Luận văn Tính hệ số beta theo chỉ số VN-Total đại diện tổng thể thị trường chứng khoán Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ----------ω---------- HOÀNG THỊ ANH THƯ TÍNH HỆ SỐ BETA THEO CHỈ SỐ VN-TOTAL ĐẠI DIỆN TỔNG THỂ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ----------ω---------- HOÀNG THỊ ANH THƯ TÍNH HỆ SỐ BETA THEO CHỈ SỐ VN-TOTAL ĐẠI DIỆN TỔNG THỂ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Trang TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2011 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình cao học và luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, bạn bè, gia đình và các đồng nghiệp. Trước hết, tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn đến PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Trang - người đã rất tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và các anh chị trong công ty chứng khoán đã hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn này. TP.Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2011 Học viên Hoàng Thị Anh Thư LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi với sự giúp đỡ của Cô hướng dẫn và những người mà tôi đã cảm ơn; số liệu thống kê là trung thực, nội dung và kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào cho tới thời điểm hiện nay. Tp.HCM, ngày 26 tháng 12 năm 2011 Tác giả Hoàng Thị Anh Thư Mục lục nội dung  MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1 3. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2 4. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................... 2 5. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 3 7. Dữ liệu nghiên cứu ........................................................................................... 4 8. Bố cục luận văn ................................................................................................ 4 9. Những đóng góp của luận văn .......................................................................... 4 CHƯƠNG 1: HỆ SỐ BETA VÀ NHỮNG BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM ....... 5 1.1 Tìm hiểu beta và những ứng dụng của beta vào việc nghiên cứu thị trường vốn . ......................................................................................................................... 5 1.2 Beta phụ thuộc vào nhiều nhân tố ..................................................................... 7 1.3 Khảo sát thực nghiệm trước đây ....................................................................... 9 1.3.1 Những bằng chứng thực nghiệm từ thị trường Mỹ ...................................... 11 1.3.2 Bằng chứng từ thị trường Anh .................................................................... 13 1.3.3 Bằng chứng thực nghiệm ở thị trường Nhật ................................................ 15 1.3.4 Bằng chứng từ thị trường mới nổi .............................................................. 16 1.3.5 Bằng chứng từ thị trường Việt Nam ........................................................... 19 1.4 Kết luận chương 1 .......................................................................................... 22 CHƯƠNG 2: KIỂM TRA TÍNH ỔN ĐỊNH VÀ NHỮNG HẠN CHẾ CỦA HỆ SỐ BETA TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM HIỆN NAY .......... 24 2.1. Tổng quan thị trường chứng khoán Việt Nam ................................................. 24 2.1.1 Số công ty niêm yết ..................................................................................... 24 2.1.2 Khối lượng và giá trị giao dịch..................................................................... 26 2.1.3 Giá trị vốn hóa thị trường ............................................................................. 27 2.2. Kiểm tra tính ổn định của hệ số beta ............................................................... 31 2.2.1. Phương pháp kiểm tra ................................................................................. 31 2.2.2 Kết quả ........................................................................................................ 36 2.3. Kết luận chương 2 .......................................................................................... 42 CHƯƠNG 3: TÍNH CHỈ SỐ VN-TOTAL ĐẠI DIỆN CHO THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM VÀ HỆ SỐ BETA THEO CHỈ SỐ VN-TOTAL . 43 3.1 Tính chỉ số VN-Total đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam ............ 43 3.1.1 Phương pháp tính ......................................................................................... 