Luận văn Ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban Nhân dân Thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ ANH THƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CƠ CHẾ MỘT CỬA, MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. BÙI HUY KHIÊN TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Trong luận văn, các kết quả, số liệu được nêu là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy. Luận văn không sao chép nguyên văn của bất kỳ công trình nào của những người đi trước. Bình Dương, ngày 25 tháng 8 năm 2018 Học viên Đỗ Anh Thư LỜI CẢM ƠN Đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Lãnh đạo Học viện Hành Chính Quốc gia đặc biệt là các quý thầy cô đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức và tạo điều kiện để em được thực hiện bài luận văn tốt nghiệp này. Đặc biệt, em xin gửi lời biết ơn chân thành đến PGS.TS. Bùi Huy Khiên, cảm ơn thầy đã dành thời gian và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Em xin gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo UBND thành phố Thủ Dầu Một đặc biệt là Ban Lãnh đạo và các anh, chị Văn phòng HĐND- UBND thành phố đã tạo điều kiện thuận lợi để em được tiếp xúc, quan sát thực tế, tìm hiểu công việc và trau dồi kinh nghiệm thực tiễn để em nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù đã rất cố gắng nhưng do khả năng nghiên cứu và thời gian có hạn nên bài luận văn tốt nghiệp không tránh khỏi những sai sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến từ quý thầy cô, các anh, chị và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn! Bình Dương, ngày 25 tháng 8 năm 2018 Học viên Đỗ Anh Thư DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu, chữ viết tắt Ý nghĩa 1 CNTT Công nghệ thông tin 2 HĐND Hội đồng nhân dân 4 TTHC Thủ tục hành chính 5 UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Số hiệu bảng Tên bảng biểu Trang biểu 1 2.1 Quy định giá cước hồ sơ chuyển qua đường bưu điện 46 2 2.2 Nội dung công khai thủ tục hành chính 48 3 2.3 Danh mục TTHC đăng ký dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 54 4 2.4 Danh mục TTHC đăng ký dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 55 Kết quả giải quyết thủ tục hành chính năm 2013, năm 2014 56 5 2.5 và năm 2015 Biểu đồ Tỷ lệ hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính qua các 6 2.6 57 năm 2013, năm 2014 và năm 2015 (Đơn vị: %) Biểu đồ Số lượng hồ sơ tiếp nhận qua các năm 2013, năm 7 2.7 67 2014 và năm 2015 (Đơn vị: hồ sơ) MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu ............................................................................................ 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................ 7 6. Kết cấu đề tài ......................................................................................................... 8 7. Ý nghĩa của luận văn ............................................................................................. 8 PHẦN NỘI DUNG .................................................................................................. 10 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CƠ CHẾ MỘT CỬA, MỘT CỬA LIÊN THÔNG ............................... 10 1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cơ quan nhà nước ........... 10 1.1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 10 1.1.2. Cơ sở pháp lý ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cơ quan nhà nước ....................................................................................................................... 10 1.1.3. Nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cơ quan nhà nước ............................................................................................................................... 12 1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông . 13 1.2.1. Cơ chế một cửa, một cửa liên thông ............................................................ 13 1.2.2. Sự cần thiết ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông ............................................................................................................... 16 1.2.3. Nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông ...................................................................................................................... 18 1.3. Kinh nghiệm của các nước và một số địa phương ở nước ta về ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông .......................... 22 Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 31 Chương 2. THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CƠ CHẾ MỘT CỬA, MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG ..................................... 32 2.1. Tổng quan về Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ....................................................................................................................... 32 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện kinh tế- xã hội của Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một ................................................................................................................. 32 2.1.2. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động các cơ quan nhà nước tại Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ................ 33 2.2. Đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân Thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương 35 2.2.1. Về xây dựng chương trình, kế hoạch và các quy định cho ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông ............................................................. 35 2.2.2. Về xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin đảm bảo ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông .................................................. 36 2.2.3. Về nguồn nhân lực và tài chính ................................................................... 49 2.2.4. Về cung ứng dịch vụ công trực tuyến .......................................................... 50 2.3. Đánh giá chung ................................................................................................. 