắc mắc, yêu cầu của người dân; thêm vào đó, một số cán bộ còn bị suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối 1 sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã gây nên không ít bất bình trong nhân dân, làm giảm uy tín của tổ chức đảng, chính quyền, giảm vai trò lãnh đạo, quản lý, điều hành của bộ máy ở cơ sở. Nhằm khắc phục thực trạng nêu trên, trong những năm gần đây, Tỉnh ủy Quảng Nam luôn đề cao, coi trọng và có nhiều cố gắng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở của tỉnh. Thực hiện Kết luận số 37- KL/TW ngày 2/2/2009 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X và Quyết định số 1374/QĐ-TTg ngày 12/8/2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt "Kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2011-2015"; trong những năm qua, tỉnh Quảng Nam luôn đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho cán bộ cấp cơ sở. Nghị quyết 04-NQ/TU ngày 30 tháng 6 năm 2011 của Tỉnh ủy "Về công tác cán bộ giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020" đã xác định: Nâng cao chất lượng, hiệu quả, tạo sự chuyển biến sâu sắc trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là giải pháp quan trọng bậc nhất trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ XXI tiếp tục xác định: Xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là ba hướng đột phá trong tiến trình phấn đấu thực hiện mục tiêu đưa tỉnh Quảng Nam trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại. Chủ trương đó đã thực sự đặt công tác đào tào, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của tỉnh trở thành khâu đột phá của nhiệm vụ đột phá. Để góp phần thực hiện mục tiêu đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của tỉnh nêu trên, trong nhiều năm qua, Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam đã nỗ lực thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị trong thực tiễn thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Với quyết tâm chính trị đó, trường đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, từ thực tế khách quan, có thể khẳng định, công tác đào tạo trung cấp lý luận chính trị của trường vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu. Thực trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó, một trong những nguyên nhân cơ bản, không kém phần quan trọng là do việc thực hiện chính sách đào tạo 2 trung cấp lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở của trường còn có những bất cập, hạn chế nhất định. Nhằm tiếp tục khẳng định vị thế của một trường chính trị tỉnh, góp phần to lớn, thiết thực hơn nữa trong thực hiện mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp cơ sở của tỉnh trong thời gian tới, vấn đề đặt ra mang tính cấp thiết là đòi hỏi Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam cần phải thực hiện tốt hơn nữa chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị. Xuất phát từ vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của vấn đề nêu trên, tôi chọn đề tài: "Thực hiện chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Nam" làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị nói chung, chính sách đào tạo trung cấp lý luận chính trị tại các trường chính trị cấp tỉnh nói riêng là một trong những vấn đề luôn được Đảng, Nhà nước, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương các cấp và các cơ quan chức năng đề cao, coi trọng. Theo đó, vấn đề này cũng luôn được nhiều tập thể, cá nhân, nhất là đội ngũ các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu và có những đóng góp nhất định. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trong chừng mực cũng đã góp phần làm rõ một cách có hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản, quan trọng liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị và thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị như: vị trí, vai trò của công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị; sự cần thiết phải thực hiện tốt chính sách đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị; những vấn đề thực tiễn đặt ra đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị và thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị... Trong tất cả các công trình nghiên cứu đã có những đóng góp quan trọng nêu trên, phải kể đến những công trình tiêu biểu như: 3