Luận văn Thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động từ thực tiễn Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc tỉnh Quảng Nam

VIỆNVIỆN HÀNHÀN LÂMLÂM KHOAKHOA HỌCHỌC XÃXÃ HỘIHỘI VIỆTVIỆT NAMNAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ THỦY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CHO CÔNG NHÂN LAO ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN KHU CÔNG NGHIỆP ĐIỆN NAM - ĐIỆN NGỌC TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI , năm 2019 VIỆNVIỆN HÀNHÀN LÂMLÂM KHOAKHOA HỌCHỌC XÃXÃ HỘIHỘI VIỆTVIỆT NAMNAM HỌCHỌC VIỆNVIỆN KHOAKHOA HỌCHỌC XÃXÃ HỘIHỘI NGUYỄN THỊ THỦY NGUYỄN THỊ THỦY THỰCTHỰC HIỆNHIỆN CHÍNHCHÍNH SÁCHSÁCH XÂYXÂY DỰNGDỰNG ĐỜIĐỜI SỐNGSỐNG VĂNVĂN HÓAHÓA CHOCHO CÔNGCÔNG NHÂNNHÂN LAOLAO ĐỘNGĐỘNG TỪTỪ THỰCTHỰC TIỄNTIỄN KHUKHU CÔNGCÔNG NGHIỆPNGHIỆP ĐIỆNĐIỆN NAMNAM -- ĐIỆNĐIỆN NGỌCNGỌC TỈNHTỈNH QQUẢNGUẢNG NAMNAM ChuyênChuyên ngành:ngành: ChínhChính sáchsách côngcông MãMã số:số: 88 3434 0404 0202 NGƯỜI HƯỚNGNGƯỜI DẪN HƯỚNG KHOA DẪN HỌC: KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ĐÌNH PHÚC TS. NGUYỄN ĐÌNH PHÚC HÀ NỘI , năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn thạc sĩ chính sách công “Thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động từ thực tiễn Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc tỉnh Quảng Nam” là kết quả qua quá trình học tập, nghiên cứu của bản thân. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác trong cũng lĩnh vực. Tôi xin chịu trách nhiệm lời cam đoan của mình./. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thủy MỤC LỤC MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CHO CÔNG NHÂN LAO ĐỘNG .............................................................................................................. 7 1.1. Lý luận về chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động 7 1.2. Lý luận về thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động .......................................................................................................... 13 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CHO CÔNG NHÂN LAO ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN KHU CÔNG NGHIỆP ĐIỆN NAM - ĐIỆN NGỌC TỈNH QUẢNG NAM .............................................................................................................. 21 2.1. Khái quát về sự hình thành, phát triển và thực trạng đời sống văn hóa của công nhân lao động tại Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc ................... 21 2.2. Thực trạng các bước triển khai thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động tại Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc ....... 28 2.3. Đánh giá chung ......................................................................................... 40 CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CHO CÔNG NHÂN LAO ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN KHU CÔNG NGHIỆP ĐIỆN NAM - ĐIỆN NGỌC TỈNH QUẢNG NAM .............................................. 49 3.1. Quan điểm thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động tại Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc ..................................... 49 3.2. Giải pháp tăng cường thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động tại Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc ..................... 52 KẾT LUẬN .................................................................................................... 65 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1. CNLĐ Công nhân lao động 2. KCN Khu công nghiệp 3. KCX Khu chế xuất 4. TNHH Trách nhiệm hữu hạn 5. LĐLĐ Liên đoàn Lao động 6. CĐCS Công đoàn cơ sở 7. TCVH Thiết chế văn hóa 8. DN Doanh nghiệp 9. CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 10. PTTH Phát thanh truyền hình DANH MỤC BẢNG Số Tên bảng Trang hiệu Kết quả khảo sát về nhu cầu về đời sống văn hóa của công 2.1 27 nhân lao động tại KCN Điện Nam - Điện Ngọc DANH MỤC HÌNH Số Tên hình Trang hiệu Kết quả đánh giá thực trạng đời sống văn hóa của công nhân 2.1 26 lao động tại KCN Điện Nam - Điện Ngọc Kết quả đánh giá về hoạt động lập kế hoạch thực hiện chính 2.2 29 sách Kết quả khảo sát về hoạt động phổ biến, tuyên truyền thực 2.3 32 hiện chính sách Kết quả khảo sát đánh giá về hoạt động phân công, phối hợp 2.4 35 thực hiện chính sách Kết quả khảo sát, đánh giá về hoạt động duy trì thực hiện chính 2.5 36 sách Kết quả khảo sát đánh giá về hoạt động điều chỉnh chính 2.6 37 sách Kết quả khảo sát, đánh giá về hoạt động theo dõi, đôn đốc, 2.7 39 kiểm tra thực hiện chính sách Kết quả khảo sát đánh giá về hoạt động đánh giá tổng kết 2.8 40 thực hiện chính sách MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chỉ thị số 52-CT/TW ngày 09 tháng 01 năm 2016 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho công nhân lao động khu công nghiệp, khu chế xuất” cho thấy công tác xây dựng đời sống văn hóa công nhân ở các khu công nghiệp, khu chế xuất được quan tâm hơn. Hệ thống thiết chế văn hóa ngày càng được tăng cường; các hoạt