Luận văn Thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN VĂN PHÚC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐẮK NÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Đắk Lắk, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN VĂN PHÚC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐẮK NÔNG Ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐINH KHẮC TUẤN Đắk Lắk, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Luận văn Thạc sĩ “Thực hiện Chính sách phát triển nguồn nhân lực từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi dưới sự hướng dẫn tận tình của TS. Đinh Khắc Tuấn. Các số liệu, kết quả nghiên cứu được công bố trong công trình hoàn toàn trung thực. Trong công trình nghiên cứu này mọi sự tham khảo, trích dẫn đều được chú thích thỏa đáng, không có bất kỳ sự sao chép nào mà không có trích dẫn nguồn, tác giả. Tôi xin cam đoan những lời trên đây là đúng sự thật và xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan của mình./. Đắk Lắk, tháng 11 năm 2019 Học viên Cao học Trần Văn Phúc LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành Luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, Học viên đã nhận được sự động viên, giúp đỡ, hướng dẫn tận tình và quý báu của quý thầy, cô giáo cùng với sự động viên, khuyến khích của đồng nghiệp, người thân và bạn bè. Trước hết, Học viên xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các giảng viên đã tận tình giảng dạy, cung cấp phương pháp nghiên cứu và giúp bản thân có thêm nhiều hiểu biết mới về chính sách công để Học viên tự tin, chủ động xây dựng và hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Học viên xin gửi lời cảm ơn chân thành, sâu sắc đến TS. Đinh Khắc Tuấn, Người Thầy đã dành nhiều thời gian và tâm huyết hướng dẫn, giúp đỡ Học viên trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đắk Nông; Lãnh đạo và cán bộ công chức các Sở, Ban, Ngành của tỉnh Đắk Nông đã quan tâm giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để Học viên học tập, nghiên cứu, thu thập thông tin, tài liệu, số liệu để hoàn thành Luận văn này. Với khả năng của bản thân và thời gian nhất định, chắc chắn Luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót; Học viên rất mong nhận được sự thông cảm cũng như đóng góp ý kiến của quý thầy, cô giáo, các nhà khoa học và sự chia sẽ của đồng nghiệp, bạn bè để Học viên có thể tiếp tục nghiên cứu sâu hơn và toàn diện hơn. Xin chân thành cảm ơn./. Đắk Lắk, tháng 11 năm 2019 Học viên Cao học Trần Văn Phúc MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC ............................................................................................... 8 1.1. Các khái niệm liên quan đến chính sách phát triển nguồn nhân lực .......................... 8 1.2. Khái niệm, vị trí, ý nghĩa thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực. ...... 13 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực. ............................................................................................................................. 15 1.4. Nội dung quy trình tổ chức thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực ................................................................................................................................... 21 1.5. Phương pháp tổ chức thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực ......... 26 Tiểu kết Chương 1 ..................................................................................................... 27 Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỈNH ĐẮK NÔNG ............................................................................... 28 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ........................................................................ 28 2.2. Mục tiêu thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực tại tỉnh Đắk Nông từ năm 2011 đến nay ..................................................................................................... 34 2.3. Tình hình thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực tại tỉnh Đắk Nông .. 35 2.4. Đánh giá tình hình thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực tại tỉnh Đắk Nông .......................................................................................................................... 60 Tiểu kết Chương 2 ..................................................................................................... 66 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI TỈNH ĐẮK NÔNG .......................................................................................... 67 3.1. Mục tiêu, phương hướng về phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Đắk Nông trong thời gian tới. .............................................................................................................. 67 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực ................................................................................................................................... 69 3.3. Một số kiến nghị về thực hiện chính sách phát triển nguồn nhân lực ................ 77 Tiểu kết Chương 3 ..................................................................................................... 