Luận văn Xây dựng và phát triển công cụ quyền chọn cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

 LƯ THANH NHÃ LU ẬN V ĂN TH ẠC S Ĩ KINH T Ế Chuyên ngành : Kinh t ế tài chính – Ngân hàng Mã s ố : 60.31.12 NG ƯỜI H ƯỚNG D ẪN KHOA H ỌC TS. THÂN TH N THU TH ỦY TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

 LƯ THANH NHÃ LU ẬN V ĂN TH ẠC S Ĩ KINH T Ế TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010 MC LC LI CAM OAN .......................................................................................................... vi DANH M C T NG VI T T T ............................................................................vii DANH M C CÁC HÌNH V - BNG BI U .......................................................... viii LI M U ................................................................................................................. 1 1. Lý do ch n tài ................................................................................................... 1 2. Mc ích nghiên c u ............................................................................................. 1 3. i t ưng và ph m vi nghiên c u ......................................................................... 2 4. Ph ươ ng pháp nghiên c u....................................................................................... 2 5. Kt c u c a tài .................................................................................................. 2 CH ƯƠ NG 1: NH NG LÝ LU N C Ơ B N V QUY N CH N VÀ QUY N CH N C PHI U ......................................................................................................... 3 1.1 L ch s th tr ưng quy n ch n .............................................................................. 3 1.2 Khái ni m và phân lo i quy n ch n ...................................................................... 4 1.2.1 Quy n ch n .................................................................................................... 4 1.2.2 Quy n ch n c phi u và các lo i quy n ch n c phi u ................................ 5 1.2.3 Các ki u th c hi n quy n ch n c phi u ....................................................... 8 1.3 Nh ng c tính c a quy n ch n c phi u ............................................................. 8 1.4 Giá quy n ch n c phi u và các y u t nh h ưng n giá quy n ch n cp ....... 11 1.4.1 Giá quy n ch n c phi u .............................................................................. 11 1.4.2 Các y u t nh h ưng n giá quy n ch n c phi u. .................................. 12 1.5 Các chi n l ưc quy n ch n c phi u nh m b o h các nhà u t ư. ................... 15 1.5.1 Khi th tru ng h ưng xu ng ........................................................................ 15 1.5.1.1 Quy n ch n ơn và c phi u ................................................................ 15 1.5.1.2 Chi n l ưc phân chia u c ơ giá xu ng (Bear Spread) ...................... 17 - i - 1.5.2 Khi th tru ng bi n ng m nh ................................................................... 19 1.5.2.1 Chi n l ưc Straddle mua quy n ch n .................................................. 19 1.5.2.2 Chi n l ưc Strangle mua quy n ch n .................................................. 20 1.6 Kinh nghi m phát tri n th tr ưng quy n ch n c phi u trên th gi i. ............... 21 1.6.1 Th tr ưng giao d ch quy n ch n c phi u t i M và Hàn Qu c. ............... 21 1.6.1.1 Th tr ưng giao d ch quy n ch n c phi u t i M ............................... 21 1.6.1.2 Th tr ưng quy n ch n c phi u t i Hàn Qu c. ................................. 23 1.6.2 Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam. ............................................................ 25 1.6.2.1. Nh ng quy nh v c phi u c ơ s niêm y t trên th tr ưng quy n ch n: ................................................................................................................. 26 1.6.2.2. H th ng niêm y t: .............................................................................. 26 1.6.2.3. H th ng công b thông tin: ............................................................... 26 1.6.2.4. H th ng giám sát: .............................................................................. 27 Kt lu n ch ng 1. ....................................................................................................... 27 CH ƯƠ NG 2: KH N NG ÁP D NG QUY N CH N C PHI U VÀO TTCK VI T NAM ................................................................................................................... 28 2.1 Th c trng v th tr ưng ch ng khoán Vi t Nam ............................................... 28 2.1.1 Nh ng bi n ng c a TTCK Vi t Nam ........................................................ 28 2.1.1.1 TTCK Vi t Nam t 2000 – 2005: Giai on kh i u c a TTCK Vi t Nam ........................................................................................................................ 28 2.1.1.2 TTCK Vi t Nam nm 2006: S phát tri n t phá c a TTCK Vi t Nam ............................................................................................................................... 