Luận văn Vốn lưu động và một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty thương mại và Đầu tư phát triển miền núi Thanh Hoá

Lêi nãi ®Çu Víi chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh së h÷u, xo¸ bá quan liªu bao cÊp, chuyÓn h¼n sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. V× vËy ®· t¹o cho nÒn kinh tÕ n­íc ta mét b­íc tiÕn míi trªn con ®­êng ®æi míi vµ ph¸t triÓn, v­¬n lªn héi nhËp víi nÒn kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ t­êng bÊt cø mét tæ chøc kinh doanh nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc ®ßi hái ph¶i cã mét ph­¬ng thøc kinh doanh phï hîp, trong ®ã ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp bëi v× th«ng qua chØ tiªu tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp ®­a ra ph­¬ng ¸n kinh doanh cô thÓ, phï hîp víi tinh h×nh thùc tÕ võa gi¶m thiÓu ®­îc nh÷ng rñi ro trong kinh doanh võa mang l¹i kÕt qu¶ cao nhÊt trong viÖc t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay vÊn ®Ò tæ chøc vµ sö dông vèn l­u ®éng ®ang ®­îc ®Æc biÖt quan t©m. Cïng víi sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh c¾t gi¶m nguån vèn ng©n s¸ch, më réng quyÒn tù chñ vµ chuyÓn giao vèn cho c¸c doanh nghiÖp tù tæ chøc vµ sö dông, ®· t¹o nªn mét t×nh h×nh míi trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng. Mét sè doanh nghiÖp ®· cã ph­¬ng thøc biÖn ph¸p sö dông vèn kinh doanh mét c¸ch n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶, phï hîp víi yªu cÇu kinh tÕ míi. Bªn c¹nh ®ã kh«ng Ýt doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n do c«ng t¸c tæ chøc vµ sö dông vèn cßn thiÕu chÆt chÏ vµ kÐm hiÖu qu¶. Trong bèi c¶nh ®ã C«ng ty th­¬ng m¹i vµ §Çu t­ ph¸t triÓn miÒn nói Thanh Ho¸ ®· cã nç lùc lµm ¨n cã l·i víi sè vèn Nhµ n­íc giao. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy kh¾c nghiÖt th× C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a tíi viÖc tæ chøc vµ sö dông vèn ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng chiÕm h¬n mét nöa tæng sè vèn kinh doanh . Sau hai th¸ng thùc tËp t¹i C«ng ty th­¬ng m¹i vµ §Çu t­ ph¸t triÓn miÒn nói Thanh Ho¸ ®­îc sù gióp ®ì cña gi¸o viªn h­íng dÉn vµ Ban l·nh ®¹o C«ng ty, em ®· b­íc ®Çu lµm quen víi thùc tÕ vËn dông lý luËn vµo thùc tiÔn cña C«ng ty. Qua ®ã cµng thÊy râ h¬n vÒ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi: “Vèn l­u ®éng vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty th­¬ng m¹i vµ §Çu t­ ph¸t triÓn miÒn nói Thanh Ho¸”. KÕt cÊu luËn v¨n gåm : Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ vèn l­u ®éng vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty th­¬ng m¹i vµ §Çu t­ ph¸t triÓn miÒn nói Thanh Ho¸. Do tr×nh ®é lý luËn vµ nhËn thøc cßn h¹n chÕ v× vËy ®Ò tµi nghiªn cøu cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. RÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó bµi luËn v¨n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2005 Sinh viªn Vò ThÞ Thuý Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ vèn l­u ®éng Vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m N¢NG CAO HIÖU QU¶ Sö DôNG VèN L¦U §éng cña doanh nghiÖp I. kh¸i qu¸t chung vÒ vèn l­u ®éng. 1. Kh¸i niÖm vèn l­u ®éng: §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i cã vèn. Vèn kinh doanh lµ biÓu hiÖn cña toµn bé tµi s¶n ®­îc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m môc ®Ých sinh lêi. Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh 2 lo¹i: Vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng (VL§). Tïy thuéc ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ tû träng hai lo¹i nµy trong tæng vèn kinh doanh cã thÓ kh¸c nhau. Riªng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× tû träng VL§ lín h¬n vèn cè ®Þnh rÊt nhiÒu. “Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn quan träng cña vèn kinh doanh, lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n l­u ®éng vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh”. 