Luận văn Vận dụng bảng cân bằng điểm (BSC) để hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại Công ty TNHH MTV chuyên doanh ô tô Sài Gòn (SADACO)

B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T Tp. HCM ------------ TH LAN CHI VN D NG B NG CÂN B NG IM (BSC) HOÀN THI N H TH NG K TOÁN QU N TR T I CÔNG TY TNHH MTV CHUYÊN DOANH Ô TÔ SÀI GÒN (SADACO) LU N V N TH C S KINH T TP. H CHÍ MINH-Nm 2011 1 B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T Tp.HCM ----------- TH LAN CHI VN D NG B NG CÂN B NG IM (BSC) HOÀN THI N H TH NG K TOÁN QU N TR T I CÔNG TY TNHH MTV CHUYÊN DOANH Ô TÔ SÀI GÒN (SADACO) Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 LU N V N TH C S KINH T NG I H NG D N KHOA H C: TS. TR N ANH HOA TP. H CHÍ MINH-Nm 2011 2 LI CAM OAN Tôi xin cam oan tài này là công trình nghiên c u trung th c c a riêng tôi. Các thông tin s d ng ưc ch rõ ngu n g c trích d n trong danh m c Tài Li u Tham Kh o. Tp.HCM, ngày 30 tháng 12 n m 2011 Th Lan Chi 3 DANH M C HÌNH V VÀ S Ơ Hình 1-1: Mô hình các ph ươ ng di n c a bng cân b ng im................................9 Hình 1-2:Khía c nh khách hàng-Nh ng th ưc o quan tr ng ..............................12 Hình 1-3: B n chi n l ưc mô t cách th c doanh nghi p t o ra giá tr cho c ông và khách hàng ........................................................................................19 Hình 1-4: Liên k t quy trình ho ch nh ngân sách và BSC.................................24 Sơ 2-1: S ơ t ch c .....................................................................................26 Sơ 2-2: S ơ t ch c kinh doanh ...................................................................27 Sơ 2-3: Quy trình bán xe ơ n gi n ..................................................................29 Sơ 2-4: Quy trình bán hàng x ưng d ch v ..................................................30 Sơ 2-5: T ch c b máy k toán .....................................................................31 DANH M C PH L C Ph l c 2-1: nh m c gi công g n ph ki n theo xe Ph l c 3-1: T in th ưc o c a b ph n kinh doanh xe Ph l c 3-2: T in th ưc o c a b ph n d ch v Ph l c 3-1: T in th ưc o c a b ph n k toán 4 DANH M C CÁC BNG Bng 2-1: Các m c tiêu tài chính.........................................................................34 Bng 2-2: D toán s l ưng tiêu th b ph n kinh doanh ....................................35 Bng 2-3: D ư toán tiêu th c a b ph n d ch v ..................................................35 Bng 2-4: D toán hàng t n kho xe .....................................................................36 Bng 2-6: D toán ti n c a b ph n kinh doanh .................................................37 Bng 2-7: D toán ti n c a b ph n d ch v ........................................................38 Bng 2-8:D toán ti n c a toàn công ty...............................................................39 Bng 2-9:So sánh s l ưng xe bán ra c a b ph n kinh doanh.............................40 Bng 2-10: So sánh doanh thu th c t v i k ho ch c a b ph n d ch v .............41 Bng 2-11: L i nhu n c a b ph n d ch v ..........................................................42 Bng 2-12: Chi phí hành chính ............................................................................42 Bng 2-13:L i nhu n c a t ng khách hàng mua xe..............................................43 Bng 2-14: Báo cáo v s hài lòng c a khách hàng .............................................44 Bng 2-15: M c tiêu v n ng su t lao ng .........................................................44 Bng 2-16: Th i gian làm vi c hàng tháng c a x ưng d ch v .............................45 Bng 3-1: B n chi n l ưc c a SADACO ........................................................51 Bng 3-2: B n chi n l ưc c a b ph n k