Luận văn Tổ chức hoạt động phong trào cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ----------------------- PHẠM THÀNH KHÁNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO CHO SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN – 2010 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ----------------------- PHẠM THÀNH KHÁNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO CHO SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH CHUYÊN NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC Mã số: 60 14 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học TS. PHAN THANH LONG THÁI NGUYÊN – 2010 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Phan Thanh Long, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo khoa Tâm lý – Giáo dục trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, những ngƣời đã góp ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, các bạn đồng nghiệp cùng các đồng chí cán bộ Đoàn Thanh niên và sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình, nơi tôi đang công tác đã quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp và khoá học. Và cuối cùng, tôi muốn gửi lời cảm ơn đối với gia đình tôi, bạn bè, những ngƣời đã luôn động viên, ủng hộ và giúp đỡ tôi trong quá trình tôi làm luận văn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 9 năm 2010 Tác giả Phạm Thành Khánh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên BẢNG CHỮ VIẾT TẮT Câu lạc bộ CLB Cao đẳng CĐ Cán bộ phong trào CBPT Chất lƣợng giáo dục CLGD Công nghiệp hoá CNH Đại học ĐH Cao đẳng sƣ phạm CĐSP Cục xuất bản CXB Đoàn thể ĐT Giáo dục - đào tạo GD - ĐT Giáo dục đại học GDĐH Giảng viên GV Hiện đại hoá HĐH Hoạt động phong trào HĐPT Kỹ năng KN Khoa học kỹ thuật KHKT Nhà xuất bản NXB Nhà xuất bản giáo dục NXBGD Sinh viên SV Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên MỤC LỤC MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .............................................................. 2 4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................... 3 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 3 7. Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................. 3 8. Đóng góp của luận văn ................................................................................. 5 9. Cấu trúc của luận văn ................................................................................... 5 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO CHO SINH VIÊN TRONG TRƢỜNG CAO ĐẲNG 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................................................................... 6 1.1.1 Các nghiên cứu ở nƣớc ngoài .................................................................. 6 1.1.2 Các nghiên cứu trong nƣớc ...................................................................... 9 1.2 Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................. 12 1.2.1 Khái niệm tổ chức ................................................................................... 12 1.2.2 Khái niệm HĐPT ..................................................................................... 12 1.2.3 Khái niệm tổ chức HĐPT ........................................................................ 15 1.3 HĐPT với sự phát triển nhân cách cho sinh viên trong trƣờng cao đẳng ..... 16 1.3.1 Những đặc điểm cơ bản trong sự phát triển tâm lý của sinh viên ............. 16 1.3.2 Vai trò của HĐPT đối với sự phát triển nhân cách của sinh viên ............. 29 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1.3.3 Nhiệm vụ của HĐPT ............................................................................... 39 1.4 Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc tổ chức HĐPT trong trƣờng đại học .......... 40 1.4.1 Yêu cầu đổi mới giáo dục đại học liên quan đến HĐPT ........................... 40 1.4.2 Nhận thức của các lực lƣợng giáo dục ..................................................... 42 1.4.3 Năng lực của ngƣời tổ chức HĐPT .......................................................... 42 1.4.4 Nội dung chƣơng trình của HĐPT ........................................................... 43 1.4.5 Hình thức tổ chức HĐPT ......................................................................... 43 1.4.6 Các tiêu chí đánh giá hiệu quả của HĐPT ................................................ 43 1.4.7 Các điều kiện để tổ chức HĐPT đạt hiệu quả ........................................... 44 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HĐPT CHO SINH VIÊN TRONG TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH 2.1 Mục đích, đối tƣợng, nội dung và phƣơng pháp khảo sát ............................ 