Mua sắm xanh sự khác biệt giữa các nhóm doanh nghiệp tại Việt Nam

TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế Trangchủ: ISSN 2615-9848 TẠPCHÍ QUẢNLÝ ¨KINHTẾQUỐCTẾ TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020) MUASẮMXANH: SỰKHÁCBIỆTGIỮACÁCNHÓMDOANHNGHIỆPTẠIVIỆTNAM ĐỗHươngGiang TrườngĐạihọcNgoạithương,HàNội,ViệtNam Ngàynhận:10/04/2020;Ngàyhoànthànhbiêntập:23/06/2020;Ngàyduyệtđăng:30/06/2020 7ómtắt:Muasắmxanhlàquátrìnhlựachọncácsảnphẩm,dịchvụvàcácyếutố đầuvàocủadoanhnghiệp(DN)màkhônggâyhạihoặcítgâyhạitớimôitrườngvà sứckhỏecủaconngườikhisosánhvớicácsảnphẩmvàdịchvụcạnhtranh.Mua sắmxanhcóthểđemlạicáclợiíchvềkinhtế,xãhộivàmôitrườngchoDNvàcho cộngđồng.Trênthếgiới,đãcónhiềunghiêncứuvềhoạtđộngmuasắmxanhcủa DN,tuynhiên,cácnghiêncứuvềvấnđềnàytạiViệtNamcònrấthạnchế.Thông quakhảosát427DNđanghoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhtạiViệtNamvàkỹthuật phântíchthốngkêmôtả,nghiêncứuđãxácđịnhcácDNtạiViệtNammớichỉởgiai đoạnbắtđầuthựchànhmuasắmxanh.Bêncạnhđó,kếtquảphântíchphươngsai (ANOVA)đốivớicácnhómDNcũngchỉrarằng,cósựkhácbiệtvềthựchiệnhoạt độngmuasắmxanhtheoquymôDN,loạihìnhDNvàthịtrườngcủaDN. Từkhóa:Muasắmxanh,Muaxanh,Muasắmmôitrường,DoanhnghiệptạiViệtNam GREENPROCUREMENT: THEDIFFERENCEAMONGENTERPRISEGROUPSINVIETNAM Abstract:Greenprocurementistheprocessofselectingproducts,servicesand¿rms' inputsof¿rmsthatdonotharmorcauselessharmtotheenvironmentandhuman healthwhencomparedtocompetingproductsandservices.Greenprocurementcan bringeconomic,social,andenvironmentalbene¿tstobusinessesandthecommunity. Aroundtheworld,therehavebeenmanystudiesongreenprocurementpracticesof ¿rms,however,studiesonthisissueinVietnamareverylimited.Throughasurvey of 427 ¿rms inVietnam and descriptive statistical analysis technique, the study identi¿edthat¿rmsinVietnamareonlyatthebeginningstageofgreenprocurement practices.Inaddition,theanalysisofvariance(ANOVA)alsoindicatesthatthereare di൵erencesingreenprocurementactivitiesby¿rmsize,typeof¿rmsandmarketof¿rms. Keywords:Greenprocurement,Greenpurchasing,Environmentalpurchasing,Firms inVietnam 1 Tácgiảliênhệ,Email:[email protected] TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020)  1.Giớithiệu TheođánhgiácủaLiênhợpQuốc,ônhiễmmôitrườnglàmộttrongnhữngmốiđe