toán ...............................................52 Bng 3-3: B ng cân b ng im c a b ph n kinh doanh xe .................................55 Bng 3-4: B ng cân b ng im c a b ph n d ch v ............................................56 Bng 3-5: B ng cân b ng im c a b ph n k toán............................................58 5 MC L C PH N M U....................................................................................................... 1 CH Ơ NG 1: T NG QUAN V H TH NG K TOÁN QU N TR VÀ BNG CÂN B NG IM.......................................................................................3 1.1 H th ng k toán qu n tr ...................................................................................3 1.1.1 L ưc s hình thành và phát tri n c a k toán qu n tr ........................................3 1.1.2 Khái ni m v k toán qu n tr (KTQT) ..............................................................5 1.1.3 M c tiêu c a k toán qu n tr .............................................................................5 1.1.4 K toán qu n tr v i ch c n ng qu n lý..............................................................5 1.1.5 Ni dung c a k toán qu n tr xét theo quá trình KTQT và trong m i quan h gi a k toán qu n tr v i ch c n ng qu n lý................................................................7 1.2 B ng cân b ng im (BSC) ................................................................................7 1.2.1 S ra i c a BSC .............................................................................................7 1.2.2 Khái ni m BSC.................................................................................................. 8 1.2.3 Các ph ươ ng di n c a BSC ............................................................................... 10 1.2.4 K t n i các o l ưng trong mô hình BSC......................................................... 19 1.2.5 S cân b ng trong BSC.................................................................................... 20 1.2.6 Các l i ích khi s d ng BSC............................................................................ 21 1.2.7 Các b ưc xây d ng h th ng h tr qu n lý theo BSC..................................... 22 1.2.8 Phân t ng b ng cân b ng im......................................................................... 22 1.2.9 Tính th c t và h n ch khi s d ng BSC ........................................................ 22 KT LU N CH Ơ NG 1 ....................................................................................... 25 CH Ơ NG 2: TH C TR NG H TH NG K TOÁN QU N TR T I SADACO................................................................................................................. 26 2.1 Gi i thi u v công ty SADACO........................................................................ 26 2.1.1 Gi i thi u t ng quan v công ty ....................................................................... 26 2.1.2 c im ho t ng kinh doanh c a SADACO................................................ 27 2.2 T ch c th c hi n công tác k toán qu n tr ........................................................ 31 2.2.1 S ơ l ưc b máy k toán .................................................................................. 31 2.2.2 T ch c công tác k toán qu n tr .................................................................... 32 2.2.2.1 T ch c h th ng ch ng t k toán ............................................................... 32 2.2.2.2 T ch c h th ng tài kho n k toán............................................................... 32 2.2.2.3 T ch c h th ng s k toán.......................................................................... 33 2.2.2.5 T ch c h th ng báo cáo k toán qu n tr .................................................... 