Luận văn Thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN ÍCH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH CỦA TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN ÍCH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH CỦA TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. HỒ XUÂN QUANG HÀ NỘI, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài luận văn của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn “Thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam” là hoàn toàn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định, không trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Tác giả luận văn Nguyễn Ích MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT Ở VIỆT NAM . 9 1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 9 1.2. Thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt ở nước ta hiện nay ................................................................................................................... 14 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH CỦA TỈNH QUẢNG NAM ............................................................................................... 26 2.1. Khái quát đặc điểm kinh tế - văn hóa - xã hội và thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh Quảng Nam ................................................................ 26 2.2. Thực trạng thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam ................................................................................ 29 CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH CỦA TỈNH QUẢNG NAM THỜI GIAN ĐẾN................................................................................................................. 56 3.1. Dự báo tình hình ....................................................................................... 56 3.2. Quan điểm, định hướng nâng cao chất lượng thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam thời gian đến .... 59 3.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam thời gian đến .................. 60 3.4. Một số đề xuất, kiến nghị ......................................................................... 68 KẾT LUẬN .................................................................................................... 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Diễn giải 1 CBCC Cán bộ chủ chốt 2 CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 3 HĐND Hội đồng nhân dân 4 MTTQVN Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 5 UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số hiệu Tên bảng Trang bảng Số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh 2.1 28 của tỉnh Quảng Nam Kết quả đánh giá, phân loại cán bộ hằng năm đối với cấp 2.2a trưởng, cấp phó và tương đương các cơ quan, đơn vị trực 37 thuộc tỉnh Kết quả đánh giá, phân loại cán bộ hằng năm đối với 2.2b trưởng phòng, phó trưởng phòng và tương đương thuộc 38 các sở, ban, ngành trực thuộc tỉnh Kết quả quy hoạch chức danh trưởng phòng, phó trưởng 2.3a phòng và tương đương thuộc các sở, ngành của tỉnh, 41 nhiệm kỳ 2015 - 2020 Kết quả quy hoạch chức danh cấp trưởng, cấp phó và 2.3b tương đương các đơn vị trực thuộc tỉnh, nhiệm kỳ 2015 - 42 2020 Kết quả đào tạo chuyên môn, lý luận chính trị cán bộ chủ 2.4 45 chốt hằng năm 2.5 Kết quả luân chuyển cán bộ chủ chốt hằng năm 47 2.6 Kết quả đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chủ chốt hằng năm 49 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, là khâu then chốt trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. V.I.Lênin từng chỉ rõ: “Trong lịch sử, chưa hề có một giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được hàng ngũ của mình những người lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [37, t.4, tr.473]. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém” [35, t.5, tr.273]. Ngay từ khi ra đời, Đảng ta đã xác định cán bộ là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của chế độ. Trong đội ngũ cán bộ, công chức; đội ngũ cán bộ chủ chốt là cái gốc, là lực lượng chủ chốt, nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển của một ngành, một lĩnh vực, một địa phương và của đất nước, quan điểm đó được thể hiện qua các kỳ Đại hội của Đảng ta. Chính vì vậy, đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm và có chính sách quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, bổ nhiệm, .trong từng giai đoạn, từng thời kỳ cách mạng. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã ghi rõ: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” [26, tr.432]. Đất nước bước vào thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng và phát triển cao hơn trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra trên toàn thế giới, sẽ tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống và tư duy của con người, sẽ là thời cơ và thách thức to lớn đối với sự phát triển của đất nước và thế hệ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt trong thời gian đến. 1 Đại hội lần thứ XII của Đảng ta đã ban hành các nghị quyết quan trọng về công tác cán bộ; trong đó, có Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” đã đặt ra yêu cầu và là cơ sở cho việc quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, hiệu quả công tác cán bộ trong thời gian đến. "Đổi mới đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ phải gắn liền với đổi mới tổ chức bộ máy và đổi mới cơ chế chính sách quản lý. Trọng tâm của đổi mới cán bộ và công tác cán bộ là cán bộ lãnh đạo, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp và khâu được tập trung đổi mới nhất là đánh giá cán bộ, cả về quan niệm và phương pháp đánh giá" [38, tr.9]. Thực hiện Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, những năm qua, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Quảng Nam đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện chính sách phát triển chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Nam khóa XXI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra nhiệm vụ: Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức từ tỉnh đến cơ sở đủ số lượng, đảm bảo chất lượng, có cơ cấu hợp lý, vững vàng về chính trị, tư tưởng, có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, có năng lực và trình độ, thực sự có tâm và có tầm để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Làm tốt công tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng và luân chuyển cán bộ bảo đảm nguyên tắc thật sự dân chủ và công khai, minh bạch trong việc thực hiện các khâu của công tác cán bộ [28, tr.111]. Trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách cán bộ, công tác cán bộ và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh Quảng Nam thờ gian qua có những chuyển biến tích cực và đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần thành 2 công trong việc phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị của tỉnh. Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển chung của đất nước, chính sách phát triển đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh, nhất là cán bộ chủ chốt vẫn còn một số hạn chế, bất cập, như: một số nội dung chính sách cán bộ đã được nêu trong Chiến lược công tác cán bộ, trong các nghị quyết, kết luận của Trung ương nhưng chậm được cụ thể hóa để thực hiện, hoặc khi thực hiện thiếu đồng bộ, chồng chéo, hiệu quả thấp; một số khâu trong công tác cán bộ chậm được sửa đổi, bổ sung, nhất là khâu nhận xét, đánh giá cán bộ ở một số trường hợp chưa đúng thực chất, còn tình trạng nể nang, thiếu khách quan; công tác quy hoạch cán bộ còn khép kín, thiếu tính liên thông, tỷ lệ quy hoạch cán bộ nữ, cán bộ trẻ chưa đạt yêu cầu; công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa gắn với chức danh quy hoạch, vị trí việc làm; công tác đề bạt, bổ nhiệm, bố trí, sử dụng cán bộ còn sơ hở ở các bước về quy trình, thủ tục, có trường hợp chưa đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, chưa thực sự phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương; thiếu những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện, giải quyết những khó khăn, bất cập trong thực hiện chính sách cán bộ, trong đó có chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nên chất lượng của một bộ phận cán bộ có mặt còn hạn chế, chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Xuất phát từ những lý do trên, qua 02 năm học tập, nghiên cứu trong chương trình đào tạo thạc sĩ tại Học viện Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, cùng với kinh nghiệm công tác của bản thân, em chọn đề tài:“Thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam” để làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công. 3 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và thực hiện chính sách phát triển đội ngũ cán bộ chủ chốt (CBCC) nói riêng đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu đề cập và công bố trên các sách, tạp chí, công trình đã xuất bản, các văn kiện, nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta. Ở đây luận văn xin trình bày một số công trình tiêu biểu như sau: - Phạm Minh Chính, 20 năm thực hiện Chiến lược cán bộ và những bài học quý giá cho chúng ta, Tạp chí Cộng sản, số 907 (5-2018). Tác giả đã nêu lên những quan điểm đúng đắn, sáng tạo; đề ra mục tiêu của Chiến lược cán bộ; nhiệm vụ giải pháp của Chiến lược cán bộ và kết quả trong 20 năm thực hiện Nghị quyết số 03-NQ/TW, ngày 18/6/2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII về “Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Qua đó, tác giả đã phân tích, đánh giá làm rõ những nguyên nhân đạt được, những mặt hạn chế, yếu kém và rút ra những bài học kinh nghiệm trong thực hiện công tác cán bộ; - Vũ Văn Hiền (chủ biên), Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2007. Tác giả đã nêu lên những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; đánh giá thực trạng, đồng thời đề ra những giải pháp chủ yếu để xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH; - Thang Văn Phúc và Nguyễn Minh Phương (Đồng chủ biên), Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2005. Tác giả đã phân tích, đánh giá những yêu cầu cơ bản của việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; trong việc xây 4