dọalớnnhấtđốivớisựtồntạivàpháttriểncủaxãhộiloàingườithếkỉXXI.Sựnóng lêncủatoàncầu,biếnđổikhíhậuvàsuygiảmhệsinhtháiđãvàđangtácđộngtrựctiếp tớimọiquốcgia,vùnglãnhthổvàđặcbiệtlàcácquốcgiađangpháttriển,trongđócó ViệtNam.Mộttrongnhữngnguyênnhânchínhcủahiệntượngnàyđólàdosựgiatăng quámứchoạtđộngcủaconngười,trongđócóhoạtđộngsảnxuấtvàtiêudùngtạora chấtthảigâyônhiễmmôitrườngdẫnđếnnhiệtđộbềmặttráiđấtnóngdầnlên.Các hoạtđộngcủaDNnhưkhaitháctàinguyênthiênnhiên,tìmkiếm,muasắmnguyên liệuđầuvào,hoạtđộngsảnxuấtvàlogisticsđãgâytácđộngtiêucựcđếnmôitrường. Cácnguồntàinguyênthiênnhiênkhôngthểtáitạo(thanđá,dầumỏ),tàinguyênđất, nướcvàkhoángsản(sắt, thép,nhôm,cacbon,silic,kẽmvàđồng...)dầnbịcạnkiệt doquảnlýthiếuđồngbộ,côngnghệkhaitháclạchậu,khaithácquámứcvàsửdụng chưahợplý.Lượngnướcthải,rácthải,đặcbiệtlàrácthảinhựavàkhíthải,nhưkhí CO2,CO,SO2,NOx...từcácnhàmáy,cáckhucôngnghiệpvàtừhoạtđộngsinhhoạt hàngngàynếukhôngđượcxửlýtốtcũnggâyônhiễmnặngnềtớiđất,nướcvàkhông khí.PhóGiámđốcđiềuhànhchươngtrìnhMôitrườngcủaLiênhợpQuốc-bàJoyce Msuyanhấnmạnh:“Cáccáchgiảiquyếtvấnđềônhiễmở“phầnngọn”khôngthểgiúp tráiđấtthayđổi.Chúngtacầnxemxétviệcchuyểnđổicáchthứcsảnxuấtvàtiêuthụ trongcáclĩnhvựcthựcphẩm,nănglượngvàchấtthảiđểđảmbảosựpháttriểnbền vữngchonhânloại”. Vìvậy,việctriểnkhaivàápdụngcácchínhsáchtiêudùngxanh,muasắmxanh nhằmkhuyếnkhíchsảnxuấtvàtiêudùngbềnvữnglàmộtnhucầubứcthiếtđểkhắc phục tình trạngônhiễmmôi trường.ViệtNamcần thựchiện nhiệmvụ tái cơ cấu nềnkinhtế,thựchiệnchuyểnđổimôhìnhtăngtrưởngtheochiềusâuvàthựchiện xanhhóanềnkinhtế,baogồmxanhhóasảnxuất,xanhhóatiêudùngvàxanhhóalối sốngđểđảmbảopháttriểnbềnvững.Năm2016,ThủtướngChínhphủđãphêduyệt Chươngtrìnhhànhđộngquốcgiavềsảnxuấtvàtiêudùngbềnvữngđếnnăm2020, tầmnhìnđếnnăm2030.MụctiêucủaChươngtrìnhlàtừngbướcthayđổimôhìnhsản xuấtvàtiêudùngtheohướngnângcaohiệuquảsửdụngcácnguồntàinguyênvànăng lượng;tăngcườngsửdụngcácnguyênvậtliệu,sảnphẩmthânthiệnmôitrường;giảm thiểu,táisửdụngvàtáichếchấtthải;duytrìtínhbềnvữngcủahệsinhtháitạitấtcả cáckhâutrongvòngđờisảnphẩmtừkhaithác,cungứngnguyênliệuđếnsảnxuất,chế biến,phânphối,tiêudùngvàloạibỏsảnphẩm(Lê,2016). TạiViệtNam,đãcómộtsốnghiêncứuvềhoạtđộngsửdụngbaobìthânthiệnvới môitrường,muahàngxanhcủacáccánhânhayhoạtđộngquảnlýchuỗicungứng xanh, logisticsxanhcủaDN.Cụ thể, trongnghiêncứu"Phântíchcácnhân tốảnh