Luận văn Ứng dụng Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của Edward I. Altman để hoàn thiện Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

1. Lý do chọn đề tài Trong nền kinh tế, Ngân hàng và doanh nghiệp có mối quan hệ hỗ tương lẫn nhau, nếu như Ngân hàng có vai trò hết sức quan trọng trong việc tài trợ vốn cho các doanh nghiệp thì sự hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong quá trình quan hệ tín dụng luôn là nền tảng cho sự phát triển vững chắc của Ngân hàng. Chính vì yếu tố quan trọng đó mà các Ngân hàng rất cẩn trọng trước khi xét duyệt cho vay, tăng cường các biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng cũng như kiểm tra chặt chẽ quá trình sử dụng vốn vay của doanh nghiệp. Từ thực tế đó, HTXHTDDN tại các Ngân hàng thương mại được hình thành và trở thành một công cụ phòng ngừa rủi ro tín dụng hiệu quả.Là Ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã tiên phong xây dựng, thí điểm triển khai và ứng dụng thành công HTXHTDDN trong việc phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro. Bên cạnh đó, BIDV còn sử dụng hiệu quả HTXHTDDN trong các quy trình quản lý rủi ro tín dụng sau: ban hành chính sách khách hàng, quy trình cho vay, giám sát rủi ro danh mục tín dụng, lập báo cáo quản trị rủi ro, chính sách dự phòng rủi ro tín dụng, phân tích hiệu quả sinh lời của danh mục tín dụng, xác định khung lãi suất tiêu chuẩn… Những tháng cuối năm 2011 và dự báo cả năm 2012, tình hình kinh tế thế giới sẽ vẫn còn tồn tại nhiều bất ổn như sự mất ổn định chính trị tại các nước Bắc Phi và Trung Đông, khủng hoảng nợ tại khu vực châu Âu tiếp tục lan rộng, khả năng phục hồi chậm chạm của kinh tế Mỹ khi thị trường việc làm tại Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu bứt phá… Trong khi đó, nền kinh tế Việt Nam đang đối mặt với những tồn tại cần phải giải quyết như cơ cấu nền kinh tế và hệ thống Ngân hàng không bền vững, hiệu quả đầu tư công thấp, lạm phát tăng cao, lãi suất cho vay của các Ngân hàng thương mại vẫn duy trì ở mức cao … Tất cả những khó khăn đó đã và đang ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp, qua đó, tác động nghiêm trọng đến hệ thống Ngân hàng – biểu hiện ở tỷ lệ nợ xấu tại Ngân hàng đang tăng cao.

pdf118 trang | Chia sẻ: Việt Cường | Ngày: 16/04/2025 | Lượt xem: 15 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Ứng dụng Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của Edward I. Altman để hoàn thiện Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------------------------- PHẠM THANH HÀ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ĐIỂM SỐ TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP CỦA EDWARD I. ALTMAN ĐỂ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------------------------- PHẠM THANH HÀ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ĐIỂM SỐ TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP CỦA EDWARD I. ALTMAN ĐỂ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS TRẦN HOÀNG NGÂN Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2011 MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục tiêu nghiên cứu 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4. Phương pháp nghiên cứu 5. Kết cấu của luận văn 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP VÀ MÔ HÌNH ĐIỂM SỐ TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP CỦA EDWARD I. ALTMAN 1.1. Tổng quan về Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 1 1.1.1. Khái niệm về Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 1 1.1.2. Đối tượng của Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 2 1.1.3. Vai trò của Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 2 1.1.4. Mục đích của Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 3 1.2. Tìm hiểu Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại các Ngân 4 hàng thương mại Việt Nam hiện nay 1.2.1. Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp của Vietcombank 4 1.2.1.1. Đối với doanh nghiệp thông thường, tiềm năng 4 1.2.1.2. Đối với doanh nghiệp mới thành lập 8 1.2.2. HTXHTDDN của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam 9 1.2.2.1. Đối với doanh nghiệp lần đầu quan hệ và doanh nghiệp thông 10 thường 1.2.2.2. Đối với doanh nghiệp mới thành lập 13 1.2.2.3. Đối với doanh nghiệp đầu tư dự án 14 1.2.3. HTXHTDDN của Ngân hàng TMCP Á Châu 15 1.2.4. Bài học kinh nghiệm từ Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại 17 các Ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay 1.3. Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của Edward I. Altman 19 1.3.1. Tổng quan về Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp 19 1.3.2. Sự tương đồng giữa Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của 22 Edward I. Altman với Hệ thống định mức tín nhiệm của Standard & Poor’s 1.3.3. Ứng dụng của Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của Edward I. 23 Altman tại các thị trường mới nổi 1.3.4. Kiểm định Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp 25 1.3.4.1. Đối với doanh nghiệp cổ phần thuộc ngành sản xuất 26 1.3.4.2. Đối với doanh nghiệp không cổ phần thuộc ngành sản xuất 27 1.3.4.3. Đối với doanh nghiệp không thuộc ngành sản xuất 29 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 32 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 32 2.1.2. Tình hình hoạt động của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 32 giai đoạn 2006 – 2010 2.1.2.1. Nhóm các chỉ tiêu tăng trưởng 33 2.1.2.2. Nhóm các chỉ tiêu cơ cấu – chất lượng 33 2.1.2.3. Nhóm các chỉ tiêu hiệu quả 35 2.1.3. Kế hoạch phát triển của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 36 giai đoạn 2011 – 2015 2.2. Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp của BIDV 36 2.2.1. Cơ sở pháp lý 36 2.2.2. Mục đích của Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp của BIDV 37 2.2.3. Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp của BIDV 38 2.2.3.1. Phương pháp xếp hạng 38 2.2.3.2. Đối tượng xếp hạng 39 2.2.3.3. Căn cứ xếp hạng 39 2.2.3.4. Quy trình xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 40 2.3. Nghiên cứu tình huống xếp hạng tín dụng thực tế tại BIDV 45 2.3.1. Doanh nghiệp được xếp loại AA nhưng có xu hướng phát sinh nợ xấu 46 2.3.2. Doanh nghiệp được xếp loại A nhưng phát sinh nợ cần chú ý 49 2.4. Đánh giá Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại BIDV 51 2.4.1. Những kết quả đạt được 51 2.4.2. Những tồn tại cần khắc phục 53 CHƯƠNG 3. ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ĐIỂM SỐ TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP CỦA EDWARD I. ALTMAN ĐỂ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 3.1. Đề xuất sửa đổi HTXHTDDN hiện nay tại BIDV 56 3.2. Kiểm chứng HTXHTDDN tại BIDV sau khi điều chỉnh 60 3.2.1. Doanh nghiệp xếp loại AA nhưng phát sinh nợ dưới tiêu chuẩn 60 3.2.2. Doanh nghiệp xếp loại A nhưng phát sinh nợ cần chú ý 63 3.2.3. Các doanh nghiệp được lựa chọn nghiên cứu 66 3.3. Một số giải pháp khác góp phần hoàn thiện HTXHTDDN tại BIDV 67 3.3.1. Xây dựng Hệ thống xếp hạng tín dụng đối với doanh nghiệp siêu nhỏ 67 3.3.2. Hoàn thiện hệ thống ngành kinh tế 74 3.3.3. Nâng cao trình độ cán bộ ngân hàng 75 3.3.4. Tăng cường kiểm tra, giám sát 76 3.3.5. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin 76 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU – CHỮ VIẾT TẮT TT Ký hiệu Diễn giải 1 HTXHTDDN Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp 2 VCB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam 3 Vietinbank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam 4 ACB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu 5 TMCP Thương mại Cổ phần 6 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 7 DN Doanh nghiệp 8 DNNN Doanh nghiệp Nhà nước 9 OECD Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế 10 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 11 IAS Chuẩn mực kế toán Quốc tế 12 VAS Chuẩn mực kế toán Việt Nam 13 EBIT Lợi nhuận trước thuế và lãi vay 14 DVR Dịch vụ ròng 15 LNTT Lợi nhuận trước thuế 16 TDH Trung – Dài hạn 17 TH Thực hiện 18 KH Kế hoạch DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU Bảng Trang 1.1. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính của doanh 6 nghiệp thông thường tại HTXHTDDN VCB 1.2. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính của doanh 7 nghiệp siêu nhỏ tại HTXHTDDN VCB 1.3. Hệ số rủi ro của doanh nghiệp siêu nhỏ tại HTXHTDDN VCB 7 1.4. Hệ số rủi ro của doanh nghiệp mới thành lập tại HTXHTDDN 8 VCB 1.5. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính của Quy trình 10 chấm điểm và xếp hạng tín dụng doanh nghiệp Vietinbank 1.6. Xác định quy mô doanh nghiệp của Quy trình chấm điểm và xếp 11 hạng tín dụng doanh nghiệp Vietinbank 1.7. Hệ số rủi ro của doanh nghiệp siêu nhỏ tại Quy trình chấm điểm 13 và xếp hạng tín dụng doanh nghiệp Vietinbank 1.8. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính của doanh 17 nghiệp tại HTXHTDDN ACB 1.9. Sự tương đồng giữa Mô hình Điểm số tín dụng doanh nghiệp của 22 Edward I. Altman với Hệ thống định mức tín nhiệm trái phiếu của Standard & Poor’s 1.10. Chỉ số Z của Công ty Cổ phần bông Bạch Tuyết 26 1.11. Chỉ số Z’ của Công ty Công trình Giao thông An Giang 28 1.12. Chỉ số Z” của Công ty Cổ phần Dược phẩm Viễn Đông 29 1.13. Mở rộng kiểm định Mô hình đối với một số doanh nghiệp 30 2.1. Trọng số nhóm các chỉ tiêu phi tài chính trong HTXHTDDN của 43 BIDV 2.2. Tỷ trọng chỉ tiêu tái chính và chỉ tiêu phi tài chính của doanh 43 nghiệp trong HTXHTDDN của BIDV 2.3. Thang xếp hạng doanh nghiệp trong HTXHTDDN của BIDV 44 2.4. Chi tiết hạng tín dụng và nợ xấu thực tế phát sinh của nhóm 46 doanh nghiệp được lựa chọn nghiên cứu 2.5. Tổng hợp điểm chỉ tiêu phi tài chính của Công ty Cổ phần A 47 2.6. Tổng hợp điểm xếp hạng tín dụng của Công ty Cổ phần A 47 2.7. Tổng hợp điểm chỉ tiêu phi tài chính của Công ty TNHH B 50 2.8. Tổng hợp điểm xếp hạng tín dụng của Công ty TNHH B 50 3.1. Chấm điểm chỉ tiêu dự báo nguy cơ phá sản của doanh nghiệp 58 trong Mô hình đề xuất sửa đổi 3.2. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính, dự báo nguy cơ phá sản và phi tài 59 chính của doanh nghiệp trong Mô hình đề xuất sửa đổi 3.3. Hệ số tài sản bảo đảm của doanh nghiệp có quy mô nhỏ trong Mô 60 hình đề xuất sửa đổi 3.4. Chi tiết điểm chỉ tiêu dự báo nguy cơ phá sản của Công ty Cổ 61 phần A trong Mô hình đề xuất sửa đổi 3.5. Tổng hợp điểm xếp hạng tín dụng của Công ty Cổ phần A theo 62 Mô hình đề xuất sửa đổi 3.6. Chi tiết điểm chỉ tiêu dự báo nguy cơ phá sản của Công ty TNHH 63 B trong Mô hình đề xuất sửa đổi 3.7. Tổng hợp điểm xếp hạng tín dụng của Công ty TNHH B theo Mô 64 hình đề xuất sửa đổi 3.8. Kết quả chấm điểm và xếp hạng lại đối với các doanh nghiệp 66 được lựa chọn nghiên cứu theo Mô hình đề xuất sửa đổi 3.9. Các chỉ tiêu phi tài chính dùng để chấm điểm doanh nghiệp quy 69 mô siêu nhỏ 3.10. Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính, dự báo nguy cơ phá sản và phi tài 73 chính của doanh nghiệp trong Mô hình đề xuất xây dựng 3.11. Hệ số tài sản bảo đảm và Hệ số quan hệ tín dụng của doanh 73 nghiệp quy mô siêu nhỏ trong Mô hình đề xuất xây dựng
Tài liệu liên quan