33 6 2.2.3 Ni dung k toán qu n tr xét theo t ng ph ươ ng di n c a BSC.................. 34 2.2.3.1 Ph ươ ng di n tài chính ................................................................................... 34 2.2.3.1.1 Chuy n hóa các m c tiêu c a công ty thành các ch tiêu kinh t : các m c tiêu ưc th hi n d ưi d ng con s , ch tiêu kinh t c th ...................................... 34 2.2.3.1.2 L p d toán chung và d toán chi ti t......................................................... 35 2.2.3.1.3 Thu th p thông tin v k t qu th c hi n các m c tiêu và th hi n chúng dưi hình th c các báo cáo qu n tr .......................................................................... 39 2.2.3.2 Ph ươ ng di n khách hàng............................................................................... 44 2.2.3.3 Ph ươ ng di n kinh doanh n i b ..................................................................... 44 2.2.3.4 Ph ươ ng di n h c h i phát tri n ..................................................................... 46 2.2.4 ánh giá s ơ l ưc h th ng k toán qu n tr t i SADACO ........................... 46 KT LU N CH Ơ NG 2 ....................................................................................... 47 CH Ơ NG 3 T CH C V N D NG BSC TRONG VI C HOÀN THI N H TH NG K TOÁN QU N TR HI N T I C A SADACO .............................. 48 3.1 Quan im v n d ng BSC................................................................................ 48 3.2 Thi t k BSC..................................................................................................... 50 3.2.1 Xây d ng b n chi n l ưc ............................................................................ 50 3.2.2 Xây d ng các th ưc o, ch s th ưc o và t in th ưc o ........................... 53 3.2.3 Xác nh tr ng s th ưc o.............................................................................. 54 3.3 Các gi i pháp th c hi n BSC....................................................................... 61 3.3.1 Thay i tiêu th c phân b chi phí................................................................... 61 3.3.2 Hoàn thi n m t s báo cáo qu n tr .................................................................. 62 3.3.3 Xác l p các trung tâm trách nhi m................................................................... 62 3.3.4 Phát tri n m t k ho ch tri n khai b ng cân b ng im.................................... 62 KT LU N CH Ơ NG 3 ....................................................................................... 63 PH N K T LU N................................................................................................. 64 TÀI LI U THAM KH O PH L C 7 PH N M U S c n thi t c a tài K nguyên công ngh thông tin ã làm cho nh ng nh n nh c ơ b n v c nh tranh trong th i i công nghi p tr nên l c h u. Các công ty không còn có ưc l i th cnh tranh b n v ng b ng cách ch áp d ng công ngh m i vào các tài s n h u hình mt cách nhanh chóng và b ng kh n ng qu n lý xu t s c các tài s n tài chính. tn t i và phát tri n lâu dài b n vng, các công ty ph i u t ư vào các tài s n vô hình thu c v trí tu c a doanh nghi p nh ư k n ng nhân viên , ng l c c a nhân viên, lòng trung thành c a khách hàng v.v... Là m t doanh nghi p làm i lý bán và bo trì xe ô tô hi u Mitsubishi, SADACO c ng không n m ngo i l ó. H th ng k toán qu n tr truy n th ng v i vi c báo cáo các th ưc o tài chính trong quá kh ã bc l nh ng h n ch trong vi c cung c p thông tin v xây d ng kh n ng c nh tranh dài h n hay nói cách khác, là nh ng thông tin giúp d báo v hi u qu ho t ng trong t ươ ng lai. S ra i c a B ng im Cân B ng (BSC) giúp kh c ph c ưc h n ch nói trên. BSC ã mang t i hai s thay i quan tr ng c a k toán qu n tr . Th nh t là: k t h p các th ưc o tài chính và