hưởngtớihànhvitiêudùngsảnphẩmtúithânthiệnvớimôitrườngcủasiêuthịBigC Huế"(2013),Nguyễn(2013)đãphântích4nhómnhântốảnhhưởngtớihànhvitiêu dùngsảnphẩmtúithânthiệnvớimôitrườngcủacáckháchhàngtạisiêuthịBigC Huế,đólà:nhậnthức,tháiđộ,cácnhântốmarketingvàcácyếutốnhânkhẩuhọc.Về hoạtđộngmuasắmcôngxanh,nghiêncứucủaLưu(2015)về“Kinhnghiệmquốctế vềmuasắmcôngxanh”đãtậptrungxemxétkinhnghiệmchínhsáchcủaNhậtBản vàHànQuốc,sauđórútramộtsốbàihọcpháttriểnhoạtđộngmuasắmcôngxanhtại ViệtNam.TácgiảHồ&cộngsự(2018)cũng“Nghiêncứuthểchếthúcđẩyhoạtđộng muasắmcôngxanhtạiViệtNam”vàđưaranhậnđịnhvềtổngquanthểchếmuasắm côngxanh,phântíchcácràocảnvềthểchếcảntrởmuasắmcôngxanh;đồngthời,đề xuấtcácgiảipháphoànthiệnthểchếđểthúcđẩyhoạtđộngmuasắmcôngxanhtại ViệtNamtrongthờigiantới.Vềhoạtđộngquảnlýchuỗicungứngxanh,nghiêncứu TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020) “Cơsởhạtầnglogisticsvớiviệcthựchiệnchuỗicungứngxanhcủadoanhnghiệp”của Vũ(2015)đãđưarakhungphântíchvàápdụngđểchỉramốiquanhệgiữacơsởhạ tầngvàviệcthựcthixanhhóachuỗicungứngcủadoanhnghiệp.Tácgiảđãphântích thựctrạngcơsởhạtầnglogisticstạiViệtNamvàtrìnhbàymộtsốbàihọc,hàmýđối vớiViệtNamtrongviệcpháttriểncơsởhạtầnglogisticsnhằmgópphầnthúcđẩyviệc thựcthichuỗicungứngxanhcủadoanhnghiệp.Bêncạnhđó,nghiêncứu“Chuỗicung ứngxanh-giảiphápkinhdoanhbềnvững,thânthiệnvớimôitrường”củaNguyễn (2016)đãđưaramôhìnhchuẩnvềchuỗicungứngxanh,nhữnglợiíchkhithựchiện xanhhóachuỗicungứngvàbàihọcrútratừmộtsốdoanhnghiệptrênthếgiới.Những nghiêncứuvềmuasắmxanhtạiViệtNamcònrấthạnchếvàđặcbiệt,chưacónghiên cứunàođánhgiáthựctrạnghoạtđộngmuasắmxanhcủacácDN.Thựctếhoạtđộng muasắmxanhcủacácDNđangdiễnraởViệtNamnhưthếnào?Cósựkhácbiệtvề thựchànhmuasắmxanhtheođặcđiểmcủacácDNtạiViệtNamhaykhông?Đểtrả lờicáccâuhỏiđó,tácgiảđãlựachọncácDNđanghoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhtại ViệtNamđểnghiêncứu. 2.Cơsởlýluậnvềhoạtđộngmuasắmxanh 2.1Kháiniệmvềhoạtđộngmuasắmxanh Kháiniệmvềhoạtđộngmuasắmxanhlầnđầutiênxuấthiệntrênthếgiớitrongcác nghiêncứuvềhoạtđộngquảnlýchuỗicungứngxanhcủaDNvàonhữngnămcuối củathếkỷXX.Carter&Carter(1998),Min&Galle(2001)địnhnghĩamuasắmxanh làhoạtđộngmuasắmcóýthứcvềmôitrường,cốgắngđảmbảonhữngsảnphẩmhoặc nguyênvậtliệuđượcmuađápứngđượcnhữngmụctiêuvềmôitrườngdocôngtyđặt ra,vídụnhưgiảmlượngrácthải,đẩymạnhhoạtđộngtáichế,táisửdụng,giảmthiểu