78 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 81 PHẦN PHỤ LỤC ......................................................................................................... DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCHTW Ban chấp hành Trung ương CBLĐQL Cán bộ lãnh đạo quản lý CMCN Các mạng công nghiệp CNXH Chủ nghĩa xã hội CNH- HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CS; CSC Chính sách; Chính sách công GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo HĐND Hội đồng nhân dân HNQT Hội nhập quốc tế KH&ĐT Kế hoạch và Đầu tư KH&CN Khoa học và Công nghệ KHXH Khoa học xã hội KHTN Khoa học tự nhiên KHKT Khoa học kỹ thuật KT - XH Kinh tế - xã hội LĐ, TB&XH Lao động, Thương binh và Xã hội LHQ Liên Hiệp quốc NNL Nguồn nhân lực PTNNL Phát triển nguồn nhân lực QP - AN Quốc phòng - An ninh TCCS Tổ chức cơ sở UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc tại thời điểm 1/7 hàng năm phân theo thành thị, nông thôn ........................................................................... 33 Bảng 2.2: Lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc tại thời điểm 1/7 hàng năm phân theo ngành kinh tế ...................................................................................... 33 Bảng 2.3: Thống kê công tác truyền thông về công tác đào tạo nhân lực có tay nghề cao ............................................................................................................................ 39 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Ngay từ khi lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng công tác cán bộ, xem đây là khâu then chốt trong toàn bộ hoạt động, là nguyên nhân thành, bại của cách mạng Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt là Việt Nam đang đẩy mạnh tiến trình Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, điều đó lại được khẳng định lại một lần nữa. Tại các kỳ Đại hội XI, XII, Đảng ta khẳng định “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao làm một trong ba khâu đột phá của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2020”. “tiếp tục thực hiện có hiệu quả ba khâu đột phá trong chiến lược (hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, đào tạo, PTNNL, nhất là NNL chất lượng cao ” đây là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn hiện nay. Từ khi thành lập tỉnh đến nay, tỉnh Đắk Nông luôn đứng trước những thách thức về nguồn nhân lực bởi tiến trình thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh đòi hỏi rất cao về chất lượng nguồn nhân lực. Tuy nhiên, đội ngũ nhân lực của tỉnh, đặc biệt là cán bộ chủ chốt chủ yếu được điều động từ tỉnh Đắk Lắk sang, đến nay phần lớn lực lượng này đã nghỉ hưu hoặc đến tuổi nghỉ hưu. Đội ngũ cán bộ trẻ mới tuyển dụng hầu hết được đào tạo cơ bản nhưng chưa có điều kiện để rèn luyện, thử thách cọ xát với thực tế nhiều nên chất lượng còn hạn chế, chưa đủ đáp ứng được yêu cầu phát triển của tỉnh. Bên cạnh đó, chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác tại tỉnh Đắk Nông còn gặp nhiều khó khăn, chưa mang lại hiệu quả. Tỉnh Đắk Nông được tái lập vào ngày 01/01/2004, là tỉnh nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam của Tây Nguyên, có đường biên giới tiếp giáp với Campuchia dài 130km. Trong những năm qua được sự quan tâm đầu tư của Trung ương cùng với sự nổ lực của cán bộ, quân và dân tỉnh Đắk Nông đã đạt được tốc độ phát triển khá 1 nhanh: năm 2018 dân số đạt trên 644.000 người với 8 đơn vị hành chính cấp huyện; tốc độ tăng trưởng GDP hơn 12%; quy mô nền kinh tế của tỉnh năm 2018 tăng gấp 4,32 lần so sới năm 2004; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 40,72 triệu đồng/người/năm 2018; cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển biến rõ nét từ chủ yếu là nông nghiệp sang hướng công nghiệp, dịch vụ. Tuy nhiên, tỉnh Đắk Nông về cơ bản vẫn là một tỉnh có “kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thấp kém, nội lực yếu, nguồn nhân lực bất cập”. Trước những yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội, phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế và thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh. Ngày 10/8/2011 Tỉnh ủy Đắk Nông đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU về phát triển nguồn nhân lực tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 35/2011/NQ-HĐND ngày 09/12/2011 của Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông về quy định các chính sách phát triển nguồn nhân lực trong hệ thống chính trị tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2012-2015; Ngày 09/10/2013, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành Quyết định số 1594/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực tỉnh Đắk Nông đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị, địa phương trong tỉnh đã ban hành và tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiều chủ trương, chính sách nhằm đào tạo, phát triển và thu hút nhân lực trên địa bàn như chính sách về công tác cán bộ; Chính sách hỗ trợ kinh phí cho học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số tại chỗ, chính sách dạy nghề; chính sách phát triển giáo dục và đào tạo; chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bồi dưỡng nhân tài, xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành, đội ngũ cán bộ chủ chốt đã được các cấp ủy và lãnh đạo đơn vị quan tâm thực hiện, khuyến khích tự đào tạo sau đại học, đại học văn bằng 2, bồi dưỡng theo vị trí việc làm, nâng cao kỹ năng lãnh đạo, quản lý, kỹ năng xử lý tình huống Trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách trên, bước đầu đã mang lại hiệu quả đáng ghi nhận trong công tác đánh giá, quy hoạch, bồi dưỡng, đào tạo, sử dụng cán bộ trong hệ thống chính trị, công tác đào tạo nghề, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân từ cơ sở đến tỉnh. Góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, chất lượng cán bộ, trình độ tay nghề của người lao động được nâng lên rõ rệt. Bên 2