2. §Æc ®iÓm lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng: Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, VL§ chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng hãa vµ ®­îc thu håi toµn bé sau khi doanh nghiÖp thu håi ®­îc tiÒn b¸n hµng. Nh­ vËy, VL§ hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn sau mét chu kú kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i thuéc lÜnh vùc l­u th«ng th× qu¸ tr×nh vËn ®éng cña VL§ ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: T – H – T’ Sù vËn ®éng cña VL§ tr¶i qua c¸c giai ®o¹n: Mua hµng hãa (T – H) tøc lµ chuyÓn hãa tõ h×nh th¸i ban ®Çu ban ®Çu lµ tiÒn tÖ sang c¸c h×nh th¸i vËt t­ hµng hãa. B¸n hµng hãa ( H – T’) tøc lµ b¸n hµng hãa ®Ó thu tiÒn vÒ (quay trë l¹i h×nh th¸i tiÒn tÖ ban ®Çu). So s¸nh gi÷a T vµ T’: + NÕu T > T’, cã nghÜa doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i v× ®ång vèn ®­a vµo s¶n xuÊt ®· sinh s«i n¶y në, kh«ng nh÷ng b¶o toµn ®­îc vèn mµ cßn ph¸t triÓn ®­îc vèn. + NÕu T < T’ th× cã nghÜa lµ doang nghiÖp ®· bÞ lç, doanh nghiÖp ®· kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn. §©y lµ mét nh©n tè hÕt søc quan träng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh th× VL§ quay vßng nhanh h¬n VC§ hay nãi c¸ch kh¸c thêi gian chu chuyÓn cña VL§ nhanh h¬n VC§. 3. Ph©n lo¹i vèn l­u ®éng. VL§ cña DN cã vai trß quan träng ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th­êng xuyªn, liªn tôc. ViÖc tæ chøc qu¶n lý sö dông hiÖu qu¶ VL§ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn cña DN. NghÜa lµ DN tæ chøc tèt qu¸ tr×nh mua s¾m, s¶n xuÊt vµ tiªu thô lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, gi¶m ®­îc nhu cÇu VL§ cÇn sö dông mµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc t­¬ng ®­¬ng lµm hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¨ng cao. §Ó qu¶n lý tèt VL§ th× DN ph¶i ph©n lo¹i VL§ theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, c¨n cø vµo c¸c ®Æc ®iÓm mçi c¸ch ph©n lo¹i ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý VL§ t¹i DN vµ ®Þnh h­íng qu¶n lý VL§ ë kú tiÕp theo. Cã thÓ c¨n cø mét sè tiªu thøc sau ®Ó ph©n lo¹i VL§. * C¨n cø vµo vai trß cña vèn trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, VL§ chia ra ba lo¹i: - Vèn l­u ®éng trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt: Bao gåm gi¸ trÞ c¸c kho¶n nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, ®éng lùc, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô. - Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: Bao gåm gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn. - Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh l­u th«ng bao gåm: Bao gåm gi¸ trÞ c¸c kho¶n thµnh phÈm, vèn b»ng tiÒn (kÓ c¶ vµng b¹c, ®¸ quý…); c¸c kho¶n vèn ®Çu t­ ng¾n h¹n (®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n, cho vay ng¾n h¹n…). c¸c kho¶n thÕ chÊp, ký quü, ký c­îc ng¾n h¹n; c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n (c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n t¹m øng…). Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy: Vèn dù tr÷ vµ vèn l­u th«ng kh«ng tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn cÇn h¹n chÕ hîp lý vËt t­ hµng ho¸ dù tr÷ tån kho ë møc cÇn thiÕt tèi thiÓu. MÆt kh¸c, c¨n cø kh¶ n¨ng nhu cÇu tiªu thô ®Ó cã thÓ t¨ng c­êng khèi l­îng vèn trong s¶n xuÊt t¹o nªn gi¸ trÞ míi. * C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn, VL§ cã thÓ chia thµnh hai lo¹i: - Vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i thu: bao gåm c¸c kho¶n vèn tiÒn tÖ nh­; tiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n. Nã ®­îc sö dông ®Ó tr¶ l­¬ng, mua nguyªn vËt liÖu, mua tµi s¶n cè ®Þnh, tr¶ tiÒn thuÕ... - Vèn vËt t­ hµng ho¸: lµ c¸c kho¶n VL§ biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i hiÖn vËt hµng ho¸ lµ c¸c kho¶n VL§ biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i hiÖn vËt cô thÓ nh­ nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho c¸c doanh nghiÖp xem xÐt, ®¸nh gi¸ møc tån kho dù tr÷ vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u vÒ vèn chia VL§ thµnh 2 lo¹i: - Vèn chñ së h÷u: lµ sè VL§ thuéc quyÒn së h÷u cña DN, doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn chiÕm h÷u sö dông vµ ®Þnh ®o¹t. Tuú theo lo¹i h×nh DN mµ vèn chñ së h÷u nµy gåm c¸c néi dung cô thÓ riªng. - C¸c kho¶n nî: lµ c¸c kho¶n VL§ ®­îc h×nh thµnh tõ vèn vay c¸c NHTM hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, c¸c kho¶n nî kh¸ch hµng ch­a thanh to¸n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cho thÊy nguån vèn h×nh thµnh nªn VL§, tõ ®ã quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn tõ nguån nµo cho hîp lý, cã hiÖu qu¶ nhÊt, ®¶m b¶o tÝnh tù chñ cña DN. 4.Nguån vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. Trong c¸c DN th­¬ng m¹i hiÖn nay, nguån h×nh thµnh vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp bao gåm: Nguån VL§ th­êng xuyªn vµ nguån VL§ t¹m thêi. 4.1. Nguån vèn l­u déng th­êng xuyªn: §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®ù¬c liªn tôc th× t­¬ng øng víi mét quy m« kinh doanh nhÊt ®Þnh th­êng xuyªn ph¶i cã mét l­îng tµi s¶n l­u ®éng nhÊt ®Þnh n»m trong c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh doanh, bao gåm c¸c kho¶n dù tr÷ hµng ho¸ vµ nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng. Do vËy, nh÷ng tµi s¶n l­u ®éng nµy ®­îc gäi lµ tµi s¶n l­u ®éng th­êng xuyªn. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ vµo TSL§ th­êng xuyªn th× h×nh thµnh nªn nguån vèn l­u ®éng th­êng xuyªn. T¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, dùa vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh nguån vèn l­u ®éng th­êng xuyªn nh­ sau: Nguån VL§ th­êng xuyªn = TSL§ - Nî ng¾n h¹n hoÆc cã thÓ tÝnh b»ng c«ng thøc: Nguån VL§ th­êng xuyªn = Nguån vèn th­êng xuyªn cña DN - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSL§ Trong ®ã: Nguån vèn th­êng xuyªn cña DN = Nguån vèn chñ së h÷u + Nî dµi h¹n Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ = NG TSC§ - Sè khÊu hao luü kÕ TSC§ Qua nghiªn cøu ta thÊy nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng lµm t¨ng hoÆc gi¶m nguån vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp lµ: Vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n, nh­îng hoÆc b¸n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t­ dµi h¹n vµo chóng kho¸n. Do ®ã, trong c«ng t¸c qu¶n lý cÇn th­êng xuyªn theo dâi sù biÕn ®éng cña nguån vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp. 4.2. Nguån vèn l­u ®éng t¹m thêi. Ngoµi bé phËn TSL§ th­êng xuyªn do cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau gi÷a c¸c thêi kú kh¸c nhau trong n¨m hay trong chu kú kinh doanh dÉn ®Õn viÖc h×nh thµnh bé phËn TSL§ cã tÝnh chÊt t¹m thêi. Bé phËn tµi s¶n nµy th­êng ®­îc ®¸p øng bëi nguån vèn t¹m thêi. Nguån vèn t¹m thêi cña doanh nghiÖp bao gåm: - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép: Trong ho¹t ®éng kinh doanh th­êng xuyªn ph¸t sinh c¸c kho¶n ph¶i nép vµ ph¶i tr¶ nh­ng ch­a ®Õn kú thanh to¸n nh­: + C¸c kho¶n thuÕ, b¶o hiÓm x· héi nép nh­ng ch­a ®Õn kú nép. + TiÒn l­¬ng hay tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng nh­ng ch­a ®Õn kú tr¶... §©y lµ nh÷ng kho¶n nî ng¾n h¹n ph¸t sinh cã tÝnh chu kú. Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông t¹m thêi c¸c kho¶n nµy ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn mµ kh«ng ph¶i tr¶ chi phÝ. Tuy nhiªn, ®iÒu cÇn chó ý trong viÖc sö dông c¸c kho¶n nµy lµ ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®óng kú h¹n. - TÝn dông th­¬ng m¹i: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th­êng ph¸t sinh viÖc b¸n chÞu vµ mua chÞu. Doanh nghiÖp cã thÓ mua chÞu hµng ho¸ tõ ng­êi cung cÊp. Trong tr­êng hîp nµy, nhµ cung cÊp ®· cÊp mét kho¶n tÝn dông cho doanh nghiÖp hay nãi kh¸c ®i doanh nghiÖp ®· sö dông tÝn dông th­¬ng m¹i ®Ó ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu vèn. Tuy nhiªn cÇn ph¶i thÊy r»ng khi sö dông tÝn dông th­¬ng m¹i, doanh nghiÖp vÉn ph¶i tr¶ chi phÝ. Do vËy, mét yÕu tè quan träng ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã nªn sö dông tÝn dông th­¬ng m¹i hay kh«ng lµ ph¶i x¸c ®Þnh chi phÝ cña kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i. - Vay ng¾n h¹n ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông: §©y lµ nguån vèn hÕt søc quan träng cña doanh nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt viÖc thiÕu VL§. HiÖn nay, c¸c tæ chøc tÝn dông cã thÓ cho doanh nghiÖp vay ng¾n h¹n tèi ®a lµ 12 th¸ng vµ møc l·i suÊt tho¶ thuËn phï hîp víi quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. Nh­ng doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ®­a ra ®èi víi kh¸ch hµng. Nh­ vËy, nguån VL§ th­êng xuyªn cña DN æn ®Þnh cã tÝnh v÷ng ch¾c. Nguån vèn nµy cho phÐp DN chñ ®éng, cung cÊp ®Çu t­ kÞp thêi VL§ th­êng xuyªn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng, liªn tôc. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhu cÇu VL§ cña tõng thêi kú cã thÓ lín h¬n hoÆc nhá h¬n kh¶ n¨ng cung øng cña nguån VL§ th­êng xuyªn. V× vËy ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy DN cÇn huy ®éng vµ sö dông nguån VL§ t¹m thêi trong tr­êng hîp thiÕu vèn, ®Çu t­ hîp lý vèn thõa nÕu cã. Qua ph©n tÝch trªn ta cã thÓ x¸c ®Þnh nguån VL§ cña DN lµ: Nguån VL§ = Nguån VL§ th­êng xuyªn + Nguån VL§ t¹m thêi Do vËy, DN c¨n cø vµo nhu cÇu VL§ trong tõng kh©u, kh¶ n¨ng ®¸p øng VL§ cña nguån vèn chñ së h÷u ®Ó tæ chøc khai th¸c vµ sö dông c¸c kho¶n nî dµi h¹n, nî ng¾n h¹n hîp lý ®¸p øng nhu cÇu VL§ gióp DN s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. II. Sù cÇn thiÕt vµ c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ ë c¸c DN. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ ë DN. VL§ lµ mét bé phËn cã vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN. Sö dông VL§ cã hiÖu qu¶ sÏ cã t¸c ®éng ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh SXKD. VËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña DN cÇn thiÕt lµ do: * T¨ng c­êng qu¶n lý n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, th­êng xuyªn theo ®óng kÕ ho¹ch. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh th× vèn lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸. Sù vËn ®éng cña VL§ nhanh hay chËm ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña vËt t­ hµng ho¸ nhiÒu hay Ýt. Nh­ vËy, cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§. Qua ®ã gióp DN sö dông vèn tiÒn tÖ lµm c«ng cô t¸c ®éng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thóc ®Èy DN gi¶m dù tr÷ ®Õn hµng tån kho ®Õn møc tèi thiÓu, h¹n chÕ t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc, th­êng xuyªn, gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng SXKD. * B¶o toµn VL§ lµ yªu cÇu tèi thiÓu, cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña DN. Môc tiªu cuèi cïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN lµ lîi nhuËn, nh­ng tr­íc ®ã vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra tèi thiÓu cho DN ®¹t ®­îc môc tiªu lîi nhuËn lµ ph¶i b¶o toµn VL§. §Æc ®iÓm cña VL§ lµ dÞch chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo chi phÝ gi¸ thµnh vµ h×nh th¸i vËt chÊt th­êng xuyªn thay ®æi. Do vËy viÖc b¶o toµn VL§ lµ b¶o toµn vÒ mÆt gi¸ trÞ. §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña DN th­êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tæng hîp nh­: ®Èy m¹nh tèc ®é tiªu thô hµng ho¸, xö lý kÞp thêi c¸c vËt t­ hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn ®Ó gi¶i phãng vèn. Ngoµi ra ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vµ b¶o toµn VL§ ë DN cÇn hÕt søc tr¸nh vµ xö lý kÞp thêi c¸c kho¶n nî khã ®ßi, tiÕn hµnh ¸p dông c¸c h×nh thøc tÝn dông th­¬ng m¹i ®Ó ng¨n chÆn c¸c hiÖn t­îng chiÕm dông vèn. Nh­ vËy viÖc b¶o toµn VL§ gióp DN ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi vµ lµ ®iÒu kiÖn tèi thiÓu ®èi víi ho¹t ®éng sö dông vèn nãi chung vµ VL§ nãi riªng. * T¨ng c­êng n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ gãp phÇn quan träng vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ SXKD vµ t¨ng lîi nhuËn cho DN. ViÖc tæ chøc sö dông VL§ ®¹t hiÖu qu¶ cao kh«ng nh÷ng gióp DN sö dông vèn hîp lý, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¶o qu¶n ®ång thêi thóc ®Èy tiªu thô vµ thanh to¸n kÞp thêi. N©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ sÏ gióp cho DN cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt. Tõ ®ã t¹o ra kh¶ n¨ng ®Ó DN n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ thÊp chi phÝ gi¸ thµnh. §ång thêi DN khai th¸c ®­îc c¸c nguån vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§, gi¶m bít nhu cÇu vay vèn, gi¶m bít chi phÝ vÒ l·i vay. * N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ gióp doanh nghiÖp ®øng v÷ng tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t, tr­íc xu h­íng héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc hoµ nhËp víi khèi AFTA trong n¨m tíi cña ViÖt Nam sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c DN trong n­íc. Sù hoµ nhËp nµy t¹o ra thÞ tr­êng réng më cho c¸c DN, thóc ®Èy tiªu thô hµng ho¸ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§. MÆt kh¸c cã thÓ thÊy sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c DN n­íc ngoµi víi DN trong n­íc, ®©y lµ mét khã kh¨n lín mµ DN chØ cã thÓ v­ît qua b»ng c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông vèn, ®Æc biÖt VL§. Nh­ vËy n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ gãp phÇn ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña DN. 2. Mét sè nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông VL§ chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: 2.1. Thø nhÊt: Vèn b»ng tiÒn. TiÒn lµ mét tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ cã thÓ dÔ d¹ng chuyÓn ho¸ thµnh c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c. V× thÕ, tiÒn còng lµ ®èi t­îng cña sù gian lËn, tham « hoÆc l¹m dông. Vèn b»ng tiÒn bao gåm tiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ ngang tiÒn, cã thÓ quy ®æi ra tiÒn mét c¸ch dÔ dµng. NÕu tiÒn mÆt tån t¹i quü qu¸ nhiÒu dÔ g©y ra sù ø ®äng vÒ tiÒn mÆt lµm cho søc s¶n xuÊt vµ vßng quay cña tiÒn gi¶m xuèng, cßn nÕu Ýt qu¸ lµm cho kh¶ n¨ng thanh to¸n cña vèn kÐm ®i, doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ kinh doanh lµm cho doanh thu vµ lîi nhuËn gi¶m xuèng, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ bÞ gi¶m. T­¬ng øng víi quy m« cña doanh nghiÖp th× ph¶i cã l­îng tiÒn t­¬ng øng míi ®¶m b¶o cho t×nh