52 2.3.1. Kết quả đạt được trong quá trình ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông ................................................................................................. 52 2.3.2. Những thuận lợi và khó khăn ...................................................................... 56 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................ 62 Tiểu kết chương 2 .................................................................................................... 65 Chương 3. GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CƠ CHẾ MỘT CỬA, MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG ..................................... 66 3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp ................................................................................. 66 3.1.1. Căn cứ vào quan điểm, định hướng của Đảng và Nhà nước ...................... 66 3.1.2. Căn cứ vào thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .................................................................................................................... 69 3.2. Giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .... 70 3.2.1. Giải pháp chung .......................................................................................... 70 3.2.2. Giải pháp cụ thể .......................................................................................... 74 3.3. Kiến nghị, đề xuất ............................................................................................ 86 3.3.1. Kiến nghị đối với UBND thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ........ 86 3.3.2. Kiến nghị đối với UBND tỉnh Bình Dương ................................................. 87 3.3.3. Kiến nghị khác ............................................................................................. 87 Tiểu kết chương 3 .................................................................................................... 88 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước được hiểu là việc sử dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của cơ quan nhà nước nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động nội bộ của cơ quan nhà nước và giữa các cơ quan nhà nước, trong giao dịch của cơ quan nhà nước với tổ chức và cá nhân; hỗ trợ đẩy mạnh cải cách hành chính và bảo đảm công khai, minh bạch. Ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước mang lại nhiều lợi ích giúp cơ quan nhà nước giải quyết TTHC cho người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, hiệu quả; giảm chi phí đi lại; minh bạch hóa; giảm tình trạng tiêu cực, tham nhũng; góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, phát huy tốt quyền làm chủ của nhân dân. Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chú trọng ứng dụng CNTT vào hoạt động của cơ quan nhà nước, đặc biệt là ứng dụng CNTT trong cải cách TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Ngày 08/11/2011 Chính phủ ban hành Nghị quyết 30c/NQ-CP về việc ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 có đề cập đến việc xây dựng đề án “Hỗ trợ nhân rộng triển khai cơ chế một cửa, một cửa liên thông theo hướng hiện đại tại UBND cấp huyện giai đoạn 2011- 2015” và các văn bản hướng dẫn thực hiện. Căn cứ Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 25/3/2015 về việc ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương đề cập về việc ứng dụng CNTT thông qua khái niệm “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại” trong đó đề cập đến việc sử dụng các phần mềm điện tử và các trang thiết bị hiện đại tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. UBND thành phố Thủ Dầu Một là đô thị thuộc tỉnh Bình Dương và nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Với vị trí địa lý và điều kiện phát triển thuận lợi dẫn đến nhu cầu giao dịch với cơ quan nhà nước để thực hiện các TTHC của người dân ngày càng nâng cao đòi hỏi UBND thành phố Thủ Dầu Một tiến hành ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Việc ứng dụng đã mang lại nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn tồn tại những hạn 1 chế, cụ thể như trong việc xây dựng chương trình kế hoạch và quy định cho ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông, hiện nay vẫn chưa có văn bản của cơ quan Trung ương quy định chính thức và cụ thể về ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Về cơ sở vật chất, một số trang thiết bị còn thiếu do đang chờ đấu thầu giữa các công ty để được trang bị theo Quyết định phê duyệt của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, việc triển khai áp dụng phần mềm quản lý hồ sơ hành chính bước đầu còn gặp nhiều khó khăn, việc công khai TTHC trên trang thông tin điện tử chưa thu hút được sự quan tâm của người dân. Công tác tập huấn áp dụng phần mềm quản lý hồ sơ hành chính cho đội ngũ cán bộ, công chức tại các phòng ban chuyên môn còn gặp nhiều khó khăn do công việc quá nhiều, thời gian sắp xếp công việc để tập huấn còn hạn chế. Cung ứng dịch vụ công trực tuyến mặc dù đã tích cực triển khai nhưng cơ bản vẫn cung ứng ở mức độ 1 và mức độ 2. Yêu cầu đặt ra là cần phải có những giải pháp cụ thể, thiết thực để nâng cao hiệu ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại UBND thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã chọn đề tài: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Tình hình nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài ứng dụng CNTT trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại UBND thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, em đã tiến hành tham khảo tìm hiểu một số công trình nghiên cứu sau: Sách “Quản lý công” (Nxb Chính trị Quốc gia, Hà nội, 2015) của TS. Trần Anh Tuấn và PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải. Nội dung cuốn sách trình bày các vấn đề liên quan đến quản lý công, trong đó đề cập ứng dụng CNTT vào quản lý khu vực công là một trong những nội dung quan trọng của quản lý công. Tác giả cũng phân tích các yếu tố cơ bản để đảm bảo điều kiện để xây dựng và khai thác hệ thống thông tin như sự quan tâm của lãnh đạo, điều kiện về con người và trang thiết bị, điều kiện về các phương pháp khoa học và thủ tục ứng dụng. Các tác giả cũng nhấn 2