việckhaitháctàinguyênthiênnhiênvàsửdụngcácnguyênvậtliệuthaythế. Bêncạnhđó,Zsidisin&Siferd(2001)cũngđưaramộtđịnhnghĩatổngthểnhưsau: “MuasắmxanhtrongDNlàmộtchuỗicáchoạtđộngbaogồm:việcđưaracácchính sáchmuahàng,thựchiệncáchoạtđộngvàthiếtlậpcácmốiquanhệđểđápứnglạicác mốilongạiliênquanđếnmôitrườngtựnhiên.Nhữngmốilongạinàyliênquanđến việctiếpnhậncácnguyênvậtliệuthô;sựlựachọn,đánhgiá,pháttriểnvàcáchoạt độngcủanhàcungcấpnhưphânphối,đónggói,táichế,táisửdụng,giảmthiểuviệc sửdụngcácnguồntàinguyênvàsựloạibỏcuốicùngcácsảnphẩmcủaDN”. Muasắmxanhđảmbảorằngngườiquảnlýmuahànghoặcngườiquảnlýchuỗi cungứngphảixemxétđếnyếutốbềnvữngtronghoạtđộngmuasắmcácyếutốđầu vào,bêncạnhcácyếutốmuasắmtruyềnthốngnhưgiácả,chấtlượngvàthờigiangiao hàng(Jimenez&Lorente,2001;Kannan&cộngsự,2008;Lambert&Cooper,2000). Khithựchiệnmuasắmxanh,yêucầusảnphẩmđượclựachọnlàsảnphẩmcóthểtái chếđược,côngkhaitínhchấtvềantoànhaymôitrường.Ngoàira,cầnchúýtớicác hoạtđộngmôitrường,hệthốngquảnlýmôitrườngvàchứngnhậnquảnlýmôitrường củanhàcungcấp(NCC). 2.2Vaitròcủahoạtđộngmuasắmxanhđốivớidoanhnghiệp 2.2.1Vềkinhtế NghiêncứucủatổchứcAberdeen(2008)chothấy,nhữngtổchứccóchiếnlược muasắmxanhhiệuquảđãtiếtkiệmđượckhoảng12%chiphíhàngnăm.Muasắm xanhgiúpDNgiảmthiểuchiphíquảnlýnguyênvậtliệunguyhiểm,giảmthiểunăng lượngtiêuthụ,tiếtkiệmchiphíxửlýrácthảivàchiphínộpphạtđốivớicáchànhvivi phạmliênquantớimôitrường.Muasắmxanhcũngcótácđộngtíchcựcđốivớihoạt TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020)  độngcủaDNvềdoanhthuròngcũngnhưchiphíbánhànghoá(Rao&Holt,2005). Zhu&cộngsự(2010)đãkếtluậnkếtquảtàichínhlàlýdoquantrọngđểcôngtynỗ lựcthựchiệncácchươngtrìnhbảovệmôitrường.Nócóthểmanglạinhữngcơhội cạnhtranhgiữacácDNvàxuhướngmớiđểgiatănggiátrịtrongcáchoạtđộngchính củatổchức.Thamgiamuasắmxanh,cáccôngtysẽcóđượcnhữnglợithếcạnhtranh nhờsựđổimới.Vídụ,hiệuquảsảnxuấtcủacôngtycóthểđượcnângcaothôngqua việcsửdụngcáccôngnghệsạchhơn,đổimớiquytrìnhvàcắtgiảmlãngphí,đồngthời cóthểgiúpcôngtymởrộngthịtrườngnhờcácsảnphẩmmangtínhmớivàsángtạo. 