43 3.1.2 Kết quả ........................................................................................................ 46 3.2 Hệ số beta theo chỉ số VN-Total ..................................................................... 50 3.3 Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo .................................. 57 3.4 Khuyến nghị sử dụng hệ số beta trong quyết định đầu tư ................................ 57 3.5 Kết luận chung ............................................................................................... 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 60 PHỤ LỤC 1: Danh mục các công ty chứng khoán trong mẫu phân tích ..................... 62 PHỤ LỤC 2: Bài nghiên cứu của Sromon Das (2008) ............................................... 63 PHỤ LỤC 3: Giả thuyết mô hình CAPM ................................................................... 79 PHỤ LỤC 4: Giả thuyết của hồi quy tuyến tính ......................................................... 81 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT HOSE : Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh HAX : Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội FF : Mô hình Fama và French CAPM : Mô hình định giá tài sản vốn NYSE : Thị trường chứng khoán New York LSE : Thị trường chứng khoán London TSE : Thị trường chứng khoán Tokyo KLGD : Khối lượng giao dịch KLNY : Khối lượng niêm yết VN-Total : Chỉ số trung bình giá chứng khoán trên thị trường Việt Nam (bao gồm HOSE và HAX) do tác giả tự đặt tên. DANH MỤC BẢNG Bảng 2. 1 Số lượng công ty niêm yết trên sàn qua các năm 2000-2010 ....................... 25 Bảng 2. 2 Khối lượng và giá trị giao dịch trên hai sàn từ 2000-2010 ........................... 26 Bảng 2. 3 Giá trị beta của mỗi chứng khoán ............................................................... 36 Bảng 2. 4 Ước tính phương trình hồi quy sử dụng thời gian như một biến số.............. 38 Bảng 2. 5 Ước lượng phương trình hồi quy bằng biến giả ........................................... 41 Bảng 3. 1 Chỉ số VN-Total, VN-Index, HAX-Index giai đoạn 2006-2011 .................. 46 Bảng 3. 2 Chỉ số VN-Total theo cách tính VN-Index, theo trọng số khối lượng giao dịch và theo trọng số khối lượng niêm yết .................................................................. 49 Bảng 3. 3 Giá trị beta của các chứng khoán ................................................................ 51 Bảng 3. 4 Ước tính phương trình hồi quy sử dụng thời gian như một biến số.............. 53 Bảng 3. 5 Ước tính phương trình hồi quy sử dụng biến giả với chỉ số VN-Total ......... 55 DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 2. 1 Giá trị vốn hoá thị trường trên HOSE năm 2000-2010 (tỷ đồng) ................. 28 Hình 2. 2 Giá trị vốn hoá trên cả hai sàn và Upcom (%GDP)...................................... 28 Hình 3. 1 Chỉ số VN-Total, VN-Index, HAX-Index giai đoạn 2006-2011 .................. 47 Hình 3. 2 Chỉ số VN-Total, VN-Total theo KLGD, VN-Total theo KLNY ................. 50 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thị trường chứng khoán là một khái niệm quen thuộc tại các nước có nền kinh tế phát triển. Trong những năm qua thị trường chứng khoán Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ, đáp ứng ngày càng đa dạng và phong phú của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó thì thị trường chứng khoán cũng có những biến động lớn dẫn đến sự thua lỗ cũng như sụt giảm chỉ số VN-Index. Do đó, đầu tư chứng khoán cũng có rủi ro, rủi ro đó là sự bất ổn, sự biến thiên có khả năng của lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận kỳ vọng. Thông thường để đo lường rủi ro người ta dùng phân phối xác suất với các tham số đo lường phổ biến là phương sai, độ lệch chuẩn, hệ số biến thiên và đặc biệt là hệ số beta (β). Tuy nhiên bản thân hệ số beta (β) có thể giữ vai trò quyết định đầu tư hay không? Hệ số beta (β) liệu có ổn định theo thời gian hay không? Hệ số beta (β) phụ thuộc lớn vào chỉ số đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam VN-Index, trong khi chỉ số này đang bộc lộ một số hạn chế, liệu nên đưa ra chỉ số mới “VN-Total” khắc phục hạn chế đó hay không? Đây là những câu hỏi mà nhiều nhà kinh tế quan tâm. Và để trả lời những câu hỏi này, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tính hệ số beta theo chỉ số VN-Total đại diện tổng thể thị trường chứng khoán Việt Nam” để làm đề tài nghiên cứu luận văn bảo vệ khóa học Thạc sĩ của mình. 2. Tính cấp thiết của đề tài Việc cung cấp hệ số beta chứng khoán liệu có phản ánh đúng mức độ biến động lợi