29 2.1.1.3 TTCK Vi t Nam nm 2007: Giai on th tr ưng ch ng khoán bùng n. .......................................................................................................................... 29 2.1.1.4 TTCK Vi t Nam nm 2008: Cùng trong xu th chung c a n n kinh t , TTCK Vi t Nam khép l i v i s s t gi m m nh. .............................................. 30 2.1.1.5 TTCK Vi t Nam nm 2009: D u hi u ph c h i nh ưng ch ưa b n v ng ............................................................................................................................... 30 - ii - 2.1.1 Các r i ro i v i các nhà u t ư trên TTCK Vi t Nam .......................... 34 2.1.2.1 R i ro n t ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p phát hành. ..... 34 2.1.2.2 R i ro n t công b thông tin c a các doanh nghi p niêm y t. ........ 36 2.1.2.3 R i ro n t thông tin th tr ưng và các báo cáo nghiên c u th tr ưng ............................................................................................................... 37 2.1.2.4 R i ro v bi n ng giá và kh n ng thanh kho n .............................. 38 2.1.2.5 R i ro v c ơ ch chính sách c a c ơ quan qu n lý ................................ 39 2.1.2.6 R i ro v các qui nh c a S giao d ch .............................................. 41 2.1.2.7 R i ro v ch t l ưng d ch v c a CTCK .............................................. 42 2.1.2.8 Các lo i r i ro khác ............................................................................. 43 2.2 S c n thi t ph i áp d ng quy n ch n c phi u và các quan im áp d ng quy n ch n c phi u t i Vi t Nam. ....................................................................................... 44 2.2.1 S c n thi t ph i áp d ng quy n ch n c phi u t i Vi t Nam .................... 44 2.2.2 Các quan im áp d ng quy n ch n c phi u t i Vi t Nam. ...................... 46 2.3 Nh n nh kh n ng áp d ng quy n ch n c phi u t i Vi t Nam. ...................... 48 2.4 Nh ng iu ki n ti n áp d ng quy n ch n c phi u vào TTCK Vi t Nam. .................................................................................................................................... 50 2.4.1 TTCK óng vai trò quan tr ng trong n n kinh t ........................................ 50 2.4.2 C ơ s pháp lý cho vi c áp d ng quy n ch n c phi u. ................................ 50 2.4.3 H t ng k thu t - công ngh cho vi c áp d ng quy n ch n ch ng khoán. 51 2.4.4 iu ki n v thông tin trên th tr ưng. ........................................................ 51 2.4.5 iu ki n v hàng hóa cho th tr ưng quy n ch n ...................................... 52 2.4.6 Nh n th c c a nhà u t ư v quy n ch n ................................................... 52 2.4.7 Ngu n nhân l c ph c v cho th tr ưng quy n ch n. ................................. 53 2.5 Nh ng thu n l i và khó kh n khi áp d ng quy n ch n vào TTCK Vi t Nam. .. 54 2.5.1 Nh ng thu n l i khi áp d ng quy n ch n vào TTCK Vi t Nam. ................. 54 2.5.2 Nh ng khó kh n khi áp d ng quy n ch n vào TTCK Vi t Nam. ................. 55 - iii - Kt lu n ch ng 2. ....................................................................................................... 56 CH ƯƠ NG 3: GI I PHÁP XÂY D NG VÀ PHÁT TRI N QUY N CH N C PHI U TRÊN TTCK VI T NAM ............................................................................. 58 3.1 nh h ưng và m c tiêu phát tri n c a TTCK Vit Nam .................................... 58 3.2 L trình xây d ng và phát tri n quy n ch n c phi u trên TTCK Vi t Nam. .... 59 3.2.1 Giai on t nay n n m 2015 ................................................................... 59 3.2.2 Giai on sau n m 2015 .............................................................................. 60 3.3 Các gi i pháp phát tri n quy n ch n c phi u trên TTCK Vi t Nam. ............ 60 3.3.1 Các gi i pháp i v i Chính ph và các c ơ quan Nhà n ưc ....................... 60 3.3.1.1 Xây d ng và hoàn thi n khung pháp lý. ............................................... 60 3.3.1.2 Xây d ng c ơ s v t ch t cho th tr ưng quy n ch n. .......................... 62 3.3.1.3 Xây d ng danh m c hàng hóa có ch t l ưng và phong phú cho th tr ưng quy n ch n. .......................................................................................... 63 3.3.1.4 Phát tri n và nâng cao ch t l ưng ngu n nhân l c ............................ 64 3.3.1.5 Tuyên truy n và giáo d c ki n th c v quy n ch n cho các nhà u t ư .......................................................................................................................... 65 3.3.1.6 Thu hút các ngu n v n u t ư n ưc ngoài, t o s c h p d n cho th tr ưng ............................................................................................................... 67 3.3.1.7 Nâng cao hi u qu công b thông tin .................................................. 68 3.3.2 Gi i pháp i v i công ty ch ng khoán. ..................................................... 69 3.3.3 Các gi i pháp v i UBCK Nhà n ưc ............................................................ 70 3.3.3.1 Hình thành t ch c nh m c tín nhi m. ............................................. 