động, phong trào văn hóa, nghệ thuật, vui chơi, giải trí của công nhân phong phú, đa dạng. Đời sống văn hóa tinh thần của công nhân được cải thiện, góp phần xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế [2]. Tuy nhiên, nhiều mục tiêu, chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu. Công nhân chưa được hưởng thụ đời sống văn hóa tinh thần tương xứng với thành quả của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước. Nằm ở cửa ngõ phía Bắc của tỉnh Quảng Nam và trên con đường nối thành phố Đà Nẵng và phố cổ Hội An, Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc là động lực giúp tỉnh Quảng Nam phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Những dự án quy mô lớn có mặt tại đây đã góp phần cải thiện kinh tế, nâng cao đời sống người dân và giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương. Trong những năm qua, Công đoàn các cấp tại đây thường xuyên phối hợp với chính quyền, các ngành, chủ các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có đông công nhân lao động xây dựng các thiết chế văn hóa dành cho công nhân; các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan du lịch được tổ chức thường xuyên. Chủ trương xây dựng khu vui chơi giải trí, thư viện sách công nhân, tủ sách 1 pháp luật được đa số các doanh nghiệp ủng hộ. Bên cạnh đó, các điều kiện cho công nhân về phương tiện làm việc, nhà ở, nhà trẻ, hỗ trợ học tập nâng cao trình độ, hỗ trợ công nhân lao động lúc khó khăn, hoạn nạn cũng được quan tâm thực hiện có hiệu quả. Xác định lực lượng lao động là vốn quý nhất của doanh nghiệp, nhiều chủ doanh nghiệp chủ động đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa dành cho người lao động khá quy mô, như ký túc xá, khu sinh hoạt văn hóa, nhà thi đấu, sân thể thao..., đáp ứng nhu cầu đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân lao động. Xây dựng đời sống văn hóa công nhân lao động trong các khu, cụm công nghiệp là chăm lo, củng cố nền tảng tinh thần của đội ngũ công nhân lao động trong tỉnh, là vấn đề bức xúc, cấp bách, vừa là nhiệm vụ lâu dài. Đây là giải pháp hữu hiệu để giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội, góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng và phát triển giai cấp công nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa.Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động ở Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc vẫn còn nhiều bất cập như các khu công nghiệp khác trên cả nước. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trên, tôi chọn đề tài: “Thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cho công nhân lao động từ thực tiễn Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc tỉnh Quảng Nam” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Trong thời gian qua đã có một số công trình nghiên cứu về vấn đề này. Bài “Hồ Chí Minh và vấn đề xây dựng đời sống văn hóa cơ sở” của tác giả Hàn Tăng (Tạp chí Cộng sản) đã đưa ra quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng văn hóa cơ sở, nêu ra thực trạng thực hiện trong công tác xây dựng văn hóa cơ sở nước ta. 2 Trong công trình “Quản lý hoạt động đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Tiền Hải - Thái Bình” (2009) của Lương Thị Nga, tác giả đã đặt vấn đề nghiên cứu về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở và các vấn đề quản lý hoạt động văn hóa trên địa bàn một huyện. Cách tiếp cận và phân tích của tác giả gợi ý cho chúng tôi những kinh nghiệm quý báu [23]. Tác giả Vũ Thị Nhài trong công trình “Quản lý xây dựng đời sống văn hóa trong công nhân lao động tại khu công nghiệp Hòa Xá - thành phố Nam Định” (2014) đã làm rõ đặc điểm xây dựng đời sống văn hóa trong công nhân lao động tại khu công nghiệp Hòa Xá; đánh giá thực trạng đời sống văn hóa ở khu công nghiệp Hòa Xá hiện nay đồng thời đề xuất giải pháp góp phần nâng cao chất lượng quản lý xây dựng đời sống văn hóa trong công nhân lao động tại đây trong thời gian tới [24]. Luận văn “Đời sống văn hóa của công nhân khu công nghiệp Phố Nối A, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên” của tác giả Phạm Thị Tú Anh (2015), trình bày khái quát có hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về văn hóa, về đời sống văn hóa, ý nghĩa và vai trò của đời sống văn hóa đối với công nhân và sự phát triển của khu công nghiệp Phố Nối A, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Khảo sát, đánh giá thực trạng đời sống văn hóa công nhân tại khu công nghiệp Phố Nối A trong thời gian hiện nay. Đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đời sống văn hóa của công nhân tại khu công nghiệp Phố Nối A, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên trong thời gian tới [1] Luận văn “Đời sống văn hóa của lao động nữ trong các khu công nghiệp ở tỉnh Hải Dương hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Như Chuyên (2014), luận văn đã vận dụng một cách triệt để các chính sách về công nhân, để từ thực trạng đời sống văn hóa của lao động nữ trong các KCN đặt ra những vấn đề. Luận văn đã đưa ra thực trạng đời sống tinh thần vô cùng 3