th ưc o phi tài chính. Th hai là gn nh ng th ưc o này v i chi n l ưc c a doanh nghi p. BSC không ch giúp cho nhà qu n lý nh hình ưc chi n l ưc c a doanh nghi p, truy n t thông tin v chi n l ưc trong t ch c và ánh giá các thành t u trong t ng b ưc th c hi n chi n lưc c a h . Do ó, t ch c k toán qu n tr hi u qu ph i v n d ng t t công c BSC. Làm ưc nh ư v y, k toán qu n tr nâng cao ưc giá tr và v th trong công ty. Mc ích nghiên c u H th ng hóa lý thuy t v k toán qu n tr và b ng cân b ng im Phân tích th c tr ng h th ng k toán qu n tr t i SADACO Vn d ng lý thuy t v b ng cân b ng im hoàn thi n h th ng k toán qu n tr ti SADACO 8 Ph ươ ng pháp nghiên c u: Ng ưi vi t áp d ng ph ươ ng pháp nghiên c u nh tính. Bao g m: Quan sát, tìm hi u ho t ng c a SADACO theo t ng khía c nh c a b ng cân b ng im; phân tích ưu nh ưc im trong vi c cung c p thông tin c a h th ng k toán qu n tr t i SADACO. Sau ó, d a trên khuôn m u lý thuy t v b ng cân b ng im, xác nh các y u t then ch t có nh h ưng n k t qu tài chính, l ưng hóa chúng thành nh ng th ưc o hoàn thi n h th ng k toán qu n tr t i SADACO. Ph m vi nghiên c u: Do nh ng h n ch v th i gian h c t p và b o m t thông tin t i công ty nên ng ưi vi t không cung c p s li u th c t mà ch t p trung v n d ng BSC xây d ng các gi i pháp mang tính nh h ưng nh m hoàn thi n ch c n ng cung c p thông tin c a h th ng k toán qu n tr t i SADACO B c c c a tài: tài g m 64 trang, 04 hình v , 05 s ơ , 20 b ng bi u và 04 ph l c. Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n v n ưc thi t k g m ba ch ươ ng: Ch ươ ng 1: T ng quan v h th ng k toán qu n tr và b ng cân b ng im (BSC) Ch ươ ng 2: Th c tr ng h th ng k toán qu n tr t i SADACO Ch ươ ng 3: V n d ng b ng cân b ng im trong vi c hoàn thi n h th ng k toán qu n tr t i SADACO 9 CH Ơ NG 1: T NG QUAN V H TH NG K TOÁN QU N TR VÀ B NG CN B NG IM 1.1 H Th ng K Toán Qu n Tr : 1.1.1 L ưc s hình thành và phát tri n c a k toán qu n tr K toán qu n tr có ngu n g c t s ra i c a qu n tr , phân quy n trong doanh nghi p vào nh ng n m u c a th k XIX. Hình th c ban u c a k toán qu n tr là k toán chi phí. Mc tiêu c a k toán chi phí lúc b y gi ch y u cung c p thông tin liên quan n chi phí cho các nhà lãnh o doanh nghi p nh m th c hi n công tác ho ch nh và ki m soát các ngu n l c. K toán chi phí dn d n ưc áp d ng rng rãi trong các doanh nghi p thu c các l nh v c khác nhau, c bi t là trong các lnh v c s n xu t v t ch t. Nn kinh t th gi i ngày càng phát tri n và các doanh nghi p ang ph i i m t v i s thay i l n trong môi tr ưng kinh doanh c a h . Vi c xóa b các quy nh h n ch c nh tranh và s gia t ng c nh tranh c a các doanh nghi p n ưc ngoài trong th tr ưng n i a ã y các doanh nghi p vào tình th c nh tranh kh c li t trong th tr ưng toàn c u. Cùng m t lúc, ti n b khoa h c k thu t ã làm cho vòng i s n ph m b rút ng n và nhu c u c a khách hàng ngày càng a d ng và ph c t p. Do vy, cnh tranh thành công trong th tr ưng toàn cu hi n nay, các doanh nghi p ph i l y s hài lòng c a khách hàng là m c tiêu hàng u, thông qua nh ng ph ươ ng pháp qu n tr m i, thay i h th ng s n xu t và u t ư vào công ngh m i. Và s thay i này ã nh h ưng m nh m n h th ng k toán qu n tr . S thay i trong c u trúc chi phí v i s gia t ng áng k c a nh ng chi phí mà s thay i c a chúng không tr c ti p d n n s thay i c a s n lưng và khó xác nh m t cách chính xác chúng liên quan tr c ti p n s n ph m hay d ch v nào, b t bu c các nhà qu n lý ph i xem l i h th ng k toán qu n tr hi n hành. H th ng k toán qu n tr truy n th ng ch t p trung vào vi c báo cáo các thông tin tài chính. Tuy nhiên, thích nghi v i iu ki n m i c a t ch c, k toán qu n tr nh n m nh n vi c thu th p và báo cáo s l ưng và ch t l ưng c a nh ng thông tin phi tài chính có nh h ưng n hi u qu c nh tranh (ví d nh ư ch t l ưng 10