46 2.1.1 Mục đích khảo sát .................................................................................... 46 2.1.2 Đối tƣợng khảo sát .................................................................................. 46 2.1.3 Nội dung khảo sát .................................................................................... 47 2.1.4 Tiêu chí đánh giá và thang đo .................................................................. 47 2.2 Vài nét về quá trình trƣởng thành và phát triển của trƣờng CĐSP TB ........ 48 2.3 Thực trạng HĐPT cho sinh viên trƣờng CĐSPTB ...................................... 51 2.3.1 Đánh giá về mức độ tổ chức các HĐPT cho sinh viên trong trƣờng CĐSPTB .......................................................................................................... 52 2.3.2 Đánh giá về quy mô tổ chức các HĐPT cho SV trong trƣờng CĐSPTB .. 59 2.3.3 Đánh giá về hình thức tổ chức HĐPT cho SV trong trƣờng CĐSPTB ..... 63 2.3.4 Thực trạng các lực lƣợng tổ chức HĐPT cho SV trong trƣờng CĐSPTB ....... 67 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2.3.5 Tìm hiểu mức độ tham gia của SV vào các HĐPT do nhà trƣờng tổ chức ...... 69 2.4 Khảo sát thực trạng biện pháp tổ chức HĐPT cho SV trong trƣờng CĐSPTB .......................................................................................................... 71 2.4.1 Nhận thức của các lực lƣợng về tính cần thiết sử dụng biện pháp tổ chức 71 2.4.2 Đánh giá về mức độ sử dụng các biện pháp tổ chức HĐPT ..................... 75 2.4.3 Đánh giá về ƣu, nhƣợc điểm của các biện pháp tổ chức HĐPT trong trƣờng CĐSPTB ............................................................................................... 77 2.4.4 Những nguyên nhân ảnh hƣởng đến hiệu quả triển khai các biện pháp tổ chức HĐPT ...................................................................................................... 78 2.5 Đánh giá chung thực trạng và nguyên nhân ................................................ 80 2.5.1 Đánh giá chung về thực trạng .................................................................. 80 2.5.2 Nguyên nhân của thực trạng .................................................................... 81 Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HĐPT CHO SINH VIÊN TRONG TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH 3.1 Những nguyên tắc xây dựng các biện pháp ................................................. 83 3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo thực hiện mục tiêu của giáo dục đại học ................. 83 3.1.2 Nguyên tắc tổ chức HĐPT phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý SV ............ 84 3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo sự huy động các chủ thể cùng tham gia................... 84 3.1.4 Nguyên tắc đảm bảo tính xung kích, chủ động sáng tạo........................... 85 3.1.5 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của biện pháp tổ chức HĐPT ............... 85 3.1.6. Đảm báo tính giáo dục cao ..................................................................... 85 3.2. Đề xuất một số biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên ............................. 86 3.2.1 Biện pháp 1: Tìm hiểu nhu cầu, nguyện vọng của sinh viên .................... 86 3.2.2 Biện pháp 2: Xây dựng nội dung, hình thức tổ chức hoạt động ................ 88 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3.2.3 Biện pháp 3: Chuẩn bị các điều kiện cho công tác tổ chức HĐPT ........... 92 3.2.4 Biện pháp 4: Xây dựng quy chế khen thƣởng cho sinh viên tích cực ....... 93 3.2.5 Biện pháp 5: Bồi dƣỡng, tập huấn năng lực cho cán bộ tổ chức HĐPT .... 95 3.2.6 Biện pháp 6: Tuyên truyền kế hoạch hoạt động đến các lực lƣợng .......... 96 3.2.7 Biện pháp 7: Phát huy tính tích cực và chủ động của sinh viên ................ 98 3.2.8 Biện pháp 8: Xã hội hoá HĐPT cho sinh viên ........................................ 99 3.2.9 Biện pháp 9: Chƣơng trình hoá, Đa dạng hoá hình thức tổ chức HĐPT .. 100 3.3 Khảo nghiệm các biện pháp tổ chức HĐPT ................................................ 106 3.3.1 Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 106 3.3.2 Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 106 3.3.3 Đối tƣợng khảo nghiệm ........................................................................... 106 3.3.4 Tiến trình khảo nghiệm ............................................................................ 106 3.3.5 Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 107 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. Kết luận ........................................................................................................ 115 II. Kiến nghị ..................................................................................................... 