2.2.2Vềxãhội Muasắmxanhthúcđẩytiếnbộxãhộinhờnângcaochấtlượng,môitrườngsống củangườidânvàcộngđồng;kíchthíchhìnhthànhthịtrườngmớivớivậtliệutáichế vàgiatăngviệclàm;nângcaonhậnthứcvềbảovệmôitrường.Cáctổchứcđãtham giamuasắmxanhcóthểcảithiệnhìnhảnh,thươnghiệuvàdanhtiếngcủacôngty (FiveWindsInternational,2003).Thựctế,đãcókhôngítcácDNtạolậpđượcthương hiệubềnvữngvàsánggiábởihọkhôngchỉpháttriểnngàycànglớnmạnhhơnvề quymôgiátrịtàisảnvàdoanhthusaumỗinămkinhdoanhmàcònnỗlựcđónggóp nhiềuhơnchosựpháttriểnchungcủacộngđồngvàxãhội.DNxanhsẽgiúpngười tiêudùngcóniềmtinvàcáchnhìntíchcựchơnvềnhữngsảnphẩmvàdịchvụmàhọ đangcungcấp,DNnhờđócóthểthuhútkháchhàngtrongnướcvàquốctếđặthàng thườngxuyênhơn,dođó,cóthểtăngdoanhthucũngnhưmởrộngquảngbáhìnhảnh vàthươnghiệucủaDNtrêntoànthếgiới. 2.2.3Vềmôitrường CáckếtquảnghiêncứucủaGreen&cộngsự(1996),Hand¿eld&cộngsự(1997), Min&Galle(2001),Zhu&Sarkis(2004),Zhu&cộngsự(2007),Walker&cộngsự (2008)đềuchỉrarằngthựchiệnmuasắmxanhgiúpDNhạnchếkhíthải,rácthảivà chấtđộchại;tiếtkiệmnănglượngvàtàinguyênthiênnhiên;giảmthiểutácđộngtiêu cựctớimôitrường.Muasắmxanhgiúpcảithiệnchấtlượngmôitrườngnhờquảnlý môitrườngtốthơnvàsửdụngtàinguyênhiệuquảhơn.Mốiquanhệngàycàngmật thiếtgiữabênmuavàbênbánđượcmôtảlàcónhữngtácđộngtớihoạtđộngbảovệ môitrường(Zsidisin&Siferd,2001).CácDNcóthểthựchiệnđượccáchoạtđộng vềmôitrườngnếuNCCcóbáncácsảnphẩmxanh,cácsảnphẩmđượcsảnxuấtbằng côngnghệthânthiệnvớimôitrường.KiểmsoátvàđánhgiáhoạtđộngcủacácNCC cũnglàmộtyêucầucầnthiếttrongquátrìnhthựchiệnmuasắmxanh(Waltonvàcộng sự,1998;Lee,2009).Trongmộtsốtrườnghợp,cáccôngtynênthựchiệnnhữngbước tiếnnhưmualạihaysápnhập,hợptácđểđạtđượcnhữngchuyểnbiếntíchcựctrong hoạtđộngvềmôitrường(Lamming&Hampson,1996). 2.3Cáchoạtđộngmuasắmxanhcủadoanhnghiệp KếtquảđánhgiávàđiềutracủaLamming&Hanson(1996)vớinămcôngtylớn tạiAnhtrongnghiêncứu“Môitrường:vấnđềcủaquảnlýchuỗicungứng”đãchỉra 5loạichiếnlượccơbảnmàcáccôngtysửdụngđểmuaxanh,baogồm:(i)Sửdụng bảnghỏiđốivớiNCC,(ii)Sửdụnghệthốngquảnlýmôitrường(EMS),(iii)Đánhgiá vòngđờisảnphẩm,(iv)Quảnlýsảnphẩmvà(v)Cácmốiquanhệvàhợptác. Tươngtự,nghiêncứu“Muasắmcóliênquanđếnmôitrường:quanđiểmđaquốc gia”củaZsidisin&Hendrick(1998)cũngkếtluậncónămyếutốchínhđểDNthực hànhmuasắmxanh,đólà:(i)CungcấpthôngsốkỹthuậtthiếtkếchoNCC,baogồm cácyêucầuvềmôitrườngchocácmặthàngcầnmua,(ii)Yêucầuchứngnhậnmôi trườngISO14001củaNCC,(iii)HợptácvớicácNCCvìmụctiêumôitrường,(iv) KiểmtoánmôitrườngtoànDNvà(v)KiểmtoánmôitrườngcủacácNCC. TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020) Năm2002,Bowen&cộngsựthựchiệnnghiêncứuvàphânloạichitiếthơnvềcác