h×nh tµi chÝnh ë tr¹ng th¸i b×nh th­êng. TiÒn göi Ng©n hµng qu¸ nhiÒu th× ®ång vèn kh«ng ®­îc l­u th«ng, søc sinh lîi cña tiÒn kÐm lµm ¶nh h­ëng tíi lîi nhuËn, hiÖu qu¶ sö dông VL§ kh«ng cao. 2.2. Thø hai: hµng tån kho. Trong c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i cã l­îng dù tr÷ hµng tån kho cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho kinh doanh vµ duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh diÔn ra th­êng xuyªn, liªn tôc. NÕu hµng tån kho nhiÒu qu¸, VL§ bÞ ®äng l¹i, lµm cho hiÖu qu¶ sö dông VL§ kÐm ®i. L­îng hµng tån kho lín lµm t¨ng chi phÝ b¶o qu¶n vµ dÔ bÞ h­ háng, gi¶m phÈm chÊt nÕu kh«ng ®­îc b¶o qu¶n tèt. NÕu hµng tån kho Ýt qu¸ sÏ lµm SXKD bÞ gi¸n ®o¹n, DN bÞ mÊt c¬ héi kinh doanh. 2.3. Thø ba: C¸c kho¶n nî ph¶i thu. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i muèn kinh doanh tèt vµ hiÖu qu¶ th× kh«ng tr¸nh ®­îc sù chiÐm dông vèn cña b¹n hµng. Khi DN bÞ chiÕm dông vèn nhiÒu sÏ ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông VL§. NÕu gi¸ trÞ c¸c kho¶n ph¶i thu qu¸ lín, VL§ bÞ chiÕm dông, chËm lu©n chuyÓn, ®ång thêi doanh nghiÖp sÏ bÞ thiÕu vèn, mÊt nguån vèn ®Ó quay vßng th× ph¶i huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña m×nh…KÐo theo nã lµ chi phÝ qu¶n lý c«ng nî, chi phÝ thu håi nî vµ t¨ng rñi ro do nî khã ®ßi do kh¸ch hµng vì nî sÏ g©y tæn thÊt cho DN 2.4. Thø t­: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn. Doanh thu thÓ hiÖn tæng møc lu©n chuyÓn cña VL§. Do ®ã, doanh thu cµng lín th× tæng møc lu©n chuyÓn VL§ cµng cao, hiÖu suÊt sö dông VL§ cµng lín vµ ng­îc l¹i. Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§, v× lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh b»ng tæng doanh thu trõ ®i tæng chi phÝ. NÕu viÖc qu¶n lý chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng tèt lµm chi phÝ cao sÏ lµm lîi nhuËn gi¶m, khi ®ã hiÖu qu¶ sö dông VL§ còng bÞ gi¶m theo. Ng­îc l¹i, nÕu qu¶n lý chi phÝ tèt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng lîi nhuËn vµ do ®ã lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§. Cuèi cïng lîi nhuËn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§. Lîi nhuËn cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ cµng lín vµ ng­îc l¹i, nÕu lîi nhuËn thÊp th× chøng tá VL§ ®­îc sö dông kÐm hiÖu qu¶. 3. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 3.1. Qu¶n lý vèn b»ng tiÒn. TiÒn mÆt tån t¹i quü lµ mét bé phËn quan träng cÊu thµnh vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp lu«n cã nhu cÇu dù tr÷ vèn b»ng tiÒn mÆt ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh theo quy m« vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhu cÇu dù tr÷ tiÒn trong c¸c doanh nghiÖp th«ng th­êng lµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu giao dÞch hµng ngµy nh­: mua s¾m hµng ho¸, vËt liÖu, thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt… ChÝnh v× vËy, ®Ó qu¶n lý vèn b»ng tiÒn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: * X¸c ®Þnh møc vèn b»ng tiÕn hîp lý nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho doanh nghiÖp: §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n vèn b»ng tiÒn ng­êi ta sö dông chØ tiªu sau: HÖ sè vèn = TiÒn + C¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn b»ng tiÒn Sè nî ng¾n h¹n NÕu hÖ sè nµy lín h¬n hoÆc b»ng 0,5 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n vèn b»ng tiÒn lµ tèt, cßn nÕu nhá h¬n 0,5 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n vèn b»ng tiÒn thÊp. * Qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n thu, chi b»ng tiÒn ®Ó tr¸nh thÊt tho¸t vèn. * Ph¶i cã sù ph©n ®Þnh râ rµng vÒ viÖc qu¶n lý tiÒn mÆt gi÷a thñ quü vµ nh©n viªn kÕ to¸