116 1. Đối với trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình............................................... 116 2. Đối với các khoa, bộ môn ............................................................................. 116 3. Đối với các lớp, chi đoàn, chi hội ................................................................. 117 4. Đối với cán bộ phong trào ............................................................................ 117 5. Đối với giảng viên ........................................................................................ 117 6. Đối với sinh viên .......................................................................................... 117 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình ............... 50 Bảng 2.1 Đánh giá về mức độ tổ chức các HĐPT ............................................. 52 Biểu đồ 2.1. Đánh giá về quy mô các HĐPT tổ chức ở cấp trƣờng ................... 59 Biểu đồ 2.2 Đánh giá về quy mô các HĐPT tổ chức ở cấp khoa ....................... 61 Biểu đồ 2.3 Đánh giá về quy mô các HĐPT tổ chức ở cấp lớp ......................... 62 Biểu đồ 2.4. Đánh giá về tính phong phú của các HĐPT .................................. 64 Biểu đồ 2.5. Đánh giá về tính đơn điệu của các HĐPT ..................................... 65 Biểu đồ 2.6. Đánh giá về thực trạng lực lƣợng tổ chức các HĐPT .................... 67 Biểu đồ 2.7 Đánh giá về mức độ tham gia của sinh viên vào HĐPT ................. 69 Biểu đồ 2.8 Đánh giá về tính cần thiết sử dụng các biện pháp tổ chức HĐPT... 71 Biểu đồ 2.9. Đánh giá của CBPT về tính cần thiết sử dụng các biện pháp tổ chức ... 73 Biểu đồ 2.10. Đánh giá của SV về tính cần thiết sử dụng các biện pháp tổ chức ....... 74 Biểu đồ 2.11. Đánh giá về mức độ sử dụng các biện pháp tổ chức HĐPT ........ 75 Biểu đồ 3.1. Khảo nghiệm về tính phù hợp của các biện pháp .......................... 107 Biểu đồ 3.2. Đánh giá về tính hiệu quả của các biện pháp ............................... 109 Biểu đồ 3.3. Khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp ........................... 111 Bảng 3.1. Đánh giá về nội dung và cách thức thực hiện các biện pháp ............. 112 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC HÌNH ẢNH Ảnh 1: Thầy Hiệu trƣởng trong lễ khai giảng năm học 2007 - 2008 Ảnh 2: Đại diện ĐTN trƣờng nhận cớ lƣu niệm của Tỉnh Đoàn Thái Bình Ảnh 3: Hoạt động của CLB khiêu vũ trong hội diễn văn nghệ 20/11/2008 Ảnh 4: Giải bóng đá sinh viên ( Tháng 10/2007) Ảnh 5: Thầy, cô tham gia văn nghệ trong buổi giao lƣu văn nghệ 20/11/2008 Ảnh 6: Các thầy phòng Đào tạo tham gia văn nghệ 20/11/2008 Ảnh 7: Tiết mục của Thầy, cô giáo trong giao lƣu văn nghệ 20/11/2008 Ảnh 8: Văn nghệ chào mừng ngày 20/11/2008 Ảnh 9: Ảnh triển lãm tranh mùa thu do sinh viên tổ chức Ảnh 10: Triển lãm Mỹ thuật do sinh viên tổ chức Ảnh 10a: Sáng tác tranh với chủ đè " Khúc giao mùa" SV: Vũ Bình Nguyên Ảnh 10b: Sáng tác tranh với chủ đề " Khúc giao mùa" SV: Mai Tiến Bộ Ảnh 10c: Sáng tác tranh với chủ đề " Khúc giao mùa" SV: Nguyễn Ngọc Ảnh 10d: Văn nghệ trong chủ đề " Khúc giao mùa" Tháng 11/2008 Ảnh 11: Hoạt động văn nghệ chào mừng ngày thành lập ĐTNCS HCM 26/3/2009 Ảnh 12: Đêm giao lƣu văn nghệ chào mừng ngày thành lập ĐTNCS HCM 26/3/2009 Ảnh 13: Sự hƣởng ứng, động viên của Thầy, cô và tham gia của các em SV trong đêm chào mừng ngày thành lập ĐTNCS HCM 26/3/2009 Ảnh 14: Đội TNXK trƣờng trong đêm liên hoan văn nghệ Lễ khai giảng năm học 2009 - 2010 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Ảnh 15: Lễ khai giảng năm học 2009 - 2010 Ảnh 16: Hoạt động văn nghệ chào mừng khai giảng năm học 2009 - 2010 do ĐTN trƣờng tổ chức Ảnh 17: Hoạt động báo cáo tổng kết công tác NCKH của nhà trƣờng năm học 2009 - 2010 Ảnh 18: Đoàn TNCS HCM trƣờng trong lễ dâng hoa Thầy Chu Văn An 18/11/2009 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đảng và Nhà nƣớc đã xác định: "Giáo dục là quốc sách hàng đầu", là con đƣờng cơ bản để công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nƣớc. Vai trò của giáo dục, trong đó có giáo dục đại học là nhân tố quan trọng góp phần quyết định tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, giáo dục góp phần vào công tác đào tạo nguồn nhân lực cho đất nƣớc. Để đào tạo ra đƣợc những con ngƣời có kiến thức, có các phẩm chất, năng động, thích ứng với sự phát triển của xã hội cần có sự đóng góp của các lực lƣợng giáo dục và phải đƣợc tiến hành thông qua nhiều hoạt động. Một số nhà nghiên cứu đã khẳng định: "Nhà trƣờng ngày nay là nhà trƣờng hoạt động…Phƣơng pháp giáo dục bằng hoạt động…hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa thầy và trò, hoạt động hợp tác giữa trò - trò có một tác dụng lớn”. Sinh viên là những