hoạtđộngmuasắmxanhdựatrênkhảosát24đơnvịkinhdoanhtạiVươngquốcAnh. Thứnhất,đólàcungứngxanhdựatrênsảnphẩm:DNthamgiavàocácsángkiếntái chếcóyêucầuhợptácvớiNCC,phốihợpvớicácNCCđểgiảmthiểuviệcsửdụng baobì,nỗlựccùngvớicácNCCđểgiảmthiểurácthải.Thứhai,xanhhóaquytrình cungứng:DNxâydựngtiêuchímôitrườngvàoquytrìnhđánhgiáNCC,sửdụnghệ thốngtínhđiểmđểxếphạngcácNCCvềhiệusuấtmôitrườngcủahọ,sửdụngbảng hỏiđốivớicácNCC,sửdụngcáctiêuchímôitrườngtrongviệclựachọnNCCchiến lược,traocácgiảithưởngvềmôitrườngchocácNCC,yêucầucácNCCphảicóhệ thốngquảnlýmôitrường(EMS).Thứba,cungứngxanhtiêntiến:DNsửdụngcác tiêuchímôitrườngđểđánhgiáhiệusuấtcủangườimua,sửdụngcáctiêuchímôi trườngtrongcácthỏathuậnchiasẻrủirovàchiasẻphầnthưởng,thamgiavàochương trìnhcôngnghệsạchcùngvớiNCC. Cũngtrongnăm2006,Hamnerchỉracáchoạtđộngmuasắmxanhcơbảntrong DN,tạinghiêncứu“Ảnhhưởngcủachiếnlượcmuasắmxanhtớihànhvicủanhàcung cấp”,đólà: (1)Nhữngyêucầuvềnộidungsảnphẩm:DNchỉđịnhrằngnhữngsảnphẩmđược muaphảicócácthuộctínhxanhnhưlànhữngsảnphẩmđãđượctáichếhoặctáisử dụng. (2)Nhữnggiớihạnvềnộidungsảnphẩm:DNchỉđịnhrằngnhữngsảnphẩmđược mua khôngđượcchứa các thuộc tínhgây hạichomôi trườngnhư:chì,CFCs, bọt nhựatrongcácnguyênvậtliệuđónggói. (3)Dánnhãnhoặcthôngbáovềnộidungsảnphẩm:DNyêucầuđượcthôngbáo vềthuộctínhmôitrườnghoặcthuộctínhantoàncủanhữngsảnphẩmđượcmua.Việc nàyNCCcóthểthựchiệnbằngcáchdánnhãnxanhlênsảnphẩmvàsửdụngcácchỉ sốvềtácđộngmôitrườngcóliênquanđượcchứngnhậnbởicáctổchứcthươngmại. (4)Sửdụngbảnghỏi:DNgửibảnghỏitớiNCCđểhỏivềnhữngthôngtinliênquan đếnhệthốngquảnlýmôitrườngvà/hoặchoạtđộngbảovệmôitrườngcủahọ. (5)NCCcóEMSs (EnvironmentalManagementSystem-hệthốngquảnlýmôi trường):DNyêucầuNCCpháttriểnvàduytrìcácchươngtrìnhEMS.Tuynhiên,DN khôngyêucầuNCCchứngnhậnchươngtrìnhđó. (6)Chứngnhận:DNyêucầuNCCcóhệthốngEMSđượcchứngnhậnlàhoàntoàn phùhợpvớimộttrongnhữngtiêuchuẩnquốctếđượccôngnhậnnhưBritishStandard 7750(BS7750),ISO14001từTổchứctiêuchuẩnhóaquốctếvàChươngtrìnhđánh giá,kiểmtoánvàquảnlýmôitrườngcủaỦybanChâuÂu(EMAS). (7)KiểmtrasựtuânthủcủaNCC:DNtiếnhànhkiểmtraNCCđểxácđịnhmứcđộ tuânthủnhữngcamkếtvềmôitrườngcủaNCC. (8)Giáodụcvàhợptác:DNđàotạoNCCvềcácvấnđềmôitrườngvàchiếnlược quản lýmôi trường, làm việcchặtchẽvớicácNCCđểgiảiquyếtcácvấnđềmôi trường.TrọngtâmchínhcủagiáodụccácNCClàlợiíchkinhtếcủacảithiệnhiệuquả môitrường. Từviệctổnghợpnhữngnghiêncứutrênchothấy,hoạtđộngmuasắmxanhcủaDN