70 3.3.3.2 Tri n khai nghi p v bán kh ng trên TTCK ....................................... 70 3.3.3.3 Có chính sách ki m soát và x lý t t hi n t ưng u c ơ l ng on th tr ưng. .............................................................................................................. 72 3.3.3.4 Xây d ng chính sách phí quy n ch n h p lý. ....................................... 73 - iv - 3.3.3.5 Luôn c p nh t và rút ra các bài h c kinh nghi m v TTCK c a các nưc trên th gi i. ............................................................................................ 73 3.3.3.6 Có k ho ch tuyên truy n và công b r ng rãi các ưu im c a giao dch quy n ch n. ............................................................................................... 74 Kt lu n ch ng 3. ....................................................................................................... 74 KT LU N ................................................................................................................... 75 TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................. 1 PH L C ........................................................................................................................ 3 - v - LI CAM OAN Tr ưc tiên, tôi xin chân thành c m ơn Tr ưng H Kinh t , các Khoa b môn và các Th y, Cô gi ng d y ã h tr , t o iu ki n thu n l i trong quá trình h c t p và t n tình truy n t nh ng ki n th c quý báu; c bi t, nh s h ưng d n nghiên c u khoa hc c a Cô TS. Thân Th Thu Th y, tôi ã v ưt qua khó kh n hoàn thành lu n v n ã ch n. Và c m ơn s giúp c a các ng nghi p, bn bè ang công tác t i các c ơ quan ã nhi t tình cung c p thông tin, s li u c n thi t tôi có th th c hi n tài này. Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c l p c a tôi. Các s li u và thông tin ưc nêu trong lu n v n này u có ngu n g c và trung th c. Lu n v n “Xây dng và Phát tri n công c quy n ch n c phi u trên th tr ng ch ng khoán Vi t Nam” là tài nghiên c u c a tôi, ch ưa ưc ai công b trong b t k m t công trình nào khác. Rt mong nh n ưc s góp ý c a các Khoa b môn, các Th y, Cô và các ng nghi p. Tác gi ký tên L Thanh Nhã - vi - DANH M C T NG VI T T T
ATM At the money
CBOE S giao d ch quy n ch n c phi u Chicago
CBOT S giao d ch Chicago
CP C phi u
CTCK Công ty ch ng khoán
CTQLQ Công ty qu n lý qu
CTNY Công ty niêm y t
HASTC Trung tâm giao d ch ch ng khoán Hà N i
HQC Hp ng quy n ch n
HOSE S giao d ch ch ng khoán Thành Ph H Chí Minh
HOSTC Trung tâm giao d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh.
HXN S giao d ch ch ng khoán Hà N i
ITM In the money
KOFEX S giao d ch h p ng t ươ ng lai Hàn Qu c
KRX S giao d ch ch ng khoán Hàn Qu c
NTNN Nhà u t ư n ưc ngoài
NT Nhà u t ư
OCC Công ty thanh toán bù tr h p ng quy n ch n
OTC Th tr ưng phi t p trung
OTM Out of the money
SGDCK S giao d ch ch ng khoán
Tp.HCM Thành ph H Chí Minh
TTCK Th tr ưng Ch ng khoán
UBCK y ban ch ng khoán
UBCKNN y ban ch ng khoán Nhà n ưc
Vn-Index Ch s giá c phi u t i S giao d ch ch ng khoán Tp.HCM - vii - DANH M C CÁC HÌNH V - BNG BI U A. Danh m c các hình Hình 1.1(a): Mô t thành qu c a ng ưi mua quy n ch n mua ..................................... 6 Hình 1.1(b): Mô t thành qu c a ng ưi bán quy n ch n mua ...................................... 6 Hình 1.2(a): Mô t thành qu c a ng ưi mua quy n ch n bán ...................................... 7 Hình 1.2(b): Mô t thành qu c a ng ưi bán quy n ch n bán ...................................... 7 Hình 1.3: nh h ưng lên giá quyn ch n c a s thay i v lãi su t không r i ro ...... 13 Hình 1.4: nh h ưng lên giá quy n ch n c a s thay i v b t n ....................... 14 Hình 1.5: Chi n l ưc bán quy n ch n mua t ươ ng ng v i m i c phi u ang s h u 16 Hình 1.6: Chi n l ưc mua quy n ch n bán b o h vi c n m gi c phi u. ............ 17 Hình 1.7: Chi n l ưc Bear Spread s d ng quy n ch n mua. ..................................... 18 Hình 1.8: Chi n l ưc Bear Spread s d ng quy n ch n bán. ...................................... 19 Hình 1.9: Chi n l ưc Straddle mua quy n ch n ........................................................... 19 Hình 1.10: Chi n l ưc Strangle mua quy n ch n ......................................................... 20 Hình 2.1: Bin ng c a ch s Vn-Index t ngày 28/07/2000 - 31/12/2009 .............. 34 Hình 2.2 : Thành qu c a chi n l ưc mua quy n ch n bán c phi u STB .................... 45 B. Danh m c các b ng Bng 1.1: Tóm t t nh h ưng n giá c a quy n ch n c phi u khi t ng m t bi n s và c nh nh ng bi n s khác. ......................................................................................... 14 Bng 1.2: Thu h i t chi n l ưc bán quy n ch n mua t ươ ng ng v i m i c phi u ang s h u ............................................................................................................................ 16 Bng 1.3: Thu h i t chi n l ưc mua quy n ch n bán b o h vi c n m gi c phi u ....................................................................................................................................... 17 Bng 1.4: Thu h i t chi n l ưc Bear Spread. .............................................................. 18 - viii -