ngƣời đang học tập, nghiên cứu tại các trƣờng cao đẳng, đại học. Phần lớn các em sinh viên, học sinh đã và đang sinh hoạt tại các tổ chức Đoàn TNCSHCM, Hội học sinh, sinh viên trong trƣờng học. Trong những năm qua công tác Đoàn và phong trào thanh niên trƣờng học đã có những chuyển biến tích cực, đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, hiện nay nhiều trƣờng còn lúng túng trong việc đƣa ra các mô hình hoạt động phù hợp, chƣa đƣa ra đƣợc các biện pháp tổ chức hoạt động phong trào nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong trƣờng. Trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình tiền thân là trƣờng Trung cấp Sƣ phạm, ra đời tháng 10 - 1959. Đây là trƣờng trung cấp chuyên nghiệp đầu tiên của tỉnh. Nhiệm vụ của trƣờng là: đào tạo giáo viên cấp 2, bồi dƣỡng kiến thức văn hoá phổ thông cho cán bộ các ngành của tỉnh. Hơn 50 năm xây dựng và phát triển, nhà trƣờng đã tích cực phấn đấu trở thành trung tâm đào tạo, bồi dƣỡng văn hoá cho các cán bộ trong tỉnh, đã và đang góp phần tích cực vào sự nghiệp nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dƣỡng nhân tài cho đất nƣớc. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2 Bên cạnh việc giáo dục hành vi văn hoá, bồi dƣỡng kiến thức cho sinh viên, trong những năm qua tổ chức Đoàn trong Trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình đã thƣờng xuyên tổ chức các hoạt động phong trào thu hút nhiều sinh viên tham gia. Qua các hoạt động đã tạo nên môi trƣờng sƣ phạm lành mạnh, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới công tác giáo dục, đào tạo của nhà trƣờng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, đổi mới giáo dục đòi hỏi các tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên phải có những biện pháp để nâng cao chất lƣợng, hiệu quả cho hoạt động phong trào trong trƣờng. Thực tế, những hoạt động phong trào của nhà trƣờng mới chỉ tập trung ở một số nội dung nhất định, hình thức còn đơn điệu, quy trình và cách thức tổ chức còn hạn chế, dẫn đến tác dụng của các hoạt động này tới công tác giáo dục đào tạo chƣa nhiều. Việc xây dựng và hoàn thiện các biện pháp tổ chức hoạt động phong trào cho sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình là hết sức cần thiết. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài: "Tổ chức hoạt động phong trào cho sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình" để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Hoàn thiện các biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục - đào tạo của nhà trƣờng. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Lý luận và thực tiễn tổ chức các HĐPT cho sinh viên trong trƣờng Cao đẳng sƣ phạm. 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu Biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3 4. Giả thuyết khoa học HĐPT trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm bị chế ƣớc và chi phối bởi nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khác nhau. Nếu thiết lập đƣợc các biện pháp tổ chức hợp lý, phát huy tốt các yếu tố tích cực, hạn chế, khắc phục những khó khăn trở ngại thì hiệu quả hoạt động HĐPT của sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm sẽ đƣợc nâng cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hoá cơ sở lý luận của vấn đề tổ chức HĐPT cho sinh viên trong trƣờng đại học, cao đẳng. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng các biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình. 5.3. Hoàn thiện các biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình và tiến hành khảo nghiệm tính khả thi và mức độ phù hợp của biện pháp này. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu nhằm hoàn thiện các biện pháp tổ chức HĐPT cho sinh viên của các đoàn thể, đặc biệt là Đoàn Thanh niên CSHCM trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết Đọc các tài liệu để phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các lý thuyết có liên quan nhằm tìm hiểu sâu sắc hơn bản chất của vấn đề nghiên cứu, đồng thời sắp xếp chúng thành một hệ thống để hình thành giả thuyết khoa học định hƣớng cho quá trình nghiên cứu. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Sử dụng các phƣơng pháp này nhằm xem xét, phân tích các biện pháp, cách thức tổ chức HĐPT cho sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình, đảm bảo tính chân thực, khách quan của đối tƣợng nghiên cứu. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 4 - Phƣơng pháp điều tra: Sử dụng bộ phiếu câu hỏi để điều tra các đối tƣợng là: Cán bộ quản lý, cán bộ tổ chức phong trào, giảng viên và sinh viên các khoa, lớp. Thông qua đó để khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức HĐPT cho sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình. -