chủyếuliênquanđếnviệckiểmsoáthoạtđộngmôitrườngcủacácNCC.Nằmởđiểm đầutiêntrongdòngdịchchuyểnNVL,hoạtđộngmuasắmcóvịtríthuậnlợivàđóng vaitròquantrọngtrongviệcxanhhóacácsảnphẩmvàhoạtđộngtrongDN(Carter& Ellram,1998;Preuss,2001). TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số129(6/2020)  2.4Sựkhácbiệtvềhoạtđộngmuasắmxanhtheođặcđiểmcủadoanhnghiệp 2.4.1Vềquymôdoanhnghiệp Moch&Morse(1997)đãchỉrarằngviệcápdụngđổimớicóthểliênquantíchcực đếnquymôDN,vìcácDNcóquymôlớnvàcótínhkinhtếtheoquymôgiúptăng cườngtínhkhảthicủaviệcápdụngnhữngsángkiếnnày.Thêmvàođó,Stock(1998) cũngnhậnđịnhtínhkinhtếtheoquymôcóảnhhưởngtíchcựctớinhữngchươngtrình liênquantớimôitrường.Bowen(2002)cũngchorằngcáccôngtylớnhơnthườngtự nguyệncamkếtthựchiệncácsángkiếnxanh,vìhọcónhiềunguồnlựchơnvàhọthể hiệnhìnhảnhrõhơntrongxãhội.Tươngtự,Zhu&Sarkis(2004)cũngkếtluậncác DNlớncónhiềukhảnăngthựchiệncáchoạtđộngquảntrịchuỗicungứngxanhmạnh mẽhơnsovớicácDNnhỏ.Dođó,tácgiảđềxuấtgiảthuyết: H1:CósựkhácbiệtvềhoạtđộngmuasắmxanhtheoquymôcủaDN. 2.4.2Vềloạihìnhdoanhnghiệp Johnson&cộngsự(2003)nhậnthấyrằngcósựkhácbiệtđángkểvềvaitròvàtrách nhiệmmuasắmgiữacáctổchứckhuvựccôngvàtưnhân,đượcthểhiệnthôngquacơ cấutổchức,tráchnhiệmchuỗicungứngvàcáchoạtđộngchínhcủacôngty.Quayle (1998)vàKnight&cộngsự(2003)đãnghiêncứuvàkếtluậnrằngviệcnhìnnhận chứcnăngmuasắmlàmộtchứcnăngquantrọngtrongDNcònrấtthấptrongkhuvực công,tuynhiên,nhậnthứcvềvaitròchiếnlượccủahoạtđộngmuasắmđangbắtđầu tănglên.Cómộtsốdấuhiệuchothấymuasắmcôngtrênphạmviquốctếđanghướng tớivaitròchínhsáchvàíttậptrungvàocácgiaodịch(Knight&cộngsự,2003).Khi nghiêncứucácnhântốthúcđẩytổchứccôngvàtưnhântíchhợpthựchànhthânthiện vớimôitrườngtronghoạtđộngquảnlýchuỗicungứng,Walkervàcộngsự,(2008) nhậnđịnh,áplựccạnhtranhcótácđộngđếncáctổchứctưnhânnhưngdườngnhưđây khôngphảilàđộnglựcđểcáctổchứccôngthựchànhquảnlýchuỗicungứngxanh. Dođó,tácgiảđềxuấtgiảthuyết: H2:CósựkhácbiệtvềhoạtđộngmuasắmxanhtheoloạihìnhcủaDN. 2.4.3Vềlĩnhvựchoạtđộngcủadoanhnghiệp Thôngquamộtsốnghiêncứutìnhhuống,Foster&cộngsự(2000)quansátvàso sánhthấymộtsốđiểmchungvềđộnglựcđểthựchiệncáchoạtđộngthânthiệnvới môitrườngtrongcácDNdịchvụvàcácDNsảnxuất,đólàcácquyđịnh,hệthống chínhtrị,phápluậtvàđạođứccủanhàquảnlý.Tuynhiên,đốivớicácDNdịchvụ, Foster&cộngsự(2000)lạichỉrarằng,sựtham